onderzoek leefbaarheid in dorpen en steden[1].pdf - Informatie- en ...

IX. Conclusies
a. algemeen
De leefbaarheid in wijken en buurten heeft de afgelopen jaren veel aandacht gehad in de
politiek, zowel landelijk, provinciaal als gemeentelijk. Als gevolg hiervan is veel onderzoek
gedaan naar de meetbaarheid en monitoring van leefbaarheid in wijken en buurten. De 40
landelijke krachtwijken zijn mede aangewezen op basis van onderzoek dat ABF Research
heeft uitgevoerd in opdracht van VROM. In Leeuwarden is de wijk Heechterp-Schieringen
aangewezen als landelijke krachtwijk.
Om de leefbaarheid in wijken en buurten in Fryslân in beeld te krijgen, is in 2008 een eigen
provinciaal onderzoek opgezet door de afdelingen Ruimte en Beleids- en Geo-Informatie.
Dit mede naar aanleiding van de toezegging aan PS om te informeren naar de aanwezigheid
van achterstandswijken in de 6 stedelijke centra in Fryslân. Eind 2008 heeft het ministerie
VROM de Leefbaarometer openbaar gemaakt. De resultaten daarvan zijn eveneens betrokken
in dit provinciale onderzoek, naast de resultaten van een gemeentelijke quick-scan.
Hoewel elk van de 3 onderzoeken de leefbaarheid op verschillende indicatorensets baseert
en binnen elk onderzoek de onderlinge weging op basis van eigen inzichten plaatsvindt, zijn
er toch duidelijke overeenkomsten tussen de onderzoeksresultaten. De leefbaarheid op wijk-
en buurtniveau is daarmee vanuit verschillende invalshoeken in beeld gebracht.
De leefbaarheid in Fryslân als geheel is over het algemeen goed tot zeer goed. In vergelijking
tot landelijke gemiddelden is de veiligheid in het algemeen goed tot zeer goed en de
overlast veel beperkter. De nabijheid van voorzieningen scoort vooral op het platteland echter
meestal slechter. De sociale samenhang, samenstelling van bevolking en woningvoorraad,
en publieke ruimte laten een wisselend beeld zien: de scores hierop verschillen per
wijk/ buurt en soms per dorp.
Opvallend is verder dat de meeste aandachtswijken- en buurten waar een cumulatie van
achterstanden en problemen optreedt in de stedelijke centra liggen. Uit landelijk onderzoek
blijkt eveneens dat grotere (werk)steden met een intensief ruimtegebruik en met veel en divers
werk, veel mensen aantrekken maar ook eerder kans hebben op extra achterstanden,
overlast en problemen 1 .
b. onderzoeksmethodiek
De gestandaardiseerde Z-scores op basis van enkele geselecteerde structurele kenmerken,
geven over het algemeen een goede indicatie van achterstanden in wijken/ buurten. Door de
Z-scores voor de verschillende wijken/ buurten op dezelfde wijze te berekenen en te relateren
aan de gemiddelde waarden in de gemeente kunnen - ondanks absolute verschillen tussen
regio’s in woningwaarden, inkomensniveaus e.d.- wijken/ buurten in verschillende regio’s
met elkaar vergeleken worden.
Ook is vergeleken met het gemeentelijke gemiddelde om inzichtelijk te krijgen hoezeer een
wijk/ buurt een achterstand of voorsprong heeft ten opzichte van andere wijken/ buurten in
de omgeving en daardoor al of niet aandacht verdient. Dit levert wel een relativering op: bij
een vergelijking met het provinciale gemiddelde zouden sommige wijken/ buurten en dorpen
negatiever of juist positiever (vooral op het platteland) kunnen scoren. Daarom zijn de resultaten
vergeleken met de resultaten van de gemeentelijke quick scan en de Leefbaarometer
van VROM, zodat het beeld gecompleteerd wordt.
Met de CBS-gegevens op buurtniveau (Statline, wijken en buurten) is een provinciedekkend
beeld verkregen van de leefbaarheidsituatie in Fryslân op wijk- en buurtniveau. Naast stedelijke
wijken en buurten is daarmee ook een indicatie verkregen van de leefbaarheidsituatie op
het platteland.
1 Zie o.a. het onderzoeksrapport Overheidsbeleid en ruimtelijke investeringen, ABF-research, nov. 2008, pag. 53, 54, 59.
25