Economie-samenvatting-eindexamen

De klassieke theorie kan ook worden toegepast op de arbeidsmarkt.
De wet van Say: “Elk aanbod schept zijn eigen vraag, als het maar voor de juiste prijs wordt
verkocht”.
Economische crises ontstaan volgens de klassieken door verstoring van het mechanisme,
door overheid, vakbonden en samenwerkende ondernemingen.
De overheid moet zich alleen bezig houden met zaken die niet aan de markt overgelaten
worden (‘law and order’), namelijk politie, veiligheid etc.
Kortom: een crisis ontstaat alleen wanneer het mechanisme is verstoord.
De klassieken benaderen de economie vanuit de aanbodzijde. Werkloosheid die zij
verklaren, is de structurele werkloosheid. Conjuncturele werkloosheid bestaat volgens hen
niet, omdat vraag en aanbod automatisch aan elkaar gelijk zijn.
Volgens de klassieken werkt het mechanisme op alle markten:
Goederenmarkt: Door prijsveranderingen zijn vraag en aanbod van goederen gelijk
Arbeidsmarkt: Door veranderingen van het loon zijn vraag en aanbod naar arbeid gelijk
Vermogensmarkt: Prijsveranderingen (hier rente) zorgen ervoor dat vraag en aanbod gelijk
zijn
Valutamarkt: Door verandering van wisselkoers zijn vraag en aanbod gelijk
Keynes
Deze theorie is rond 1935, tijdens een enorme economische crisis, ontstaan. Tijdens deze crisis
hielden regeringen zich lang aan de klassieke theorie, totdat ze doorhadden dat
overheidsingrijpen onvermijdelijk waren. Volgens de keynesianen is een crisis niet uit zichzelf
verdwijnt.
Volgens Keynes was het marktmechanisme wel geschikt om te bepalen welke productie
plaatsvindt. Het garandeert echter niet dat de productie plaatsvindt op het gewenste
niveau, namelijk het niveau van volledige werkgelegenheid.
Volgens Keynes corrigeert het mechanisme een neergaande conjunctuur niet, maar versterkt
het. Namelijk vraag daalt productie daalt lonen dalen koopkracht daalt dalende
vraag.
Ondernemers kunnen producten wegens de dalende lonen niet kwijt.
Dit noemt Keynes onderbesteding: effectieve vraag is lager dan de (normale bezetting)
productiecapaciteit.
De overheid moet volgens Keynes ingrijpen om deze negatieve spiraal te doorbreken. De
overheid kan op twee manieren de bestedingen beïvloeden:
- Door de bestedingen van de overheid zelf
- Door ervoor te zorgen dat particulieren meer gaan besteden, door
belastingverlaging, sociale premies en overdachten (bijvoorbeeld subsidies).
De ideale situatie is wanneer de (normale bezetting van) productiecapaciteit gelijk is aan de
effectieve vraag (= bestedingsevenwicht).
De klassieken gingen uit van een individu. De economie bestond uit een optelsom van al die
individuen (micro-economische benadering). De nadruk bij hen ligt op de aanbodzijde.
Keynes ging veel meer uit van het totaal, zoals totale consumptie, nationaal inkomen etc. Dit
is de macro-economische benadering. De nadruk bij hen ligt op de vraagzijde.
36