rce 1 2013

Harry Zwanenburg ontvangt Jos Stöver bij de Klaarkamp-tentoonstellingsruimte in aanbouw
Jos Stöver, Henk Blaauw en Saskia Koers van Groningen Seaports, Jeroen Bos van de gemeente Delfzijl
en architect Olaf Janson bespreken het bouwen op de wierde van Weiwerd
gaat de tentoonstelling open’, zegt de rijzige Sjouke van der Werff gedreven.
‘Voorlopig alleen op zaterdag en zondag. Wij houden het klein. We verwachten
tien tot twintig bezoekers per dag.’
Mensen vol modder met een huis
van modder in een zee van modder
Het zodenhuis van Firdgum
En voort gaat de reis, van terp naar terp, naar de laatste afspraak van vandaag, naar
Firdgum, naar het einde van de wereld. De Waddenzee begint een paar akkers
verderop. Het wordt kouder en natt er. ‘Voordat hier in de middeleeuwen dijken
gebouwd werden, stroomde de zee geregeld over het land’, vertelt Stöver. ‘Bouwmaterialen
waren schaars. Bomen groeiden hier op de kwelder niet, er zijn geen
rotsen en bakstenen bakken was onbekend. Dus de boeren staken plaggen, zoden.
Met die zoden wierpen ze terpen op en met die zoden bouwden ze hun huizen.’
En dat is precies wat Daniël Postma momenteel in Firdgum aan het doen is.
Postma is promovendus in de archeologie aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Jos Stöver werpt een blik op het nieuwe informatiebord van hunebed D15 bij Assen
Met een groep vrijwilligers, allemaal van top tot teen bedekt met modder,
heeft hij van zoden dikke muren gestapeld. Nat en modderig piekt het gras er
nog overal tussenuit. Ze hebben net de spanten voor het dak geplaatst, ruwe
boomstammetjes. ‘Dat hout haalden de mensen toen van elders’, vertelt Postma
enthousiast, terwijl het terpje onder zijn voeten zompige geluiden maakt.
‘We gaan het dak met drie lagen zoden bedekken. Dus dat wordt zwaar. Van het
bouwen leren we hoe zo’n huis in elkaar steekt. Beter dan van de sporen onder
de grond van dit soort huizen, zoals we verderop in Firdgum gevonden hebben.
Dit is experimentele archeologie. Ons huis moet een generatie kunnen blijven
staan, 25 jaar. Binnen richten we het in als stal en werkplaats. Komende zomer
gaat het open voor bezoekers. Die komen hier dan een gezin tegen in kleren
zoals de Friese boeren rond 700 droegen.’
Een bar leven zullen zij gehad hebben. Mensen vol modder met een huis van
modder in een zee van modder. Het zodenhuis dat voor onze ogen verrijst, maakt
dat leven zeer voorstelbaar. Jos Stöver raakte betrokken omdat er een vergunning
nodig was, want ook de dorpsterp Firdgum is een rijksmonument. Die kon snel
verleend worden. Als hij in de buurt is, getuigt hij van zijn interesse door even
te komen kijken hoe het huis vordert. Vies verlaten we de wereld van modder.
Een prachtig land.
Dirk Snoodijk is eindredacteur bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, d.snoodijk@
cultureelerfgoed.nl.
21