Febr. nr 75 - Oud Bennekom

:,tt, '.:t,t,
r" t.::
|r :,::::
::rrl: :::.:.'.
DEKOS
a,
.a
:.: "- - "li
:':.j
lii 't
ir ''::
"),.
NQ[]IMEF.]SI. .
, REB.200,1"'': ,,
,..'::.:.r,
);'l:lt:,
.'o*

DE VIJFENZEVENTIGSTE
KOSTERSTEEN
In augustus 1982 kwam de eerste Kostersteen uit als opvolger van de Mededehngen van
Oud-Bennekom, dre srnds november 197 | verschenen waren. De Mededehngen kwamen 49
maal uit, de Kostersteen is nu aan zljn 75ste aflevering toe. Dat brengt het totaal op bryna
125 nummers. In die publicaties is een schat aan gegevens over de geschiedenis van
Bennekom en van de Histonsche Verenigrng Oud-Bennekom te vinden.
Slechts een enkeling weet uit zijn hoofd
wat er zoal in de laatste dertig jam over die
onderwerpen geschreven is. Daarom leek
het het bestuur en de redactie een goed
idee de leden van Oud-Bennekom ter gelegenheid
van het 75ste nummer van de
Kostersteen - als losse bijlage - een register
aan te bieden, waarin, per auteur gerangschikt,
deze schatten ontsloten worden.
Lang niet iedereen zal de volledige
series van beide bladen in zijn of haar bezit
hebben. In de bibliotheek van Oud-
Bennekom, dre zich in het Krjk- en Luistermuseum
bevindt, kan men echter de
complete verzamelin g raadplegen.
De vruchten van onderzoek die leden van
de vereniging naar de geschiedenis van
Bennekom ingesteld hebben, vonden vaak
hun weg naar de Mededelingen en naar de
Kosterstesn. Bestuur en redactie hopen dat
het bezit van het register velsn zal aanspo-
ren dergelijk onderzoek aan te vatten en de
resultaten ervan aan de redactie aan te bieden.
Er zijn nog talloze niet onderzochte
onderwerpen uit onze boeiende dorpshistorie
dre de moeite van het belaiken meer
dan waard zijn.
Dit jaar is het bovendren tien jaar geleden
dat De Kostersteen bij de firma PERMAR
gedrukt werd. Het 4lste nummsr is nu van
hun persen gerold, zcdrat zij ruim over de
helft van de uitgekomsn Kosterstenen hebben
geleverd. Ter ere van dat feit he,eft de
redactie dit jaar voor de kleur gtoen van
het omslag gekozen. Daarmee worden in
de persoon van de hesr Groen ook alle
andere werftnemers van PERMAR bedankt
voor de goede zoÍgen die zij tot nu
to€ aan ons blad besteed hebben.
Bestuur en redactie

.t
dekzandru
O llzertijd, culruur
TTJtr
l6m t
\.r;'-',1'
"{gx
@c
o';1
I tt l
\wagenmgen
Ginkelse Heide
a- --_,
"-')
i, sfvwwat
r\ som*&AP
nnekom
S'certic rieros
@
HA"1r^n/
Kaart van Bennekom en omgeving met daarop aangegeven de vindplaatsen uit de
IJzertijd. Tekening W. Angenent, I: Bovenweg lI; 2, Wildekamp; j;Dorpsstraot I8/22;
4: Dorpsstraqt9/ll;5: UtbreidingsplanHalderbrink,6: LandgoedHoekelum; 7: Panoramaweg
(Celtic Fields). De dikke zwarte liln geeft de plaats von de oude Diedenweg aan.
2

BENNEKOM WAS IN DE IJZERTIJI)
ZF.T{ER GEEN ONBEWOOND GEBIEI)
De aanleiding tot het schrijven van drt artikel is esn archeologsche vondst op een bouwterrein
aan de Bovenweg I I (nr I op het kaartje). Daar werd op 19 januari 2000 door de heren
Verkerk en Van de Weg een aantal scherven gevonden, dre er oud uitzagen. Van deze
vondst steldsn ze mlj onmiddelhlk op de hoogte, zodat ik de vrndplaats nog met hsn kon
bekijken.
In totaal kwamen er 355 scherven tevoorschijn
uit een kuil van ongeveer I m'? die
nog 15 cm rn het dekzand was ingegravent.
Van het dekzand was al ca 30 cm
verwijderd. Op de oorspronkelijke hoogte
van het dekzand lag een ongeveer 70 cm
drk esdek.
Behalve deze afvalkuil werden rn het zand
nog de verkleuringen van een aantal palen
aangetroffen, die zich helaas niet tot een
hsrkenbare plattegrond van esÍr gebouw
lieten reconstrueren. Toch mogen we aannem€n
dat het de sporen van esn boerdenS
geweest zrjn dre op de Dredenweg geonenteerd
was. De afralkuil lag dan op het
erf achter de boerderij.
In totaal konden acht typen aardewerk
onderscheiden worden die op twee na ur
de periode tussflr ca 500 v. Chr. sn het
begin van onze jaartelling gedateerd konden
worden. De twee andere scherven
stamden uit de periode tussen 700 en 400
v. Chr. Daaruit mag geconcludeerd worden
dat het hele vondstcomplex in de Midden
lJzertijd (500 - 200 v. Chr.) geplaatst
moet worden. Een aantal scherven is mooi
versierd met zogeheten 'kamstreep' en met
nagelindrukken.
Meer naar de Bovenweg toe vonden wij
nog een scherpe, cirkelvormige verkleuring
van 40 cm diameter. Het bleek het
restant te zrjn van een put te zijn die van
een ton gernaakt was. Het hout was niet
meer te dateren, mau genen de drepte
waaÍop hij rn het dekzand was ingegraven,
zal hr1 wel tussen de 500 en 1000 jaar oud
ztin.
Een in Bennekom gevonden scherf van
het zogeheten Marne-aardewerk uit de
Midden lJzertijd en reconstructie van
twee Marne-potten. Tek. W. Angenent.
Misschien he,eft de put wel gehoord b4
een van de brinkjes dre tussen 900 en
1800 in deze streksn veehuldig voorlonamen.
Deze brinken lagen van Wageningen

tot Luntersn allemaal tusssn de hogere,
droge gronden die met bos en hei bedekt
warsn en de lagere, natte gronden van de
Gelderse Vallei. Op de brink was meestal
een kolk aanwezig om het vee te kunnen
drenken.
Dat deze'woonsftook' ook rn de lJzertijd
aantrekkelijk voor bewoning is geweest,
bhlkt urt de verschillende archeologische
vondsten uit de tijd van ca 700 v. Chr. en
het begin van onze jaartelhng dre daar gedaan
zrjn (op het kaartje de nrs I t/m7).
Een korte beschrijving van deze zeven
vindplaatsen volgt hieronder.
I Bovenweg I I (anuari 2000). IJzertijd
sporen uit de periode tussen 700 en 400 v.
Chr, Zie verder dit artikel.
2. Wildekamp (1976). Platbegrond van een
boerderij uit ca 500 v. Chr. De boerdenj
was ongeveer 13 m lang en 6,5 m breedz.
3. Dorpsstraat 18122 (maart 1989). Op
een diepte van 2,5 m een gesloten vondst
van 24 scherven uit de periode tusssn 500
sn 300 v. Chr.3.
4. Dorpsstraat9-ll fianuari 1995). Op2,3
m drepte een waterput van 60 cm diameter
uit 160 v. Chr. gemaakÍ van 5 cm drkke
boomstammetjes brjeengehouden door
wilgetenen. Op de bodem lagen scherven
uit de IJzertgda.
5. Uitbreidingsplan Halderbrink (1979l98l).
Onderzoek door leden van de Archeologrsche
Werkgemeenschap voor Nederland
(AWN) naar oude bewoningssporen
van de brink van de buurtschap Halle,
L
de Halderbrink, die omstreeks 900 ontstaan
is. De opgravrngen leverden veel
informatie op uit de penode van de lJzsrtijd
ím de l2e eeuw. Er werden verschillende
waterputten gevonden en ongeveor
l0 kg aardewerkscherven (droog gewrcht).
De schervsn uit de IJzertijd lagen op 1,5 m
diep0e, net iets boven het gele dekzand. Zn
bleek ook op deze plaats weer dat de latere
brinken ook rn de IJzertiid al bewoond te
àint.
6. Landgoed Hoekelum (1988). Bij de verkenning
van dit gebied werden de akkers
en de weilanden afgelopen en - bijvoorbeeld
door ploegen - naar de oppervlakte
gekomen vondsten verzameld. Gevonden
werden voorwerpen van glas, ljzv en awdewerk.
De oudste vondsten warsn scherven
uit de Late IJzertijd (ca 200 v. Chr. -
begrn van onze jaartelhng)6.
7. Panoramaweg (1980) Op de hogere
gronden (ca 50 m + NAP) liggen aan beide
ajden van de Panoramaweg akkertjes uit
de IJzertijd, zogeheten Celtic Fields. Het
zijn nerkante akkertjes met een zrjde van
ongeveer 40 m. Zlj zijn omgeven door lage
wallen die opgeworpen zijn door opslag
van het veld langs de kantsn op te stapelen.
De Bennekomse Celtic Fields staan
op de lijst van beschermde archeologrsche
monumentsn. In 1990 zljn ze over een
oppervlakte van 3000 mr hersteldr.
Als we het geheel overzien dan blijk de
strook grond die tussen Wagenrngen tot
voorbij Ede op een hoogte van 13 tot 15 m
+ NAP ligt, niet alleen in de Vroege Middeleeuwen,
maar ook rn de lJzertUd een
belangrijk woongebied te zljn gewe€st.
Een interessant gegeven daarbrl is dat de

zeer oude Diedenweg langs al deze vindplaatsen
uit de lJzertijd loopt. Alleen de
Celtic Fields liggen oostehlker, maar de
woonplaats van de bewerkers van dre akkers
kan dichter brj de Diedenweg gelegen
hebbm. De naam Diedenweg betekent
'volksweg'. Het is dus een openbare weg
geweest die al in de lJzertijd een belangnlke
verbinding vormde tussen het Rivierengebied
ur de hogere gronden ten noorden
daarvan.
W. Angenent
Noten
t De kuil is door mrj gefotografeerd en zijn
liggtng ingemeten: 50 m vanaf de Bovenweg
en 16,5 m van de linker perceelsscheiding;
coórdinaten 175,01445,1. Het nauwkeurig
vastleggen van archeologische
vindplaatsen is van groot belang voor verkrijgen
van esn goed overzicht van de -
EEN ENGEL VAI\ BRAAT
(pre)historische bewoning van een gebied.
2 W. Angenent, 'Archeologrsch onderzoek
in Bennekom 1990-1996 I', De Kostersteen
59, februari 1997,3-9.
3 W. Angurent, 'Archeologre rn Bennekom',
De Kostersteen 32, apnl 1990,7-
12.
a W. Angenent, 'Archeologisch onderzoek
in Bennekom 1990-1996 Il', De Kostersteen
60, apnl 1997, 5-10.
s W. Angenent rn: AWN afdelng Zuid
Veluwe en Oost Gelderland, Veldwerkverslag
198l-1982,73.
6 W. Angenent rn: AWN afdeling Zuid
Veluwe en Oost Gelderland, Veldwerkver'
s/ag 1988, ll.
I F.G. van Oort, 'In de kaart gekeken 6',
De Kostersteen 44, april 1993,4-10.
In het najaar van 2000 ajn de werkzaamheden van de Werkgroep Behoud Oudste Gedeelte
Bennekomse Begraafrlaats met het weghalen van de engel van het graf van de famrlie Prins
een nieuwe fase rngegaan. ïhans staat deze engel bij het schildersbedrijf van de firma
Hoefakker om een opknapbeurt te ondergaan.
Het Familiegraf Pnns behoorde toe aan maakten de stichting van het Bennekomse
esn van de belangrijkste families uit Ben- ziekenhuis mogelijk'
nekom. Ztj bracht onder me€r de enige De engel op het familiegaf markeert een
burgerneestsr van Bennekom - dat van grafkelder. Voor zover nagegaan kon wor-
1812 ím l8l7 voor even los kwam van den, vond daarin voor het eerst in januan
Ede - sn twee burgemecsters van Ede 1859 een bijzettingplaats. De zestiende -
voort. De laatste telg uit deze familie, Ca- en laatste - die er in is bijgezet, is de hiertharina
Prins il haar zuster Simonetta, boven genoemde Catharina, die op 13 mei

1916 op 83-jarige leeftrld overleed.
Het 'tenein'van het familiegraf wordt omgeven
door eeir hekwerk, dat vongjaar op
initiatief van de werkgroep door de firma
De Noorl werd opgelnapt en hersteld.
Degenen die wel eflls op dit gedeelte van
de begraafolaats zljn geweest, zal de
grauw-grijze engel niet ontgaan zljn. Deuze
is vervaardigd van zink. Onderzoek heeft
inmiddels aangetoond dat dit zink de weg
van alle nnk gaat'. heel langzaam verweert
het en vallen er gaten in, zoals brlvoorbeeld
br1 dakgoten. Ingnlpen om dit monument
te kunnen behouden, was dan ook
geboden. Gelukkig viel het met de gaten
nogal mee: zíj zljn inmiddels gedrcht. Tegelukertijd
is uit verfsporen duidelijk geworden
dat - zoals een enkeling zich nog
kan hennneren - de engel woeger llrt is
geweest. Door dit gegeven werd de
herstel-route bepaald. Ter bescherming
van het zrnk was het noodzakelryk dat de
engel (weer) geschilderd zou worden en
wat lag er daarbij meer voor de hand dan
dat deze opnieuw wtt zou worden. Dat is
dan ook wat er bry de firma Hoefakker op
dit moment gebeurt. Het is de bedoeling
dat de engel in dit voo4aar weer teruggeplaatst
zal worden.
Hoe do engel er dan uit zal zien, toont de
bU dit artikel geplaatste foto van het graf
van de luitenant-kolonel der mariniers,
Albert Johan Paehlig (Sneek 1860 - Tubbergen
1915F op de Hervormde Begraafplaats
te Tubbergen. Op dit graf staat namehjk
eenzelfde engel. Een belangnlk verschil
met de Bsnnekomse engel is dat het
Tubbergse exemplaar op een stenen sokkel
van ongeveer 2% meter hoogte staat,
terwijl dre in Bennekom op een veel lage-
6
re, zinken verhoging staat.
Het feit dat de Tubbergse engel op een
graf staat dat uit l9l5 datesrt, maakt het
heel waarschrlnhlk dat de Bennekomse
engel geplaatst is na het overlijden van
Cathanna prins in 1916.
De engel op de Hervormde Begraafplaats
te Tubbergen. Uit: Graven en Begraven
in Overijssel, Zwolle I981 .
Aan het voetstuk van de Bennekomse engel
is een klern, koperen bordje bevestigd,
waaruit blrykt dat deze vervaardrgd is brl
de firma W.F. Braat te Delft. Dit bedruf
was bekend vanwege de productie van
allerlei soorten rnetalen ornamentsn, terwijl
er ook veel yoorwerpen voor rndustriele
toepassrngen gemaa}Í werden'
De zaak werd in 1844 opgezet door de
toen Z2-jange Frederik Willem Braat, die

zich op 13 mei van dat jaar vestigde als
'Mr Loodgleter en Pompenmaker'. Al snel
ontdekle Braat de kwaliteiten van zrnk als
bedekkings- en siermiddel. En daar is hq
groot mee geworden: hij leverde tot ver
buiten Delft en zelfs naar het buitenland.
Een engel uit een 'album'van Braat.
Om zijn modellen onder de aandacht van
het publiek te brengen, werden catalogi,
zogeheten 'albums' uitgebracht en vsrspreid.
In deze albums staan aÍbeeldingen
van allerlei ornamenten, sokkels, rozettsn,
fonteinen e.d. die bry hem besteld konden
worden. Rond 1880 werd e€n album - het
Album van de Zink-Fabriek van F.lí/'.
Braat (Hofleverancier van Z.K.H Prins
Frederik en van wjlen Z.K.H.H. Prins
Hendrik) - uitgebracht met afbeeldingen
van maar liefst 1200 modellen.
Helaas is van de frma Braat geen archief
bewaard gebleven, waaruit afgeleid zou
kunnen worden, wanneer de in dit artikel
besproken engelen gemaakt zijn. In het
eerder genoemde album komt al wel een
engel voor (zie aÍbeelding), waaruit bhjkt
dat engelen al ruim vóór 1900 rn het assortiment
van Braat voorkwamen.
Naast zrnkproducten begon Braat na verloop
van trjd ook met het vervaardigen van
sier-smeedwerk. De frrma leverde versieringen
voor tal van gebouwen. Enkele
voorbeelden - uit vele - zrjn: het Centraal
Station en het Scheepvaarthuis in Amsterdam,
de Passage rn Den Haag en Musis
Sacrum in Arnhem. Maar ook meer tnviale
zaken als goten, dakbedekkrngen en
hekjes rond graven bleven uit de fabriek
van Braat geleverd worden. En dus ook de
'Engel van Bennekom'.
De firma Braat is in de jaren zevurtig van
de vorige eeuw verdwenen: zlj heeft de
strijd tegen de massa-productie verloren.
Bert Lever
Noten
De auteur bedankt de heren H. Vrielink te
Tubbergen en G. Verhoeven te Delft voor
de door hen verschafte gegevens.
I H. Gjsbertsen, '1894-1994, 100 jaar
ziekenverzorgrng in Bennekom', De Kostersteen
48,3-16.
2 Zie voor de familie Paehlig: Nederlands
Patriciaat 18.
3 De gegevens over de Firma Braat zijn
ontleend aan: H. Braat, 'Hondsrd Vrlfentwintig
jaar Koninkhjke Fabriek F.W.
BraatN.V.'. ln'. Het Roam 13 (1969).

DE STRAAT WAARIN WIJ WONEN VII
Herkomst en betekenis van straatnamen in Bennekom:
aanvullingen en rectificaties
AANWLLING
DENNENOORDLAAII (BW 15-08-
2000)
Doodlopurde laan van de Callunalaan in
de richting van de Bovenweg. Deze laan
loopt over het terrern van de voormalige
villa 'Dennenoord', eigendom van de heer
R. Zomer, directeur van drukkerij Znmer
& Keuning te Wagenrngen HrJ verhuisde
in 196l naar de villa 'Mariënhof aan de
Bovurweg. In 1962 opende de Stichting
Philadelphia Tehuizen (opgericht op 26
juli 196l) haar esrste huis in de villa Dennenoord,
die in 1971 werd afgebroken ur
vervangon door eeir nieuw tehuis. In 1998
werd ook dit tehuis gesloopt.
Philadelphia tehuis Dennenoord in de jaren zevenfig. Collectie Oud-Bennekom
8
:r,:li-l
rq
f.f't'l
I i:,
tl
lÈ:{:,tS
el*l $\rl\
!l I r'i
l, .
.s

RECTIFICATIES
SCHOOLSTRAAT
Het onderschrift onder dc brybehorende
fbto is niet helemaal correct. In het gebourv
links vooraan op dc foto is vanaf
l92l de Nederlands Hen'ormde School -
dc latere Oranjeschool - gehuisvest gen'eest.
De Openbare Lagere School staat
rechts achter op de foto
SCHUURHOVEN
In de beschrrlr'ing van dezc straatnaam
zitten trvee fouten.
a: op I augustus 1729 *'crd het perceel
niet verkocht san Hendnk Roeters, maar
van hem gekocht.
b. de koop werd niet gesloten door de Hcrr,ormde
Kerk, maar door de Diaconie van
de Hen'ormde Kerk, die beide afzonderh;ke
rechtspersonen lvaren.
Inkomsten
Contnbuties / I 1.000,-
Advertenties f | 200,-
Rente-inkomsten í 700,-
Verkopen en lezingen / 300,-
Representatic / 100,-
Secretanaatskosten f 300.-
Contnbuties f 400,'
Kosten banVgiro Í 400,-
Excursiekosten / 100.-
Reservenngen algemeen / 500,-
ZWARTESTEEG
De Zu'artesteeg loopt nict van de Dickcnes\\'cg
naar de Langesteeg, maar naar dc
Lange Rqnsteeg
Het oude .straotnacrmborclje. Foto H.
G i.j s be rts e n. (. o ll e ctie Oud- B e n ne ko m.
Van HoffenLaan
Door de gemeente Ede rverden tn scptember
2000 alle straatnaamborden met een
aanvullende beschr4r'ing vcn angen door
borden met alleen de straatnaam Doordat
dc rverklieden een van de oude bordcn
vcrgaten mee te nemcn, kon ik drt - mct
medewetcn l'an de gemeente - reddcn voor
het nageslacht. Het bord hangt nu in het
Krjk- en Luistermuseum.
H. Gilsbertsen
BEGROTING VAN DE HISTORISCHE VERENIGING OLID-BENNEKOM 2OOI
Uitgaven
Kostersteen (incl. verzending) / l0 000,-
Zaalhuar Í 400,-
Lezingen / 500.-
Uitgaven voor Museum f 500.-
Totaal inkomsten f rc.zfiO,- Totaal uitgaven Í 13.2ffi,-
A. Van de lVeerdho/, penningmeesÍer

AGENDA VOOR DE ALGBMBNE LEDENVERGADERING
VAN DB HISTORISCHB VERENIGING OUD.BENNEKOM OP
27 FEBRUARI 2OO1 TE 19.30 UUR IN HET KIJK. EN{ LUIS.
TERMUSEUM, KERKSTRAAT 1.
l. Opening
2. Mededelingen
3. Verslag van de Algemene Ledenvergadering op 29 februari 2000 (zie p. I I in deze
Kostersteen).
4. Jaan'erslag van de secretaris over 2000 (zie p. 14 in deze Kostersteen)
5. Rekening en veranfwoordrng van de penningmeester over 2000 (is ter vergadcnng
beschikbaar).
6. Begroting 2001 (zie p. 9 in deze Kostersteen)
7. Vaststelling van de contnbutie 2002 it"rn invoering euro
8. Verslag van de kascontrolecommissie
9. Benoeming van de kascontrolecommissie
10. Benoemrngbestuursleden.
Statutair aftredend zijn de heren A.J. Lever en A. van de Weerdhof Beiden stellen
zich herkiesbaar.
Tegenkandrdaten kunnen schriftelijk tot uiterlgk op de vergadenng gesteld worden,
mits deze kandrdaatstelline door tenmrnste tien leden is ondertekend.
I l. Rondwaag
12. Sluiting
Pauze met koffie en thee
Na afloop van de Algemene Ledenvergaderrng wordt u meegenomen op een rondgang door
oud en nieuw Bennekom.
l0

VERSLAG VAN DE ALGEMENE LEDENVBRGADERING
VAN DE HISTORISCHE VERENIGING OUD-BBNNEKOM
GEHOUDEN OP 29 FBBRUARI 2OOO.
De Algemene Ledenvergadenng van de Historische Vereniging Oud-Bennekom rvordt
gehouden in de FerrandMoltz,erzaal van het Krlk en Luistermuseum en begrnt om 19.30.
Volgens de presentieh.yst zrln 94 leden, inclusief het bestuur. aanu'ezrg.
1. De voorzitter opent de vergadering en
heet de aanwezigen van harte welkom. in
het brlzonder de ereleden de heren H. GUsbertsen
en M.A. de Vos.
2. Bericht van verhrndenng is ontvangen
van de heer en mevrouw Van Hattem en
de heer Znegers.
Van het bestuur van de Dorpsraad is een
brief ontvangen rvaarin wordt medegedeeld
dat het op zoek is naar een aantal
nieuwe besfuursleden. Men vraagt ons
onze leden op dcze mogelrykheid te willen
attenderen,
De voorzitter staat stil br1 het overhlden
van ons lid de heer A.J. Koppen. De heer
Koppen heeft zich zeer verdrenstehlk gemaalit
voor het Kijk- en Luistermuseum,
waar hg deel uit maakle van de technische
ploeg.
Het omslag van De Kostersteen is drt jaar
geel van kleur. De artikelen in het blad
zr.ln gevarieerd en roepen veel positieve
reacties op. De voorzitter bedankt de redactic
van De Kostersteen voor het werk
door hen vemcht.
De voorjaarsexcursie gaat niet naar Valkenswaard
en Turnhout (B), maar naaÍ
Eersel en Postel (B). Nadere informatie
komt in de volgende Kostersteen.
3. Het verslag van de Algemene Ledenvergadering
van 25 februan 1999 wordt on-
der dankzeggmg aan de oud-secretaris, de
heer Dirksen, ongewryzigd goedgekeurd.
4. Het Jaanerslag 1999 rvordt onder dankzeggng
aan de secretaris ongewrlzigd
goedgekeurd.
5. De penningmeester legt rekenrng en
verantwoording af over het financieel jaar
1999. Het jaaroverzicht sluit met een telling
van I 30.202,12 en cen saldo per 3l
december 1999 r,an í 14.912,07.
Dc drukkosten van De Kostersteen zrln
hoger uitgevallen dan vorig jaar. Dit komt
gedeeltcl4k door de nieuwe r ormgeving,
In het afgelopen jaar rverden een projector
en een aantal exemplaren van dc publicatie
over het Bennekomse Buurtboek aangeschaft.
Omdat er waag bhlft naar de
videoband over Bennekom, is hiervan
weer een aantal exemplaren gecopreerd.
De ovcrige kosten zrln op een gelryk niveau
gebleven.
Na de toelichting keurt de vergaderrng de
rekenrng en verantrvoording goed. D€
voorzitter dankt de penningmeester en
mevïouw Mantel (ledenadministratie)
voor het door hen verrichte werk.
6. De pennrngmeester geeft een toelichting
br1 de begrotrng voor het laar 2000. Bt1
'inkomsten' zalhet bedrag aan geinde contnbutie
hoger norden en br1 'uitgaven'

zullsn de kosten voor De Kostersteen hoger
uitvallen De vergadenng gaat accoord
met de begroting 2000.
7. De kascontrolecommissie bestaat drt
jaar urt mewouw E. r'an Drie en de heer
W.C.L. van Kalleveen. De kascontrolecommissie
verklaart de adminisrratie over
1999 te hebben gecontrolcerd en in orde
bevonden. Zr1 stelt voor de penningmecster
decharge te verlenen. De vcrgadenng
gaat br1 acclamatie accoord,
8. Mer,rouw E. van Dric treedt af als lid
van dc kascontrolecommissie . In haar
plaats wordt de heer G. Klomp benoemd.
9 Statutair aftredend zgn de heren A.
Dirksen en P. Aalbers. De heer Drksen
stelt zich herkiesbaar: de voorzitter. P.
Aalbers, stslt zich niet herkiesbaar. Het
bestuur stelt voor het bestuurslid A.J. Levcr
tot voorzltter te benoerncn cn op de
opcngevallen bestuursplaats mc\Touw
M.S. de Vos te benoemen. De vergadenng
gaat van harte accoord met de herbenoemrng
en de beiroemrngen.
De scheidendc voorzitter. de heer P. Aalbers.
spreekt de vergadering kort toe. Van
l99l tot 2000 heeft hg met veel genoegen
de (bestuurs)vergadenngen van Oud-Bennekom
voorgezeten Hierbij wst ht1 zich
gesteund door de overige bestuursleden.
Ook heeft hr1 vele jaren deel uitgemaakÍ
van de excursiecommissie. Hry dankt leden
en bestuur van Oud-Bennekom voor de
pleziengc vergadenngen en de leden van
de excursiecommrssie voor de vele gezellige
momenten tijdens de voorbereidrngen
van de excursies.
t2
De nieuwe voorzitter spreekt de heer Aalbers
toe en memorcert de veranderingen
die er tldcns diens negenjarig roorzitterschap
in de verenigrng hebben plaatsgevonden.
Het huidige bestuur is - mct uitzondenng
van dc penningmecstcr - in dic
trld volledig 'vernieuwd', dc Kostersteen
heeft een nieuwe vcrsch4ningsvorÍn gekregen
en de Werkgroep Oude Begraafplaats
is opgericht en z,eeÍ actief. Als voorzittcr
creëerde de heer Aalbers een prettrgc sfcer
trldens de vergaderingen u'aar h4 op een
bcminnelijke manier knopen doorhakte.
Het bestuur wrl hem hien'oor bcdanken.
Als aandenken biedt de voorzitter hem ecn
dognacglas aan rvaarin het logo van Oud-
Bennekom gegraveerd is en daarnaast een
fles cognac om het glas mee te vullen. Mevrou\,\'
Aalbers kl;gt een bos bloemen
aangeboden.
Hiema stelt de nieurve voorzitter zich voor
aan de vcrgadenng.
Vcn'olgens wordt aandacht besteed aan de
leden die 50 jaar lid zrln van Oud-Bennekom:
mewouw J. Iddrnk cn de heren H,
Grysbertsen en J.H. Storm. Alleen de heer
C4sbertsen is aanwezig. Hem wordt een
bos bloemen aangeboden. Br1 dc andercn
zal een bloemenhulde n'orden thuisbczorgd.
De voorzitter vraagt aandacht voor de
plannen een aantal werkgroepen op te
richtcn. bryr'oorbeeld met betrekkrng tot de
geschiedenis van Bennekom en afbeeldrngen
van Bennekom in heden en verleden.
Ook aan een werkgroep voorouderonderzoek
wordt gedacht bestaande uit ca l0
personen - b4 voorkeur verdeeld over de
Kraats en het Dorp - n'ier ouders beide uit

Bennekom afkomstrg zr1n. Door het tcruggaan
ln de stamboom kan zo brlvoorbeeld
zicht gckrcgcn uorden op immigratic in
ons dorp Belangstellenden voor dezn
wcrkgroepen kunnen zich b4 de secrctaris
opgeven.
10. Het bcstuur stelt de vergadenng voor
de naam 'Vcrenigng Oud-Bennekom' te
verandercn r:l'Histonsche Verenigtng
Oud-Bennekom'. Het is gebleken dat Oud-
Bennekom door de buitenwacht vaak voor
een oudercnvcrcnigrng gehoudcn u'ordt.
zoals ook duidelgk wordt uit een bnef van
de heer A.F. van Hattcm, die ter vergadering
rvordt voorgelezen. Omdat naamswrlziging
ook statutenwijziging inhoudt. stclt
het bestuur voor de naam 'historische verenigrng'
in de prakt4k te gebruiken en die
bq een eerstvolgende statutenurjz.tglng Lc
formalisercn. Hct logo zal ongewgzigd
bhlven. Het voorstel wordt bry handopsteking
aangenomen.
I l. De heer G. Klomp stelt voor bt1 volgende
vergadenngen in het muscum de
daar aanwezige geluidsapparatuur te gebruiken,
omdat nu niet alles tot op de achterste
rrj verstaanbaar is. Het bestuur
stemt daarmee in.
De heer K.B.A Bodlaender heeft in het
Bennekoms Nieuwsblad gelezen dat het
pand Dorpsstraat 48 ondanks de pogrngen
van Oud-Bennekom het te behouden, toch
gesloopt zal uorden. Hry rraagt het be-
stuur contact op tc nemen met het College
van B&W en met de Monumentencommissic
van Ede. Hr1 r,raagt zich af wat er
voor in de plaats zal komen en wat er met
andere interessante panden in Bennekom
gaat gebeuren, De voorzitter zegt dat ook
het bestuur verrast was door het krantenbericht.
Op de brief van I I januari 2000
van het bestuur aan B&W is nog geen
antrvoord ontvangen en het bestuur zal
zeker opnieurv contact opnemen. De heer
B J Groot Kormelink merkt op dat in icder
gcval de voorgevel zou moeten blryven
staan, De voorzitter antwoordt dat drt
voorlopig gcen optie is voor Oud-Bennekom:
hct bcstuur streeft naar het behoud
van het hele pand.
De voorzitter n'r.;st op dc komcndc activitciten
van de verenigrng: 12 april ccn lezing
van de heer drs H.J M. van Nie, gemeentel4k
archeoloog van Edc. ovcr IJzerindustrie
op de Velurve; op i0 mei ccn
dagexcursie naar Eersel en Postel.
12. Met dank aan de aanrvczigen voor hun
bijdragen aan de besluttvorming op deze
Algemene Ledenvergadenng en met dank
aan het Krjk- en Luistermuscum sluit de
voorzitter de vergadering om 20.15 cn
nodigt een ieder uit voor een kople koffie
in de koffiekamer en de hal van het museum.
G.M. Hoogkamer - Weijman, secretaris
l3

JAARVERSLAG VAN DE SECRETARIS OVER 2OOO
Bestuur
Het bestuur van de Historische Verenrging
Oud-Bennekom krvam rn het verslagaar
vier maal bijeen: op 26 januari, 5 april, 4
juli cn 3 oktober.
Leden van het bestuur vertegenwoordrgden
Oud-Bennekom bry vergaderingen van
de Dorpsraad en de Stichting Kunst en
Cultuur, b4 openingen van tentoonstellingen
en bij recepties van jubilerende verenigrngen.
Algemene Ledenvergadering
De Algemene Ledenvergadenng werd gehouden
op 29 februari in de Fcnand Moltzerzaal
van het Kryk- en Luistermuseum.
Statutair aftredend waren de heren bestuursleden
P. Aalbers (voorzrtter) en A.
Dirksen. De heer Dirksen stelde zich herkiesbaar
en w'erd herkozen. De heer Aalbers
stelde zich niet herkiesbaar. He1 bestuurslid
de heer A.J. Lever n'erd tot voorzitter
benoemd, teru.rjl op de vacante bestuursplaats
melrouw M.S. de Vos lverd
gekozen.
Ledenadministratie
Op 3l december 2000 telde de Historrsche
Verenigrng Oud-Bennckom 255 indrviduele
leden en 221 leden in gezinsverband.
wat het totaal brengt op 697 leden. In
2000 vern'elkomde de verenigrng 36 nteuwe
leden, terwijl er 19 door bedanlien of
overlgden afvielen.
De Kostersteen
In het verslagaar verschenen vier nummers
(71 tlm74) De sene artikelen van H.
Gijsbertsen onder de tttel De sftaaÍ waar-
t4
in wij wonen rverd met deel VI rnlrvel
voltooid. De reeks In de koart gekeken
r,an F.G. r,an Ooí werd met nummer 14
rveer tot leven gelveLt. Wederom werd
aandacht besteed aan het behoud van het
pand Dorpsstraat 48.
De redactie bestond in 2000 uit de heren
T.J. Hoekstra (eindredacteur), C.A. Heitink,
A.J. Lever en H.J. van den Oever Brl
zr.;n benouning tot voorzitter van de vereniging
heeft de heer Lever de redactie verlaten.
Lezingen
Na afloop van de Algcmene Ledenvergadering
op 29 februari verzorgde ons ltd
me\rouw H. Grlsbertsen - Vogcl een lezing
onder de zinspreuk Toon mii wat u
draagt en ik zal zeggen wie u hent: betekenissen
van kleding en klederdrocht.
Vr4willigers van het Krlk- en Luistermuseum
en leden van Oud-Bennekom showden
daarbij textiel en kostuums uit de collectie
van Oud-Bennekom en van het museum.
Daamaast werden klederdrachten
uit Drenthe, Zeeulvs-Vlaanderen, Scheveningen,
Terschelhng en Gelderland uit
particulicr bezit gctoond. Deze lezingannex-modeshorv
trok 120 bezoekers en
wcrd door de aanwezigen zccr ge\\aardeerd.
Uitgebreide verslagen verschencn in
de regionale pers.
De voorjaarslczing werd gehouden op 12
april in zalencentrum De Brinli. Drs
H.J.M. van Nie, gemeentelryk archeoloog
van Ede. hield een voordracht over Een
middeleeuws Ruhrgebied? IJzerproductie
op de Veluwe; ./ëiten en .fictie. Deze interessante
lezing trok 62 bezoekers.

Op 22 november hield merrouw drs E.C
van Santen van het Archeologisch en
Bouwhistonsch Centrum van de gemeente
Utrecht, cvoneens in De Bnnk cen lezing
ondcr de titel De stijlen buitelden over
elkaar heen .,. Aan de hand van dia's,
waaronder ook van Bennekomse huizen en
gebouwen, maakte zr1 ons wegwrjs in de
geschiedenis van de jongere boun'kunst
(1850 - 1940). Menigeen z,al na deze leztng
met andere oggn naaÍ gebouwen en
hun details in ons dorp krlken. Dc lezing
werd door 68 personen bezocht.
Excursies
De voorjaarsexcursie - onder lerding van
melrouw H. Gijsbertsen - Vogel en de
heren P. Aalbers en A. van Steenbergen -
ging op l0 mei naar de Kempen. 's Morgens
werd in Eersel het streelsnuseum De
Acht Zaligheden bezocht. ln de middag
werd de Teutenroute gereden onder leidrng
van een grds die zelf als krnd nog gesmokkeld
had. De theepauze werd gehouden br1
de Norbertryner Abdrj te Postel in België.
aan de excursie namen 54 leden deel.
Aan het ernd van de tocht namen de heren
Aalbers en Van Steenbergen afscheid als
leden van de excursiecommissie. De voorzitter
van de verenigrng, de heer A.J. Lever,
sprak de scheidende heren toe en bedankte
hen met een passend geschenk
voor hun jarenlange rnzet.
De najaarsexcursie voerde op 26 september
naar Het kerkje op de berg in Heelsum.
Zowel het exteneur als het inteneur
werden bekeken. Helaas kwam het verhaal
van de gids over het inteneur niet geheel
uit de verf. De heer S. Wrlnsma, lid van
Oud-Bennekom en organist van de kerk,
gaf ter afsluiting van het bezoek een klein
orgelconcert. Aan deze avondexcursie namen
55 leden deel.
De excursiecommrssie werd wcer op volle
sterkte gebracht en bestaat nu uit de dames
H. G4sbertsen - Vogel, M.S. de Vos
en N. van Amerongen - Buddrng.
Vlegeldag
Evenals vorig jaar gaf de Histonsche Vereniging
Oud-Bennekom, sÍunen met het
Kryk- en Luistermuseum, acte de présence
trydens dc Vlegeldag op 23 augustus. Het
Krlk- en Luistermuseum frok krlkers en
luisteraars met het Bruderorgel en een tafereel.
Oud-Bennekom toonde oude en
minder oude foto's, waarop 'onbekende'
personen voorkrvamen. De hulp van het
publiek rverd rngeroepen om deze onbekenden
te identificeren. Dat leverde, naast
goede informatie, veel commentaar, dis-
cussie en gelach op.
Behoud Dorpsstraat 48
De acties die het bestuur ondemam ten
behoeve van het behoud van Dorpsstraat
48, hadden succes. Het pand zal door dr ir
E. Hogenbirk worden gerestaureerd.
Werkgroepen
lVerkgroep Behoud oudste gedeelte Bennekomse
begraafplaats
Het werk aan het oudste deel van de begraaÍplaats
in de meest zuidehlke hoek
gaat onverminderd door. Het onkruidwrl
houden wordt nu ook in opdracht van de
gemeente Ede gedaan. De engel op het
graf van de familie Prins lcrlgt een opknapbeurt
en wordt opnieuw rn z4n oorspronkelgke
wrtte kleur geschilderd. Voor
l5

de restauratie van de graven van Dros en
van Jacobse Bouder.vrlnse is subsidie br1
de Prinsstichting, een onderdeel van de
Johannitcr Orde. aangevraagd. De r'verkgroep
bestaat uit de heren H. Alberts. R.
He4, C.A Heitink (voorzitter). D van
Kampen, A.J Lever en J. de Nooq.
ll'erkgroep l'itto's en andere ffieeldingen
van Bennekom
Het doel van deze u'erkgroep is te komen
tot een inventansatie van het beeldmateriaal
van Bennekom urt heden en verleden
van oude prentbneÍkaarten en video-opnames
tot rnternet-site. De startbtleenkomst
ran de rrerkgroep vond plaats op I I mci.
een t$eede brleenkomst op I I december
Leden z4n: de heren T van Beek. K.B.A
Bodlaender, A Dirksen (r'oorzitter). H.
Gijsbertsen. F.G. van Oort. D. Poot,
H.A.J. Rozenboom en A.J. Welgraven.
ll'e rkgroep ( ie s chie deni s van Be nne kom
Het doel van deze rverkgtoep is pnmair
het met elliaar ln contact brurgen van die
mensen dre zich met de geschiedenis van
Bennekom in al zryn aspecten en in alle
penoden bezig houden. Daar waar dat mogelijk
is, zal naw sarnenrverking gestreefd
rvorden. Uitw'isseling van kennis en gegevens
vindt op de bgeenkomsten plaats, die
tn'eemaal per jaar gehouden irullen worden.
De eerste vergadenng vond plaats op
24 mei. de tweede op 6 november.
Leden van de werkgroep z4n: mewourv
M. van Roorlen en de heren M. Aartsen.
K.B.A. Bodlaender, G. Breman, H. Gtlsbertsen,
C.A. Heitink. T.J Hoekstra (sccretans).
M KoudUs. A.J. Lever (r'oorzitter),
B. Luesink, W.P. Mantel. J. de Noor;,
H.J. van den Oever, F.G. van Oort en P.
Smit.
l6
We rkgroe p Voo roude ro n de rzo e k
Hct voornemcn van deze u'erkgrocp is om
\ an ongeveer tien personen met t\\ee ouders
die urt Bennekom of drrecte omgeving
aÍkomstig zr;n en br1 r'oorkeur l'erdeeld
over de KÍaats en het Dorp. allc voorouders
tot rn de rr1ldc gcneratic in kaart tc
brengen Op die manter kan inztcht ontstaan
in vroege import in Bennekom en in
de onderhnge famihcrelaties binnen dc
dorpsgemeenschap gedurende de laatste
anderhalve ccu\\'. Dc startb4eenkomst
rverd gehouden op 30 oktober,
Leden van de r.r'erkgroep zryn de dames
G.M Hoogkamer - Weriman. G.J. Mekking
- van Beek, C. i'an Silflrout - r'an Ra-
r.ensn'aai1 en de heren G. l'an den Born. H.
Grysbertsen. G. r-an de Kamp. C. van Rarcnsuaaij
cn A ran Silíhout (roorzittcr)
Collectie Oud-Bennekom
De heer G. r,an den Born beheerde als
consenrator de collectie ran Oud-Bennekom
dre in brurkleen is gegeven aan het
Kilk- en Luistermuseum. Bq het onderhoud
van de collectie rverd h4 b4gcstaan
door de dames D. Mulder en J. van den
Born die de textielverzameling veÍzorgden,
temrll de technische ploeg van het
museum het onderhoud ran de overige
voonverpen voor zijn rekening nam. De
rondleid(st)ers gaven aan de bezoekers
van het museum deskundrg uitleg br1 de
tentoon gestelde voorwerPen.
Foto- en diacollectie
De foto- en dra-collectie van Oud-Bennekom
staat onder beheer van de heer H.
Grlsbertsen Dc rerzamehng omvat circa
4000 foto's en ongeveer 1500 dia's De
heer Grlsbertsen zette de beschrr;r'ing van

de collectie het afgelopen jaar voort. Een
groot gedeelte is reeds opgeslagen rn een
computerbestand. Zonder hulp van derden
zal de beschnjving nog ongeveer tweeJaaï
vergen.
BERICHTEN UIT HET KIJK- EN LT]ISTERMT-TSEI.JM
De kruidenierswinkel
Het heeft al uitgebreid in de lokale en regionale
pers gestaan: de collectie van het
Kijk- en Luistermuseum is uitgebreid met
een 'historische Lruideniersw'inkel'. Op 9
januari 2001 is drt geschenk van DeliXL
uit Ede (voorheen Kok-Ede) plechtig geopend
door wethouder Manlke van Haaren.
Door zryn opstelling in de hal. recht tegenor,er
de ingang is het wrnkelqe een rvare
blikvanger rn het museum geworden. Er is
dus alle reden om het museum met een
bezoek te vereren en te zien hce vroeger
nu verpakte artikelen als suiker. spliterwten
en njst los in bakken zaten en met koperen
scheppen in papieren zaklien verkocht
werden.
Tentoonstellingen
Van lanuari tot mei gaat de tentoonstelling
over theeserviezen. Een njke collectie -
ook uit particulier bezit - van drt voormalige
centrum van het huiselgke leven, is
bijeengebracht. De tentoonstellurg z.al blj
velen nostalgische hennnenngen naar boven
doen komen.
Danlrwoord
Het bestuur bedankt allen die zich - op
welke rvrlze dan ook - ingezet hebben voor
het welz4n van de Historische Vereniging
Oud-Bennekom
G.M. Hoogkamer - ll/ei.iman, secrelaris
Voor oud en jong is er in het museum van
mei tot oktober een miniatuur circus - met
alles erop en eraan - te zien. Het is het
werkstuk van een belvoner van ons dorp.
Hr; maakte onder meer clorms, trapezcwerkers,
acrobaten en roofdieren, terwijl
de tent en de tnbune geheel uitneembaar
zrjn en dan precies in een daan'oor gebouwde
r,rachtwagen met aanhanger passen.
Iets voor (groot)ouders en (klein)kinderen!
Vereniging van Vrienden van het Klik- en
LuisÍermu:;eum
Een groot aantal r.nywilligers helpt br1 het
beheren van de collecties, deze tentoon te
stellen en bq het rondleiden van bezoekers.
Niet alleen heeft het museum r,r4willigers
nodig, maÍlr u kunt het museum ook
helpen door lid te worden van de Vereniging
van Vrienden van het Krlk- en Luistermuseum.
Het secretanaat van de Vereniging
is gevestigd Wuustersgoed 6,6721
XW Bcnnekom, telefoon 03 l8-4 14090.
Redactie

MEDEDELINGEN VAN HET BESTUUR
De Historische Vereniging in actie
Fdeseweg 77, villa 'Í Endt
Tot grote verbazing van het bestuur komt
het pand Edeseweg 77, de Villa 't Endt,
niet op de gemeentehlke monumentenhlst
voor. Het is die plaats echter meer dan
waard. Daarom heeft het bestuur het College
van B&W verzocht alsnog tot plaatsmg
over te gaan.
Villa 't Endt is in 1897 gebouw'd in opdracht
van Caspanne Pierrette Brutel de la
fuvière woonachtig te Bennekom. Het
huis is tot 1973 in de familie gebleven
Sinds 1985 is het in bezit van Beheersmaatschappij
Slothouber bv te Ede.
Zij-aanzicht van villa
t8
't Endt in mei 1989. Foto C.A. Heitink
Het huis met min of meer T-vormige plattegrond
bestaat uit t$'ee. haaks op elkaar
staande delen, rvaan'an het voorste dcel
evenwrldig aan de straat. Een erker aan het
achterhuis, een aangeboulvd schuurtje en
een uitgebouwde plee completeren het
geheel. Alle onderdelen zrln gepleisterd.
Het voorhuis bestaat uit twec lagen met
een 'gebroken'kap en hecft op zqn hoeken
doorlopende, ondiepe nissen in het pleisterrverk.
Het mrddelste van de drie traveeen
is boven de gootl4n doorgetroklien en
met een eigen kapje gedekt. Deze travee ts
van een geprofileerde lryst in pleisterwerk
voorzien. Het achtcrhuis heeft éen laag en
een gebroken kap
ry qq!Ff-'ï
::l j
st i
ffi#

L'ooraanzicht van villa 't Endt in mei I989 F'oto (- A. Heitink
Bijzonder is het feit dat het huis in z4n
meer dan honderdjarig bestaan naurvehlks
gervijzigd is. Ook het inteneur l4kt niet
ingrrlpend verandcrd te zljn. De bouwtechnische
staat van het huis ziet er van buiten
af gezien goed uit. Rondom bevindt zich
een - nu wat vem'aarloosde - tuitt, die het
gcheel cachet verleent.
De situenng van het huis aan de Edeseweg
is essentieel. Ten noorden van 't Endt - op
de plaats van Westereng - zlln sinds kort
rn1 grotc appartementgebouwen veÍïezcn.
Ten zuiden staat het lage gebouw van het
cafó Theo cn Mien (voorheen café De
Keyzer). Op de andere hoek met de Haldern'eg
staat een fiaai en gaaf bewaard
dubbel woonhuis, Edeseweg 69171. Te-
genover't Endt staan het pas opgeknaptc
Edeseweg 48 en de villa De Hulst (gemeentclijk
monument). Om de eenheid
van bebouwing rondom de kruising van de
Edeserveg met de Halderweg/Acacialaan
enigszins te behouden, is het bhlven bestaan
\ an 't Endt met z4n tuin van \\ezenl4k
belang.
Het bestuur rvacht met belangstelling de
reactie van het College van B&W van Ede
af.
íí/erkgroep Behoud oudste gedeelte Bennekomse
begraafplaats
De werkgroep en de gel4knamige steunstichting
hebben een rustig jaar achter de
rug. Over de restauratie van de engel op
het familiegraf Prins is elders rr deze Kos-
t9

tersteen te lezcn. evenals over de plannen
tot restauratie van de gtaven Dros en Jacobse
Boudewrlnse.
Voor hct eerst houdt de rverkgroep zich
ook bezig met cen graf dat buiten de hoek
met beschermde graven ligt. Het betreft de
laatste rustplaats van de landeltlk bekende
schilder Dick Ket (1902-1940) en dtens
ouders, dre er slecht br1 ligt. De eigcndomsrechten
van de graÍbedekking zullen
eind februari 2001 - na het doorlopen van
een voorgeschreven procedure - aan de
gemeente Ede vervallen. De werkgroep zal
daarna de restauratie ter hand nemen. Verheugend
is het dat het Hoofd van de afdeling
Cultuur van de gemeente Ede toegezegd
heeft zich voor het verknjgen van de
benodrgde gelden te willen inspannen.
Voor de samenstelling en andere gegevens
en activiteiten van deze werkgroep: zie het
Jaan'erslag van de secretaris over 2000 in
deze Kostersteen.
Werkgroep Foto's en andere a/beeldingen
van Bennekom
r
Op de beide vergaderingen van de werkgroep
is duidehlk gebleken dat er zich een
rryke en gevaneerde hoeveelheid beeldmatenaal
br1 de leden berust, van internet-site
(T. van Beek) via video-opnamen (H.A.J.
Rozenboom) tot foto's en prentbriefkaarten
(K.B.A. Bodlaender, H. Gr.;sbertsen,
F.G van Oort, D. Poot en A.J. Welgraven).
Bekeken wordt hoe deze \rerzamelingen
ontsloten kunnen worden. Zie ook
het Verslag van de secretaris over 2000
elders in deze Kostersteen.
Werkgroep Geschiedenis van Bennekom
Op de vergadenng van de werkgroep op 6
november 2000 is besloten de rverkgroep
twee maal per jaar bryeen te roepen met als
20
voomaamste doel elkaar op de hoogte te
houden van lopend onderzoek. Van belang
is dat de archivarissen van zowel de Hervormde
Kerk (8. Luesink) als van de Gereformecrdc
Kerk (M. Aartsen) in de
werkgroep zrttrng hebben. Zlj behercn
immers uiterst lvaardevol materiaal r,oor
de Bennekomse dorpsgeschiedenis. zoals
overduidel4k bhlkt uit de publicatie van
laatstgenoemde: M. Aartsen. Flitsen uit
het Archief I 8B7- 1962, Gereformeerde
Kerk Bennekom, Bennekom 2000. De
rverkgroep Oude Begraafplaats brengl
historisch onderzoek naar de daar begraven
personen en families mee (A J. Lever,
C.A. Heitink. Ook andere famrlies die voor
Bennekom r,an belang zryn gerveest, zoals
(Van Lóben) Sels, de naamgevers van de
Selterskamp (H. Grlsbcrtsen), de bervoners
van Oud Vossenhol (H.J. van den Oever)
en die langs de Heelsumsen'eg (M. r'an
Rooryen, P. Smit). Aan de geschiedenis
van Hoekclum rvordt door K.B.A Bodlaender
en C.A. Heitink gerverkt.
De maatschappehlke gelaagdhetd van
Bennekom in de negentiende eeuw wordt
door G. Breman bestudeerd. Het verentgrngsleven
in de breedste zin l'an het
woord en het onderwijs krijgen de aandacht
van H. Grlsbertsen (de Bennekomse
Schutterij), M. Aartsen (DOS, Gereformeerde
School aan de Veenderweg) en J.
de Noorl (Brlenvereniging, schieh'ereniging
Wilhelm Tell)
Artikelen over de geografie van Bennekom
en wijde omgeving van de hand van F.G.
van Oort versch4nen regelmatig in De
Kostersteen. De Bennekomse straatnamen
blijven de aandacht van H. Gijsbertsen
behouden. De mechanisatie van de akkerbouw
is het onderw'erp van W.P. Mantel.
De oudste eeschiedenis van Bennekom is

het terrein van de archeologen van de Archeologrsche
Werkgemeenschap voor Nederland
(AWN) afdehng 17 (W. Angenent
en G. Alink) In De Kostersteen is regelmatig
over hun venichtingen te lezen. Oppervlaktevondsten
van metaal worden verzameld
en vastgelegd door M. Koudrjs.
Hoewel deze opsomming indrukwekkend
en gevarieerd is, is hij vene van volledrg.
De mogelijkheid van geschiedbeoefening
rn Bennekom zijn schier onuiputtelijk.
Zie over de werkgroep Geschiedenis van
Bennekom ook het Jaarverslag van de secretans
over 2000 rn deze Kostersteen.
We rkgro e p Voo r ou de ron de r zo e k
De eerste b4eenkomst van deze werkgroep,
die onder andere beoogt enig urzicht
in de rmmrgratie in Bennekom te
krlgen, vond plaats op 30 oktober 2000.
De heer A. van SilÍhout werd tot voorzitter
van de werkgroep benoemd. De leden
zrjn begonnen met het achterhalen en noteren
van hun drrecte voorouders tot in de
woege negentiende eeulv. Voor de doelstelling
en samenstelling van de n'erkgroep
zie het Verslag van de secretaris
over 2000 elders in deze Kostersteen.
Commissie Gelderse Genealogische
Contactdag
Van bor engenoemde commrssie ontvingen
wrj het volgende bencht:
'Op zatvdag 7 aprll 2001 zal in Tiel vanaf
l0 00 uur de I le Gelderse Genealogische
Contactdag gehouden u'orden. De organisatie
is rn handen van de vrlf Gelderse afdelingen
van de Nederlandse Genealogrsche
Vereniging (NGV). aangevuld mct
enkele andere r,'ercnigrngen. Ook andere
afdelingcn en diensten van de landehlke
NGV, zoals Familieorganisaties. Compu-
tergenealogie, Heraldrek, Contactdrenst en
het Verenigrngscentrum in Weesp zullen
rveer hun medewerking verlenen. Bovendien
zullen andere Gelderse genealogische
verenigingen, histonsche verenigingen,
archievsn en computer/internet deskundigen
aanwezigzijn.
Zulke contactdagen zijn bry uitstek geschrlil
om uw genealogische gegevens aan
te vullen en uit te wrsselen en om contacten
te leggen met andere genealogen die
met name rn Gelderland genealogisch onderzoek
verrichten.'
Nadere gegevens zijnte verlarlgen br1:
W. r an de Westeringh
Boterhoeksestraat 34
6666 GA Heteren
Tel.026-4722192
Gelders Oudheidkundi g Contact
Het Gelders Oudheidkundrg Contact biedt
in 2001 weer een aantal interessante cursussen
aan. Een opsomming en korte beschrrlving
volgen hier.
Workshop Computer en historisch onderzoek
Deze workshop is bedoeld voor diegenen
die geinteresseerd 'zljn n het gebruk van
internet br1 historisch onderzoek. U doet
en'aring op met het surfen over internet U
maakt kennis met zoelcnogelijkheden.
drgtale encyclopedieën. geschiedenisportalen
en hulpprogramma's. Deze workshop
rvordt vcrzorgd door het Rryksarchief in
Gelderland te Arnhem op dinsdagmorgen
20 februari 2001. De kosten bedragen
f 30,-.Nadere informatie en aanmeldrng:
Rijksarchief rn Gelderland, telefoon 026-
4420t48.
2l

Jong,e bouwkunst en stedenbouw in Gelderland,
onderzoek en hehoud
Deze korte crrrsus zal de historische achtergronden
en hedendaagse bescherming
van monumenten, stads- en dorpsgezichten
uit de penode na 1850 behandelen. De
cursus zal bestaan uit dne avondbijeenkomsten,
dre in de komende selzoenen rn
drie Gelderse regio's gehouden zullen u'orden.
Het doelgroep van deze cursussen is
het vergroten van de kennis van de (leden
van) histonsche vereniglrlgen en andere
instellingen dre betrokken zrln bij de plaatselijke
monumentenzorg. Niet alleen zal
de beleidsmatige kant behandeld worden,
maar ook de inhoud en methodiek van hct
onderzoek van te beschermen gebouwen
en gebieden z.ullen aan bod komen. Nadere
benchten volgen rn het voorjaar van 2001,
maar belangstellenden kunnen zich na al
aanmelden br1 het Gelders Oudheidkundig
Contact, telefoon 05 75-5 I I 826. De cursus
wordt georganiseerd in samenlverktng met
het Gelders GenootschaP
Informatie
Meer informatie over de cursussen en andere
dtensten van het Gelders Oudherliundig
Contact (GOC) vrndt u in de brochure
(-ursussen Publicaties Activiteiten U
kunt deze gratis brochure aanwagen br1
het GOC, Postbus 4040, 7200 AB
Zutphen. telefoon 0525-5 11628, fax
0575-543223. e-mail stggoc@wxs nl Zie
ook op internet: w\,!'w.m"v\'.nl (>cultuur
>geschiedenis >GOC).
Jaarverslag Archeologie 1999
Fraai uitgegeven is het eerste Jaan'erslag
r,an de Edese gemeentehlk archeoloog.
waann voor Bennekom onder andere de
veldverkenningen Breukereng en het onderzoek
in de bounput van Snstselaar vermeld
worden. Het verslag is te verkr4gen
br1 de dienst Ruimtehlke Ontwikkeling en
Beheer van de gemeente Ede tav drs
H.J.M. van Nie, Postbus 9024- 6710 HM
Ede.
Nieuwe leden
Hct bestuur heet de volgcnde personen
van harte welkom als nieurve leden van de
Histonschc Verenrging Oud-Bennekom'
Familie N de Gouw te Bennekom
Familie A. van Silfhout te Edc
Familie J. Snetselaar te Elst (Gld)
Familie C. Vos te Ede
Familie J. & F. Wien te Bennekom
Mutaties
Mutaties verzoeken wU u vriendehlk
schriftehlk te wrllen doorgeven aan de ledenadministratie:
mewoun- E Mantel -
\ran Staaveren, Hogeweg 4, 6721 VE
Bennekom.
Agenda van de Historische Vereniging
Oud-Bennekom t/m 9 mei 2001
l8 of 25 april 2001 Voorjaarslezing.
9 mei 2001 Voorjaarsexcursie naar Dalen
(Dr.) en Havelte.
Het beshur
Rectificatie
In deze Kostersteen vmdt u - los b{gevoegd - een afdruk van de luchtfoto van het voormalige
Streekziekenhuis die in afleuËtlng i+ lnovember 2000) onvolledrg rvas afgedrukt'
waardoor het artrkel van F.G. van Oort enigszrns onbcgnlpelryk werd. Redactie
22

Bestuur van OudBennekom
Voorzitter:
A.J. Lever, Prinsenlaan 2,6721EC Bennekom
ViceVoorzitter:
T.J. Hoekstra, Van Hoffenlaan 44,6721XE Bennekom
Secretaris:
Mewouw G.M. Hoogkamer - Werlman, Emmalaan 33,6721ET, Bennekom, tel, 416180
Pennurgmeester:
A. van de Weerdhof, Molenstraat 122,6721WP Bennekom
Leden:
A. Drrksen, Pr. Bernh ardlaan 22, 67 2 | DR Bennekom
Mewouw E. Mantel - van Staaveren, Hogerveg 4,6721VE Bennekom
Mewouw M.S. de Vos, Dikkenbergweg 8,6721AC Bennekom
Ledenadministratie
Mevrouw E. Mantel - van Staaveren, Hogeu'e g 4,6721 VE Bennekom
Conservator Collectie OudBennekom
G. van den Born. Selterskampweg25,6T2l AR Bennekom
Beheer foto en diacollectie
H. Ggsbertsen Gasthuisbouwng 9a. 6721 XH Bennekom
Redactie Kostersteen
T.J. Hoekstra, Van Hoffenlaan 44,6721XE Bennekom, eindredacteur
A. van den Bent, Dorpsstraat 14A,6721 JK Bennekom
C A. Heitink, Bnnkerpad 29,6721WJ Bennekom
H.J. van den Oever. Edeseweg 117,6721 JT Bennekom
/,-)