Zeg gerust eens clown tegen je leerkracht in Zeveneken

Nummer9080
Nummerdriedecembertweeduizendenacht
Decemberwenk
Schoentje zetten
sokje hangen
Bestaat al sinds de 15 de eeuw
Konden toen ook klompen zijn
Eerste plaats van uitvoering was in de kerk
Opbrengst was toen voor de armen
Oudste afbeelding is van Jan Steen, Het Sint-
Nicolaasfeest, 1665
Meisjes kregen snoep en een pop
Jongens vaker een roe en een zakje zout
Gewoonte is typisch lage landen
Werd al in 1626 via Hollanders tot in New
Amsterdam (later New York) geëxporteerd
Elders wordt kinderfeest vaak op kerst, tweede
kerst of Driekoningen gevierd
Klompje lopen
holleblokje stappen
Leuk om de kinderen hun raapje in te laten leggen
voor Sinterklaas
Oudste afbeelding in altaarstuk van Derick Baegert,
1475
Is handig aan de achterdeur om even in de tuin te
lopen
Lukt alleen met gekrulde tenen
De pijn aan de wreef verdwijnt na enkele dagen
Op zon- en feestdagen werden ze vroeger wit
gekrijt
Worden meestal van wilg of populier gemaakt
Worden gedragen door de gilles van Aalst en
Binche
Franse woord is sabot
Vandaar ‘saboteur’: een ontevreden werkman stak
zijn klomp in de machine
De grootste is 4 meter lang en 1,7 hoog en breed,
de oudste van 1270
(lvdv)
December
Feestmaand, zeggen onze noorderburen,
nuchter als ze zijn.
Sinterklaas, kerstavond, Kerstmis, tweede
kerst, oudejaarsavond, Nieuwjaar. (Wat een
gedoe met die hoofdletters, niet?) Enfin, ‘t
kan niet op in december. Al dat lijnen van
het najaar wordt in één maand tijd weer
ongedaan gemaakt. ‘t Is de jojo-maand,
voor de WeightWatchers, die zich verloren
cijferen in tabellen, en slechte punten vrezen,
op ‘t rapport. Maar goed, afvallen kan
later nog, in januari, na de feesten.
Echter, vóór we de kalkoenen
vullen, en de
champagne ontkurken, is
er eerst nog de advent,
die vier weken voor kerst.
Het woord komt van advenire,
wat zoveel wil zeggen als aankomen,
naderen. Wat komen moet, dus. En wat komt,
is het licht. Verlangen wij daar niet allen naar?
Naar licht en warmte? Ja, toch?
Wie gelovig is, denkt aan kerst ongetwijfeld, de
anderen mogelijk ook wel, gezien onze cultuur,
of aan het keerpunt van de dagen, de zonnewende,
zoals bij de oude Kelten. Het winterpunt.
Van dan af immers installeert de natuur
weer zelf de hoop, met elke dag drie minuten
meer licht. Op naar de dagen, langer dan acht
uur. Dan hebben we het ergste wel gehad. Dan
kunnen we er weer tegen.
Zolang echter, zijn we in afwachting, en zorgen
we zelf voor lampjes. De adventskrans, weet je
nog? Bescheiden lichtjes weliswaar, als tegenwicht
voor steeds kortere dagen, maar toch,
best gezellig. Iedere zondag eentje meer.
Edoch, wat ooit klein is begonnen, met getorste
kaarsjes op een kransje van hulst of klimop,
of ander wintergroen, dijt nu stilaan uit, naar
buiten. Nu ja, stilaan… massaal eigenlijk.
Bomen en struiken, daken en gevels, stoepen
en stijlen, ze hangen vol. Er zijn dubbelsnoeren,
kransen in de vorm van herten, harten, mensen
en vogels, knipperlichten, gloeilampen, neonlichten,
… enfin, te veel om op te sommen.
Best gezellig als je met de fiets naar huis rijdt,
‘De mens heeft altijd
al de duisternis met
licht verdreven’
Column
dat wel, want in de vroege vooravond reeds
wordt het donker, rond half vijf al. Al die mensen
die zich de moeite getroosten om in putje
winter wat gezelligheid de wereld in te blazen...
aangenaam, toch? Wat van de warmte van hun
hart, brengen zij naar buiten… En wij zijn er
hen dankbaar om. Zeer zeker.
Maar natuurlijk, elk foordeel hep sijn nadeel, zei
Johan Cruyff. Er is de onvermijdelijke lichtpollutie,
die overdadige jacht naar consumptie, dat
uitmelken van het kerstgevoel, dat verglijden
van een diepmenselijk gegeven naar een bui-
tensporig megalomaan festijn,
enz. Tja, dat kon alles
wel wat beter. Soberder,
en beredeneerder. Eerlijker
ook. Maar we moeten toch
ook het kind niet met het
badwater weggooien. Licht blijft mooi, en is
nodig tegen winterdepressie bijvoorbeeld.
De mens heeft altijd al de duisternis met licht
verdreven: de hindoes op hun Divali in november,
een stoet van kleigebakken olielampjes met
een katoenen wattenlontje en geklaarde boter;
de joden met hun toewijdingfeest in december,
hun Chanoeka, met de negenarmige kandelaar,
ter herdenking van Juda de Maccabeeër; de
Kelten met hun Joelfeest ter ere van de zonnegod
Freyr, rond de winterwende, met een
reusachtig boomstamvuur; de Romeinen met
hun feest voor Mithras… en zo kan je nog wel
even doorgaan, op het noordelijk halfrond. En
altijd vierde men de overwinning van het goede
op het kwade. Van het leven op de dood. De
waakvlam van de hoop. En geef toe, die traditie
is veel te mooi om te laten vallen.
Laat ons misschien wat zuiniger zijn, dat zeker,
maar een lichtje hier en daar moet nog kunnen,
en een cadeautje ook, met de sint, op kerst en
nieuw. Maar overdaad schaadt, zoals in alles.
Waar het echt op staat, is om zelf warmte te
zijn, en licht uit te stralen. Hoe dan, vraag je
je af? Wel, lachen is tijd doorbrengen bij de
goden, zegt een Japans spreekwoord. En geef
toe, veel geld kost dat niet. (lvdv)
december’08 5