Økologisk handbok

164
NORSØK · Økologisk handbok
ynskjer å planta ut i februar/mars må ein så rundt juletider. For mange vil det
ofte høva best med utplanting i april/mai. Det vil gje ei oppalstid på om lag
40 dagar.
Det enklaste er å så direkte i pottene. Alternativt kan det såast i såkassar og
priklast. Både såjord, potter og kassar må vera reine. Naturtorv som vert
kalka og gjødsla med godt kompostert husdyrgjødsel, høver godt. Ei blanding
av 1/3 kompost og 2/3 jord er høveleg. Jorda bør tilsetjast litt lettløyseleg
næring. Uttynna land med leiingstal mindre enn 6, ein gong i veka, vil ofte
høva i starten.
Det er vanleg med ekstra lys til spiringa, etterpå er det truleg mindre aktuelt.
Mange forsøk har synt at temperaturen ikkje må verta for høg frå spiring og
framover. Det fører til færre blomar i dei fyrste klasane. Har du fullstendig
klimastyring, er det vanleg å tilrå 7 000 lux etter såing og minimum 6 timars
natt etter at frøblada er utfolda. I spirefasen kan temperaturen vera 24 ºC.
Vert det gjeve 7 000 lux, bør temperaturen vera 20 ºC etter spirefasen. Har du
meir lys, kan temperaturen vera nokre grader høgare.
Det er viktig at tomatplanta kjem djupt nok ved utplanting. Eit gamalt råd var
at tomatplantene skulle plantast ned til frøblada. Tomatplanta slår nye røter
på stengelen.
Rotutviklinga vert naturleg og optimal for arten. Det vil sikra god nærings- og
vassforsyning.
Organiseringa i veksthuset kan gjerast på fleire måtar, men å leggja radene på
langs med huset er mest vanleg. Avstanden mellom radene avheng av
dyrkingsmetode elles. For hus på jordgolv er det tilrådd radavstand på 1 m,
og planteavstand på 30 cm. For hus med fast golv, gjev ofte radavstanden seg
sjølv. Større planteavstand vil gje meir luft og mindre soppsjukdom. På Sogn
Jord– og Hagebruksskule vert det nytta ein planteavstand på 40 cm.
19.4 Stell av tomatplantane i veksttida
Lufttemperatur
Høg temperatur etter utplanting fremjar tidleg utvikling og modning. Etter
planting vert det tilrådd 20 ºC både dag og natt. Deretter 19 ºC om dagen og
17 ºC om natta. Lufting skjer ved 24 ºC. Frå starten på haustinga og resten av
sesongen kan nattetemperaturen senkast litt, og lufting skjer ved 20–22 ºC.
Det raude fargestoffet lycopin vert ikkje utvikla ved høgare temperatur enn
27 ºC.
Vatning
Ei lita plante brukar 2–3 dl vatn per dag i februar og 2–3 l på ein varm
sommardag. På gråversdagar er forbruket langt mindre. For å sikra alle
plantene nok vatn er det naudsynt med litt overskotsvatning. Vatninga bør
regulerast etter veret. Tomatplantene skal vatnast kraftig, men dei kan gjerne
verta litt tørre mellom vatningane. Med tanke på næringstap vil det vera
gunstig å resirkulera avrenningsvatnet. Vatninga bør skje på føremiddagen.