Bruk Bibelen: Høgtlesing (nn)

BRUK BIBELEN
Høgtlesing
frå Bibelen

Sæl er den som les opp ...
og sæle er dei som høyrer.
Op 1,3
2
© Bibelselskapet 2015
ISBN 978-82-541-0897-0
Omslagsfoto: Torstein Ihle
Design: Åsmund Sand
Sats: Ole Arnøy
Trykk: Strålfors

Høgtlesing frå Bibelen
Denne halvtimen er heilag! Det er berre tredje
gongen dei møtest for å lesa høgt frå Bibelen
saman,men det har alt vorte ei dyrebar stund. Orda
frå Bibelen får liksom liv og blir levande framfor
auga deira medan dei les – borte er dei vanlege
uromomenta som distraherer når dei les åleine.
Kapittel etter kapittel blir slukt medan dei byter på
å lesa høgt. Endeleg har bibellesinga vorte levande!
Mål: Å hjelpa menneske til å
lesa Bibelen saman.
Tid: Ein halv time i veka, eller
ein halv time til ein time.
Stad: - I heimane
- På studiestaden eller
arbeidsplassen
- I ei kyrkje eller eit
forsamlingshus
Tal på personar: Frå to til
kor mange som helst.
Kven gjer kva:
- Forsamlinga kan kopla
menneske saman i grupper
av Bibellesevener.
- Bibellesevenene møtest
kvar veke for å lesa Bibelen
saman, eller etter avtale.
- To gode lesarar les kvart sitt
kapittel i eit brev.
- Ein god lesar les eit langt
avsnitt frå Bibelen.
3

4
Korleis gjer vi det?
I mange land i verda kjem menneske saman for å lesa i
Bibelen. Ofte har mangel på biblar vore årsaka. Men dei
som les høgt frå Bibelen saman, opplever ofte at teksta
talar til dei på ein sterkare måte. Denne opplevinga
ønskjer vi at norske bibellesarar òg skal få del i.
Høgtlesing av bibeltekstene var òg det vanlege i oldkyrkja.
Omkring år 150 e.Kr. fortel Justin Martyr at dei kristne les
frå skriftene til apostlane og profetane «så langt tida tillèt».
For på denne tida var det ingen som hadde sin eigen bibel;
den einaste måten å lesa Bibelen på var ved høgtlesing.
Dessutan kunne berre ein av ti i Romarriket lesa.
Høgtlesinga var difor viktig også for dei som ikkje hadde
sjanse til å lesa sjølve. Det var ei viktig teneste i kyrkja å
vera tekstlesar.
Det er altså lang tradisjon for å lesa Bibelen saman:
- I kyrkjehistoria
- I andre land i verda
- I diakonien, dvs. den kristne tenesta
Samtidig ser vi at norske bibellesarar slit åleine, ein og ein,
medan dei er omgjevne av mange ting som kan uroa dei.
Både mobiltelefon og datamaskin er alltid innanfor rekkjevidde
og utgjer ein sterkare distraksjon enn nokon tidlegere
generasjon har opplevd.
Vi vil utfordra norske bibellesarar til å utforska skattane
som ligg gøymde i høgtlesing!

Bibellesevener
Foto: Hans Johan Sagrusten
I ei kyrkje på landsbygda i Hunan-provinsen i Kina møtest ei
gruppe på omkring 30 kvinner for å lesa i Bibelen saman.
Kvar einaste kveld kjem dei saman for å lesa eit eller fleire
kapittel. Nokre av dei har lært å lesa på denne måten,andre
har kome til tru ved å vera med i denne gruppa.
Dei peikar på ei av kvinnene som sit lengst bak: Det var ho
som tok til med å lesa i Bibelen i denne landsbyen. Det hende i
1985. No er dei rundt 1000 kristne i kyrkja i landsbyen,og
gruppa med kvinner som møtest for å lesa høgt frå Bibelen,
er sjølve hjarteslaget i forsamlinga.
5

Denne historia frå Kina er ikkje eineståande. På stad etter
stad høyrer vi korleis den jamlege høgtlesinga har skapt bibelglede
og kyrkjevekst. Ofte har dei eldre kvinnene fått
ungdomen med seg, og slik har bibelgleda spreidd seg til
nye generasjonar.
Difor vil vi lansera ideen med Bibellesevener også her i
Noreg. Når to eller fleire blir samde om å møtast til fast tid,
blir det lettare å få orden på bibellesinga. Bibellesevenene
kan ordnast både i grupper og i par,til dømes slik:
- Ei bibelgruppe bestemmer seg for å berre lesa Bibelen i
eit heilt år.
- Nokre vener møtest ikkje lenger berre over ein kaffi latte,
men over ein open bibel.
- Ein ung bibellesar vitjar ein eldre eller svaksynt bibellesar
som ikkje greier å lesa sjølv.
- To ungdomar ved ein studiestad byrjar å lesa – med
opning for at fleire kan bli med.
Alternativa er uendeleg mange. Kven som helst kan bli
Bibellesevener. Det viktigaste er å bli samde om dei ytre
rammene:
- Tid: Det er viktig å møtast ofte, helst kvar veke. Somme
kan kanskje greia å lesa kvar dag,slik som kvinnene i Kina?
- Stad: Ein fast stad der ein kan lesa høgt utan å bli uroa, er
viktig. Somme kan kanskje bruka lunsjpausen på arbeidsplassen?
6

- Byta på å lesa: Det beste er å lesa eit kapittel kvar,slik at
ein får variasjon og avveksling i lesinga. Men somme
Bibellesevener greier ikkje å lesa så mykje og bør heller få
lov til å lytta.
- Tekstutval: Det er viktig å byrja med forteljande tekster
som eignar seg for høgtlesing. Dei fire evangelia er den
beste staden å byrja.
Ordninga med Bibellesevener gjer det mogleg for alle å bli
bibellesarar – også dei som ikkje kan lesa. Alle har like stor
rett til å få lytta til Bibelen,uansett om vi har eitkvart som
set grenser for oss:
- Synshemmingar
- Sjukdom
- Alder
- Konsentrasjonsvanskar
Det er mange fordelar med å lesa høgt frå Bibelen saman:
- Ein opplever teksta med fleire sansar enn synet
- Ein blir ikkje så lett uroa i lesinga
- Ein har forplikta seg til å møta nokon andre for å lesa
- Ein har nokon å snakka med om det ein har lese
Dei som blir Bibellesevener, kan hjelpa kvarandre å oppleva
den viktigaste boka i verda, også dei som elles er
hindra frå å få boka med seg. Bibellesevener kan skapa ei ny
bølgje av bibellesarar – også mellom dei som ikkje trudde
at dei kunne bli det.
7

Brevlesing som
kveldssamling
I vår tid då alt går så fort, er det noko eksklusivt over det å
oppleva noko som går sakte. Å ha tid. Ro. Pust. Slik er
tekstene i Bibelen ei gåve. Eit høve til å bli halden fast i ein
lang tanke utan at ein må skunda seg vidare.
Vi tilrår ei enkel kveldssamling heime eller i kyrkja der eit
av dei stuttare breva blir lese opp. Det er noko heilt spesielt
fint å få høyra eit heilt brev i eitt, og vi kjem dirrande nær
situasjonen til dei som først fekk brevet.
Det kan vera fint å utfordra to gode tekstlesarar til å lesa eit
kapittel kvar,annankvar gong. Eller naturlege tekstavsnitt
som er stuttare og gjev god meining. Vekslingar er alltid
Foto: Hans Johan Sagrusten
8

godt for øyret. Ha gjerne noko musikk å lytta til i forkant og
etterkant av brevet,slik at sinnet blir stemt og får tid til å
landa til slutt.
Brev som er fine å lesa på denne måten, er
· Galatarane
· Efesarane
· Filipparane
· Kolossarane
· Jakobs brev
· Peters 1. og 2. brev
· Johannes’ 1. brev
Med musikk og roleg lesing er dette eit opplegg som tek
rundt ein time.
9

Høgtlesing som preike
På Langfredag er det i mange kyrkjer vanleg å lesa heile
lidingshistoria frå eit av evangelia. Dette er vanlegvis den
einaste bibellesinga som strekkjer seg over meir enn eit
kapittel i norske forsamlingar i dag. Kvifor ikkje lesa fleire
kapittel i samanheng også elles i året?
I staden for den tradisjonelle preika kan ein våga å bruka
20-30 minutt i ei gudsteneste til å lesa lengre tekster. Bruk
gode tekstlesarar,slik at bokstavane får liv medan ein
lyttar. Øv godt på førehand. Det kan vera fint å ha ei kort
innleiing som set teksta og høgtlesinga inn i ei ramme.
Forslag til tekster som høgtlesing
· Forteljingane om då Jesus vart fødd (Lukas 1–2)
· Jesus møter enkeltmenneske (Johannes 2,23–5,30)
· Bergpreika (Matteus 5–7)
· Likningar om himmelriket (Matteus 13,1–52)
· Likningar om det som vart funne att (Lukas 15)
· Jesu avskilstale (Johannes 14–17)
· Oppstoda (Johannes 20–21)
· Pinse (Apostelgjerningane 2–4)
· Paulus’ første tale på misjonsreise
(Apostelgjerningane 13)
10

· Ein ny himmel og ei ny jord
(Johannes’ openberring 21–22)
· Skapinga (1 Mosebok 1–3)
· Forteljinga om Rut (Rut 1–4)
· Forteljinga om Jona (Jona 1–4)
Foto: Det Nederlandske Bibelselskap
11

Les Bibelen med meir enn auga
– lat han lyda med røysta og i øyra!
I heftet finn du:
• Korleis gjer vi det?
• Bibellesevener
• Brevlesing som kveldssamling
• Høgtlesing som preike
ISBN 978-82-541-0897-0
Bibelen open for alle
9 788254 108970