You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
BRUK BIBELEN<br />
<strong>Filmkveld</strong>
Eg vil opna mu<strong>nn</strong>en og tala<br />
i bilete, la gåter frå gammal tid<br />
strøyma fram.<br />
Salme 78,2<br />
2<br />
© Bibelselskapet 2015<br />
ISBN 978-82-541-0896-3<br />
Omslagsfoto: Filmplakat med tillatelse<br />
Design: Åsmund Sand<br />
Sats: Ole Arnøy<br />
Trykk: Strålfors
<strong>Filmkveld</strong><br />
Kje<strong>nn</strong> kor fint det er å sitja saman og sjå historia bli<br />
fortald. Høyr kva dei andre synest om filmen når<br />
han er slutt. Det er som om fimen surrar på nytt<br />
i<strong>nn</strong>e i hovudet ditt, bileta blir tydelegare og du får<br />
deg kanskje ei aha-oppleving? For har ikkje alle<br />
vore med på ei forteljing som rører ved oss – ved<br />
auga, øyra, hjarta? – ei forteljing som rører ved<br />
viktige spørsmål om livet og røyndomen?<br />
Kva med den store forteljinga i <strong>Bibelen</strong> i møte med<br />
filmforteljinga?<br />
Mål: Å gje små og store<br />
filmentusiastar reiskapar til å<br />
møta filmforteljingar med<br />
både «hovud og hjarte».<br />
Byggje bru frå filmens verd til<br />
<strong>Bibelen</strong>s verd.<br />
Tid: Så lenge filmen varar,<br />
med samtale etterpå.<br />
Stad: Gjerne ein stad med<br />
høve til å sjå på stor skjerm.<br />
Tal på personar: Plassen<br />
avgrensar talet.<br />
Kven gjer kva:<br />
Samtala etter filmen er<br />
leiarstyrt.<br />
3
Korleis gjer vi det?<br />
Lat deg inspirera av ein filmkveld! I heftet fi<strong>nn</strong> du eksempel<br />
på ein filmkveld rundt Om guder og me<strong>nn</strong>esker<br />
(2010). Under bibel.no/bruk-bibelen fi<strong>nn</strong> du opplegg til<br />
fire filmar som alle illustrerer sentrale bibelske tema:<br />
A Walk to Remember (2002)<br />
Hawaii, Oslo (2004)<br />
Legenden om Narnia – Løven, heksa og klesskapet (2005)<br />
Om guder og me<strong>nn</strong>esker (2010)<br />
Til kvar av filmane fi<strong>nn</strong> du eit opplegg i to delar:<br />
Flyer til utdeling til deltakarane,med fakta om filmen, eit<br />
stutt samandrag og forslag til samtalespørsmål.<br />
Introduksjonsark til leiaren med tips til gje<strong>nn</strong>omføring av<br />
kvelden,meir bakgru<strong>nn</strong> om filmen og tankar om korleis<br />
ein kan leia oppsummeringa av samtala,med forslag til bibeltilvisingar.<br />
På neste sida fi<strong>nn</strong> du opplegget til filmen Om guder og<br />
me<strong>nn</strong>esker.<br />
Utskriftsvenleg utgåve av dette opplegget samt av<br />
tilsvarande opplegg til dei andre tre filmane fi<strong>nn</strong> du på<br />
damaris.no/filmkveld og bibel.no/bruk-bibelen.<br />
4
Til deltakarane<br />
Om guder og me<strong>nn</strong>esker (originaltittel Des Hommes et Des<br />
Dieux) er ein fransk dramafilm frå 2010,regissert av Xavier<br />
Beauvois og med Lambert Wilson og Michael Lonsdale i<br />
hovudrollene. Filmen byggjer på ei sa<strong>nn</strong> historie frå 1996,<br />
då trappistmunkar i eit kloster i Algerie vart utsette for<br />
overgrep av valdelege jihadistar. Omstenda rundt kidnappinga<br />
og drapa er framleis ukjende,men heller e<strong>nn</strong> å spekulera<br />
i dette,set filmen fokus på kva som fekk munkane til å<br />
bli verande i klosteret etter at uroa hadde starta.<br />
I tillegg til å bli vald til fransk Oscar-kandidat og få to prisar<br />
i Ca<strong>nn</strong>es i 2010, fekk filmen den økumeniske<br />
Andreasprisen i Haugesund det same året. I gru<strong>nn</strong>gjevinga<br />
heitte det mellom a<strong>nn</strong>a: «Filmen utforskar religiøs,<br />
politisk og humanistisk overbevising på eit fascinerande<br />
og tankemedrivande vis. Regissøren spekulerer aldri i det<br />
dramatiske emnet,men byggjer filmen opp i tråd med miljøet<br />
han skildrar. Han er med andre ord meditativ,utan å bli<br />
kjedeleg. Filmen har både godt skodespel, framragande<br />
fotografering og effektiv bruk av musikk. Om guder og<br />
me<strong>nn</strong>esker krinsar rundt det store spørsmålet om kva vi som<br />
me<strong>nn</strong>eske er meint å vere. Kva er eit livskall? Kva er vi<br />
villige til å ofre?»<br />
(http://www.vl.no/kultur/sterk-film-om-gudstru-1.75625)<br />
5
Ein film er som eit djupt hav<br />
Overflata - Du ser filmen som underhaldning<br />
Mellomsjiktet - Du ser at regissøren har ein bodskap som går<br />
lenger e<strong>nn</strong> underhaldninga<br />
Djupet - Du oppdagar spor av livssyn i filmen<br />
Spørsmål til samtale<br />
1. Kva i filmen gjorde sterkast i<strong>nn</strong>trykk på deg - og kvifor?<br />
2. Filmmusikken består i all hovudsak av munkane sjølve<br />
som syng. Korleis påverkar dette opplevinga av filmforteljinga?<br />
Som kontrast til dette blir Tsjajkovskijs Svanesjøen<br />
spela i ei sentral måltidsscene. Korleis pregar musikken<br />
de<strong>nn</strong>e scena?<br />
3. Den indre kampen munkane har med kall, oppleving av<br />
ansvar og ønske om tryggleik står sentralt i filmen.<br />
Kor truverdig synest du skildringa er? Gje gjerne døme.<br />
4. Filmen gjev eit sterkt bilete av nestekjærleik utan atterhald,respekt<br />
for verdet til alle me<strong>nn</strong>eske og valet av<br />
martyriet. Korleis utfordrar dette oss?<br />
5. Korleis blir møtet mellom kristen tru og islam skildra i<br />
de<strong>nn</strong>e filmen? Kva tenkjer du om dette?<br />
6
7
8<br />
Til leiaren<br />
Sjekk tillatinga Hugs å sjekka at de har tillating til å visa<br />
filmen. Har forsamlinga lisens hos f.eks. MPLC Norge? Sjå<br />
www.damaris.no/filmkveld for retningsliner.<br />
Skap atmosfære i lokalet Ved å la filmplakaten til Om<br />
guder og me<strong>nn</strong>esker møta deltakarane frå lerretet når dei<br />
kjem i<strong>nn</strong>, er fokus med det same sett for kvelden. Ha gjerne<br />
snacks og deltakarark tilgjengelege frå starten. <strong>Bruk</strong> elles<br />
kreativiteten for å skapa meir av «den rette stemninga».<br />
Velkomst og introduksjon Sei kort kva som er tanken<br />
med de<strong>nn</strong>e filmkvelden. Ta gjerne utgangspunkt i «havmetaforen»<br />
(Sjå ark til utdeling), og vektlegg at alle filmar<br />
vil noko meir e<strong>nn</strong> «berre» å underhalda oss. I respekt for<br />
filmkunsten er det viktig å møta alle filmar med både<br />
«hovud og hjarte» og byggja ei bru frå forteljinga i filmen til<br />
forteljinga i <strong>Bibelen</strong>. Kva kan stadfestast i filmforteljinga<br />
– og kva må eventuelt utfordrast frå eit bibelsk perspektiv?<br />
Sei også noko om at meininga med de<strong>nn</strong>e filmkvelden er å<br />
oppmuntra til å utforska dei bibelske tema som kjem fram<br />
i Om guder og me<strong>nn</strong>esker.<br />
Sei kort noko om handlinga i de<strong>nn</strong>e halvdokumentariske<br />
spelefilmen,som skildrar ei helt spesiell historie i eit<br />
trappistkloster i Algerie. Relater til utdelt ark.<br />
Fortel kor lenge de skal halda på, og korleis de skal samanfatta<br />
kvelden.
Snurr film Vi tilrår å visa filmen i sin heilskap først, og<br />
eventuelt visa nokre av scenene om att etterpå som ein del<br />
av samtala. Hugs å notera tidspunkt undervegs viss du vil<br />
spela bestemte scener om att.<br />
Samtal om filmen Start gjerne samtala med å understreka<br />
at det er mange måtar å samtala om ein film på, og at<br />
poenget her er å gripa tak i nokre av dei bibelske tema som<br />
filmen tek opp.<br />
Merk: Viss de er mange, kan det vera ein fordel å dela i<strong>nn</strong> i<br />
grupper. Ta uansett ei oppsummering i fellesskap. Viss de<br />
ikkje har tid til å gå gje<strong>nn</strong>om alle svara frå alle gruppene,<br />
kan kvar gruppe presentera eit spørsmål kvar. Ei a<strong>nn</strong>a<br />
løysing er å la kvar gruppe fortelja kva for eit spørsmål dei<br />
syntest var mest interessant, og kva dei tenkte rundt dette.<br />
Foto: Tim Reckma<strong>nn</strong> / pixelio.de<br />
9
Tips til spørsmåla:<br />
1. Viktig at flest mogleg får setja ord på kjenslene sine etter<br />
å ha sett filmen.<br />
2. Den liturgiske songen til munkane fungerer både som<br />
pulsslag og som gru<strong>nn</strong>tone. Kontrasten er stor til både<br />
latter og tårer under den vakre måltidsscena der Svanesjøen<br />
blir spela.<br />
3. Her kan vi særleg nemna dei følgjande scenene: Leiaren<br />
til munkane, Christian; den travle - men sjuke - legen Luc;<br />
samt den undervegs tvilande Christophe.<br />
4. Her kan samtala med fordel ta utgangspunkt i bibelstader<br />
som Fil 2,5, Apg 5,29 og 1 Pet 3,8-17.<br />
5. Dette trusmøtet har ulike dimensjonar:naboskap,<br />
venskap, diakoni, fromleik, overtydingar.<br />
Avslutting Mot slutten av oppsummeringa kan du som<br />
leiar også fortelja kort kva du personleg meiner var det<br />
viktigaste/ mest sentrale/ interessante ved filmen.<br />
Slutt gjerne av med å knyta attende til i<strong>nn</strong>leiinga av filmkvelden:<br />
(a) Film er meir e<strong>nn</strong> underhaldning,noko som<br />
vårt møte med Om guder og me<strong>nn</strong>esker har illustrert. (b) Det<br />
sterke møtet med trushistoria til trappistmunkane illustrerer<br />
på ein særleg måte kallet i Fil 2,5: «Lat det same<br />
si<strong>nn</strong>elaget vera i dykk som òg var i Kristus Jesus!»<br />
10
Om filmane<br />
Dei fire filmane som blir føreslegne til filmkveldar, er alle<br />
livsnære forteljingar som eignar seg til samtale om sentrale<br />
bibelske tema.<br />
Legenden om Narnia – Løven, heksa og<br />
klesskapet (familie)<br />
- er filmatiseringa av C.S.<br />
Lewis´ andre og mest kjende<br />
bok i Narniaserien.<br />
Filmen er eit godt døme på<br />
ein film som gjev eit heilskapleg<br />
bibelsk bilete. Dei<br />
fire syskena Pevensie må<br />
evakuera frå London under<br />
den andre verdskrigen, og i<br />
det gamle huset der dei bur,<br />
kjem åtteåringen Lucy over<br />
eit mystisk klesskåp. I<strong>nn</strong>e i<br />
skåpet finst i<strong>nn</strong>gangen til<br />
det snødekte landet Narnia, der det alltid er vinter og aldri<br />
blir jul. Narnia blir styrt av den vonde Heksa Kvit, og kan<br />
berre bergast av dei fire borna i samarbeid med løva Aslan,<br />
som i<strong>nn</strong>byggjarane i Narnia berre kje<strong>nn</strong>er gje<strong>nn</strong>om profetiar<br />
om han. Heile historia er laga for å fortelja born om<br />
bodskapen i påska om ein Frelsar som ofrar livet sitt, og her<br />
11
12<br />
er det berre å boltra seg i bibeltilvisingar. Vi har gjeve tips<br />
om nokre i<strong>nn</strong>fallsvinklar,men tilknytingspunkta både til<br />
eigne liv og til <strong>Bibelen</strong> er så mange at filmen gjerne kan<br />
brukast over fleire samlingar. Men dette opplegget er tilpassa<br />
ei samling.<br />
Du fi<strong>nn</strong> opplegg for leiar og deltakarar på<br />
bibel.no/bruk-bibelen<br />
Hawaii, Oslo (tenåringar/vaksne)<br />
vev i hop fem historier om kjærleik og fortel om drivkrafta<br />
bak handlingane som karakterane gjer. Desperasjon, einsemd,<br />
von, draumar,nestekjærleik;<br />
kva blir viktigast<br />
når historia spissar seg til?<br />
Midt i dette møter vi pleiaren<br />
Vidar,som har klåre<br />
drag frå biletet <strong>Bibelen</strong> målar<br />
av Jesus. Han møter<br />
me<strong>nn</strong>eske i naud, han lyttar,<br />
han veit ting om dei<br />
som ingen andre veit, han<br />
handlar ikkje alltid etter det<br />
andre ventar av han,men<br />
etter det han ser er best for<br />
dei i det lange løp. Filmen<br />
kulminerer i ei dramatisk hending der alle karakterane møtest<br />
i eit vegkryss, og ein får i<strong>nn</strong>trykk av at Vidar til slutt
ofrar livet sitt for å berga venen sin. Hawaii, Oslo er klårt<br />
inspirert av kristne verdiar, og manusforfattar Harald<br />
Rosenløw Eeg har lagd i<strong>nn</strong> tallause referansar til bibelstoff,<br />
både tydelege og meir tildekte.<br />
Du fi<strong>nn</strong> opplegg for leiar og deltakarar på<br />
bibel.no/bruk-bibelen<br />
A Walk to Remember (tenåringar)<br />
- er på mange måtar ei atypisk kjærleikshistorie i vår samtid.<br />
Filmen søkjer å formidla kjærleik som noko livsomskapande,som<br />
meir e<strong>nn</strong> forelsking<br />
og romantikk.<br />
Samtidig står tema som<br />
identitet, forventingspress,<br />
meining og tru sentralt. Dei<br />
bibelske undertonane er<br />
mange, og sitata frå<br />
Salomos Høgsong leivar<br />
ikkje tvil om kvar ekte kjærleik<br />
har røtene sine. Via den<br />
kvi<strong>nn</strong>elege hovudpersonen<br />
Jamie møter vi ein<br />
ungdom som lever «motstraums».<br />
Pastordottera,<br />
som les <strong>Bibelen</strong> og er skulens<br />
nerd, er langt frå noko som den mest populære guten<br />
13
på skulen, Landon, ville falla for. Men når Landon får til<br />
straff å vera med på skuleteateret og vera frivillig leksehjelp,møtest<br />
dei to – og det slår uventa gneister mellom<br />
dei. Men Jamie ber på ein løyndom som gjer at ho i det<br />
lengste freistar å u<strong>nn</strong>gå Landon.<br />
Du fi<strong>nn</strong> opplegg for leiar og deltakarar på<br />
bibel.no/bruk-bibelen<br />
14<br />
Om guder og me<strong>nn</strong>esker<br />
(eldre ungdommar/vaksne)<br />
- er ein sterk film om gudstru. I<strong>nn</strong> i ei samtid prega av religiøse<br />
konfliktar, ikkje minst<br />
mellom kristne og muslimar,står<br />
de<strong>nn</strong>e filmen som<br />
eit tydeleg apropos med si<br />
vektlegging av nestekjærleik<br />
utan atterhald og<br />
respekt for trua til den<br />
andre. Filmen byggjer på ei<br />
sa<strong>nn</strong> historie frå 1996, då<br />
trappistmunkar i eit kloster<br />
i Algerie vart utsette for<br />
overgrep av valdelege jihadistar.<br />
Vi kjem tett på deira<br />
indre kamp med spørsmå-
let om å bli verande i klosteret og dermed framleis vera til<br />
hjelp for det muslimske folket der, eller flykta frå dødsfaren.<br />
Rytmen i klosterlivet pregar filmforteljinga, og handlinga<br />
krinsar rundt det store spørsmålet om kva vi som<br />
me<strong>nn</strong>eske er meinte å vera. Kva er eit livskall – og kva er vi<br />
villige til å ofra?<br />
Du fi<strong>nn</strong> opplegg for leiar og deltakarar på<br />
bibel.no/bruk-bibelen<br />
I samarbeid med Bibelselskapet<br />
15
La deg inspirere av en filmkveld!<br />
Under bibel.no/bruk-bibelen fi<strong>nn</strong> du<br />
opplegg til fire filmar som alle illustrerer<br />
sentrale bibelske tema:<br />
A Walk to Remember (2002),<br />
Hawaii, Oslo (2004),<br />
Legenden om Narnia – Løven, heksa og klesskapet<br />
(2005),<br />
Om guder og me<strong>nn</strong>esker (2010)<br />
I heftet fi<strong>nn</strong> du:<br />
• Korleis gjer vi det?<br />
• Til deltakarane<br />
• Spørsmål til samtale<br />
• Til leiaren<br />
• Om filmane<br />
ISBN 978-82-541-0896-3<br />
<strong>Bibelen</strong> open for alle<br />
9 788254 108963
Change language