Humanoider - Nysgjerrigper
Humanoider - Nysgjerrigper
Humanoider - Nysgjerrigper
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
FOTO: GV-PRESS<br />
Når trur du edderkoppane lærte å spinne? Nokre<br />
meiner dei små krypa kunne lage trådar alt mange<br />
millionar år før jorda såg sin første dinosaur.<br />
TEKST: INGRID SPILDE<br />
Spinne,spinne<br />
For ei stund sidan fann forskarane eit nydeleg avtrykk av eit<br />
lite edderkoppdyr som døydde for 300 millionar år sidan. Då<br />
paleontologane kikka på åttebeiningen i mikroskopet, oppdaga<br />
dei at han hadde rader av små humpar like ved dei bakarste<br />
beina. Dei rare knottane likna mistenkjeleg på spinn-vortene<br />
som dagens edderkoppar bruker til å lage silke. Men forskarane<br />
er ikkje heilt sikre. Kanskje dei gamle edderkoppdyra brukte<br />
humpane til noko heilt anna?<br />
Silke frå tidlege tider<br />
Den eldste edderkopptråden i verda<br />
er 130 millionar år gammal, og ligg<br />
inne i ein klump med rav. Rav er<br />
gjennomsiktige, gule smykkesteinar<br />
av forsteina kvae som ein gong pipla<br />
ut av stammen på forhistoriske tre.<br />
For lenge sidan velta tilfeldigvis<br />
ein slik drope med seig saft over<br />
spindelvevet til ein edderkopp, og<br />
hermetiserte litt av silken for all æve.<br />
Tråden er så godt bevart at ein kan<br />
sjå dei bitte små dropane med klister<br />
som skulle få insekt til å sitje fast.<br />
Men den eldgamle silkesnora er ung<br />
i forhold til dei første edderkoppane.<br />
Dei kravla rundt for over 400 millionar<br />
år sidan, lenge før dei første dinosaurane<br />
sette sine bein på kloden.<br />
Les mer om edderkopper<br />
på nysgjerrigper.no<br />
Silkesnor fra edderkopp – sett gjennom<br />
ei svært sterk lupe. FOTO: SPL/GV-PRESS<br />
spinne, spinne nysgjerrigper – 2-2006, 13. årgang
Change language