Mulleres2017.final

Maruxa Mallo

Continuamos con pracer a experiencia de destacar e dar a coñecer figuras singulares
de mulleres, neste caso COMPOSITORAS, intérpretes, directoras de orquestra,
cantantes… Diferentes épocas e diferentes países. Diferentes estilos.
Acompañádenos para coñecer algunhas artistas que foron iconas na súa época,
como “A Malibran”, símbolo dunha xeración romántica; ou Alma Mahler,
musa de artistas. No medio delas, atoparedes outras infravaloradas ou ocultas
pola súa condición feminina, acochadas tralos nomes dos seus esposos ou irmáns,
coma no caso de Fanny Mendelson.
E para os máis curiosos, comprácenos presentarvos “desaparecidas” como a
compostelá Osterberger, grazas ao traballo de investigación de compañeiras
docentes que rescataron esa artista silenciada.
Como peche desta espiral creativa, non podiamos esquecer as novas xeracións,
as mulleres que hoxe en día fan oír as súas voces coma Sole Giménez.
Moitas das mulleres das fotografías souberon sortear barreiras e derrubar prexuízos
para que moitas outras, na actualidade, teñan as portas abertas á participación
e á creación. Que siga soando a música!

(París, Francia; 27 de febreiro de 1963)
oledad Giménez Muñoz coñecida como Sole Giménez (París, Francia; 27 de
febreiro de 1963), é cantante, compositora e intérprete española que desenvolve
a súa carreira profesional principalmente como vocalista e compositora.
Foi vocalista do grupo musical Presuntos Implicados durante vinte e tres anos
ata o 2006. Xuntos gravaron dez discos aos que Sole Giménez aporta cancións
como "Alma de blues" oo "Mi pequeño tesoro" e textos como o da coñecida
canción "Cómo hemos cambiado" entre outras. Dende 2006 ten editado cinco
discos máis, sendo "Ojalá" o primeiro que gravou en solitario.
Haydée Estévez
Durante a súa carreira colaborou con artistas como Joaquín Sabina, María Dolores
Pradera, Joan Manuel Serrat, Herbie Hancock, Milton Nascimento, Randy
Crawford, Armando Manzanero, Pancho Céspedes, Ana Torroja, Miguel
Ríos, Ana Belén, Revólver, Piratas, Los Sabandeños, Duo Dinámico, Enrique Heredia,
Antonio Cortés, etc. Foi durante un ano profesora de voz na Berklee
School of Valencia . Actualmente comparte a súa carreira artística coa función
de Conseller del Consell Valencià de Cultura.

(Friedland, Mecklenburg-Vorpommern,1812- Berlín, 1883)
ompositora alemá de música romántica, produciu 8 sinfonías e 15 oberturas
de concerto, amais de numerosas obras de cámara e lieder.
Despois dos seus primeiros estudos musicais e da morte dos seus pais, trasladouse
a Stettin (hoxe Polonia) en 1841, para estudar con Carl Loewe, figura
central da vida musical naquel momento.
En 1847 trasládase a Berlín, despois de estrear as dúas primeiras sinfonías.
Continúa os seus estudos e comeza a publicar lieder e cantos en 1848 e a actuar
en concertos privados. Chegou a representar obras en Colonia, Munich,
Lyon, Bruselas e Viena, con gran éxito popular e de crítica.
Marta Bellón

(Santiago 1852-¿)
oi unha compositora e pianista compostelá, figura destacada no ambiente cultural
galego de finais do s.XIX; relacionábase con Emilia Pardo Bazán e coa comisión
que creou a Real Academia Galega, da que foi membro correspondente.
Esta figura permanecería hoxe practicamente descoñecida a non ser por
un recente traballo de investigación de Rosario Martínez e Beatriz López que
rescata o legado musical desta compositora.
Leli Villamil
Eugenia tivo acceso a unha coidada formación artística en Francia, onde vivía
parte da súa familia paterna. Casa e ten 7 fillos, pero segue a participar da vida
cultural da Coruña, onde se establece co seu home; dá clases e compón música.
Co nome de Mme. Saunier ( que toma do seu home), asina partituras publicadas
por Canuto Berea, pero tamén impresas en Madrid e París. Coñecemos
dúas facetas da súa actividade compositiva: o piano e a canción de salón
para voz e piano. Debeu ter unha abundante produción; pero o que se coñece
actualmente non chega a dúas ducias de partituras.
En 1907 mudouse á Costa Azul e desapareceu do ambiente cultural galego.
Rosario Martínez sobre a música de Osterberger
«está á mesma altura que a dos compositores
varóns do seu tempo, como Baldomir o
Chané»... «Recuperan o autóctono, o noso, pero
imbricado nunha cultura que emana do Romanticismo»,
resume a investigadora.

(A irmá silenciada, Fanny Mendelssohn (1805-1847)
anny Mendelssohn, intérprete e compositora alemá tan virtuosa coma o seu
irmán, viuse sometida ás normas machistas do seu tempo, a pesar de que moitos,
incluído seu pai e seu irmán admiraran sempre o seu talento. Só co paso
do tempo e coa recuperación da súa obra por firmas ben prestixiosas de música,
acadou a descoñecida irmá de Mendelssohn o lugar que lle correspondía.
Filla de Abraham Mendelssohn e Lea Salomon, procedentes de distinguidas familias
xudías, foi educada xunto co seu irmán Felix, nun ambiente exquisito e
xa dende nenos demostraron un talento excepcional para a interpretación e a
composición musical. Mais ao medraren, os roles sociais preconcebidos para
homes e mulleres truncaron a carreira de Fanny.
Sandra Fuciños
Fanny Mendelssohn casou en 1829 con un pintor da corte prusiana, Wilhelm
Hensel, e instalouse en Berlín. Alí tivo que aceptar o rol de esposa e nai, aínda
que continuou compoñendo e organizando un salón cultural, no que participaron
compositores e intérpretes como Franz Liszt ou Clara Schumann. Apoiada
polo seu home, Fanny publicou en 1837 unha das cancións firmadas co seu
nome e non co do seu irmán, como sucedeu con moitas outras obras propias.
A única vez que Fanny Mendelssohn tocou
en público foi ao ano seguinte, en
1838, interpretando unha peza do seu irmán
Felix, O Concerto para Piano Nº.1.
En total compuxo 466 pezas musicais. Inclúen
un trío con piano Op. 11 e unha
considerable cantidade de libros con pezas
para piano e cancións. A súa canción
"Italia", era a preferida da raíña Vitoria, que pensaba que fora composta por
Félix.

(Lillian 'Lil' Hardin , 1898-1971)
uténtica rareza nos comezos do jazz, non só por ser muller, senón tamén
por ter participado nas gravacións pioneiras do xénero, por ter liderado as primeiras
formacións exclusivamente femininas, por compór temas que se fixeron
estándar e mesmo por ter estudos musicais. Tal vez o seu logro maior e
que eclipsou os demais fora o de impulsar a lenda de Louis Amstrong.
Hardin, naceu en Tennesee, era neta de escravos e dende nena mostrou dotes
para a música. Despois de gañar un concurso para piano con unha composición
propia, traballou en Chicago e uniuse á banda King Oliver's Creole Jazz
Band. Nesa banda coñece a Louis Armstrong co que casará e do que se separará,
para seguir unha carreira en solitario, na que lidera varias bandas femininas
e mixtas, compón e grava temas míticos como Just for a Thrill, popularizada
por Ray Charles
Anxos Fuciños
A Depresión, os problemas raciais e os cambios de modas, obrigárona a abandonar
a carreira. Foi deseñadora de modas ( smokings e traxes para Armstrong),
restauradora, e profesora de piano. O seu nome e a súa obra foron
reivindicados a fins dos 50 e nos anos 60.
O 27 de agosto de 1971 durante un concerto homenaxe a Louis Armstrong,
falecido uns meses antes, desplomouse sobre o piano e morreu pouco despois.

(Londres 1956)
nacida en Londres en 1956, empezou a compoñer xa na infancia aínda que
nos seus primeiros anos de estudos musicais inclinouse pola viola, instrumento
do que se convertería nunha magnífica intérprete.
En 1989 roubáronlle a viola e por ese motivo decidiu mudarse a Escocia e dedicar
máis tempo da súa carreira á composición conseguindo que os seus traballos
tiveran unha grande acollida internacional.
A súa música bebe principalmente das fontes do jazz e da música tradicional
escocesa, sendo o concerto o formato elixido para as súas composicións que,
en moitos casos, foron escritas para solistas de gran renome como Håkan Hardenberger,
John Harle, Branford Marsalis, Tabea Zimmermann, James Crabb,
Dame Evelyn Glennie ou Colin Currie.
Noemí Puga
Actualmente actúa con moita regularidade como violista, pianista e narradora,
presentando programas musicais na televisión e na radio británicas.
En marzo de 2016, foi nomeada membro da Royal Society of Edinburgh , a academia
nacional escocesa das ciencias e das artes.
Vive en Stirlingshire en Escocia e ten tres fillos.

(Florencia, 1587- despois de 1641 )
rancesca Caccini foi compositora e cantante, profesora de música e poeta italiana.
Foi a primeira muller en compoñer unha ópera
O seu pai, o compositor Giulio Caccini foi quen a iniciou na música. Actuou en
público da voda de Henrique IV de Francia en 1600. Fíxose moi famosa en Italia
e casou en 1607 con un florentino Giovanni Battista Signorini.
Como compositora escribiu música na corte dos Médicis, intermedios e óperas,
xunto co libretista Michelangelo Buonaroti (sobriño do artista), antes de
1618 era empregada da corte e moi ben remunerada.
En 1625 obtivo un gran éxito coa ópera La liberazione di Ruggiero dall'isola
d'Alcina, que foi interpretada tamén en Varsovia en 1628, sendo esta a primeira
ópera italiana representada fóra do país.
Andrea Landeira
Os datos dos últimos anos da súa vida son escasos e non hai acordo sobre a
data da morte .
Francesca escribiu cinco óperas, catro perdidas, só se conserva La liberazione
di Ruggiero. Igualmente compuxo obras relixiosas, seculares, vocais e instrumentais.
A única colección que perdura é unha publicación de 1618, Il primo
libro delle musiche.

(París 1808- Manchester 1836 )
ezzosoprano e compositora.
María Felicia García Sitches naceu en París, nunha familia con gran éxito musical
no momento. Tanto seu pai Manuel García, fuxido de España pola invasión
napoleónica (compositor, tenor e mestre de bel canto) súa nai , (soprano), coma
seus irmáns, gozaron de notable fama.
En 1811 a familia trasladouse a Nápoles, onde María iniciou a carreira, aos
6 anos. Trasladados a Londres, instruída por seu pai, debuta en 1825 no Royal
Theatre de Londres como Rosina, en El barbero de Sevilla de Rossini.
En 1825, a familia trasládase de novo a Nova York sendo a primeira compañía
europea en representar ópera en Estados Unidos. Casou en 1826 co
banqueiro francés Eugene Malibrán, pero volveu a Europa pouco despois de
pedir o divorcio.
En París converteuse no símbolo dunha nova xeración de artistas románticos.
Irene Deus
En 1832 vive en Bruselas co violinista belga Bériot,
con quen contraerá matrimonio en 1836 e terán un
fillo. Realizou xiras por Italia e Inglaterra.
Beauté, génie, amour furent son nom de femme,
Écrit dans son regard, dans son cœur, dans sa voix.
Sous trois formes au ciel appartenait cette âme.
Pleurez, terre ! Et vous, cieux, accueillez-la trois fois !
Epitafio na súa tumba escrito por
Alphonse de Lamartine
Morre en Manchester en 1836, como consecuencia
das feridas internas provocadas por unha caída dun
cabalo.
En 1837 publicouse unha colección
das súas composicións
Dernières pensées musicales
de M. F. Malibran de Beriot. Compuxo unhas
trinta cancións que foron ben consideradas por Berlioz,
Schumann, Liszt e Debussy.

(París, 1887-1979)
illa do compositor Ernest Boulanger e neta da cantante Julie Boulanger foi
unha extraordinaria compositora, pianista, organista, directora de orquestra,
intelectual e profesora francesa.
Estudou como alumna de Gabriel Fauré e ensinou a moitos dos compositores
do século XX, como por exemplo Astor Piazzolla, quen a considerou unha figura
clave na súa vida.
Recuperou obras de Monteverdi como directora de orquestra na década dos
30 e foi a primeira muller que dirixiu un concerto para a Royal Philharmonic
Society de Londres (1937), a Orquestra Sinfónica de Boston (1938) e a Orquestra
Filarmónica de Nueva York (1939), e continuou ensinando por diversos
conservatorios europeos de prestixio.
Noelia Guisande
Dentro das súas composicións hai
gran variedade, encontramos algunhas
vocais, de cámara, orquestrais, para órgano
ou para piano.

(Leipzig, 1819-Fráncfort del Meno,1896 )
oi unha destacada pianista e compositora alemá, considerada a nivel dos máis
virtuosos da época coma Franz Lizt.
Estivo casada con Robert Schumann, un dos máis importantes compositores
do Romantismo alemán.
Admirada polos artistas contemporáneos da época, como Goethe, Felix Mendelssohn,
ou Frederic Chopin cultivou unha profunda relación artística e intelectual
con Johannes Brahms (1833-1897) .
Ademais de ser pianista, escribiu a súa propia música e editou varias obras do
seu home e se non se dedicou por completo á composición foi, como ela confirmou:
Tania García
“Algunha vez crin que tiña talento creativo, pero renunciei a esta idea; unha
muller non debe desexar compoñer. Ningunha foi quen de facelo, así que, por
que podería esperalo eu?”
Realizou preto de corenta xiras de concertos polo continente europeo e sempre
moi ben recibida. Foi unha profesional tamén no sentido económico pois
cobraba dignamente, igual que outros virtuosos da época, por moito tempo
foi o único soporte da familia.
Partitura escrita pola compositora

(Pamplona, 12 de abril de 1951 )
ompositora e docente española.
En Pamplona realizou estudos musicais no Conservatorio “Pablo Sarasate”, titulándose
en Piano e Composición. Seguiu cursos de perfeccionamento na Accademia
Musicale Chigiana de Siena (Italia) . É Máster en Estética e Creación
musical (2000) e Doutora en Filosofía da Arte pola Universidade de Valencia
( 2005).
Foi membro fundador do Grupo de Compositores de Pamplona - Iruñeako
Taldea Musikagilleak (1985) . Ten obtido varios premios de composición e interpretación.
Antonia Fernández
En 1990, obtuvo por oposición a Catedrática de Composición, Instrumentación
e Formas Musicais, cargo que exerce actualmente no Real Conservatorio
Superior de Música de Madrid. Dirixe traballos doutorais en colaboración con
distintas universidades.
Imparte cursos e conferencias en distintos Festivais, Institucións. É autora de
varios libros, ten publicado algunhas das súas composicións, que forman parte
do programa de estudos en diferentes conservatorios.
As súas obras foron programadas nos máis
importantes Festivais de varios países: Alemania,
Italia, Arxentina, Rusia, Usa, Holanda,
Romanía, Cuba, etc.
Teresa, na actualidade, recibindo un premio

(París, 1893- 1918 )
ompositora e directora de orquestra francesa-
Foi irmá de Nadia Boulanger, recoñecida docente de composición. Neta de
Juliette Boulanger, cantante, e filla de Ernest Boulanger, profesor no Conservatorio
de París.
Lili Boulanger obtivo o premio "Prix de Rome", pola súa obra Faust et Helenea,
aos 21 años, converténdose na primeira muller en obter este galardón que
antes lle fora outorgado a Berlioz e Bizet.
A súa obra mostra unha gran madureza musical. Tanto a vida como as composicións
están marcadas pola sombra da enfermidade que a levou á morte en
1918, preto de París.
Obras:
Ana Justo
Faust et Helene
D un matin de printemps
D un soir triste
Psalmo 22
Psalmo 24
Psalmo 130 (Du fond de l'abîme)
Nocturne
Vieille prière bouddhique
Partiura dunha das composicións da autora

ompositora e pianista rusa.
(Cheliábinsk, 1973 )
Lera Auerbach continúa a tradición de virtuosos compositores/pianistas dos
séculos XIX e XX. A súa música caracterízase pola liberdade estilística e a xustaposición
de linguaxes musicais tonais e atonais.
Auerbachd debutou no Carnegie Hall en maio de 2002 interpretando a súa
propia Suite para violín, piano e orquestra xunto con Gidon Kremer e a Kremerata
Baltica. A partir de entón a música de Auerbach soa no Carnegie Hall cada
temporada. En 2005, Lera Auerbach recibiu o prestixioso Hindemith Prize no
festival de música Schleswig-Holstein de Alemania.
Patricia Precedo
As súas composicións foron representadas e interpretadas por Gidon Kremer,
o Ballet Real Danés, o Ballet de Hamburgo, David Finckel e Wu Han, Vadim
Gluzman, a Kremerata Baltica, entre moitos outros. Auerbach actuou como solista
a piano en prestixiosos auditorios de Moscú, Tokio, Nova York, Munich,
Chicago e Washington.
Lera Auerbach tamén é escritora, ten publicado poesías e prosa en ruso. É
unha das máis novas compositoras da prestixiosa editorial musical Hans Sikorski,
famosa por publicar obras de Prokofiev, Shostakovich, Schnittke, Sofia Gubaidulina
y Kancheli.

(Viena,1879- Nova York 1964 )
lma Mahler foi unha bela e intelixente vienesa. Compositora, filla dun pintor,
criouse nun ambiente artístico, e viviu rodeada dos máis grandes intelectuais
e artistas da época. Foi coñecida polos seus matrimonios con grandes artistas:
co compositor Gustav Mahler, co arquitecto Walter Gropius quen fundaría
a Bauhaus, e co novelista Franz Werfel; e polos seus amantes, os pintores
Gustav Klimt ou Oskar Kokoschka, entre outros.
Foi unha dotada pianista, e como compositora escribiu 16 lieder. Despois de
casar con Mahler abandona a composición, aínda que foi copista e lectora das
probas das obras do seu home. A súa música aínda se interpreta na actualidade.
Iria Juanatey
Moitos consideran que foi unha muller que recibiu unha cobertura mediática
desproporcionada aos seus logros persoais. Musa de moitos artistas, pintores,
escritores... pasou á historia da arte inmortalizada nos lenzos, é a protagonista
de Der Kuss (O beso ) de Klimt e de Die Windsbraut (A noiva do vento) de
Kokoschka, dous dos cadros máis importantes da historia da arte.
A súa vida foi narrada na película de Bruce Beresford Bride of the Wind, de
2001.
Der Kuss
Die Windsbraut

(Londres, 1858 – Surrey, 1944 )
ompositora, directora, escritora, de forte personalidade iniciou estudos no
Conservatorio de Leipzig, Alemania, onde se relacionou con artistas da
época como Johannes Brahms, Clara Schumann, ou Piotr Tchaikovsky.
Fíxose popular coa obra Der Wald e hai que destacar entre as óperas The
Wreckers e a máis orixinal, Fête Galante, ambas moi exitosas.
Defensora da muller como "música creadora", entre os anos 1894 e 1925 escribiu
arredor de seis óperas. Tamén redactou 10 autobiografías, ensaios, contos...
Relacionouse co Círculo Literario de Bloomsbury, frecuentando a artistas
como Sir Thomas Beecham ou George Bernard Shaw. Ethel relacionouse con
Virginia Woolf, con quen mantivo unha abundante correspondencia.
Realizou varias transmisións de radio e adaptacións da sua ópera cómica The
Boatswain´s Mate para a BBC.
Ana Romero
Ethel compuxo en 1911 The March of the Women (Marcha das Mulleres), moi
ben acollida e que se converteu no himno do Movemento Sufraxista. Moi comprometida
coas causas sociais, durante a Primera Guerra Mundial foi asistente
de radioloxía no Hospital de Vichy.

(Pennsylvania , 1902- 1996 )
oi coñecida como a "Emperatriz do HAMMOND ". Organista, pianista, guitarrista,
percusionista, cantante, compositora, actriz , etnomusicóloga, lingüista,
editora, pedagoga… A música, os idiomas e o golf foron as paixóns da súa vida.
Relacionouse con superestrellas como Bing Crosby, Frank Sinatra, Esther
Williams, Xavier Cugat e Desi Arnaz, así como estadistas e escritores.
Os distribuidores de Hammond escollérona para promocionar o órgano electrónico,
e converteuse así en patrocinadora da marca.
ETHEL SMITH namorouse da música latina nunha
viaxe a Cuba e en 1941, comezou a actuar no famoso
Casino de Copacabana e popularizou os ritmos
latinos en América: a samba Tico-tico.
Loly Mosquera
Traballou no cine, colaborou en shows.
Fundou unha empresa de gran éxito a ETHEL
SMITH MUSIC CORP., a través da que publicou
arreglos de cancións populares e
métodos de Hammond.

(Lodz, Polonia, 1909 – Varsovia 1969 )
ompositora, pianista e violinista polaca.
Nacida nunha familia de músicos, empezou a súa formación musical con estudos
de violín e piano dende os dez anos. Máis tarde trasladouse a Varsovia,
para comezar os estudos de composición.
Ata 1950 levou a cabo unha gran carreira de violinista, actuando como solista
con varias orquestras europeas. Foi primeiro violín da Orquestra Sinfónica da
Radio de Polonia entre 1936 e 1938, e foi nestes anos cando se deu a coñecer
tamén como compositora.
Obtivo varios premios coas súas obras, entre os que se merece citar o primeiro
premio do Concurso Internacional de Piano Frédéric Chopin, en 1949, polo
seu Concerto para piano, ou o Premio Nacional de Polonia, en 1950, por
Concerto para orquestra de corda, e en 1960, en París, un premio de composición
pola Música para violíns, trompeta e percusión.
Reme Martínez
Hai que salientar a incorporación de elementos folclóricos e a liberdade de escritura
na súa obra.