ШЫМКЕНТ КЕЛБЕТІ-18-19
07.03.2018 • Views
Share Embed Flag

ШЫМКЕНТ КЕЛБЕТІ-18-19

Сәрсенбі 7 наурыз 2018 жыл

Сәрсенбі 7 наурыз 2018 жыл

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
  • No tags were found...
shymkent

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

START NOW

№<strong>18</strong>-<strong>19</strong><br />

(1557-1558)<br />

8 наурыз – Халықаралық әйелдер күні<br />

Өлеңімнен<br />

ұсынамын гүлдесте<br />

...Наурыз келсе, жауқазындар жар сала,<br />

Көктем келіп, көктен жаңбыр жауса да,<br />

Бәйшешек боп, қызғалдақ боп бой түзеп,<br />

Келеді өсіп қыздарымыз қаншама!<br />

Сәрсенбі 7 наурыз 20<strong>18</strong> жыл<br />

Келеміз біз бір керуен, бір көште,<br />

Әйел жайлы таусылмас жыр мың кеште.<br />

Барлығында құттықтаймын мен бүгін,<br />

Өлеңімнен тоқып тұрып гүлдесте.<br />

Бауыржан Жақып<br />

Елбасы үндеуі<br />

Әлеуметтік бес бастама — баянды болашақ<br />

Қазақстан Республикасы Парламентінің бірлескен<br />

отырысында Қазақстан Президенті Нұрсұлтан<br />

Назарбаев «Президенттің бес әлеуметтік бастамасы»<br />

атты халыққа үндеуін жария етті.<br />

Көктемнің алғашқы айын<br />

халыққа жағымды тың бастамамен<br />

бастаған Елбасы<br />

Наурыз айының еліміздің<br />

Тәуелсіздік күнтізбесінде<br />

ерекше орны бар екенін,<br />

яғни көктемнің алғашқы<br />

күнінде Алғыс айту күнін<br />

атап өтетінімізді, сонымен<br />

бірге, бұл – Қазақстан халқы<br />

Ассамблеясы құрылған<br />

күні екенін, Ұлыстың ұлы<br />

күні – Наурыз мейрамы мен<br />

әйелдер мерекесі де шуақты<br />

көктем айының еншісінде<br />

екенін атап өтті. Осы ізгі<br />

оқиғалардың бәрі Қазақстан<br />

халқын біріктіре түсетінін,<br />

«Рухани жаңғыру» бағдарламасы<br />

да осыған бағытталғанын<br />

тілге тиек етті.<br />

Нұрсұлтан Назарбаев бұдан<br />

соң қоғамның әлеуметтік<br />

бірлігін нығайту ауқымды<br />

әлеуметтік жобалар<br />

арқылы жүзеге асатынына<br />

тоқталып, қазақстандықтардың<br />

әл-ауқатын әрі қарай<br />

жақсарта түсуге бағытталған<br />

жаңа бес әлеуметтік бастамасын<br />

ұсынды.<br />

Бірінші бастама: «Әрбір<br />

отбасына баспана алудың<br />

жаңа мүмкіндіктерін беру».<br />

«Біз соңғы жылдары қазақстандықтардың<br />

баспана<br />

алу мүмкіндіктерін кеңейту<br />

үшін көп нәрсе жасадық.<br />

2017 жылы 11,2 миллион<br />

шаршы метр тұрғынүй<br />

пайдалануға берілді.<br />

Бұл – рекордтық көрсеткіш.<br />

Дегенмен, оның өзі<br />

жеткіліксіз, әлі күнге дейін<br />

көптеген отбасы баспанасыз<br />

жүр. Бұл – айрықша<br />

әлеуметтік маңызы бар мәселе.<br />

Оның шешімін тұрғын-үй<br />

ипотекасының қалың<br />

көпшілікке жаппай<br />

қолжетімділігін арттыру<br />

арқылы табуға барлық жағдай<br />

жасау керек. Сондықтан,<br />

мен «7 – 20 – 25» бағдарламасын<br />

ұсынамын. Несие<br />

өсімінің мөлшерлемесі<br />

қазіргідей 14-16 емес, жылына<br />

7 проценттен аспайтын<br />

болады.<br />

u<br />

Жалғасы 3-БЕТТЕ<br />

құттықтау<br />

Әйел –<br />

өмір<br />

шырағы<br />

Нұрлан САУРАНБАЕВ,<br />

Шымкент қаласының әкімі<br />

Әлемге көктемнің шуағындай – жылылық<br />

пен мейірім нұрын төккен, Күндей<br />

шуақты, Айдай ажарлы, Гүлдей нәрлі де<br />

көркем асыл аналарды, аяулы аруларды –<br />

шұғылалы мереке 8 наурыз – Халықаралық<br />

әйелдер күнімен құттықтаймыз!<br />

Әйел – тіршіліктің тірегі, отбасының<br />

шырағы, тәрбиенің шырайы! Сіздердің<br />

бойларыңыздағы қайрат пен қажыр,<br />

шапағат пен шарапат, қайсарлық<br />

пен құлшыныс күллі әлемнің тамырына<br />

нәр беріп жатқандай.<br />

Бүгінде қыз-келіншектер қоғамның<br />

қай саласында да белсенді, беделді.<br />

Еліміздің экономикасы, білімі мен денсаулық<br />

сақтау саласында, мәдениеті мен<br />

бизнес көкжиегінде Сіздердің, қымбатты<br />

арулар, іздеріңіз бар. Сол тамаша талпыныстарыңызбен<br />

төл қаламыз Шымкенттің<br />

дамуына сүбелі үлес қосып келесіздер.<br />

Сіздер қоғамдық өмірдің қозғаушы<br />

күші бола білумен қатар ұрпағымыздың<br />

өрісін кеңейтіп, еліміздің еңсесін биіктетіп<br />

келе жатқан жігерлі жандарсыздар!<br />

Сіздердің ақыл мен парасат, махаббат<br />

пен шапағат, төзім мен сезім тұнған<br />

жүректеріңіз бізге әркез сенім пен жігер<br />

береді.<br />

Қымбатты аналар, сүйікті әпке-қарындастар,<br />

аяулы қыздар!<br />

Мерекелеріңізбен! Әрбіріңізге және отбасыларыңызға<br />

бақыт пен шаттық, денсаулық<br />

мен байлық, береке мен ынтымақ<br />

тілейміз!<br />

Нұрлан БЕКНАЗАРОВ,<br />

қалалық мәслихат хатшысы

2<br />

№<strong>18</strong>-<strong>19</strong> (1557-1558)<br />

7 наурыз 20<strong>18</strong> жыл<br />

Апта<br />

www.shymkala.kz<br />

Мегаполис<br />

Әкім<br />

кәсіпкерлермен<br />

пікірлесті<br />

Шымкентте<br />

жергілікті билік<br />

өкілдері кәсіпкерлермен<br />

кездесті.<br />

Ашық диалогпен өткен<br />

кездесуге қатысушылардың<br />

әрқайсысы<br />

түйткілді мәселелерін,<br />

жұмыс барысында кездесетін<br />

әкімшілік кедергілер<br />

жөнінде айтты.<br />

ОҚО кәсіпкерлер палатасының<br />

басшысы Асқар Әбубәкіров<br />

қазіргі таңда әкімшілік кедергілерді<br />

азайту мақсатында біршама<br />

жұмыстар жасалып жатқанын<br />

айтып өтті. Дегенмен,<br />

кәсіпкерлердің әлі де шешімін<br />

таппаған сұрақтары бар. Мәселен,<br />

белгілі бір аумақта коммуникация<br />

бар екенін іскер азаматтардың<br />

барлығы бірдей біле<br />

бермейді.<br />

Жаңа технология<br />

Шымкенттегі жастар<br />

ресурстық<br />

орталығында<br />

білім беру мекемелері<br />

арасында алғаш рет<br />

«Цифрлық Қазақстан»<br />

зияткерлік сайысы өтті.<br />

Цифрлық<br />

Қазақстан<br />

Конкурс қалалық әкімдік ҚР<br />

мемлекеттік қызмет істері және<br />

сыбайлас жемқорлыққа қарсы ісқимыл<br />

агенттігінің ОҚО бойынша<br />

департаментінің бастамасымен<br />

ұйымдастырылған.<br />

Ж а ң а т е х н о л о г и я н ы ң<br />

қыр-сырын меңгергендердің<br />

біріншілігіне Шымкент қаласының<br />

әкімі Нұрлан Сауранбаев<br />

қатысты.<br />

Бұл сайыс «Цифрлық<br />

Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасын<br />

жүзеге асыру барысында<br />

халыққа электронды қызмет<br />

көрсетуді жеделдету мен жеңілдету<br />

мақсатында ұйымдастырылып<br />

отыр.<br />

Сайыста үздік 5 мектептің<br />

топтары өзара бақ сынады.<br />

Ол топта екі-екіден ұстаз, оқушы<br />

мен ата-ана болды. Солардың<br />

арасынан оза шапқан №65<br />

мектеп-гимназиясының «Сандық<br />

әлем.kz» командасы жеңіске<br />

жетті.<br />

Сайысқа қатысушылар e-gov.<br />

kz электронды үкімет порталындағы<br />

халыққа қызмет көрсету<br />

түрлеріне қатысты білімдерін<br />

жан-жақты көрсете білді.<br />

Сайыс барысында қажетті барлық<br />

анықтамаларды электронды<br />

түрде алудың тиімділігі көрсетілді.<br />

Азамат ЖАППАР<br />

Кездесуде билік пен кәсіпкерлердің<br />

өзара жұмыс жасауы<br />

егжей-тегжей талқыланды.<br />

Атап айтқанда, Шымкент<br />

қаласының әкімі кәсіпкерлікті<br />

дамыту барысында әкімшілік<br />

рәсімдерді заңға сәйкес жеңілдету<br />

үшін арнайы комиссия құруды<br />

ұсынды. Шаһар басшысы,<br />

бұған қоса, инвестиция жұмылдыруға<br />

баса мән берді.<br />

– Шымкент – бай қала, бірақ,<br />

біз инвесторларға жағдай<br />

жасауымыз керек, – дейді<br />

Нұрлан Сауранбаев. – Бізде жүзеге<br />

асыруға болатын қызықты<br />

жобалар жетерлік. Қаржы болса<br />

- кедергі жоқ. Мемлекеттік жекеменшік<br />

әріптестіктің қағидаттарын<br />

белсенді түрде пайдаланыңыздар.<br />

Бұл, әсіресе, балабақшалардың<br />

құрылысына<br />

Білім<br />

Шымкентте мектеп<br />

директорларын<br />

ашық конкурс<br />

арқылы тағайындау<br />

жалғасуда.<br />

Бұл жолы қала әкімі Нұрлан<br />

Сауранбаевтың жетекшілігімен<br />

арнайы комиссиялық топ шаһардағы<br />

№72 жалпы орта мектебінің<br />

басшылығына үміткерлерді<br />

сынақтан өткізді.<br />

Жалпы №72 жалпы орта<br />

мектептің басшылық лауазымы<br />

үшін 3 үміткер комиссия қабылдауына<br />

қатысты. Солардың ішінен<br />

мектеп директорлығы лауазымына<br />

Ахметбаев Аманбек Молдабекұлы<br />

лайық деп танылды.<br />

Қала әкімдігі<br />

қатысты. Ал биылдан бастап<br />

мемлекеттік-жекеменшік әріптестік<br />

негізінде мектеп те салынатын<br />

болады.<br />

Мегаполистің сәулеттік<br />

көрінісі де әкімнің назарынан<br />

тыс қалған жоқ.<br />

– Шымкенттің өзіндік стилі<br />

мен келбеті болуы керек, – дейді<br />

Нұрлан Ермекұлы. – Бұл шаһарымыздың<br />

туризм орталығына<br />

айналуы үшін маңызды. Оған<br />

қоса Шымкент 2020 жылы ТМДның<br />

мәдени астанасы атанғалы<br />

отыр. Ал қаламыздағы көптеген<br />

нысандар «қызыл» сызықта<br />

салынған, біраз көшелердің<br />

жарықшамдары нашар.<br />

Екі тараптың талқылауында<br />

қоғамдық көліктер, жаңа автобустарды<br />

әкелу мәселесі де<br />

сөз болды.<br />

Конкурспен тағайындалды<br />

Әдеп жөніндегі<br />

уәкіл қабылдайды<br />

Шымкент қаласы әкімдігі<br />

аппаратының персоналды басқару<br />

қызметі бөлімінің басшысы<br />

- әдеп жөніндегі уәкіл<br />

Мұратжан Омарбекұлы Акишев<br />

мемлекеттік қызметшілердің<br />

қызметтік әдеп нормаларының<br />

сақталуын және<br />

мемлекеттік қызмет, сыбайлас<br />

жемқорлыққа қарсы іс-қимыл<br />

туралы заң және мемлекеттік<br />

қызметшілердің әдеп кодексін<br />

бұзудың алдын алуды қамтамасыз<br />

ету қызметін жүзеге<br />

асырады, сондай-ақ өз функциялары<br />

шегінде мемлекеттік<br />

қызметшілер мен азаматтарға<br />

консультация береді.<br />

Аманбек Молдабекұлы 37<br />

жылдық еңбек өтілі бар педагог.<br />

Бұған дейін №1 кешкі жалпы<br />

орта мектеп директоры болып<br />

қызмет атқарған.<br />

Шымкент қаласы<br />

әкімдігі аппаратының<br />

әдеп жөніндегі уәкілінің<br />

мемлекеттік қызметшілерді<br />

және басқа да азаматтарды<br />

қабылдау кестесі:<br />

Әр айдың екінші және<br />

төртінші сәрсенбі күндері<br />

сағат 15:00-ден 17:00-ге дейін.<br />

Мекенжайы: Шымкент<br />

қаласы, Тәуке хан даңғылы<br />

№6, Шымкент қаласы<br />

әкімдігі ғимараты, 2-қабат,<br />

№207 бөлме. Тел: 8 (7252) 53-<br />

00-07, 53-00-04.<br />

Кәсіпкерлік<br />

20 жоба – 70 миллиард теңге<br />

әлеуметтіккәсіпкерлік<br />

«Шымкент»<br />

корпорациясы биыл<br />

еншілес ұйымдарымен<br />

бірге жалпы құны 70,82<br />

млрд теңгені құрайтын<br />

20 жобаны жүзеге асырғалы<br />

отыр. Нәтижесінде<br />

2600-ге жуық адам жұмыспен<br />

қамтылатын болады.<br />

«Шымкент» ӘКК<br />

ҰК» басқарма төрағасы<br />

Айтмұхаммед Алдажаров<br />

осылай деп мәлімдеді.<br />

Басқарма төрағасының<br />

айтуынша, аталған жобалар<br />

«Оңтүстік» индустриалды аймағы<br />

және «Оңтүстік» арнайы<br />

экономикалық аймағында<br />

жүргізіледі.<br />

– Биыл қолға алынатын<br />

20 жобаның 12-ін «Шымкент»<br />

әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы<br />

жүзеге асырады.<br />

Олардың құны 23,5 млрд<br />

теңгені құрап отыр. Ал «Оңтүстік»<br />

арнайы экономикалық<br />

аймағында жалпы құны<br />

Қала шаруашылығы<br />

Заңсыз<br />

құрылысқа<br />

жол жоқ<br />

Шымкент қаласының<br />

әкімдігі<br />

қала аумағында<br />

жер телімдерін өз бетінше<br />

иелену және ауыл<br />

шаруашылығы жерлерінде<br />

заңсыз құрылыстарға<br />

тосқауыл қою<br />

мақсатында қала тұрғындарына<br />

түсіндіру<br />

жұмыстарын жүргізуде.<br />

Солардың бірі Еңбекші аудандық<br />

әкімдігі мен учаскелік<br />

полицейлер Қаратөбе, Бадам-1<br />

шағынаудандарының тұрғындарымен<br />

кездесті.<br />

Кездесуде Қазақстан Республикасының<br />

жер кодексіне<br />

өзгертулер мен толық-<br />

хабарландыру<br />

3,5 млрд теңге болатын 5 жобаны<br />

іске асыру жоспарлануда.<br />

Бұдан бөлек «Оңтүстік»<br />

индустриалды аймағында 40<br />

млрд теңге көлеміндегі 5 жобаны<br />

іске қосу көзделуде, – деді<br />

Айтмұхаммед Тұрарбекұлы.<br />

Жалпы 2017 жылы «Шымкент»<br />

ӘКК трансформациялау<br />

кезеңінен өткен. Нәтижесінде<br />

жаңа жұмыс әдісі әзірленіп,<br />

инвестициялық жобаларды<br />

тиімді басқаруға және іске<br />

асыруға бағытталған басқару<br />

жүйесі енгізілген. Соның нәтижесінде<br />

бірқатар ауқымды жобаларды<br />

іске асыру жеңілдей<br />

түсті. Мысалы, «Астана» тұрғын<br />

үй кешенін салуға отандық<br />

инвесторлар 1 млрд 507<br />

млн теңге қаржы құйған болатын.<br />

Бүгінде кешеннің 2 блогы<br />

ел игілігіне тапсырылды.<br />

тырулар енгізіліп жатқаны,<br />

заңға сәйкес қолданыстағы<br />

жер телімдері нақты<br />

мақсатта пайдаланылмаса,<br />

мемлекет меншігіне қайтарып<br />

алу да қарастырылғаны<br />

түсіндірілді. Құжаты жоқ,<br />

белгісіз жерлерге қоныстанғандарға<br />

алдымен ескерту<br />

жасалады. Егер оған көнбесе,<br />

айыппұл салынып, соңында<br />

заңсыз құрылыс бұзылады.<br />

Заңсыз үй салған және<br />

негізсіз жер берген азаматтар<br />

да жауапкершілікке тартылады.<br />

Сондай-ақ, жер телімін өз<br />

бетінше иемденгені үшін ҚР<br />

ӘҚБтК 136-бабына сәйкес 75<br />

айлық көрсеткіш мөлшерінде<br />

айыппұл салынатыны да ескертілді.<br />

Әкімдіктің жұмысшы<br />

тобы Еңбекші ауданына<br />

Төле би және Сайрам аудандарынан<br />

енген Қазығұрт, Қаратөбе<br />

және Жұлдыз аумақтарын<br />

тексеру кезінде 222<br />

жер теліміне заңсыз құрылыс<br />

жүргізілгені анықталды.<br />

Айта кетейік, мұндай іс-шара<br />

әкімдік тарапынан аптасына<br />

бір рет тұрақты түрде<br />

өткізілуде.<br />

Прокурор қабылдайды<br />

Құрметті Абай ауданының тұрғындары! Құқық қорғау қызметтері<br />

орталығында құқық қорғау және мемлекеттік орган<br />

басшылары 13 наурыз күні азаматтарды жеке қабылдайды.<br />

Осыған байланысты қабылдауға алдын ала жазылу үшін Абай<br />

ауданының прокуратурасына (Шымкент қаласы, Республика<br />

даңғылы, 6 үй) немесе 33-97-60, 33-87-14 сымтетіктері арқылы<br />

хабарласуға болады.<br />

Абай ауданының прокуратурасы

Қоғам<br />

www.shymkala.kz<br />

№<strong>18</strong>-<strong>19</strong> (1557-1558)<br />

7 наурыз 20<strong>18</strong> жыл<br />

3<br />

Қазір банктер бастапқы жарнаға<br />

баспана құнының 30 пайызға<br />

дейін, кейде тіпті 50 пайызын<br />

салуды талап етсе, бұл<br />

бағдарлама бойынша ол 20 проценттен<br />

аспауға тиіс. Несие алушының<br />

ай сайынғы төлемін<br />

азайту үшін оның мерзімі 10-15<br />

емес, 25 жылға дейін болады»,<br />

– деді Мемлекет басшысы<br />

Екінші бастама: «Жалақысы<br />

төмен жұмысшылардың еңбекақысын<br />

көбейту үшін олардың<br />

салық жүктемесін азайту».<br />

Елбасы жалақысы төмен қазақстандықтарды<br />

қолдау үшін<br />

20<strong>19</strong> жылдың 1 қаңтарынан<br />

бастап олардың салық жүктемесін<br />

10 есеге азайтып, 1 процент<br />

қана салық салуды ұсынды.<br />

Ай сайын ең төменгі есептік<br />

көрсеткіштің 25 еселенген көлемінен<br />

аз жалақы алатындарға<br />

салынатын жеке табыс<br />

салығын азайту арқылы олардың<br />

салық жүктемесін жеңілдету<br />

керектігін, осылайша салықты<br />

азайтудан шығатын қаржы<br />

есебінен олардың жалақысын<br />

көбейтуге көзделді.<br />

Үшінші бастама: «Жоғары<br />

білім алудың қолжетімділігі<br />

мен сапасын арттырып, стуu<br />

Басы 1-БЕТТЕ<br />

Әлеуметтік бес бастама –<br />

баянды болашақ<br />

дент жастардың жатақханадағы<br />

жағдайын жақсарту».<br />

Бұл орайда Елбасы «Қазір<br />

еліміздің жоғары оқу орындарында<br />

530 мыңнан астам жас<br />

оқып жатыр, олардың 30 пайызға<br />

жуығы мемлекет бөлген<br />

грантпен білім алуда. Жыл сайын<br />

бөлінетін 54 мың грантқа<br />

қосымша 20<strong>18</strong>-20<strong>19</strong> оқу жылында<br />

тағы 20 мың грант бөлу<br />

керек. Оның 11 мыңы техникалық<br />

мамандықтар бойынша<br />

бакалаврлық білім беруге<br />

тиесілі болады. Бұл төртінші<br />

өнеркәсіптік революция жағдайындағы<br />

жаңа экономикада<br />

зор сұранысқа ие болатын<br />

сан мың жаңа маманды даярлауға<br />

мүмкіндік береді», – дей<br />

келе қазір жоғары оқу орындары<br />

мен колледждердің студенттерін<br />

жатақханамен қамтамасыз<br />

ету мәселесі өте өзекті<br />

екеніне де тоқталды.<br />

«Бұл міндетті шешу үшін<br />

жоғары оқу орындары, колледждер<br />

мен девелоперлік компаниялар<br />

мемлекет пен жеке<br />

меншіктің серіктестігі қағидасымен<br />

жатақхана салуды бастауы<br />

керек. Мемлекет өз тарапынан<br />

Білім және ғылым министрлігі<br />

арқылы жатақхана<br />

құрылысына жұмсалған инвестициялардың<br />

белгілі бір<br />

бөлігі біртіндеп қайтарылуына<br />

кепілдік береді. 2022 жылдың<br />

соңына дейін студенттерге<br />

арнап кемінде 75 мың орындық<br />

жаңа жатақхана салуды тапсырамын.<br />

Бұл алдағы жылдарда<br />

өсе түсетін сұранысты ескергеннің<br />

өзінде жатақхана тапшылығын<br />

біржола шешеді» –<br />

деді Президент.<br />

Төртінші бастама: «Шағын<br />

несие беруді көбейту».<br />

2017 жылы жалпы сомасы 32<br />

миллиард теңге болатын 7200<br />

шағын несие беріліпті. Алайда,<br />

Мемлекет басшысы атап өткендей,<br />

«Бастау Бизнес» жобасы<br />

бойынша білім алған тағы<br />

5 мың адам өз ісін бастауға қажетті<br />

шағын несиелерді ала алмаған.<br />

«Сондықтан, 20<strong>18</strong> жылы<br />

қосымша 20 миллиард теңге<br />

бөліп, шағын несиелердің жалпы<br />

сомасын 62 миллиард теңгеге<br />

жеткізуді тапсырамын. Нәтижесінде<br />

шағын несие алатындардың<br />

саны 2017 жылмен салыстырғанда<br />

2 есеге артып, 14<br />

мың адамға жететін болады.<br />

Бұл жұмысты одан кейінгі жылдарда<br />

да белсенді жалғастыру<br />

керек» – деді Н. Назарбаев.<br />

Бесінші бастама: «Елді<br />

газбен қамтамасыз етуді жалғастыру».<br />

«Елімізде газ өндіру<br />

Тәуелсіздік кезеңінде жылына<br />

8-ден 52 миллиард текшеметрге<br />

дейін артты, әрі қарай да өсе<br />

түседі. Қазір еліміздегі тұрғындардың<br />

50 пайызға жуығы газбен<br />

қамтамасыз етілген. 9 облысқа<br />

газ тартылған. Дегенмен,<br />

орталық және солтүстік<br />

өңірлер әлі де газсыз отыр. Біз<br />

Қараөзек (Қызылорда облысы)<br />

- Жезқазған-Қарағанды-Теміртау-Астана<br />

бағытында магистральді<br />

газ құбырын салу жобасын<br />

жүзеге асыруымыз керек.<br />

Оған тиісінше қаражат тарту<br />

қажет болады, соның ішінде<br />

халықаралық қаржы институттарынан<br />

да. Бұл 2,7 миллион<br />

адамды газбен қамтамасыз<br />

етумен қатар, шағын және<br />

орта бизнестің жаңа өндірістерін<br />

ашуға мүмкіндік береді.<br />

Сонымен бірге, экология жақсарады.<br />

Газға көшу тек Астананың<br />

өзінде зиянды қалдықтардың<br />

ауаға таралуын 6 есеге<br />

немесе жылына 35 мың тоннаға<br />

азайтады. Бұл жобаны жүзеге<br />

асыру әрі қарай өзге өңірлерді<br />

де газбен қамтамасыз етуге<br />

мүмкіндік береді».<br />

Президенттің бес бастамасы<br />

– осы. Оларды іске асыру<br />

жаңа жұмыс орындарын құруға,<br />

сол арқылы ел экономикасының<br />

әрі қарай дами түсуіне<br />

жол ашады.<br />

Н. Назарбаев Үкімет пен<br />

Ұлттық Банкке бастамаларды<br />

іске асырудың егжей-тегжейлі<br />

тетіктерін жасауды тапсырды.<br />

Сондай-ақ Парламент депутаттарынан<br />

заңнамаға қажет<br />

өзгерістерді уақтылы енгізуді<br />

өтініп, бағдарламаны заңдық<br />

тұрғыдан бекіту қажет екенін<br />

айтты.<br />

Мереке<br />

Дерек пен дәйек<br />

Ана мен бала – егіз ұғым<br />

2017 жылдың қаңтар-ақпан<br />

айларында туған бала саны<br />

Ал 20<strong>18</strong><br />

жылы<br />

4929 4995<br />

Көп балалы аналар<br />

марапатталды<br />

ОҚО<br />

әкімі<br />

Ж.Түймебаев<br />

қыз-келіншектер<br />

мен<br />

аяулы аналарды<br />

8 наурыз –<br />

халықаралық<br />

әйелдер күнімен<br />

құттықтады.<br />

Мейрам қарсаңында<br />

нәзік жандыларға арнайы<br />

ақ дастархан жайылып,<br />

«Әйел-ана – өмірдің өзегі»<br />

атты концерттік бағдарлама<br />

ұйымдастырылды.<br />

Салтанатты іс-шараға ардагерлер<br />

мен зиялы қауым<br />

өкілдері, облыс әкімінің<br />

жанындағы әйелдер істері<br />

және отбасылық-демографиялық<br />

саясат жөніндегі<br />

комиссия мүшелері, түрлі<br />

салада қызмет ететін қызкеліншектер<br />

қатысты.<br />

– Құрметті, ардақты аналар<br />

мен аяулы арулар! Сіздерді<br />

төл мерекелереңізбен<br />

шын жүректен құттықтаймын!<br />

Біздің қоғамымызда<br />

әйел тек отбасының береке-бірлігін<br />

ойлайтын тұлға<br />

ғана емес, ол мемлекеттік<br />

қызмет пен қоғамдық істе<br />

де, кәсіпкерлік пен тәлімгерлікте<br />

де тамаша табыстарға<br />

қол жеткізе отырып,<br />

саяси мәселелерге белсене<br />

араласатын қоғам мүшесі.<br />

Елімізде көп балалы аналар<br />

саны бойынша біздің<br />

өңіріміз көш бастап тұр.<br />

Бүгінде облыста көп балалы<br />

аналарымыз 98 600-ден<br />

асты. Олардың 3998-і «Батыр<br />

аналар», 16361-і «Алтын<br />

алқа», 42 724-і «Күміс<br />

алқа» иегері. Ал, 6906 ана І<br />

және ІІ дәрежелі «Ана Даңқы»<br />

орденімен марапатталған.<br />

Елдің өсіп, өркендеуіне<br />

ерекше үлес қосып отырған<br />

жандар қашанда аман<br />

болсын, – деді Жансейіт<br />

Қансейітұлы.<br />

Мерекелік жиында аймақ<br />

басшысы қоғамда айрықша<br />

белсенділігімен көзге<br />

түсіп жүрген 33 әйел азаматын<br />

марапаттады. Бесеуіне<br />

«Облысқа сіңірген еңбегі<br />

үшін» белгісі табысталса,<br />

14-і облыс әкімінің грамотасын,<br />

9-ы облыс әкімінің алғыс<br />

хатын алды. Ал 5 ананың<br />

кеудесіне «Алтын алқа»<br />

төсбелгісі тағылды. Сондайақ,<br />

әкім салтанатты шараға<br />

келген басқа да әйелдерге<br />

сый-сияпат жасады.<br />

1<br />

«Алтына<br />

алқа»<br />

иегері<br />

20<strong>18</strong><br />

жылы<br />

ОҚО-да<br />

76 353<br />

сәби<br />

дүниеге<br />

келсе,<br />

Шымкент қаласында<br />

100 жастағы және<br />

100-ден асқан қарт аналардың<br />

қатарында:<br />

3<br />

«Күміс<br />

алқа»<br />

иегері<br />

оның<br />

32 307-сі<br />

Шымкент<br />

қаласында<br />

туған.<br />

2<br />

Батыр<br />

ана<br />

10<br />

Ұлы Отан<br />

соғысының<br />

жұбайы<br />

бар.<br />

12<br />

Тыл<br />

ардагері<br />

Шымкент қаласында жалпы<br />

542 – Батыр ана<br />

3421 – «Алтын алқалы» ана<br />

4472 – «Күміс алқалы» ана<br />

838 – І-ІІ дәрежелі «Ана даңқы»<br />

орденінің иегері бар.<br />

Шымкент қаласы жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі<br />

тарапынан 8 наурыз – Халықаралық әйелдер күні мерекесіне орай мәслихат<br />

депутаттарының шешімімен «Алтын алқа», «Күміс алқамен» марапатталған<br />

немесе «Ардақты ана» атағын, сондай-ақ І және ІІ дәрежелі «Ана даңқы»<br />

орденін алған көп балалы аналарға 5АЕК көлеміндегі, яғни 12025 теңге<br />

мөлшерінде біржолғы әлеуметтік көмек тағайындалды.

4<br />

№<strong>18</strong>-<strong>19</strong> (1557-1558)<br />

7 наурыз 20<strong>18</strong> жыл<br />

Мейірім<br />

www.shymkala.kz<br />

63<br />

Анимациялық<br />

фильмнің<br />

тұсауы кесілді<br />

Шымкентте «Сақ» киностудиясы түсірген<br />

«Отырарды қорғау» мультфильмі<br />

көрерменге жол тартты.<br />

Айгүл КЕРІМҚұлова<br />

aigul-kerim@mail.ru<br />

Қазақ халқының тарихынан<br />

сыр шертетін анимациялық<br />

фильмнің тұсаукесер<br />

рәсіміне облыс әкімі<br />

Жансейіт Түймебаев,<br />

Шымкент қаласының әкімі<br />

Нұрлан Сауранбаев, зиялы<br />

қауым өкілдері мен қала<br />

тұрғындары қатысты.<br />

Елбасы Н. Назарбаевтың<br />

«Болашаққа бағдар:<br />

Рухани жаңғыру» бағдарламасы<br />

аясында аймақ басшысының<br />

идеясымен бұған<br />

дейін «Күш атасы Қажымұқан»,<br />

«Киелі Қазығұрт» атты<br />

мультфильмдер жарыққа<br />

шыққан болатын.<br />

Фильмде көне Отырар<br />

қаласының тұрмыс-тіршілігі<br />

мен мәдениеті елін сүйетін<br />

екі баланың бастан кештен<br />

хикаялары суреттеледі. Олар<br />

Отырар кітапханасы мен Әбу<br />

Насыр Әл Фараби туралы толық<br />

мағлұматтарға қанығады.<br />

Сондай-ақ, жауды күшпен<br />

ғана емес, ақылмен де<br />

жеңуге болатынын түсінген<br />

балалардың ерлігі баяндалған.<br />

Өңіріміздің туризм саласын<br />

дамыту, Отырар төбесінің<br />

мәртебесін көтеру<br />

арқылы шетел азаматтарының<br />

қызығушылығын арттыруға<br />

және көрерменді патриотизмге<br />

баулуға бағытталған<br />

дүние 2D, 3D форматында<br />

жасалған.<br />

Анимациялық фильмнің<br />

режиссері әрі бас суретшісі<br />

– Азамат Ерназаров, сценарий<br />

авторы – Бақытжан<br />

Құлжабай, музыкасын жазған<br />

– Руслан Шынықұлов,<br />

ал фильм директоры –<br />

Нуриддин Паттеев.<br />

Облыстық мәдениет басқармасы<br />

басшысының міндетін<br />

атқарушы<br />

Темірхан Асылхан алдағы<br />

күндері Оңтүстікте түсірілген<br />

анимациялық фильмдерді<br />

жұртшылық тегін тамашалайтынын<br />

атап өтті.<br />

Мамыр айына дейін<br />

Шымкентте Жастар ресурстық<br />

орталығы, облыстық сатира<br />

және әзіл-сықақ театры,<br />

Қоғамдық келісім ғимараты,<br />

мектеп пен балабақшаларда<br />

апталықтар басталады.<br />

Т.Асылхан ұлттың ерлігі<br />

мен рухын көтеруге бағыттылған<br />

анимациялық<br />

фильмдер өңіріміздің барлық<br />

аудан-қалаларында,<br />

еліміздің өзге аймақтарында<br />

және ТМД елдерінде көрсету<br />

жоспарланып отырғанын<br />

жеткізді.<br />

Атап өтсек, «Оңтүстікфильм»<br />

мекемесі жыл соңына<br />

дейін «Төле би» атты<br />

10 сериялы тарихи көркем<br />

фильм, «Ордабасы –<br />

бірліктің туы»,<br />

«Түркістан», «Оқсыз» атты<br />

анимациялық фильмдер<br />

түсіруді жоспарлап отыр.<br />

баланың<br />

анасы<br />

Сапарғали Қанат<br />

sqanat@shymkala.kz<br />

Жетімін жылатпаған жұрт едік... Десе де,<br />

арамызда ата-анасының қамқорлығынсыз<br />

қалған бүлдіршіндер баршылық. 8<br />

наурыз – әйелдер мен ару қыздардың<br />

мерекесіне орай Шымкент қаласындағы №3 балалар<br />

үйінің директоры, 63 балаға ана болып жүрген<br />

Қырмызы Қожамжаровамен сұхбаттасқан едік.<br />

Қырмызы Тілеубекқызы<br />

балалар үйне алғаш рет <strong>19</strong>92<br />

жылы аға тәрбиеші болып<br />

келген. Оған дейін балабақшада<br />

тазалықшы, күтуші болып<br />

жұмыс істеді. Кейіннен<br />

тәрбиеші қызметін атқарды.<br />

Еліміз тәуелсіздік алған соң<br />

балалар үйінде қазақ тілді<br />

мамандарға сұраныс артып,<br />

осында келеді. Бастапқы кезде<br />

шаштары тақырлап алынған,<br />

бірдей форма киген жетім<br />

балаларды көріп, жүрегі елжіреп,<br />

жұмыстан кетуге талай<br />

рет өтініш жасаған кездерін<br />

ерекше сезіммен еске алады.<br />

– 2000 жылдарға дейін<br />

«Баламды асырауға жағдайым<br />

жетпейді» деген кездер<br />

болды. Алайда, қазір ондайға<br />

сенбеймін. Қазіргі заманда<br />

екі қолға бір күрек табылады.<br />

Еден жуса да, көше сыпырса<br />

да бір баланы асырауға болады.<br />

Бұдан да қиын-қыстау заманда<br />

қазақ аналары балаларын<br />

көшеде тентіретіп қойған<br />

жоқ. Күйеуінен де айырылды.<br />

Әкесіз қалған 10 баланы да<br />

аналар тырысып, еңбектеніп,<br />

асырап бақты. Ал бүгінгі таңдағы<br />

қыз-келіншектердің бірқатары<br />

өз мүддесін бала мүддесінен<br />

жоғары қойып жатады,<br />

– дейді Қырмызы Қожамжарова.<br />

Айтуынша балалар үйіндегі<br />

әр жеткіншектің өз тарихы<br />

бар. Бірінің анасы темір<br />

торға қамалса, енді бірінің<br />

ата-анасы тастап, ізім-қайым<br />

жоқ болып кеткен. Енді біреулері<br />

«Шетелде жұмыс істеп<br />

келгенше осында қалдырып<br />

кеткім келеді» деп жатады<br />

екен.<br />

Жүрек жылытатын жайт,<br />

бала асырап алушылар да баршылық.<br />

Көп ата-аналар тәрбиелі,<br />

көрікті, сымбатты балаларды<br />

алғысы келеді. Алайда<br />

бұл процесстің де өзіндік талаптары<br />

бар. Екі жақтың талаптары<br />

ескеріліп, түрлі зерттеу,<br />

анықтау нәтижелерінен<br />

соң ғана жүзеге асырылады.<br />

Бір таңқаларлығы, бала уақыт<br />

өте келе өзін асырап алған отбасына<br />

ұқсап кетеді. Реңі ұқсамаса<br />

да мінезі мен қылықтары<br />

не әкесіне, не анасына<br />

тартады екен.<br />

– Кейде тәрбиеленуші балаларды<br />

асырап алғысы келетін<br />

отбасына тапсыратын<br />

кезде бұрынғы ата-анасы аяқ<br />

астынан шыға келеді. Сондайда<br />

осылар сыртынан аңдып<br />

жүреді ме екен деп те ойлаймын.<br />

Түрлі аналар бар. Кейбіреулері<br />

ішкілікке салынады.<br />

Нашақорлыққа барады. Кейіннен<br />

түзелгенде қайта алғысы<br />

келеді. Бала тәрбиесінде ананың<br />

рөлі өте үлкен. Ұл балаға<br />

да, қыз балаға да мейірімді<br />

ананың құшағында болғанға<br />

не жетсін, – дейді Қырмызы<br />

Тілеубекқызы.<br />

Қазіргі таңда елімізде патронаттық<br />

тәрбие де жүзеге асырылуда.<br />

Бұл – шетелдік тәжірибе<br />

негізінде жасалған жоба.<br />

Яғни, балалар үйінің тәрбиеленушісі<br />

уақытша асырап алуға<br />

ерікті отбасында жүріп-тұрады.<br />

Мәселен, түрмеге түскен<br />

анасы бостандыққа шыққанға<br />

дейін өзге отбасында болады.<br />

Алайда, кейін бала туған<br />

шешесінің қолына өткенімен,<br />

асырап алған отбасына бауыр<br />

басып қалып, екі жаққа да қимастық<br />

сезімі туындайды.<br />

– Балалар өзге отбасына<br />

кеткен соң немесе балалар үйінен<br />

шыққаннан кейін де осында<br />

қайта келгісі келіп тұрады.<br />

Ата-аналар да «Баламыз осында<br />

келгісі келіп жатыр» деп айтып<br />

жатады. Мен оларға өткен<br />

шаққа қайтудың қажеті жоқ.<br />

Бұл жаққа келе беретін болса,<br />

жаңа үйіне үйренбейтін болады<br />

деп айтамын, – дейді көп<br />

баланың анасы.<br />

Мемлекет жетім балаларды<br />

23 жасқа дейін жетектейді.<br />

Қазіргі таңда тәрбиеленушілерге<br />

барлық жағдай жасалған.<br />

Қырмызы Қожамжарова<br />

Сара Алпысқызының осындай<br />

үйлерде тәрбиеленетін жеткіншектерге<br />

шот ашып қоятынын<br />

айтты. Балалар есейген сайын<br />

ол ақша көбейіп, біліміне жұмсалады<br />

екен. Егер грантқа түссе,<br />

ол ақшаны өз қажетіне қолдана<br />

алады. Мемлекет тарапынан<br />

пәтер де беріледі. Осы бастан<br />

үй кезегіне тұрады. Әкімдер<br />

де білім алу үшін гранттар<br />

бөледі. 23 жасқа дейін жастар<br />

үйінде тұрады. Одан кейін<br />

жеке отбасын құрып, жеке<br />

өмірге аяқ басады.<br />

– Қазіргі таңда жаман жолға<br />

немесе теріс ағымға түсіп<br />

жатқан балалар үйінің тәрбиеленушілері<br />

жоқ. Барлығы<br />

ақылды, еті тірі, өз-өздерін<br />

алып жүретін балалар. Оларға<br />

әрқашан, ата-әжемізден көрген<br />

қазақы тәрбиені айтып<br />

жүреміз, – деп аяқтады сөзін<br />

Қырмызы Тілеубекқызы.

Асыл жандар<br />

www.shymkala.kz<br />

№<strong>18</strong>-<strong>19</strong> (1557-1558)<br />

7 наурыз 20<strong>18</strong> жыл<br />

5<br />

Жұ м а з и я<br />

Кішкентайқызы –<br />

жүрегі қазақ деп соғатын,<br />

намысы жоғары,<br />

өз ұлтын жантәнімен<br />

сүйетін, жаны<br />

таза, пейілі кең, қызкеліншектердің<br />

әдемі<br />

киініп, жарасымды<br />

жүруіне ықпал еткен,<br />

үлкен әріптермен<br />

жазылатын Адам.<br />

Жеңісбек МӘУЛЕНҚҰЛОВ,<br />

облыстық ардагерлер<br />

кеңесінің төрағасы<br />

Қайсар<br />

мінезді<br />

қазақ<br />

қызы<br />

Қазақтың қызына тән сыпайы,<br />

сүйкімді болуды үйреткен,<br />

қадір-құрметке бөленген, әйелге<br />

тән асыл қасиеттерді бойына<br />

жинаған Жұмазия Жанғабылова<br />

қазақтың аяулы аналары<br />

мен сүйкімді қыз-келіншектері<br />

үшін көп еңбек сіңірді.<br />

Істің көзін табатын, тіршілікте<br />

қалай жасау керегін, адамдармен<br />

сөйлескенде тіл табыса<br />

білетін психолог. Алға қойған<br />

мақсатына жету жолында<br />

тынбай еңбектенді. Қай кезде<br />

болса да күрделі мәселені шешуге<br />

келгенде нақты, тиянақты<br />

пікір айта алатын, тығырықтан<br />

шығу жолын іздейтін, бастаған<br />

ісін сапалы әрі жақсы орындайтын<br />

қайраткер әйел.<br />

Еліміз тәуелсіздік алған<br />

жылдары қиын-қыстау уақытқа<br />

қарамай, маңдай терін төкті. Өзі<br />

бастаған «Қыз Жібек» фирмасының<br />

өнімдері Шымкент қаласы<br />

ғана емес, облыс, республика,<br />

тіпті, шетелдерге танылды.<br />

Облыстық әкімшілікте қызмет<br />

атқарып жүргенде келген<br />

қонақтарға сый-сияпат жасау<br />

үшін осы фирмаға тапсырысты<br />

көп беретінбіз. Өте әдемі<br />

тігілген киімдер, ұлттық камзол,<br />

шапандар көңілден шығатын.<br />

Осы тұста бір оқиға есіме<br />

түсіп отыр.<br />

Пәкістанның премьер-министрі<br />

Бухутто Оңтүстікке келетін<br />

болды. Сыйлыққа не берсек<br />

екен деп ойладық. Ол кезде<br />

облыс әкімі Зауытбек Тұрысбеков<br />

болатын. Содан Жұмазия<br />

Кішкентайқызымен ақылдастым.<br />

Өйткені, киім тіктіретін<br />

болсақ, қонақтың өлшемі қандай<br />

екенін білмейміз. Сонда бұл<br />

кісі тапқырлық көрсетті. Қонақтар<br />

әуежайда ұшақтан түсіп<br />

келе жатқан сәтін теледидардан<br />

көріп, киім өлшемін біліп<br />

алған! Содан ұжымын жұмылдырып,<br />

қонаққа таза барқыттан<br />

свингер-пальто тігіп берді.<br />

Пәкістандық әйел балалары басына<br />

орамал, шарф тартатындықтан,<br />

әппақ жібектен әдемі<br />

шәлі тігіп берді. Тартуымыз<br />

қонақтардың көңілінен шықты.<br />

«Менде бәрі бар, бірақ қазақтың<br />

ұлттық нақыштағы дәл<br />

осы киімі мен шарфы жоқ еді»<br />

деді қонақ қуанғаннан. Қасындағы<br />

жұбайына көрсетіп, мақтанып<br />

та алды.<br />

Айтайын дегенім, сол жолғы<br />

Жұмазия Кішкентайқызының<br />

тапқырлығы, осы екі киімді ойлап<br />

тапқан шешімі еді. Бұл бір<br />

ғана қонақтың емес, бүкіл республиканың<br />

мәртебесін көтергендей<br />

әсер қалдырды маған.<br />

Жалпы, бұл өз ісін жетік білетін<br />

шебердің өз кәсібін жақсы<br />

көргенінің айқын айғағы<br />

болса керек. Оған қоса киімді<br />

тек тігіп қана қоймай, кімге<br />

қандай ою-өрнек кестелеу керек,<br />

қай киім кімге жарасады<br />

деп талпыну екінің бірінің қолынан<br />

келе бермейді. Ал Жұмазия<br />

Кішкентайқызы ұлттық<br />

киімдерді түрлендіріп жіберетін.<br />

Осы бағытта елге танылды,<br />

еңбегі жанды.<br />

Көңілі кең, жүрегі жомарт.<br />

Ішкі жан-дүниесі бай, нағыз<br />

қазақтың қызы. Соңғы кезде<br />

аздап ауырып жүр, бірақ қайсар<br />

жан еш мойымайды. Қарап<br />

отырмай балалар үйіндегі<br />

жеткіншектерге өз қолымен<br />

киім-кешек тоқып, апарып<br />

беріп жүр. Бұл ғажап қой. Өйткені,<br />

ол – Ана.<br />

Лебіз<br />

Сіз –<br />

үлгісіз<br />

Гүлнұр Әскербекқызы!<br />

Сізді 8 Наурыз – Халықаралық<br />

әйелдер күнімен<br />

шын жүректен<br />

құттықтаймын. Мектебімізде<br />

талай жылдардан<br />

бері директордың<br />

орынбасары қызметін<br />

атқарып келесіз.<br />

Осы уақыт аралығында<br />

білмегенімізді үйретіп,<br />

білгеніңізбен бөлістіңіз.<br />

Сондай-ақ, бала тәрбиелеуде,<br />

білім беруде қосып<br />

келе жатқан үлесіңіз де<br />

өте зор.<br />

Сізге денсаулық, сұлулық,<br />

отбасы бақытын<br />

тілеймін! Көктемнің<br />

шуақты күніндей, жарқырап<br />

жүре беріңіз!<br />

Сандуғаш Анарқұлова,<br />

№68 жалпы орта<br />

мектептің әлеуметтік<br />

педагогы<br />

Сапарғали Қанат<br />

sqanat@shymkala.kz<br />

Жуырда «БИІК-Қазығұрт»<br />

командасы Түркиядағы оқужаттығу<br />

жиындарынан оралды.<br />

Қазір жаңа маусымға дайындық<br />

қыза түскен. Ал 12<br />

наурыз күні шетелге оқу-жаттығу<br />

жиындарына қайта аттанып<br />

кетеді. Осы сәтті пайдаланып,<br />

көк майса «кілемде»<br />

допты ұршықша үйіріп жүрген<br />

Ұлбосын Жолшиевамен<br />

әңгімелесудің сәті түсті.<br />

Ұлбосын Жолшиева –<br />

«БИІК-Қазығұрт» қыздар футбол<br />

клубының капитаны.<br />

Алаңда қорғаныс шебінде<br />

Былтыр Шымкенттің «БИІК-Қазығұрт»<br />

қыздар футбол клубы<br />

әйелдер арасында бесінші рет<br />

қатарынан Қазақстан чемпионы<br />

атанды. Одан бөлек алғаш рет чемпиондар<br />

лигасының 1/8 финалына шығып,<br />

Шотландияның «Глазго Сити»,<br />

Португалияның «Спортинг» және Ирландияның<br />

«Уэксфорд Ютс» командаларынан<br />

басым түсті. Осылайша аруларымыз<br />

футболдан жігіттеріміз жіберген<br />

еселерді қайтарып келеді.<br />

өнер көрсетеді. Оңтүстік Қазақстан<br />

облысы, Төлеби ауданының<br />

тумасы. Доп тебуге<br />

кішкентай кезінен әуестенгенімен,<br />

футбол үйірмесіне<br />

тек 7 сыныптан бара бастағанын<br />

айтады. Кейін Астанадағы<br />

спорт интернатына қабылданып,<br />

футболмен кәсіби деңгейде<br />

айналысуға бел буады.<br />

Уақыт өте жақсы жетістіктерге<br />

жетіп, 2009 жылы Шымкентке<br />

қайта оралған.<br />

– Елімізде футбол ойнағысы<br />

келетін қыздар жетерлік.<br />

Бірақ, көп жерлерде бұған<br />

тиісті деңгейде жағдай жасалмайды.<br />

Барлық мәселе демеушілерге<br />

келіп тіреледі.<br />

Осы тұрғыда қыздар футболына<br />

көңіл бөліп жүрген<br />

«БИІК» командасының президенті<br />

Бауыржан Абдубаитовқа<br />

ерекше алғыс айтқым келеді.<br />

Егер осындай азаматтар әр<br />

өңірде болса, қыздар футболы<br />

дамитын еді, – дейді<br />

Ұлбосын Жолшиева.<br />

Футбол - командалық<br />

ойын. «Команда болған соң<br />

жеңіс те, жеңіліс те барлығына<br />

бірдей. Осылайша бір-біріңе<br />

деген сенім, достық пен<br />

ұйымшылдық секілді қасиеттер<br />

арта түседі» дейді кейіпкеріміз.<br />

Жасыратыны жоқ, халық<br />

арасында «Футбол қыздарға<br />

арналмаған» деген пікірлер<br />

жоқ емес. Және бұл тек футболшыларға<br />

ғана емес, бокс,<br />

күрес секілді спортпен шұғылданатын<br />

қыздарға да қатысты<br />

айтылады. Ал бұған<br />

спортшы қыздардың өз айтары<br />

бар.<br />

- Иә, «Үйде отырып, бауырсақ<br />

пісіріп, бесбармақ жасап<br />

жүрмейсің бе?» деген секілді<br />

пікір айтатын адамдар кездесіп<br />

жатады. Алайда, менің<br />

ойымша, әркімнің өз өмір<br />

жолы, таңдауы бар. Ал мен<br />

өзіме ұнайтын футболды таңдадым.<br />

Және маған өз кәсібім<br />

ұнайды. Футболшы қыздарымыз<br />

да жаттығудан бөлек уақыттарда<br />

көйлек киіп, шаштарын<br />

сәндеп, макияжын жасап<br />

жүреді. Біз де қызбыз. Бізге<br />

де сәнденіп жүрген ұнайды.<br />

Дегенмен, футбол – біздің<br />

жұмысымыз. Осы арқылы<br />

ақша табамыз, – дейді Ұлбосын<br />

Жолшиева.<br />

Футболшы аруымыздан «8<br />

наурызды қалай атап өтесіңдер?»<br />

деген сұрағымызға таңқаларлық<br />

жауап естідік. Айтуынша,<br />

ол күні жаттығу алаңында<br />

болады. «Егер кешке<br />

қарай бо-сап жатсақ қана<br />

киноға барып, серуендейміз»<br />

дейді бойжеткен. Сондай-ақ,<br />

командаластарының арасында<br />

тұрмысқа шыққан, балалы<br />

болған футболшы келіншектер<br />

де бар екенін білдік. Олар<br />

жүктілік кезінде және босанған<br />

соң жеңіл жаттығуларын<br />

жасап, өз-өзіне тисті деңгейде<br />

қарай алса, қайта қалыпқа<br />

келуі қайта жеңілдеу болады<br />

екен. Бұл қыздардың өз<br />

кәсібіне деген қызығушылығын<br />

көрсетсе керек.<br />

Былғары допты дегеніне<br />

көндірген, айтқанына жүргізген<br />

шебер қыз болашақта<br />

жаттықтырушы болуды қалайды.<br />

Алдағы өмірін тек<br />

спортпен байланыстырады.<br />

Арманы Испания, Франция,<br />

Италия алаңдарында өнер<br />

көрсету.<br />

- Мен анамды және әпкелерімді,<br />

барлық қыз-келіншектерді<br />

8 наурыз мерекесімен<br />

құттықтаймын! Әрқашан<br />

әдемі де сымбатты болып<br />

жүріңіздер! Мүмкіндігінше<br />

спортпен шұғылдансаңыздар,<br />

сұлулықтарыңызға сөз жетпес<br />

еді, - деп тілейді футболшы<br />

қыз. Біздің де бұл тілекке<br />

алып-қосарымыз жоқ.

6<br />

№<strong>18</strong>-<strong>19</strong> (1557-1558)<br />

7 наурыз 20<strong>18</strong> жыл<br />

Тәрбие<br />

www.shymkala.kz<br />

Ха лқымызда<br />

«Отан отбасынан<br />

басталады»<br />

деген ұғым қай<br />

дәуірде болсын<br />

өзгерген емес, өзгермек те<br />

емес. Елбасы «Отбасы Қазақстан<br />

қоғамының діңгегі,<br />

экономикалық, мәдениеттегі,<br />

әлеуметтік<br />

саясаттағы барлық жаңа<br />

жетістіктердің негізі» деп<br />

бұл мәселенің біздің қоғам<br />

үшін өте маңызды екенін<br />

айқындап берді.<br />

Медеубек Тәңірбергенов,<br />

педагогика ғылымының<br />

докторы, профессор<br />

Қайран<br />

біздің<br />

аналар –<br />

кендерімізге өсиет еткен.<br />

Одан бергi дәуiрдегi белгiлi<br />

кинорежиссер Дариға Тыналина<br />

Өзбекстан студия директорының<br />

«Дариға ханум» болуын<br />

қалаған кезінде әпкеміз<br />

жанын жаралайтын, намысына<br />

тиетін сөзге қатты абдарып:<br />

«Жеке өмірімнің шаттығы<br />

үшін, қара басымынң қамына<br />

бола, қазақтығымды талақ<br />

етіп өзбек болуыма келіспеймін,<br />

бұл сөз менің намысымды<br />

қорлау деп санаймын»,<br />

деп қоштаспай кетіп қалған.<br />

Осы әрекетімен-ақ қазақ қызының<br />

материалдық байлық,<br />

жарқ-жұрқ еткен дүние, көкке<br />

көтерілген атақ-даңқтан гөрі,<br />

өз ұлтына деген ішкі дүние тазалығын,<br />

кісілік келбетін, іштегі<br />

рухани әлемінің биіктігін<br />

танытқан.<br />

Қазақ қыз-келіншектер поэзиясының<br />

шыңы ақын Фариза<br />

Оңғарсынова халқының салтдәстүрін,<br />

әдет-ғұрпын қадірлеп<br />

өткен дегдар тұлға. Бір<br />

кездері Берлиннің «Фолк унд<br />

вельт» баспасы әпкеміздің кітабын<br />

неміс тіліне аударып<br />

шығаруды жоспарлайды. Қонақ<br />

болып келген талантты<br />

аудармашы Ильза Черттнер<br />

деген қыз Фариза апамыздың<br />

шаңырағында бірнеше әріптестермен<br />

дастарқанда бас қосады.<br />

Қонақжайлық көрсетіп<br />

алыстан келген сыйлы қонаққа<br />

қойдың басы ұсынылады.<br />

Мұны көрген мейман дәстүрді<br />

түсінбей күліп жібереді.<br />

Үй иесі бұрқан-талқан болып,<br />

білмейтінді біліп алудың орнына,<br />

таңырқау мен күлудің<br />

әдепсіздік екенін айтып, дастарқан<br />

басынан кетіп қалады.<br />

Қанша кешірім сұрағанымен<br />

илікпеді. Сондағы ақын әпкеміздің<br />

айтқан уәжі: «Елімнің<br />

салт-дәстүрінен сонша тосырқап<br />

отырған адам, өлеңімді аубарды<br />

ойламай,<br />

арды ойлаған<br />

мыз Бегман Ысқақтың «Қызым<br />

саған айтам..» атты кітабының<br />

алғы сөзінде: «Қыз –<br />

ұлтты ұрпақпен ұластыратын<br />

ұлы күш. Демек, қыз тәрбиесі<br />

– болашақ тәрбиесі. Дүниенің<br />

қызығы мен құндылығын ұрпақ<br />

тәрбиесінен тапқан бабамыздың:<br />

«Қыздың үш қасиеті<br />

бар. Ол – өміріңнің қызығы,<br />

төріңнің Қызыры, бетіңнің<br />

қызылы. Қызың жақсы болса<br />

– қызығың молаяды, төріңнен<br />

Қызыр кетпейді, жүзіңді жерге<br />

қаратпайды. Ал қызың жаман<br />

болса, өмірің тозаққа айналады,<br />

төріңнен Қызыр кетеді,<br />

ұяттан бетің өртенеді»<br />

деген нақыл сөздермен басталып,<br />

«бір қолымен үкілі бесікті,<br />

екінші қолымен әлемді тербететін»<br />

болашақ ана-қыз баланың<br />

отбасынан алар тәлімі,<br />

дос, жар таңдауы, отбасын құрудағы<br />

алғышарттар жайында,<br />

ұлт болып ұйысу, ел болып ертеңге<br />

нық қадам басу жөнінде<br />

өз ойларымен бөліседі.<br />

ХI ғасырда жазылып, тәлiмтәрбиелiк<br />

маңызы жағынан аса<br />

құнды шығармалар қатарынан<br />

саналған өсиетнамасы жайында<br />

Кейқауыстың «Менiң дүниедегi<br />

жиып-терген ең қымбат<br />

асыл заттарым – саған арнап<br />

жазған осы үгiт-насихат кiтабым»<br />

деген екен. Сондай-ақ, қазақ<br />

жазушысы Немат Келiмбетовтiң<br />

«Ұлыма хат» эссесi жазушының<br />

ұлына ғана емес, тұтас<br />

қазақ жастарына арнап жазған<br />

хаты деуге болады. Туынды<br />

«дүниеге не үшiн келдiң,<br />

ұлтыңның келешегi үшiн не<br />

iстедiң?» деген мәселенi бала<br />

тәрбиесiнде арқау етiп қоюымен<br />

құнды саналды. Сондықтан<br />

да Бегман ағамыздың да<br />

немересi Айданаға сөз арнай<br />

отырып, ақыл-кеңесiн тұтас<br />

қазақ бойжеткендерiне бағыштаған<br />

құнды дүниесінде<br />

қазақ арулары әрдайым абырой<br />

биiгiнен көрiнiп, жаман<br />

әдет, өрескел мiнез, жөнсiз iс<br />

пен жат пиғылдан абай болса<br />

екен дейдi.<br />

Қазына боп қартаюды ойлаған<br />

ұстаздың өмiрлiк ұстанымына<br />

тәнтi бола отырып,<br />

қазақтың әрбiр қариясы ұрпақ<br />

тәрбиесiне осылай алаңдайтын<br />

болса, ұл-қыздарымыз<br />

«ұят» деген қасиетті сөзді<br />

өміріне арқау етіп, жағымсыз<br />

қылықтарға бармауға шақырады.<br />

Сонымен қатар, автор<br />

өсиетнамасын халқымыздың<br />

ғибраты мол «Күн батқан соң<br />

қызды су әкелуге жұмсама»,<br />

«Қызға құрық ұстатсаң да, малыңның<br />

түнгi күзетiне қойма»,<br />

т.б. деген тыйым сөздерімен<br />

тұздықтап, «Қыз – қазақтың<br />

бетiндегi ұяты, көңiлiндегi<br />

мияты». Бойжеткен намысы<br />

– ұлт намысы. Ел келешегi<br />

тектi қызға тәуелдi. Тектi қыздан<br />

тектi ұрпақ өрбидi» деген<br />

мақал-мәтелдермен келісті тұжырымдаған.<br />

Кітаптағы туындының<br />

әрбiр бөлiгiнiң көтерген жүгi<br />

салмақты ой толғаныстармен<br />

баяндалған. Әсіресе қазақ аруларына<br />

«Жатқа неге қор болдың,<br />

қарашығым?» атты тақырыпта<br />

автор соңғы жылдары<br />

жат елдiкке тұрмысқа шыққан<br />

қазақ аруларының қате қадамына<br />

наразылық білдіреді.<br />

Ұлттық салт-дәстүрiмiзде қазақ<br />

қызын жат елдiкке тұрмысқа<br />

беру қорлық саналғанын,<br />

«Жеңiлiске ұшыраған елдiң<br />

қызын күңдiкке әкетiп, ұлтты<br />

қорлау үрдiсi екенін, қызды<br />

бұзу – ұлтты бұзу, қызды<br />

қорлау – ұлтты қорлау» деп біледі.<br />

Қазақ аруларының «жат<br />

жұрттыққа» жаралғанымен,<br />

«жат елдікке» келін болып<br />

түсуіне мүлде қарсы екенін<br />

білдіреді.<br />

Ұлтымыздың небір кесiр-кесепаттарға<br />

қарсы тұрып, халқымызды<br />

қорғап қалатын жалғыз<br />

нәрсе – ұлттың салт-дәстүрi<br />

екенiн сөз етеді. Қазақ халқы:<br />

«Дастарқан басы – адамдардың<br />

бiр-бiрiне пейiлi, мейiршапағаты<br />

түсетiн киелi орын.<br />

Мұндай салт-дәстүрдi бiлмеген<br />

жанды қазақ қоғамында «тәрбиесiз,<br />

көргенi жоқ, көргенсiз»<br />

деп санаған. Халқымызды қалыптастырған<br />

– дәстүр өрнектерi,<br />

кәде-ғұрыптары, тұрмыс<br />

тiршiлiгiндегi ырым-тыйымдары,<br />

әдет-ишаралары, ортақ мұралары»<br />

дей келе қоғамдағы<br />

тәртiпті заң мен ғана емес дәс-<br />

Әлімсақтан бастау алатын,<br />

өзінің тарихи тәжірибесінен,<br />

салт-дәстүрінен қол үзген қоғамда<br />

жаңғыру немесе жаңару<br />

мүмкін емес. Халқымыздың алтын<br />

тамыры терең кеткен, тарихынан<br />

бірге жасасып келе<br />

жатқан рухани байлығымыздың<br />

бірі отбасы құндылықтары.<br />

Тіпті қазақтың рухани құндылықтарының<br />

негізі де осы отбасылық<br />

дәстүрімізде жатыр десек<br />

қателеспеген болар едік.<br />

Өкінішке орай, қазіргі қазақ<br />

қоғамында отбасы құндылықтары<br />

құлдырауға ұшырап бара<br />

жатқаны ащы да болса шындық.<br />

Бұған дәлел ретінде неке<br />

құрған жас отбасылардың арасындағы<br />

ажырасудың кейінгі<br />

жылдары аса қауіпті деңгейге<br />

жеткенін айтсақ та жеткілікті.<br />

Ресми дерекке сүйенсек. «АХАЖ<br />

Тіркеу пункті» ақпараттық жүйесінің<br />

мәліметінше, 2013 жылы<br />

167 411 неке қиылып, 51 305 жұптың<br />

заңды некесі бұзылған екен.<br />

Аталған көрсеткіштер жыл сайын<br />

нашарлап, 2017 жылы 141<br />

785 жаңа шаңырақ пайда болып,<br />

54 948 неке сәтсіз аяқталыпты.<br />

Бар болғаны төрт жыл<br />

ішінде некелесу саны 26 мыңға<br />

кемісе, ажырасудың пайыздық<br />

көрсеткіші 31%-дан 39%-<br />

қа артқан.<br />

Ажырасулардың кесірінен<br />

республика бойынша толық<br />

емес отбасыларда тәрбиеленіп<br />

жатқан балалар саны жылына<br />

40 000-нан асып отыр. Бұл<br />

жай ғана жалаң цифрлар емес,<br />

қазіргі қоғамдық дерттің көрсеткіші.<br />

Қаншама жас сәбидің<br />

көз жасы, көңіл наласы бар.<br />

Әкесіз тәрбиеленген ұл мен<br />

қздың жарымжан тағдырына<br />

жалпы қоғам болып жауапты<br />

екенімізді ұмыта бастаған<br />

сыңайлымыз. Әке мен шеше<br />

тым балажан болып алды.<br />

«Ішіме сыйған бала сыртыма<br />

да сыйады» деген сөз бүгінгі<br />

ата-ананың басты уәжіне айналған.<br />

Қазақтың келешегіне<br />

балта шабатын қасиетсіз бұл<br />

сөзді қай көргенсіз шығарды<br />

екен? Кім?...<br />

Ұлттық құндылықтан ажырай<br />

бастаған жас буын ұлт,<br />

ел мен жер келешегінен гөрі,<br />

өз басының қамын ойлауға<br />

бейімделеді, оның патриоттық<br />

сезіміне, қасиетіне сызат<br />

түседі. Бұл аса қауіпті әрі<br />

аса қорқынышты құбылыс. Ал<br />

оның алдын алу, оны болдырмау<br />

күрделі қоғамдық, отбасылық,<br />

әрі білім беру саласының<br />

басты проблемасы болып<br />

табылады.<br />

Осындай өзекті мәселелерге<br />

арналған ардагер ұстаз ағатүрмен<br />

реттеуді ұсынады. Дәстүрдi<br />

заңнан да жоғары тұратын<br />

ұғым деп тану керек» деп<br />

дұрыс тұжырымдайды.<br />

Қазақ қызы кiмге қарап<br />

бой түзегенi жөн? Бұл орайда<br />

автор намысы тұғырлы, рухы<br />

биiк арулардың өз мүддесiнен<br />

ел мүддесiн, өз бақытынан<br />

халқының бақытын жоғары<br />

санаған сақ дәуiрiндегi<br />

Тұмар (Томирис) патшайымның<br />

ерлігін үлгі етеді. Парсы<br />

елінің патшасы Кир елші жіберіп:<br />

«Маған тұрмысқа шық.<br />

Екеуміз екі елдің басын қосып,<br />

бірігіп билейік» деген зымыстан<br />

ұсынысына Тұмар ханым:<br />

Мен елімнің патшасымын.<br />

Менің илегенім – елімнің<br />

илегені. Сенің түпкі мақсатың<br />

мен емес, менің елімді тізе<br />

бүктіру. Билеу. Бүкіл байлығын<br />

иелену. Ұлын – құл, қызын<br />

– күң ету. Сондықтан мен<br />

қасиетті жерімді жаудың табанына<br />

бастырмаймын! Атабаба<br />

әруағы мен зүриятымды<br />

ешкімге қорлатпаймын. Кімде<br />

кім менің еліме қан сұрап келсе,<br />

өз қанына өзін тұншықтұрамын.<br />

Кир соны есінен шығармасын!»<br />

деп зіл сала жауап берген.<br />

Патшайым сөзінде тұрды.<br />

Қасиетті даласын қаскөй жауға<br />

таптатпады, зұлым Кирді өз<br />

қанына тұншықтырды.<br />

«Қайран, біздің аналар, барды<br />

ойламай, арды ойлаған»<br />

Тойқара, Сүзге сынды аруларының<br />

ерлігі мен пәктігі біріншіден,<br />

өз халқын ажал тырнағынан<br />

құтқарды. Екіншіден,<br />

тілі бөлек, діні бөлек, салтдәстүрі<br />

бөлек жат жұрттыққа,<br />

ата жауына иілмей, көшпенділер<br />

рухының биіктігін, тау бұлағындай<br />

таза махабатының<br />

мөлдірлігін сақтап өтті бұл<br />

жалғаннан. Міне, Бегман ағамыз<br />

тәлім алар, мақтан етер<br />

тұлғалардың өмірін бойжет-

Ғұмырдария<br />

www.shymkala.kz<br />

Сіздерсіздер<br />

тіршіліктің тірегі<br />

№<strong>18</strong>-<strong>19</strong> (1557-1558)<br />

7 наурыз 20<strong>18</strong> жыл<br />

7<br />

дарып қайдан қарқ қылсын»<br />

деп жауап берген екен.<br />

Автор «Қазақтар! Кіріптарлық<br />

пен қорлықта өмір сүргеніміз<br />

жетеді! Біз еліміздің<br />

тәуелсіздігін толық жеңіп алған<br />

кезде ғана азат елге айналамыз!<br />

Тәуелсіздік жасасын!<br />

ЕГЕМЕНДІ ЕЛ жасасын!» деген<br />

ұранмен Алматы қаласының<br />

алаңындағы ереуілшілер<br />

қатарында болған желтоқсаншы<br />

Ләззат Асанованың ерлiк<br />

iстерiн баяндайды, қазақ аруларымызға<br />

үлгі етеді.<br />

Тұмар, Зарина, Тойқара,<br />

Фариза, Ләззат т.б.сияқты мақтануға<br />

тұрарлық тұлғалар ұлттың<br />

рухани келбеті, намысының<br />

алқызыл қаны мен жаны,<br />

санадағы өшпес идеясы. Осынау<br />

үлгі-өнеге боларлық ұлы<br />

әпекелері бар халық рухының<br />

тұғыр-тиянағы да іргелі<br />

болмақ.<br />

«Міне, қызым, сенің үлгі<br />

алар, тәлім көрсетер Таңшолпандай<br />

жарқыраған тұлғалар<br />

осылар» деген немересіне<br />

айтқан өсиеті автордың<br />

бүкіл қазақ қыз-келіншектеріне<br />

арналған ғибраты деп түсіну<br />

лазым.<br />

«Қыз мiнезiмен көрiктi» тақырыбында<br />

қолдағы бақытты<br />

ұзағынан ұстап тұру да, не болмаса<br />

бақытсыздыққа ұшырау<br />

да мiнезге байланысты екенiн<br />

айта келiп, жақсы мiнез ғұмыр<br />

бойы таусылмайтын жан азығы<br />

екенiн жеткiзедi.<br />

Бегман Ысқақтың өсиетнамасында<br />

дос таңдау, кiтапты<br />

өмiрлiк серiк ету, жар таңдау,<br />

қызғаныш, есеппен тұрмыс<br />

құру, әлеуметтiк желi арқылы<br />

танысу, ұрпақ жалғастыру,<br />

кәрi қыздар, қарттар<br />

үйiндегi бейбақтар мәселесi<br />

де кеңiнен қамтылған. Әрбiр<br />

қазақ қызы жүрiп өтуi тиiс<br />

ақылды бойжеткен, келiстi<br />

келiн, парасатты ана, кемеңгер<br />

кейуана секiлдi уақыт кезеңдерiнiң<br />

қыр-сырына жанжақты<br />

тоқталып, мәндi де<br />

нәрлi мысалдармен өрнектеп,<br />

дұрыс бағыт-бағдар сiлтеуге<br />

ұмтылады.<br />

Автор «Көп бiлген кiсi кемеңгер<br />

емес, бiлгенi елге көп<br />

пайда келтiретiн кiсi кемеңгер»<br />

деген Эсхил ғұламаның<br />

өсиетiн сүйене отырып «Қызым,<br />

алған бiлiмiңдi отаныңның,<br />

халқыңның, кiндiк қаның<br />

тамған туған жерiңнiң,<br />

қазағыңның көсегесiн көгерту<br />

үшiн жұмсасаң, өмiрiң ажарлы<br />

да базарлы болмақ. Ұлттық<br />

мүдде үшiн еш нәрседен<br />

тайсалмай қорғап, қолдап<br />

отырсаң, халқыңның<br />

сүйiспеншiлiгiне бөленесiң.<br />

Одан артық сый-сияпаттың<br />

қажетi шамалы» деп өсиетін<br />

айтады.<br />

Бегман Ысқақ ағамыздың<br />

«Қызым, саған айтамын...»<br />

атты туындысы – жалпы қазақ<br />

қыздарына арналған шынайы<br />

өсиетнама. Автор қазақ<br />

қыздарын бала жасынан ұлттың<br />

ұлы мұрасын, құндылықтарымызды<br />

әспеттеуге, салтдәстүр<br />

мен әдет-ғұрыпты сақтауға,<br />

ұлтжанды болуға тәрбиелеудi<br />

алдына мақсат қойып<br />

«Кiмде-кiм барған жерiнде<br />

судай сiңiп, тастай батамын<br />

десе осы кiтапты оқығаны<br />

дұрыс» пайдалы дүние<br />

болатынына сенеді.<br />

Қазақтың инабатты да<br />

ибалы қыздары! Қарақтарым!<br />

Біле білсеңдер жоғарыда<br />

айтылған бұл кеңестер –<br />

өн бойыда көрегенділік пен<br />

тектіліктің ірге тасын қалайтын<br />

қасиеттер. Отбасында<br />

бақытты болудың алғы<br />

шарттары.<br />

Мен сендерді рухты да намысты<br />

тұлға болса екен деп<br />

армандаймын. Киелі ата-баба<br />

рухы мен салт-дәстүрін, әдетғұрпы<br />

мен тілі-дінін сақтауға<br />

бар күш жігерін салатын,<br />

Отанымыздың тәуелсіздігі<br />

үшін ерлік жасауға әзір болатын,<br />

білімді де намысты<br />

тұлға болып өссеңдер, атымызға<br />

кір келтірмейтін ұрпақ<br />

өсірдік деп мақтан тұтар<br />

және үлгі-өнеге етер едік. Қазақ:<br />

«Тегіңді сақтаймын десең<br />

– ұлыңды тәрбиеле, ұлтыңды<br />

сақтаймын десең – қызыңды<br />

тәрбиеле» деген. Қызы – таза<br />

елдің келешегі кемел екенін<br />

ұмытпаңдар!<br />

«Әлемді нұрға бөлеп тұрған<br />

құдретті Күн жалғыз, жұлдызды<br />

түнде ғашықтардың<br />

сезіміне куә болған Ай жалқы.<br />

Көк туы көкте желбірген<br />

Отаның, ҚАЗАҚ ЕЛІ біреу<br />

ғана, дара. Бізде одан<br />

басқа Отан жоқ. Әр уақытта<br />

ҚАЗАҚ ЕЛІНІҢ мәртебесін көтеруге,<br />

МӘҢГІЛІК ЕЛ болуына<br />

барлық күш-жігерлеріңді,<br />

бүкіл қазақ халқының тағдыры<br />

тұрғанын ұмытпаңдар, қарақтарым!<br />

Ғұмырын бастағалы тағдыр<br />

заман,<br />

Тылсымды сынақтарға<br />

салдың заман.<br />

Қай ғасыр, қай заманда<br />

қазақ қызы<br />

Ұятқа елін, жерін қалдырмаған»,<br />

– деп жырлаған ақын<br />

Фариза апамыз Оңғарсынованың<br />

сөзімен Бегман ағамыз<br />

өсиетнамасын аяқтаған.<br />

Қане, қазақ арулары, «Қызым,<br />

саған айтам...» деген кiтап<br />

қолыңыздан түспейтiн<br />

өсиетнамаңызға айналсын!<br />

Қадірлі аналар! Құрметті әпке-қарындастар! Аяулы қыздар!<br />

Сіздерді келіп жеткен көктем мерекесі – халықаралық әйелдер<br />

күнімен құттықтаймын! 8 наурыз – барша ер-азаматтар үшін<br />

қадірлі күн. Көктемнің белгісіндей, жыл құсындай болып келетін<br />

осынау мереке біз үшін аса қадірлі.<br />

«Өмір Анадан басталады» дейді дана қазақ. Әйел – ана, әйел<br />

жар. Асыл аналарымыздың бұл өмірдегі орнын бағалау тіпті<br />

мүмкін емес. Біз қайда жүрсек те, қандай лауазымда болсақ та,<br />

ең алдымен Ана алдында қарыздармыз.<br />

Осынау мүмкіндікті пайдаланып Еңбекші ауданында тұратын сайлаушыларды, қадірлі<br />

қыз-келіншектерді, аяулы аналарды, ұжымдастарымды, халық қалаулылары арасындағы<br />

нәзік жанды аруларды төл мерекесімен құттықтаймын! Бар тіршіліктің тұтқасын<br />

ұстап тұрған ақ жаулықты аналар, мейірімді әжелер, әдемі арулар!<br />

Сіздерге зор денсаулық, ұзақ ғұмыр, баянды бақыт тілеймін. Әрқашан да осылай<br />

жайнап, біздің өмірімізге шуақ шашып жүрулеріңізге тілектеспін!<br />

Жүз жасаған<br />

әженің арманы<br />

Шымкентте ғасырдан ұзақ жасаған кейуана<br />

тұрады. Назым әже биыл 109 жасқа<br />

келіп отыр. Отырар ауданы Шәуілдір<br />

ауылының тумасы екі ғасырда талай тарихи оқиғалардың<br />

куәсі болған. Бүгінде үш қыз, бір ұлдан тараған<br />

31 немере, <strong>19</strong> шөбере сүйіп отыр. Әженің айтуынша,<br />

дәл қай күні туғанын өзі де анық білмейді.<br />

Бибайша<br />

НҰРЖАНҚЫЗЫ<br />

– «Қауын піскенде Назым<br />

қызым туылған еді» деп айтып<br />

отырушы еді әкем жарықтық, –<br />

деп кейуана әңгімесін бастады.<br />

– Біздің заманымыздағы балалар<br />

қазіргідей әкеге еркелеп,<br />

мойнына асылмаушы еді. Отбасымда<br />

3 ұлдың ішінде жалғыз<br />

қыз болдым. Ол уақытта<br />

қазіргідей мектеп дегенің көп<br />

емес еді. Екі ауылға бір мектеп,<br />

сол мектепте 6 класқа дейін<br />

білім алдым. Содан сұм соғыс<br />

басталып, әкем майданға аттанды.<br />

Ізінше 2 ағам мен інім<br />

де майданға кетіп, әкем мен 2<br />

ағамнан қара хат алдық. Інім<br />

ғана ортамызға оралды, – деп<br />

әжей мұңын шақты.<br />

Тағдыр тауқыметін тартқан<br />

Назым әжей өткен өмірін<br />

еске алғанда тек еңбек еткені<br />

ғана есіне түсетінін айтты.<br />

Ұзақ өмір сүрудің сыры<br />

да содан болар. Ғасырдан астам<br />

өмір сүрсе де әжейдің әлі<br />

де есте сақтау қабілеті жақсы.<br />

Алдына келген адаммен<br />

еркін әңгімелесіп, өсиетін айтып<br />

отырады.<br />

– Қазіргі егемен еліміздің<br />

балалары қандай бақытты.<br />

Алдыма келгеннің барлығына<br />

сендер бақытты заманда<br />

ғұмыр кешіп жатырсыңдар,<br />

қарындарың тоқ. Осындай<br />

бейбітшілікке шүкір деп<br />

айтыңдар деймін. Ал біздің<br />

кезімізде күннің ыстық – суығына<br />

қарамастан колхоз бригадирі<br />

жұмысқа алып кететін.<br />

Көктем келісімен білекті сыбанып,<br />

колхоздың жұмысына<br />

кірісеміз. Шілденің ми қайнайтын<br />

аптабында далада<br />

кетпен шаптық. Күзде желтоқсан<br />

келіп, жерді қар басқанша<br />

мақта тердік. Сондықтан<br />

барынша тәуелсіз елімізге<br />

қызмет етіңдер деп айтып<br />

отырамын, – дейді Назым<br />

әже.<br />

Соғыстың зардабы<br />

Соғыс жылдары тылда<br />

жүргендер де майданмен үндесіп,<br />

еңбек еткені белгілі.<br />

Назым әже де жүннен жылы<br />

киімдер тоқып, майданға жөнелтіп<br />

отырды. Соғыста шейіт<br />

болған әкесі мен екі бауырын<br />

бүгінгі күні де сағынатынын<br />

Ермек Дәрменов,<br />

Шымкент қалалық мәслихатының депутаты<br />

«Нұр Отан» фракциясының мүшесі<br />

жасырмады. Әсіресе, бауырларының<br />

бейбіт күндерді көрмей,<br />

қыршынынан қиылғаны<br />

жанына бататынын айтты.<br />

– Бауырларым көз ашқаннан<br />

таршылықтан басқа<br />

не көрді? Есейгенде майданға<br />

аттанды. Олардың мынадай<br />

тәуелсіз заманды көрмегеніне<br />

мен өмір бойы арманда<br />

қалдым, – деп Назым әже<br />

ағынан жарылды.<br />

Соғыс біткен соң қыз<br />

Назым тұрмысқа шығып,<br />

Өзбекстанға көшіп барады.<br />

Өкініштісі сол, ана болып 6<br />

баланы дүниеге әкелгенімен,<br />

барлығы шетінеп кеткен екен.<br />

Мұны еске алған кезде әже терең<br />

ойға батты.<br />

– Сәбилерден айрыла бергесін<br />

қоныс аударсақ, мүмкін,<br />

балаларымыз аман өсер деген<br />

ырымды алға тартып, туған<br />

жерге қоныс аудардық. Осында<br />

келгесін туылған қыздың<br />

атын ырымдап, Қойсынай деп<br />

қойдық.<br />

Содан кейін Назым апа үш<br />

қыз, бір ұлды дүниеге әкеліп,<br />

тәрбиелеп, қызды қияға, ұлды<br />

ұяға қондырды.<br />

Өнегелі келін<br />

Бүгінде Назым әжеге немере<br />

келіні Ұлбосын күтім жасап<br />

отыр. Ұлбосынның айтуынша,<br />

әжей әлі де болса үй тірлігіне<br />

араласқысы келеді.<br />

– Әжем барлық тірлікті өзі<br />

істеп тастағысы келіп тұрады.<br />

Тысқа қолтығынан сүйеп<br />

алып шығайын десем, менің<br />

көмегімсіз өзі жүргісі келеді.<br />

Әлі де сол жас күндегідей қамыр<br />

жайып, тамақ істегісі<br />

келіп тұрады. Нан илеп, далаға<br />

таба нан жапқысы, қойып<br />

берсең, барлық шаруаны<br />

ешкімнің көмегісіз тындырсам<br />

дейді, – деді немере<br />

келіні.<br />

Ғасырдан ұзақ жасаған<br />

әжейдің ендігі арманы – ұрпақтарының<br />

амандығы. «Өскелең<br />

ұрпақты шуақты көктем<br />

мезгіліне ұқсатамын. Олар да<br />

нәзік, енді бүр жарған өскінге<br />

ұқсайды. Ал енді осы көктеммен<br />

қатар келетін 8 наурыз –<br />

аналар мерекесі, ұлыстың ұлы<br />

күні – әз Наурыз мейрамы да<br />

бар. Еліміздегі барлық аналарды,<br />

қыздарымды осы көктемгі<br />

мерекелермен құттықтай отырып,<br />

еліміз аман, жұртымыз<br />

тыныш болсын!» деп, бетін<br />

сипады қарт ана...

8<br />

№<strong>18</strong>-<strong>19</strong> (1557-1558)<br />

7 наурыз 20<strong>18</strong> жыл<br />

Қолөнер<br />

www.shymkala.kz<br />

Сапаркүл ӘДІЛБЕКОВА:<br />

«Құрақ көрпешені<br />

мың «Махаббат көрпесі» де<br />

алмастыра алмайды»<br />

– Есейген соң өзіңіз де<br />

тігіс тігуді кәсіп еткен шығарсыз?<br />

– Жолдасым Шабденбекке<br />

<strong>18</strong> жасымда тұрмысқа шықтым.<br />

Тігіс тігуге тапсырыс жоқтың<br />

қасы. Орта жасқа келгенде жол-<br />

з жасауына<br />

қажет<br />

«Қы еді» деп<br />

құрақ көрпе<br />

іздесеңіз, базардан<br />

дап-дайын дүниені тез<br />

табасыз. Қолдан тіктіремін<br />

деушілерге де<br />

әлеуметтік желілерден<br />

тапсырыс алатындарды<br />

табу оп-оңай. «Құрақ<br />

көрпе», «қыз жасауы»<br />

деп жазсаңыз болғаны.<br />

Алайда, бүгінгі қыз жасауынан<br />

қазақтың бұрынғы<br />

төл өнерінің болмысын<br />

сезіне алмайтынымыз<br />

анық. Көздің<br />

жауын алатын керемет<br />

оюмен өрнектелген көрпешелерден<br />

қолөнердің,<br />

«ай», «шаршы», «тұмарша»,<br />

«ботакөз», «сегіз<br />

жапырақ», «тырна»<br />

атты құрақ түрлерінің<br />

ізі өшіп бара жатқандай.<br />

Десек те, техникаға<br />

дес бермей, қидаланған<br />

матаны бір-біріне жалықпай<br />

жалғап, құрақ<br />

құрайтын еңбексүйгіш<br />

нәзікжандыларымыз аз<br />

емес.<br />

Біз бұл тақырыпты<br />

74 жастағы<br />

Сапаркүл апа<br />

Әділбековамен жалғастырғанды<br />

жөн көрдік.<br />

– Сапаркүл апа, әңгімені<br />

әріден бастайықшы. Тігіс<br />

тігуді қанша жасыңызда<br />

және кімнен үйрендіңіз?<br />

– Тігін машинасымен жұмыс<br />

істеуді 6 жаста меңгердім.<br />

– 6 жаста?! Апа-ау, бұл<br />

біздің ойын баласының<br />

жасы ғой. Бірдеңені бүлдіріп<br />

алмадыңыз ба?<br />

– «Ойын баласы» деген<br />

бүгінгі бақытты балалардың<br />

жасы, бізде балалық шақ болмады<br />

ғой, қызым. Мен туғанда<br />

әкем бір аяғын сұрапыл соғыс<br />

майданында қалдырып келген<br />

кез екен. Тамақ та, киім де тапшы.<br />

Ол кезде ел-жұрт күн-түн<br />

демей, масаққа баратын, мақта<br />

шиттейтін. Қойдан қырқып<br />

алған жүнді жуып, бояп, тарап,<br />

жіп иіріп отыратын. Әкем<br />

жарықтық жалғыз аяғымен мәшинеге<br />

отырып, тігіс тігетін.<br />

Көзімді ашқаннан көргенім –<br />

әкем мен әжемнің күпәйке, мақталы<br />

шалбар, киім-кешек, көрпе-төсек<br />

тіккені. Әжем «бұзып<br />

қоясың» деп, тігін машинасына<br />

жолатпайтын. Түнде құлыптап,<br />

кілтін өрілген шашының<br />

шолпысына қоса тағып ұйықтайды.<br />

Бір жолы әжем ұйықтаған<br />

соң кілтті жемелегінен қырқып<br />

алдым да, көптен ықыласым<br />

ауған тігіс машинасын әпсәтте<br />

игеріп алдым. Сол 6 жасымнан<br />

бастап тігіншілікті қолға<br />

алып, әжем мен әкемнің қолқанаты<br />

болдым.<br />

– Ол кезде мектеп жоқ<br />

шығар, әріпті қалай таныдыңыз?<br />

– Бізге қара танытқан кісі де<br />

аты өшкір соғыстан мүгедек болып<br />

оралған ағай еді. Ал бізде,<br />

мектеп тұрмақ, далаға киетін<br />

аяқ киім болмаған ол заманда.<br />

Қиын-қыстау күннің әсері<br />

шығар, үлкендер жағы «балалардың<br />

көзі ашық болсын» деп<br />

тілейтін. Әкем жарықтық батпақты<br />

кешіп, мектепке арқалап<br />

алып баратын. Құрқылтайдың<br />

ұясындай тар бөлмеде сабанның<br />

үстінде отырып қаріп таныдық.<br />

Қалам-қағаздың орнына жазуға<br />

болатын заттың бәрін қолдандық.<br />

Есепті «Сыдықтың он<br />

қойы бар еді, түнде екеуін қасқыр<br />

жеп кетті. Таңертең қорасында<br />

қанша қой қалды» деп<br />

үйрететін (күлді).<br />

дасым 12 жыл ауырып, 5 баланы<br />

қатарға қосу жалғыз өзіме жүк<br />

болды. Сонда Шымкенттің текстилінде<br />

Юлдаш деген кісі болатын.<br />

Күндіз слесарь, қараушы,<br />

оператор болып жүріп, түнде<br />

үйде де қарап отырмадым. Таңға<br />

дейін 4-6 көрпеше тігіп, Юлдашқа<br />

беремін. Ол 200-400 сом<br />

ақша төлейді. Балаларға тапқан<br />

қосымша табысым сол болды. Бірақ,<br />

кәсіп ретінде қолға алуға<br />

қаражат жетпеді. Жақсы мата<br />

алып, қолөнерге бет бұру үшін<br />

де қор керек.<br />

– Кәсіп етпесеңіз, бүгінге<br />

дейін қалай ұмыт қалдырмай<br />

алып жүрсіз?<br />

– Әбден жұмысбасты болып<br />

қалған соң зейнетке шыққанымен<br />

де қол қусырып отыра алмадым,<br />

жаным. Содан тігіс тігуді,<br />

тоқыма тоқуды ермек еттім. Туған-туыс,<br />

таныс, көршілер қыз<br />

ұзатып жатса, жасауын тігіп<br />

бер деп қолқа салады. Қарап<br />

отырмайын деп мен де келісемін.<br />

Қолдан тігілген соң бұлардың<br />

сапасы жақсы болады.<br />

Мына үйде төсеулі жатқан құрақ<br />

көрпешелерді <strong>19</strong>98 жылы<br />

тіккенмін, содан бері мақтасы<br />

да ыдырамаған.<br />

– Осы, құрақ құраудың<br />

мәні неде? Неге «қыз жасауына»<br />

дәл осы құрақ көрпешені<br />

іздейміз?<br />

– Құрақ – түрлі матаның<br />

қиындысынан құралған көрпе<br />

емес, ананың қызына деген тілеуінің<br />

жиынтығы. Ана – бойжеткен<br />

қызының орын тапқанын,<br />

барған жерде бағы ашылып,<br />

басы құралғанын, байқуатты,<br />

үбірлі-шүбірлі болғанын<br />

және тіл-көзден аман жүргенін<br />

тілейді. Таңды таңға жалғап тілеген<br />

арман-тілегін титтей ғана<br />

шүберекке орап, құрақ құрайды.<br />

Жақсы ниетке балап, қыз<br />

жасауына бір-бір жұп көрпеше<br />

мен бас жастығын қосады.<br />

Ал бақуатты болса, екі жұптан.<br />

Мысалы, жасауда кемі 6 көрпеше<br />

болса, оның екеуі құрақпен<br />

қапталады. Ал 12 көрпеше болса,<br />

оның 4-ін құрақтан қосады.<br />

Қызға қанша жасау берсең де аз<br />

емес. Бастысы, жұп болуы керек.<br />

Қазір «Махаббат көрпесі»<br />

деп жаңа үрдіс шығарып жүр.<br />

Қыздың жүгіне оны қоса санаса<br />

тақ болып шығады. Астармен<br />

жапсарлана, ананың ақ тілегін<br />

ішіне орап жатқан құрақ көрпешені<br />

мың «Махаббат көрпесі» де<br />

алмастыра алмайды.<br />

– Демек, құрақтың атаулары<br />

да тегін емес...<br />

– Әрине, қызым. Мына «ботакөз»<br />

көз тиюден сақтайды деген<br />

сенімді білдірсе, «сегіз жапырақ»<br />

ұлды, қызды болып, ұрпағы<br />

жалғассын, өрісі кеңейсін<br />

деген тілекке саяды. «Тырна»<br />

құрақ – «бірінің ізін бірі жалғайтын<br />

бір ізді болсын», «шаршы»<br />

құрақ – «үйелмелі-сүйелмелі<br />

қорасы болсын» «ай» құрақ<br />

– «түні тыныш әрі қайырлы<br />

болсын» деген ниетке саяды.<br />

«Тұмаршаны» бір-біріне жалғап,<br />

құрақ көрпешенің жиегіне жағалай<br />

жол тәрізді түсіреді. Яғни,<br />

қыздың өмірде жолы ашылып,<br />

кедергіге кездеспесін, жамандықтан<br />

қорғайтын бойтұмары<br />

болсын деген тілек.<br />

– Көз майын тауыса құрақ<br />

құраудың артықшылығын<br />

айшықтап, бұл өнерді<br />

насихаттаушылар, іздеушілер<br />

аз емес. Дегенмен, техниканың<br />

дамыған заманында<br />

қолөнердің тұралап<br />

қалғанын да жасырмаймыз.<br />

Тігіс тігудің, әсіресе құрақ<br />

құраудың тағы бір артықшылығы<br />

сабырлылыққа үйретеді<br />

дейді үлкендер...<br />

– Рас. Құрақ – «теңіз тамшыдан<br />

құралатынын» ұқтырады.<br />

Майдалап жинасаң, тозбайтын<br />

құнды дүниеге ие боласың.<br />

Әр алуан матаның қиындысын<br />

кәдеге жаратып, ысырапшылдықтан<br />

тыяды. Әліптің<br />

артын бағуға, еңбегіңнің нәтижесін<br />

көруге деген төзімділікті<br />

қалыптастырады. Жүйкені тынықтырады.<br />

Бойды, ойды сергітеді.<br />

Еңбекке ынта-жігермен ден<br />

қоюға және белгілі бір қиындықтан<br />

өтуге шыдамдылықты<br />

шыңдайды.<br />

– Сапаркүл апа, өзіңіз<br />

тіккен бір «қыз жасауын»<br />

қаншаға бағаладыңыз?<br />

– «Қыз жасауы» үшін ақы<br />

алған емеспін. Бұрын екі рет<br />

инсульт алған едім. Сол сырқатты<br />

осы еңбектің күшімен<br />

жеңдім. Туған-туысқа қызметім<br />

деймін. Ал көрші-қолаң ризашылығы<br />

ретінде бір көйлекорамалын<br />

беріп жатады. Жағдайым<br />

көтерсе, үйренем деген<br />

қыздарға тегін-ақ үйрететін қолөнер<br />

мектебін да ашып алар<br />

едім ғой. Қаражат жағы қолбайлау<br />

болған өнерімді қыздарымның<br />

кенжесі үйренді. Болашақта<br />

сол қызым мен қара шаңырақтағы<br />

келінім алып кетсе<br />

деген тілегім бар.<br />

– Апа, көктемгі мереке<br />

қарсаңында өзіңіздей ақ<br />

жаулықты әжелерімізге,<br />

ардақты аналар мен қызкеліншектерге<br />

айтар тілегіңізді<br />

де тыңдасақ?..<br />

– Бейбіт елімізде ойын ойнайтын<br />

бақытты балалар, алтын-күміс<br />

алқалы, еңбексүйгіш<br />

аналар, мінезі жібектей, инабатты<br />

қыздар, ұрпағына өнегелі,<br />

көрнекті әжелеріміз көп болсын!<br />

Дәстүрді қастерлейтін халқымыз<br />

бір-бірімен сыйластықта,<br />

татулықта ғұмыр кешсін.<br />

– Әумин, апа! Әңгімеңізге<br />

рахмет!<br />

Сұхбаттасқан<br />

Ақмарал Молдиярқызы

Сұлулық<br />

www.shymkala.kz<br />

№<strong>18</strong>-<strong>19</strong> (1557-1558)<br />

7 наурыз 20<strong>18</strong> жыл<br />

9<br />

Сұлулық индустриясындағы «мейкап»<br />

ұғымы барша қыз-келіншектерге<br />

таныс. Себебі, қазір арулар мерекелік,<br />

салтанатты кешке не тойтомалаққа<br />

мейкапсыз бармайды десек<br />

те болады. Ал мейкап жасаудың шебері –<br />

визажистер дәл қазіргі уақытта қоғамда сұранысқа<br />

ие әрі қалтасы қалың мамандықтар<br />

қатарында. Жастығына қарамай кәсіби шеберлігімен<br />

дараланатын «MAKE UP LAURA»<br />

студиясының визажисті Айгүл Маратқызымен<br />

әңгімеміз де осы кәсіптің төңірегінде өрбіді.<br />

up –<br />

өнер ме,<br />

кәсіп пе?<br />

ең арзаны 15-20 мың теңге тұрады.<br />

Сол себепті, бұл салада<br />

тапқан табыстың бір бөлігін<br />

білімді жетілдіруге жұмсасаң<br />

ғана табысқа жетесің. Ендігі<br />

алға қойған мақсатым – танымал<br />

Гоар Аветисиян, Вадим<br />

Андрев секілді визажистердің<br />

шеберлік сабағына қатысып,<br />

өз кәсібімнің деңгейін көтеру,<br />

білім аясын кеңейту.<br />

Кәсіби визажист Айгүл күн<br />

сайын аруларды әрлеп, бояудың<br />

құдіретімен ғажайып жасайтын<br />

маман. Әрбір жұмысынан ләззат<br />

алады, сұлулық шығармашылығына<br />

шабыт пен күш береді. –<br />

Бояу қыздарды сұлу етіп, қана<br />

қоймайды, сенімділік сыйлайды.<br />

Ең бастысы, оны шебер қолданатын<br />

маманды дұрыс таңдай<br />

білсеңіз болғаны. Ал біз әрдайым<br />

қыздарымыздың көрікті<br />

болып жүру үшін көмегімізді<br />

аямаймыз, – деген ізгі тілегін<br />

білдірді Айгүл Маратқызы.<br />

П сихологиялық<br />

т ест<br />

Қандай макияжды ұнатасыз?<br />

Арулардың бет-әлпетіндегі<br />

бояудың түсі, қанықтығы,<br />

опа-далапты қолдану шеберлігінің<br />

өзі қыздардың<br />

жан-дүниесі, өмірге деген көзқарасының<br />

деңгейін айғақтайды.<br />

Төмендегі психологиялық<br />

тест арқылы өзіңізді сынап<br />

көріңіз.<br />

Айгүл КЕРІМҚұлова<br />

aigul-kerim@mail.ru<br />

Визажистің өз<br />

қолтаңбасы болады<br />

Айгүл М.Әуезов атындағы<br />

ОҚМУ-дің дизайнер мамандығын<br />

үздік дипломмен тәмамдаған.<br />

Суретшілік өнері болған соң<br />

визажист мамандығына қызығушылығы<br />

оянып, осы салада<br />

өзін сынап көрмек болады. Қазақстанға<br />

танымал визажист<br />

Санди Бексырғадан сабақ алып,<br />

шебердің Астана қаласындағы<br />

студиясында бір жылдай жұмыс<br />

істейді. Одан кейін кәсіби<br />

маманнан үйренген білімін<br />

пайдаға жарату үшін туған қаласына<br />

келеді.<br />

– Заманның талабы дейміз<br />

бе, әлде сұлулыққа құштар<br />

жандардың аудиториясының<br />

кеңейгені ме, бұл сала көз<br />

ілеспес жылдамдықпен дамуда.<br />

Бір шеберден сабақ алып<br />

қою жеткіліксіз, өзіңді күн сайын<br />

жетілдіріп отырмасаң,<br />

клиентіңді жоғалтасың және<br />

бәсекелестер де қарап отырмайды,<br />

– дейді кейіпкер. – Сондықтан<br />

халықаралық деңгейде<br />

«MAKE UP STUDIO» сертификатын<br />

алдым, Шымкентте<br />

іскер маман Лаура Нұрланқызының<br />

сұлулық студиясында<br />

біліктілігімді шыңдадым. Қазір<br />

осы кәсіби маманмен бірлесе жұмыс<br />

істеп жатырмын.<br />

Расында визажист мамандығын<br />

кәсіп көзіне айналды-<br />

рып, пайда тапқысы келетіндер<br />

көп. «Бірақ адамды бояндырудың<br />

қыр-сырын меңгергенімен,<br />

бәсекелестер арасында<br />

қолтаңбаң, ерекшелігің және<br />

кәсібилігіңмен өз орныңды табу<br />

оңай емес», – дейді маман. Ол<br />

үшін ізденіс, талпыныс, шыдамдылық,<br />

бояндырудың техникасын<br />

шебер меңгеруі қажет<br />

екені айтпаса да белгілі.<br />

Суретшілік<br />

өнер қажет<br />

– Біздің жұмысымыз бұл<br />

қылқалам мен бояу арқылы суретке<br />

жан бітіретін суретшінің<br />

жұмысымен бірдей дегенім дұрыс<br />

шығар. Сызуға, сурет салуға<br />

бейімділігім мамандығымды<br />

жылдам игеріп кетуіме көмектесті,<br />

– деп жалғады сөзін Айгүл.<br />

– Ал жұмыстың күрделілігі<br />

бір адамға жасаған макияжды<br />

екіншісіне қайталай алмайтындығыңда.<br />

Әр жанның бет-бейнесі<br />

әртүрлі болғандықтан, аз<br />

уақыттың ішінде қандай образ<br />

жасау қажеттігін саралап үлгеруің<br />

қажет. Өйткені, алдын ала<br />

клиенттер макияжға жазылып<br />

қоятындықтан, әр минут қымбат.<br />

Макияж олардың көңілінен<br />

шығу үшін шеберлік, бояндыру<br />

техникасы, ең бастысы, пайдаланатын<br />

косметикалар сапалы<br />

болуы керек. Әйтпесе, еңбегіңнің<br />

еш кеткені. Арзан косметикамен<br />

қанша әрлеп-сәндегеніңмен,<br />

клиенттің қалағанындай<br />

шынайы образ шықпайды,<br />

керісінше сұлулықты өз табиғатынан<br />

алыстатып аласың.<br />

Мұны алдыңа келген клиенттің<br />

өзі де сезеді. Сол себепті, бірінші<br />

кезекте Голландия, АҚШ, Кореяның<br />

танымал компанияларының<br />

сапалы косметикаларын<br />

пайдаланамыз.<br />

Табиғи макияждар<br />

Қыз-келіншектердің барлығы<br />

әдемі болып жүргенді қалайды.<br />

Кез келген мерекелік шарада,<br />

тіпті, күнделікті көрікті болып<br />

жүргісі келетін әйелдер көп.<br />

Күн сайын боянып-сыланбаса да,<br />

шашын сәндеп, әсем киініп, тартымды<br />

болып жүреді. Бұл уақыттың<br />

талабындай болып кеткен.<br />

– Қазіргі клиенттердің талғамы<br />

да өскен. Оларды бояндырғанда<br />

нәзік, табиғи түрінен алшақтатпауды<br />

сұрайды. Бұрынғыдай<br />

қап-қара қас, қанық түсті<br />

көз бояулар мен «оттай көрінетін»<br />

далап жағу сәннен қалды,<br />

дейді визажист. – Қалыңдық,<br />

тойға, салтанатты кештерге<br />

баратын жандарға көп бояуды<br />

қажет етпейтін макияждың голливудтық<br />

және нюд түрін қолданамыз.<br />

Бұл жұмыстарымыз нәтижесін<br />

берді десек, артық емес.<br />

Келушілердің басым бөлігі ризашылықтарын<br />

білдіріп, тұрақты<br />

клиентімізге айналуда.<br />

Жалпы, адам терісіне кері<br />

әсер ететін факторлар баршылық.<br />

Солардың бірі – экологияның<br />

нашарлығы, дұрыс тамақтанбаудан,<br />

ішкі аурулардан бет<br />

терісінің күтімі нашарлайтын<br />

әйелдер кездесіп тұрады.<br />

Айгүлдің бұл өзекті мәселемен<br />

күн сайын бетпе-бет келетіндіктен<br />

айтар өз ойы бар.<br />

«Клиенттің бет-пішіміндегі<br />

кейбір кемшіліктерін бояу астында<br />

жасырып, сұлулығын өз<br />

болмысынан алыстатпай, жаңа<br />

образда көрсетуге күш саламыз.<br />

Бұған заманауи косметикалардың<br />

құдіреті жетеді», – дейді.<br />

Үздіксіз білім –<br />

табыс көзі<br />

Бүгінде визажист мамандығы<br />

көп қаражат табатын<br />

кәсіптің қатарына қосылғаны<br />

жасырын емес. Осыған қарап<br />

қыздар арасында «Бояндыруды<br />

үйреніп, көп қаражат табамын»<br />

дейтіндердің қарасы<br />

көп. Дегенмен кейіпкеріміз визажист<br />

мамандығын бірден табыс<br />

табудың көзіне айналдырамын<br />

деушілердің аяқ алысы<br />

ұзаққа бармайтынын айтады. –<br />

Бұл – сапаға жұмыс істей отырып,<br />

үздіксіз білім жетілдіруді<br />

қажет ететін сала. Мәселен, Қазақстанда<br />

кәсіби мамандардан<br />

шеберлік курсынан өтудің ең төменгі<br />

құны – 100 мың теңге, косметикаға<br />

жұмсалатын қаржы<br />

200-300 мың теңгеден басталады.<br />

Қарапайым ғана, көз бояуға<br />

арналған бір қылқаламның<br />

Қарапайым макияж.<br />

Кірпікке арналған тушь пен<br />

ерінге жылтыр далапты жағуды<br />

ұнататындар – көбіне<br />

өзіне сенімді адамдар. Олар<br />

сыртқы сымбаттылыққа емес,<br />

адамның ішкі әлеміне мән береді.<br />

Күрделі деген мәселелерді<br />

оңай шешіп, кез келген<br />

жанмен оңай тіл табысады.<br />

Көзін бояуға мән беретіндер.<br />

Бұлар – әр дүниенің<br />

астарына терең<br />

үңіліп, өмірге жеңіл-желпі қарауды<br />

ұнатпайтын қыз-келіншектер.<br />

Биік мақсаттарға<br />

жету жолында күресуден қорықпайды.<br />

Жеңілістерді өзін<br />

сыртқа білдірмейді, сөзден<br />

іске бейім болғандықтан, уәдеге<br />

берік адамдарды бағалайды.<br />

Ерін бояуды ұнататындар.<br />

Қызыл, ал қызыл түсті<br />

далаптарды сезімтал, көпшіл,<br />

өзгелердің назарында болғанды<br />

ұнататындар пайдаланады.<br />

Қатты боянуға<br />

бейім<br />

жандар. Өзіне<br />

сенімсіз, қоғамдағы<br />

орны<br />

жоқ арулар<br />

кемшілігін,<br />

қорқынышын<br />

бояудың астында<br />

жасыруға<br />

тырысады.

10<br />

№<strong>18</strong>-<strong>19</strong> (1557-1558)<br />

7 наурыз<br />

20<strong>18</strong> жыл<br />

Сән мен сымбат<br />

www.shymkala.kz<br />

Көктем – қызкеліншектер<br />

үшін гардеробты<br />

жаңартатын<br />

мезгіл. Ендеше,<br />

таңдау жасаудың уақыты<br />

келді. Киімдердің<br />

сәні мен түсінде, аяқ<br />

киімдер мен аксессуарларының<br />

ерекше үлгіде<br />

болғанын қалайтын жандарға<br />

сәнгерлер жаңа<br />

топтамаларын ұсынып<br />

үлгерді. Олай болса, маусымның<br />

ең сәнді дүниелеріне<br />

шолу жасап өтсек.<br />

Айгүл КЕРІМҚұлова<br />

aigul-kerim@mail.ru<br />

Табиғатқа жақын<br />

түстерді таңдаңыз<br />

Түстер. Ит жылы болғандықтан<br />

табиғатқа жақын қоңыр,<br />

сары, көгілдір, қоңырқызыл,<br />

черри қызанағы және<br />

күлгін түстер сәннен орын алады.<br />

Көктем-жаздың басты түсі –<br />

күннің шуағы мен өмірлік энергия<br />

беретін сары және тыныштандыратын<br />

лаванда, күлгін<br />

түстер болмақ.<br />

Лаванда түсі қатал, салқынқанды<br />

жандардың өзінің<br />

бейнесін нәзік етіп көрсетеді.<br />

Матасы шифон, атлас, жазғы<br />

болады. Бұл әшекейлер сәнге<br />

енген черри қызанағы, қоңыр<br />

қызыл, қоңыр түсті киімдермен<br />

жарасым таппақ.<br />

Танамоншақ пен түйреуіш<br />

– нәзіктік сыйлап, әйелдердің<br />

болмысын айқындай түсетін<br />

керемет зергерлік бұйымдар.<br />

Оны енді көктемгі-жазғы жейде,<br />

костюм және былғары күртешеге<br />

жарастыра тағу сәнге<br />

айналады.<br />

Сөмкелер. Классикалық<br />

қара түсті сөмкелер сәннен қалып,<br />

қоңыр, көгілдір, қызғылт<br />

сары түспен алмасады. Жазғы<br />

сөмкелердің киімнің матасымен<br />

сәйкес келетін, шашақпен<br />

безендірілген, ұстағанға ыңғайлы<br />

шағын түрлері дүкен сөрелерінен<br />

көптеп орын алады.<br />

Шашақтар<br />

оралды...<br />

«Поп<br />

– арт»<br />

Әлемге танымал сәнгерлер<br />

биыл өз топтамаларына<br />

50-80 жылдар аралығындағы<br />

сән үлгілерінің элементтерін<br />

енгізген. Атап айтқанда, «Ұлы<br />

Гэтсби» дәуіріндегі шашақты<br />

киімдерге биыл қайта ораламыз.<br />

Белдемше, көйлек, сыртқы<br />

киімдердің етегі немесе<br />

жеңі ұзын шашақтармен безендіріледі.<br />

Аяқ киім, қол сөмкенің<br />

өзінің бір бөлігінде шашақтар<br />

байқалса, бұл биылғы<br />

сән екенін ұмытпаңыз. Тіпті,<br />

жас қыздар үндістер секілді<br />

маңдайын шашақты баулар,<br />

ленталар, шәлілермен орауына<br />

болады.<br />

Дүкендерде геометриялық<br />

кескіндер, адамның, жан-жануарлар<br />

мен көкөністердің бейнесі<br />

айшықталған киімдерді<br />

көрсеңіз, бұл 70-жылдардағы<br />

«поп-арт» стилінің оралғанын<br />

аңғартады. Көктемгі пиджак,<br />

жейде, шалбар, тіпті классикалық<br />

көйлектерді дизайнерлер<br />

«поп-арт» стиліне салып, ерекше<br />

үлгіге айналдырған. «Ашық,<br />

түрлі-түсті реңктегі көйлектер<br />

кез келген ортада әйелдерді айрықша<br />

көрсетіп, өмірге деген<br />

құштарлығын, шығармашылық<br />

тұрғыдағы шабытын шарықтатады»<br />

дейді сәнгерлер. Сән<br />

әлеміндегі кеңесшілер осы бағытты<br />

таңдағанда аксессуарлары<br />

(сөмке, шашқа қажетті әшекейлер)<br />

киімнің матасынан болса,<br />

керемет үйлесім табатынын<br />

айтады.<br />

70-жылдары жүріп-тұруға<br />

ыңғайлы киімдер сәнде болған.<br />

Яғни, көйлек, ұзын белдемше<br />

жейдесімен, жемпір, шалбарды<br />

кең пішімде сәнді етіп ұсынған.<br />

Ол «бохо-стиль» деп аталған.<br />

Стильдің ерекшелігі киімге<br />

үйлестіріп басына қалпақ,<br />

аяғына өрнектермен айшықталған<br />

етікпен киюінде. Бохостиль<br />

жастармен қатар 50-ден<br />

асқан әйелдерді қатты қызықтырған.<br />

Мұның себебін дизайнерлер<br />

табиғи маталарға басымдылық<br />

беруімен және жастың<br />

келуімен басталатын кейбір<br />

кемшіліктерін жасыра алатынымен<br />

түсіндіреді.<br />

20<strong>18</strong> жылдың көктем-жазының<br />

топтамасындағы аяқ киімдерге<br />

пластик, мөлдір материалдарды<br />

бір бөлігіне пайдалануда.<br />

Бұл элементтерді қысқа<br />

етік, туфли, жаздық туфли,<br />

сүйретпелердің өзінен көруге<br />

болады.<br />

стилі<br />

қайта<br />

оралды<br />

жеңіл, тіпті, костюмдер тығыз<br />

матадан тігілсе де жарасымды<br />

көрінеді.<br />

Биылғы сәнгерлер айтқан<br />

көктемгі сыртқы киімдердің<br />

ерекшелігі – түсінде. Әсіресе,<br />

плащтар гүлмен айшықталған<br />

және ашық түстермен ұсынылады.<br />

Жастар үшін сулықтардың<br />

матасы джинсымен алмастырылып,<br />

сәнгерлер қара, көк<br />

түсті джинсы плащтың қысқа<br />

көйлек, шолақ шалбар, кроссовкамен<br />

де сәнді көрінетінін<br />

айтады.<br />

Аксессуралар. Кө з д і ң<br />

жауын алатын інжу моншақтарды<br />

ұнататын қыз-келіншектер<br />

үшін жағымды жаңалық<br />

бар. Биыл інжуден моншақ<br />

қана емес, сырға, білезік,<br />

шашқа арналған әшекейлерді<br />

ойланбай сатып алуыңызға<br />

Ұлттық нақыштағы<br />

киімдер сәнде<br />

Көктемнің алғашқы күнінде<br />

Қазақстанның сәнгерлері Шымкентте<br />

бас қосты. «SHYMKENT<br />

POP UP STORE» ұлттық дизайнерлер<br />

көрмесінің VIII маусымы<br />

«Шымкент плаза» ойынсауық<br />

орталығында салтанатты<br />

түрде ашылды. Облыстық<br />

кәсіпкерлік палатасының<br />

ұйымдастыруымен өткен шараның<br />

мақсаты – отандық тауар<br />

өндірушілерге қолдау жасап,<br />

шетелдік мамандармен тәжірибе<br />

алмасуға мүмкіндік жасау.<br />

Көрмеге 30-ға жуық бренд<br />

компаниялармен қатар ТМД<br />

елдерінен Литва, Грузия, Қырғызстан,<br />

Өзбекстанның танымал<br />

дизайнерлері де қатысып,<br />

эксклюзивті киім үлгілері мен<br />

аксессуарларын ұсынды.<br />

Көрмеге қатысушы алматылық<br />

«Akka style» ательесінің<br />

өкілі Ақбала Әбуова мұндай<br />

көрменің шығармашылыққа<br />

шабыт беріп, тұтынушыларға<br />

тауарларын таныстыруға үлкен<br />

мүмкіндік беретінін айтады.<br />

– 35-50 жастан асқан әйелдерге<br />

арналып тігілген киімдер<br />

топтамасын алып келдік.<br />

Сыртқы және күнделікті киетін<br />

киімдердің бір-екі данадан заманауи<br />

үлгіде тігеміз. Алматы,<br />

Астана қалаларында шоурумдарымыз<br />

бар. Осы көрмеде<br />

тұтынушылардан сұраныс болып<br />

жатса, Шымкентте өз дүкенімізді<br />

ашу ниетіміз бар, –<br />

дейді отандық дизайнер.<br />

Грузиялық дизайнер Магда<br />

Твалиашвлидің Шымкентке алғаш<br />

келуі. «MAGDA» бренді нарықта<br />

киім және аяқ киім коллекциясымен<br />

танымал.<br />

– Қазақстандық дизайнерлермен<br />

тығыз қарым-қатынас<br />

орнатып келеміз. Жуырда Алматыдан<br />

өз дүкенімізді ашуды<br />

жоспарлап, қазір осы бағытта<br />

жұмыс істеп жатырмыз. Көрме<br />

аясында Қазақстанның дизайнерлерімен<br />

танысып, олардың<br />

жұмысы біздің қызығушылығымды<br />

арттырды, – дейді грузиялық<br />

дизайнер.<br />

Отандық дизайнерлер ұсынған<br />

топтамалардың ұлттық нақышқа<br />

бет бұрғаны байқалады.<br />

«Aidar Khan», «Kurak-korpe» сән<br />

ательесі елімізде осы бағытты<br />

ұстанған. «Тұрмысқа арналған<br />

киімдерді ұлттық нақышпен,<br />

заманауи үлгіде тігуге тапсырыс<br />

беретіндер саны артып<br />

отыр» дейді ателье өкілдері.<br />

Іс-шараға келушілерге отандық<br />

дизайнерлердің көктемжаз<br />

топтамасы ұсынылды. Бұдан<br />

бөлек шеберлердің қолдан<br />

жасалған әшекей бұйымдары,<br />

былғары сөмкелер, косметикалар<br />

және кәдесыйлар көрмеден<br />

орын тапты. Сондай-ақ, көрмеде<br />

балаларға арналған дефиле,<br />

визажистер және стилистердің<br />

шеберлік-сабақтары өтті. Айта<br />

кетейік, фэшн-фестиваль Шымкентте<br />

осымен 8 рет ұйымдастырылып<br />

отыр.

Жаршы<br />

www.shymkala.kz<br />

№<strong>18</strong>-<strong>19</strong> (1557-1558)<br />

7 наурыз<br />

20<strong>18</strong> жыл<br />

11<br />

Еңбек Қоғамы<br />

Қазақстанға әлеуметтік жаңғыртудың біртұтас<br />

моделін жасау маңызды екенін ескерсек, Президентіміздің<br />

Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай<br />

20 қадам — әлеуметтік модернизацияны іске асыру<br />

бойынша 20 тапсырма беруі өте орынды болған.<br />

Модернизациялаудың<br />

20 міндеті<br />

Қанат Сапаров,<br />

Шымкент қаласы<br />

Әл-Фараби аудандық<br />

Әділет басқармасының басшысы,<br />

«Заңгерлер Одағы» РҚБ мүшесі<br />

Жалпы, Үкіметке берілген<br />

жиырма тапсырманың ең басты,<br />

маңызды тапсырмалары –<br />

жұмыспен қамту саласын дамыту.<br />

ҚР Еңбек және халықты<br />

әлеуметтік қорғау министрлігіне<br />

Кәсіптік біліктіліктің ұлттық<br />

жүйесі болуы қажет екенін<br />

тапсырды. Еңбек дауларының<br />

алдын алу, ескеру және реттеу,<br />

сонымен қатар өндірістегі<br />

еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз<br />

ету мен бақылау жұмыстарын<br />

күшейту қажеттігі,<br />

«Тұрғын үй жағдайының үлгіқалыптары:<br />

қолжетімділік<br />

пен жайлылық», білім беру<br />

мекемелерін оңтайландыру,<br />

оқу-тәрбие үдерісін жаңғырту<br />

және білім беру қызметтерінің<br />

тиімділігі мен қолжетімділігін<br />

арттыру туралы Үкіметке тапсырма<br />

берілді. Сонымен қатар,<br />

ҚР Білім және ғылым министрлігіне<br />

оқу үдерісінде білім<br />

берудің интерактивті түрлерін<br />

пайдалануды кеңейтуді және<br />

онлайн-оқытудың арнаулы оқу<br />

дәрігер кеңесі<br />

бағдарламаларын енгізуді тапсырды.<br />

Осы тапсырмада Қазақстан<br />

тарихы оқулығына қатысты<br />

бірқатар сын-ескертпелер<br />

айтып, денсаулық сақтауды<br />

жаңғырту және саламатты<br />

өмір салтына қатысты денсаулық<br />

сақтау саласына көңіл бөлудің<br />

қажеттігін атап көрсеткен<br />

болатын.<br />

Президенттің мұндай мәселеге<br />

тоқталуына бірқатар себептер<br />

негіз болды. Ол кәсіби<br />

білім беретін оқу орындарының<br />

мамандарды тәжірибе жүзінде<br />

қаншалықты қажеттігін ескермей<br />

дайындауынан, білім стандарттарын<br />

әзірлеуде басқару,<br />

экономика, бизнес, өнеркәсіп<br />

пен өндірістің ерекшеліктерін<br />

ескермеуінен, ғылыми-зерттеу<br />

жұмыстары мемлекеттік бағдарламаларда<br />

көзделген маңызды<br />

салаларда жүргізілмеуінен,<br />

ғылыми кадрлар дайындауда<br />

жүйесіздік орын алуынан<br />

туындап отыр.<br />

Елбасының аталған мақаласы<br />

халықтың әлеуметтік жағдайын<br />

көтеруге, қоғамдағы әділетсіздік<br />

пен теңсіздікті жоюға<br />

бағытталған. Ол бүгінгі таңда<br />

қарқынды орындалып келе<br />

жатыр.<br />

Дені сау ана – дені сау бала<br />

Сау ұрпақ тәрбиелегісі<br />

келетін кез келген<br />

ана бірінші кезекте<br />

өз денсаулығына алаңдауы<br />

тиіс. Сау отбасының,<br />

сау баланың кепілі – оны<br />

дұрыс жоспарлау<br />

Руслан Еркінбек,<br />

№9 ШҚЕ акушер-гинекологы<br />

Осыған орай еліміздің әрбір<br />

денсаулық сақтау ұйымында отбасын<br />

жоспарлау кабинеттері жұмыс<br />

жасайды. Бұл кабинетте болашақ<br />

аналар жүктілікті жоспарлау,<br />

түрлі тұқым қуалайтын аурулар,<br />

туа пайда болған ақаулар,<br />

жұқпалы және өзге де дерттер бойынша<br />

кеңестер алуына мүмкіндік<br />

жасалған.<br />

Сондай-ақ ана мен сәби саулы-<br />

Бәрекелді!<br />

Сымбат – жүлдегер<br />

Шымкент қалалық білім бөліміне қарасты №52 мектеп-лицейінің<br />

6 «А» сынып оқушысы Нағызбек Сымбат «Черноризец<br />

Храбър» халықаралық математикалық пән олимпиадасына қатысып,<br />

жүлделі III орынды жеңіп алды. Жетекшісі – математика<br />

пәнінің мұғалімі Зура Кокушева. Мектепшілік олимпиадаларға<br />

да қатысып, өзінің білімін көрсетіп, жетістіктерден<br />

көрініп жүрген Сымбаттан ұстаздары үлкен үміт күтеді.<br />

Спорт - сенімді серік<br />

Салауатты жас -<br />

салмақты маман<br />

Салауатты өмір салтын<br />

сақтау, Елбасының<br />

«Болашаққа бағдар:<br />

Рухани жаңғыру» мақаласы<br />

аяасында Индустриалдық<br />

техникалық колледждің<br />

спорт залында студенттер<br />

арасында дәстүрге<br />

айналған волейболдан колледж<br />

біріншілігі өтті.<br />

Еркін Аманов,<br />

Индустриалдық техникалық<br />

колледждің дене шынықтыру<br />

және АӘД Циклдік<br />

комиссия жетекшісі<br />

Бұл жарысқа Колледж студенттері<br />

арасынан 12 команда<br />

қатысты.<br />

Ақтық сайысқа шыққан 4-команда<br />

арасында өткен тартысты<br />

ойында командалық есеп бойынша<br />

1-оынды АЭ 17-33 к тобы,<br />

2-орынды АЭ 17-34 к тобы, ал<br />

3-орынды 17-30 к тобының студенттері<br />

иеленді.<br />

ғы үшін қауіпті жиі кездесетін<br />

мәселе – қаназдық дерті. Бұл<br />

жағдай жүктілік кезіндегі болашақ<br />

аналарда жиі кездесіп жатады.<br />

Яғни, анемия – қан құрамындағы<br />

эритроциттерде гемоглобин<br />

деңгейінің төмендеуі. Бұл<br />

дерт дұрыс тамақтанбаудан, түрлі<br />

күйзелістен және иммунитеттің<br />

төмендуінен пайда болады. Болашақ<br />

нәрестенің дамуына бұл<br />

айтарлықтай зиян келтіреді. Сондықтан<br />

бірінші кезекте әйел адам<br />

денсаулығында барлық кінәраттардан<br />

арылуы тиіс.<br />

Сонымен қатар үздік командалардың<br />

топ шеберлері мен топ<br />

жетекшілері өз командаларына<br />

қолдау көрсетіп отырды. АЭ 17-<br />

33 к топ шебері Н. Тасболатов, АЭ<br />

17-34 к топ шебері А.Есқожаев, АЭ<br />

17-30к топ жетекшісі С.Тілеуімбетов<br />

мадақтама қағаздарымен марапатталды.<br />

Жарыс сонында үздік орын<br />

алған командаларға колледждің<br />

ауыспалы кубогі және колледж<br />

директорының мадақтама қағазы<br />

мен сыйлықтар табыс етілді.<br />

Сонымен қатар командалардағы<br />

үздік ойыншылар да сыйлықтан<br />

құр қалған жоқ.<br />

Колледжіміздің студенттері –<br />

кикбогсинктен ОҚО чемпионатынан<br />

60 кг салмақта жүлделі орын<br />

алған Жанайбек Жандарбек, қысқы<br />

спорт (фристайл) түрінен жастар<br />

арасынан әлемдік жарыстарға<br />

барып жүрген Батырбаев Нұран<br />

және Кунг Фу спортынан Курбанкулов<br />

Азиз, нысана атудан Худяков<br />

Андрей Қазақстан чемпионатынан<br />

жүлделі орындарға ие болып<br />

жүр және басқа спорт түрлерімен<br />

айналысып жүрген студенттеріміз<br />

де бар.<br />

Салауатты өмір салтын ұстау,<br />

спортпен айналысу оқуға деген<br />

талпынысты да арттырады . Денсаулығы<br />

мықты жастар – ертеңгі<br />

салауатты мамандар.<br />

Шымкент қаласы<br />

әкімдігінің аппараты<br />

Шымкент қаласы әкімінің<br />

орынбасары Бейсенбек<br />

Жанбосыновқа анасы<br />

Жанбосынова<br />

Төлбасының<br />

қайтыс болуына байланысты<br />

қайғыларына ортақтасып,<br />

көңіл айтады.<br />

Атаулы күн<br />

өмір сенімді<br />

қорғауда<br />

А. Алтынбеков,<br />

Шымкент қаласындағы<br />

№ 4 өрт сөндіру бөлім бастығы<br />

Қазақстан халқы жыл<br />

сайын 1 Наурызда Дүниежүзілік<br />

азаматтық<br />

қорғау күнін атап өтеді. Бұл<br />

атаулы мереке <strong>19</strong>72 жылдан<br />

бастау алады.<br />

Сол жылы Халықаралық азаматтық<br />

қорғаныс ұйымының<br />

Жарғысы күшіне еніп, оны <strong>18</strong><br />

мемлекет мақұлдады. Бұл мейрам<br />

қоғам назарын ұлттық азаматтық<br />

қорғаныс қызметімен атқарылатын<br />

жұмыс, табиғи және<br />

техногендік сипаттағы үрейлердің<br />

алдын – алу және жою<br />

саласына бағытталып келеді.<br />

Халықаралық азаматтық қорғаныс<br />

ұйымына кіретін әлемнің<br />

50 – ден астам мемлекет бар<br />

және ол ұйымның үкіметаралық<br />

мәртебесі бар. Қазақстан<br />

бұл ұйымның толық құқықты<br />

мүшесі ретінде <strong>19</strong>96 жылдан бастап<br />

барлық өткізілетін іс – шараларға<br />

қатысады.<br />

Шымкент қалалық мәслихаты<br />

Оңтүстік Қазақстан облыстық<br />

мәслихатының депутаты,<br />

белгілі кәсіпкер Молдасейітов<br />

Қайрат Құсейінұлына ағасы<br />

Молдасейітов Орынбасар<br />

Құсейінұлының<br />

қайтыс болуына байланысты<br />

қайғыларына ортақтасып,<br />

көңіл айтады.

12<br />

№<strong>18</strong>-<strong>19</strong> (1557-1558)<br />

7 наурыз 20<strong>18</strong> жыл<br />

Кино<br />

www.shymkala.kz<br />

Кумирім – Вонг Карвай,<br />

арманым – «Оскар»<br />

Кино – өнер. Оның құдыреті бір ғана туынды арқылы жүздеген адамды жылатып,<br />

миллиондарды күлдіре алуында. Бұл жоқтан бар жасай білетін режиссердің<br />

шеберлігіне келіп тіреледі. Сондай әйгілі режиссерлар қатарында Лени<br />

Рифеншталь, Андреа Арнольд, Келли Рейхард, Кэтрин Бигелоу, Афина Ракель<br />

Цангари, Линн Рэмси сынды нәзік жандылар да бар. Бұл әйелдердің де кино<br />

түсіру қолынан келетінінің дәлелі. Шымкенттік ару Қарлығаш Есіркеп те әуесқой кинорежиссерлар<br />

байқауларында өзінің ерекше туындыларымен танылып келеді.<br />

Қиялыма қанат<br />

байлаған «Құлагер»<br />

Қарлығаш Есіркеп – өмірге<br />

фильмдегі кадр арқылы қарайтын,<br />

бар тапқанын киноға<br />

арнаған жан. Көшені жаяу<br />

араласа, адамдарды әртіс деп<br />

алып, оларды көз алдына бейнелей<br />

келе қиялымен қысқаметражды<br />

фильм түсіріп тастайды.<br />

21 жастағы бойжеткен<br />

бүгінде өзі қалап түскен мамандығы<br />

бойынша М.Әуезов атындағы<br />

Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік<br />

университетінде білім<br />

алып жүр.<br />

– Мен Қазығұрт ауданы Талдыбұлақ<br />

ауылында көп балалы<br />

отбасында дүниеге келдім. Әулетіміз<br />

өнерден алшақ. Тек мен<br />

ғана осы салаға қатты қызығып,<br />

режиссер болуды қаладым.<br />

«Құлагер» фильмін алғаш көрген<br />

кезімде ерекше әсер сыйлады.<br />

Сол сәттен бастап осы менің<br />

өмірім деп, кино саласына келуді<br />

ұйғардым. Бұл шешіміме<br />

ата-анам, туыстарым қолдау<br />

білдіріп, қазірге дейін көмектерін<br />

аямай келді,-дейді Қарлығаш<br />

Есіркеп.<br />

Түсірілім –<br />

ойын алаңы емес<br />

Биік белестерді бағындыруды<br />

көздеген жас маман «105»<br />

деп аталатын фильмімен жуырда<br />

өткен облыстық «КиноАРТ-<br />

20<strong>18</strong>» әуесқой кинорежиссерлар<br />

фестивалінде жүлделі екінші<br />

орыннан көрінді. Сондай-ақ,<br />

үздік сценарист атанды. Оның<br />

фильміндегі актер Құрал Оразбек<br />

екінші пландағы үздік актер<br />

деп танылды. Кино саласындағы<br />

алғашқы жетістікке қолы<br />

жеткен ару бұл үлкен еңбектің<br />

арқасы екенін айтып қалды.<br />

– Алғаш қысқаметражды<br />

фильм түсіруді бастағанымда<br />

кедергілерге тап болдым. Мені<br />

шығармашылық топ қыз баласы<br />

болғандықтан елей бермейтін.<br />

Түсірілімге уақтылы келмей,<br />

келсе де тыңдамайтын. Кейін<br />

үнемі күліп, көңілді жүруді ұйғардым.<br />

Бәрі дұрыстала бастады,-дейді<br />

жас режиссер.<br />

– Бастапқы түсірген дүниелерім<br />

өзімнің көңілімнен шықпады.<br />

Операторлық жағынан<br />

да, монтажынан да бір кемшілік<br />

болды. Бірақ мен жеңілуді де<br />

қабылдай білетінмін. Сол кезде<br />

өзімді сабырлыққа шақырып,<br />

келесі жолы одан да жақсы<br />

дүние жасаймын деп беки<br />

түсемін. «105» фильмінде де келеңсіз<br />

жағдай орын алды. Таспагерлер<br />

келісілген уақыттан жар-<br />

Елбасының «Болашаққа<br />

бағдар: рухани жаңғыру»<br />

бағдарламалық мақаласы<br />

аясында режиссер, драматург<br />

Еркебұлан Жолдасовтың<br />

бастамасымен бұл сайыс<br />

биыл бесінші рет ұйымдастырылып<br />

отыр. Кинофестивальге<br />

облыс аумағынан<br />

16-35 жастағы 75 үміткер<br />

қатысуға өтініш білдірген.<br />

Оның ішінде сәтті шыққан<br />

11 фильм арасынан әуесқой<br />

режиссерлардың үздіктері<br />

анықталды.<br />

Әділқазылар алқасының<br />

шешімімен Қарлығаш Есіркептің<br />

сценариі үздік деп<br />

танылды. Ал әйел образын<br />

үздік сомдаған әртіс ретінде<br />

Ғазиза Таңшолпан атанды.<br />

Жылдың үздік операторы<br />

Шыңғыс Рысқұлов деп<br />

ты сағатқа кешігіп келді. Содан<br />

енені сомдайтын актрисамыз<br />

шыдамай кетіп қалды. Барлық<br />

таныстарыма хабарласып жүріп,<br />

әрең сол рөлге лайықты апайды<br />

таптық. Бағымызға орай, ол кісі<br />

бірден келсіп, тез арада жетті.<br />

Ол туындым жүлделі орындардан<br />

көрінеді деп сендім. Сенімім<br />

мен үміт ақталды. Түсірілімдегі<br />

шығармашылық топқа алғысым<br />

шексіз. Байқауда жұмысымыз<br />

жоғары бағаланды.<br />

Бүгінге дейін жас өнерпаз 2<br />

қысқаметражды фильм мен деректі<br />

фильм түсірген. Көрерменге<br />

ой саларлық бейнероликтері<br />

де бар. Бұлар – бойжеткеннің<br />

осы саладағы алғашқы жұмыстары.<br />

Басқа фильмдерді түсіруге<br />

жиі қатысады. Тәжірибе<br />

жинау үшін осы салада жолы<br />

үлкен ағаларының жасап жатқан<br />

дүниелерінен сабақ алуға<br />

барады.<br />

– Кейде төменгі курстағы<br />

іні-сіңлілерім көмек сұрап келеді.<br />

Менің өзім ұнатпайтын<br />

қасиетім – сол кездерде ақылгөйсіп<br />

кетемін. Оған ренжіп жататыны<br />

бар (күліп). Бірақ үйреткеннен<br />

үйренерім көп, –<br />

дейді жас өнер иесі.<br />

Әуесқой режиссерлар:<br />

үздіктер кім?<br />

танылса, «Үздік музыкалық<br />

көркемдеушісі» номинациясының<br />

жүлдесін Ақниет<br />

Нұржігітұлы иеленді. Үздік<br />

монтажер – Нұрхат Зұлпыхар,<br />

ал үздік ер азамат образы<br />

Құралбек Оразбекке бұйырды.<br />

Сонымен, жүлделі орындарға<br />

оралсақ, үшінші орынды<br />

«Элюзия» фильмінің режиссері<br />

Абзал Төленов иеленді.<br />

Екінші орынды «105»<br />

қысқаметражды фильмнің<br />

режиссері Қарлығаш Есіркеп<br />

жеңіп алды. Бірінші орын<br />

мен бас жүлде «Ғайша»<br />

фильмінің режиссері Сәбит<br />

Әбдіге бұйырып, жылдың<br />

үздік әуесқой кинорежиссері<br />

атанды. Оның туындысы<br />

Мұхтар Шахановтың шығармасы<br />

желісімен түсірілген.<br />

«105» фильмі<br />

немесе отандық<br />

кинодағы олқылық<br />

Қарлығаш өзін де, өзгені де<br />

жігерліндірсем дейді. Ұнататын<br />

дүниелері драма мен шытырман<br />

оқиғалардың желісіне<br />

түсірілген кинокартиналар.<br />

Отандық режиссерлардан Ақан<br />

Сатаевты, ал әлемдік деңгейде<br />

жапон режиссері Вонг Карвайды<br />

үлгі тұтады. Ол жапон режиссерінің<br />

туындыларында музыкалық<br />

көркемдеуі және бірнеше<br />

оқиғаны қамтып, көздеген<br />

Шымкентте өткен «КиноАРТ - 20<strong>18</strong>» әуесқой<br />

кинорежиссерлар фестивалінің жеңімпаздары белгілі болды.<br />

Жоба авторы Еркебұлан<br />

Жолдасовтың айтуынша,<br />

бүгінгі қоғамның өзекті мәселелерін<br />

бейнелей келе көрерменге<br />

ой саларлық туындыны<br />

дүниеге әкелген әуесқой<br />

кинорежиссерлар биылғы<br />

фестивальге тыңғылықты<br />

дайындалған. Және жыл<br />

санап қатысушылардың санымен<br />

қатар фильмдердің<br />

сапасы да артып келеді. Ал<br />

алдағы уақытта ұйымдастырушылар<br />

кинофестивальді<br />

халықаралық деңгейде өткізуді<br />

жоспарлап отыр.<br />

мәселесін шытырман жеткізуді<br />

жоғары бағалайды. Өзі де сценарий<br />

жазуда осы ұстанымды<br />

негізге алады екен. Алға қойған<br />

мақсаты мен жоспары да көп.<br />

– Алдағы айларда «Құлагер»<br />

толықметражды фильм<br />

түсіруді жоспарлап отырмын.<br />

Сосын университеттегі бірге<br />

оқитын достарымызбен комедия<br />

жанрында фильм түсірсек<br />

пе деген ой бар. Бізде, өкінішке<br />

қарай, мемлекет тарапынан<br />

қолдау аз. Байқауларда ғана өз<br />

мүмкіндігімді көрсетіп, жүлделі<br />

орын алғанымызға қуанып<br />

жүрміз. Ал отандық фильмдердегі<br />

жасандылық пен жаттандылықтан<br />

әлі күнге дейін арыла<br />

алмай келеміз. «105» фильмі<br />

де осы мақсатта түсірілді. Яғни,<br />

бұл жұмысыммен біздің фильмдер<br />

қалай түсірліп жүргенін<br />

жеткізгім келді. Сапалы дүние<br />

жасасам деймін. Бакалавр дәрежесін<br />

алған соң шетелде ары<br />

қарай кино саласын тереңірек<br />

зерттеп оқысам деймін. Әр режиссердің<br />

арманы болған «Оскар»<br />

жүлдесіне қол жеткізсем<br />

деймін. Бұл, әрине, уақыттың<br />

еншісінде, бірақ, алдыма қойған<br />

мақсатқа жету үшін үнемі<br />

күресіп келемін,-дейді болашақ<br />

режиссер.<br />

Ақылына көркі сай ару<br />

Қарлығаш Есіркеп алдағы мерекемен<br />

барлық әйелдер қауымын<br />

шын жүректен құттықтайды.<br />

– Ең алдымен өзімнің анамды,<br />

әпке-сіңлілерімді көктем<br />

мерекесімен шын жүректен<br />

құттықтаймын! Сіздерге тілерім<br />

– үнемі жадырап жүріңіздер.<br />

Жүздеріңізден төгілген<br />

мейірім әлемді жадыратып<br />

жібереді. Сондықтан әрдайым<br />

күндей күлімдегендеріңізді қалаймын!<br />

– деді бойжеткен жымиып<br />

қана...<br />

Бетті дайындаған<br />

Азамат ЖАППАР<br />

Мерекелік демалыс<br />

күндеріне байланысты<br />

газетіміздің келесі<br />

саны 14 наурыз<br />

күні шығады<br />

¬Ѕрылтайшы –<br />

Шымкент<br />

аласыныє ґкiмдiгi.<br />

Ìåíøiê èåñi<br />

– «Шымкент<br />

апарат орталыµы»<br />

жауапкершiлiгi<br />

шектеулi<br />

серiктестiгi.<br />

Директор–áас редактор<br />

¬АПБАРОВА Айгѕл<br />

Æàðûëàñûíûçû<br />

Бас редактордыє орынбасары<br />

Н½рлан БЕКТАЕВ<br />

Директордыє орынбасары<br />

Таєат ¦ЛIБЕКОВ<br />

Жауапты хатшы<br />

Асхан Майлыбаева<br />

Журналистер:<br />

Таµабай ¬ÀÑÛÌÎÂ<br />

Сапарµалè ¬АНАТ<br />

Àéã¾ë ÊÅÐI̬±ËÎÂÀ<br />

Аìàðàë ¦ØIÐÎÂÀ<br />

Азамат Жаппар<br />

Беттеушi-дизайнер<br />

̽àµàëè Ò¯ÐÅÕÀÍ<br />

¬àñûì ͱðõàí<br />

Жарнама æ´íå<br />

ìàðêåòèíã á¼ëiìi<br />

Àæiáåê ̱ñòàôèíà<br />

Фото-òiëøi<br />

Ñåðiê ÊÎÑÀÉ<br />

Газет ¬азастан Республикасы инвестициялар ж´не даму<br />

министрлiгi Байланыс, апараттандыру ж´не апарат<br />

комитетiнде 2016 жылµы 15 с´уiрде тiркелiп, №15961-Г ку´лiгi<br />

берiлген. Газет аптасына 2 рет, ñ´ðñåíái æ´íå æ½ìà<br />

ê¾íäåði øûµàäû. Таралу аймаµы: ¬азастан Республикасы.<br />

«Шымкент келбетiнде» жарияланµан материалды баса<br />

басылым кјшiрiп басанда, бiзге сiлтеме жасауы тиiс.<br />

Жарнама мґтiнiнен туындайтын мґселелерге жарнама<br />

берушi жауап бередi. ¬олжазба автор келiсiмiмен<br />

редакциялы јєдеу жасалуы мѕмкiн.<br />

- аылы имидждiк маала<br />

Газет редакцияныє компьютер<br />

орталыµында терiлiп, беттелдi.<br />

«ERNUR-print» ЖШС-нiє баспаханасында басылды.<br />

Шымкент аласы, Т.¦лiмЅлов кјшесi, 22 ѕй.<br />

Редакция мекен жайы:<br />

Шымкент аласы, ш/а. «¬àðàñó» øàµûíàóäàíû, 66/6.<br />

Тел.: 464-222, 464-044, 464-202 (факс).<br />

E-mail: shymkent_media@mail.ru Èíäåêñ 65810<br />

Тапсырыс: 693 Таралымы: 8444 дана<br />

Кезекшi редактор – Сапарµалè ¬АНАТ

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!