Shtator 2008 Çmimi 30 lekë Organ i ... - kishadhejeta.com

‘‘Do të merrni forcën e Shpirtit Shenjtë, i cili do të 

zbresë mbi ju, dhe ju do të bëheni dëshmitarët e mi 

deri në skajin e botës!’’ 

Be n e d i k t i XVI - Dita Bo t ë r o r e XXIII- të të Rinisë 

Organ i permuajshem informacioni i METROPOLISE tIRANE-DURRES Nr. 7 

Sh tat o r 2008 Çmimi 30 lekë

Shtator 2008 Kisha dhe jeta 

2 

PËRMBAJTJA 

Kushtimi i Kishës Katedrale “E 

lumja Nënë Tereza” Vau-Dejës 

Nga Violeta Marashi 

Dita Botërore e Rinisë ... 

Nga Ana Stakaj 

Shqipëria në Sidnej 2008 

Nga Isidor Gurakuqi 

Dita Botërore e të Rinjve 

SIDNEJ 2008 

Nga Elidon Dodaj 

Do të merrni forcën e Shpirtit 

Shenjtë, i cili do të zbresë mbi ju, 

dhe ju do të bëheni dëshmitarët e 

mi deri në skajin e botës! 

Nga Dom Carmine Leuzzi 

Shën Pali, misionari më i 

madh i të gjitha kohrave 

Nga Dom Marjan Lumçi 

Kërkimi i Zotit është themeli 

i Europës 

Nga Prof. Lorenc Stojani 

Mesazhi i Këshillit Papnor 

për Dialogun Ndërfetar me 

rastin e Bajramit 

Një “PO” i thënë në 

adoleshencë ... 

Nga Motër Renata Chiossi 

Ju duhet të jeni dëshmitarë të 

dashurisë së Atit në mesin e 

njerëzve 

Nga Monda Legjisi 

Programi i Baritore Rinore 

Dioqezane 2008-2009 

Mesazhet e Zojës - Medjugorie 

Nga Majlinda Gjoni 

faqe 3 

faqe 4 

faqe 5 

faqe 5 

faqe 6-7 

faqe 8 

faqe 9 

faqe 10 

faqe 10 

faqe 11 

faqe 11 

faqe 12 

Kalendari Liturgjik 

Tetor 2008 

Ringjallja e të vdekurve 

Mt 22, 23-33. 

Atë ditë erdhën tek ai disa saducenj që 

thonë se nuk ka ringjallje të të vdekurish. 

Ata e pyetën: 

“Mësues! Moisiu tha: ‘Nëse ndokush 

vdes pa lënë fëmijë, i vëllai le të martohet 

me gruan e tij për t’i lindur vëllait të vet 

trashëgimtarë.’ 

Tashti, ndër ne ishin shtatë vëllezër. 

I pari u martua e vdiq e, pasi nuk pati fëmijë, 

ia la gruan vëllait të vet. 

Kështu ndodhi me të dytin, me të tretin... 

deri tek i shtati. 

Dikur, pas të gjithëve, vdiq edhe gruaja. 

Në ringjallje, pra, gruaja e cilit ndër këta të 

shtatë do të jetë 

Sepse, të gjithë e patën grua!” 

“Ju jeni gabim u përgjigji Jezusi sepse nuk 

e merrni vesh Shkrimin shenjt as pushtetin e 

Perëndisë. Sepse, në ringjallje as meshkujt 

s’marrin gra as femrat burra, por janë porsi 

engjëjt e Hyjit në qiell. E përsa i përket 

ringjalljes së të vdekurvet a nuk keni lexuar 

çka ju tha Hyji ‘Unë jam Hyji i Abrahamit, 

Hyji i Izakut, Hyji i Jakobit’ 

Ai nuk është Hyji i të vdekurvet, por i të 

gjallëvet!” 

Kur e dëgjoi populli, u mrekullua nga 

mësimi i tij. 

1 tetor 

Sh. Tereza e Jezusit Fëmijë 

2 tetor 

Engjëjt e rojës 

4 tetor 

SH. Françesku i Asizit 

5 tetor 

E DIELA XXVII GJATË VITIT (A) 

6 tetor 

Sh. Bruno 

7 tetor 

Sh. Maria Virgjër e Rruzares 

9 tetor 

Sh. Dionizi 

12 tetor 

E DIELA XXVIII GJATË VITIT (A) 

14 tetor 

Sh. Kalisti 

15 tetor 

Sh. Tereza e Avilës 

17 tetor 

Sh. Injaci i Antiokisë 

18 tetor 

Sh. Luka 

19 tetor 

E DIELA XXIX GJATË VITIT (A) 

23 tetor 

Sh. Gjoni nga Kapistrano 

24 tetor 

Sh. Anton Maria Klaret 

26 tetor 

E DIELA XXX GJATË VITIT (A) 

28 tetor 

Sh.Simoni dhe Juda 

Drejtor i përgjithshëm: 

Imzot George Frendo 

Kryeredaktor: 

D. Marjan Lumçi 

Sekretar: 

Nikollë Loka 

Redaksia: 

Kolec Çefa 

Ana Stakaj 

Zef Skanjeti 

Grafika: 

Pjerin Sheldija 

Elis Gjoni 

Foto: Pici 

Adresa: 

Katedralja e Shën Palit, 

Bulevardi Zhan D’Ark, 

Tiranë, Shqipëri 

E-mail: mlumci@hotmail.com 

http://kishadhejeta.googlepages.com

Shtator 2008 

Kisha dhe jeta 

3 

Kushtimi i Kishës Katedrale “E lumja 

Nënë Tereza” Vau-Dejës 

Nga Violeta Marashi 

Përshëndetja e Presidentit të Konferencë 

Ipeshkvnore Shqiptare Imzot Rrok Mirdita, me rastin 

e shugurimit të Katedrales Kushtuar të Lumes Nënë 

Tereza në Dioqezën e Sapës 

Ngjarje e madhe historike është shënuar 

me 6 shtator 2008, për Dioqezën e 

Sapës, e cila gëzoi në shugurimin e Kishës nënë, 

Katedrales së re, kushtuar bijës së popullit shqiptar, 

të Lumes Nënë Tereza. Qindra besimtarë shtegtuan 

drejt Katedrales për të marrë pjesë në kremtimin 

e kësaj dite, që na e dhuroi Zoti, duke kënduar e 

galduar së bashku. Nderuan me pjesëmarrjen e tyre 

e gjithë hierarkia e Kishës Katolike në Shqipëri, 

meshtarë e motra, përfaqësues të komuniteteve 

fetare, përfaqësues të Ambasadave diplomatike, 

Deputetë, autoritetet e larta civile vendore dhe 

lokale, si dhe miq të ardhur nga Italia, Kosova, 

Mali i Zi, etj. 

Mesha e Shenjtë u udhëhoq nga Ipeshkvi 

i Kosovës, Imzot Dodë Gjergji (ish-ipeshkëv i 

Sapës), në bashkëcelebrim me gjithë vëllezërit 

meshtarë të pranishëm. Në fillim të meshës, Ipeshkëvi 

i Sapës, Imzot Lucjan Avgustini iu uroj 

mirëseardhjen të gjithëve, dhe falënderoi Zotin për 

këtë tempull të ri që për ndërmjetësuese ka zgjedhur 

të Lumen Nënë Tereza. Duke iu drejtuar Imzot 

Dodë-s, ai tha se veprën të cilën ti vetë e fillove vite 

më parë për ndërtimin e kësaj katedrale ne mbi të 

mbimuruam, sot arritëm ta përfundojmë, ju lutem 

që ta shuguroni. E menjëherë Imzot Doda bekoi 

ujin me të cilin bekoi muret e Katedrales. Ndërsa 

në homelinë e rastit imzot Dodë Gjergji falënderoi 

Zotin që u arrit të ndërtohet kjo vepër. Është vullnesa 

e tij, dashuria dhe kujdesi i bamirësve që kanë 

ndihmuar në realizimin e këtij tempulli madhështor 

në të cilin jemi mbledhur, dhe marrshim nga ky 

vend i shenjtë bekime të shumta e mbi të gjitha 

e bartshim dhe e zbatofshim në jetë porosinë dhe 

shembullin e dashurisë së Nënë Terezes. Riti i 

shugurimit vazhdoi me lyerjen e elterit dhe kushtimin 

e tij, ku mbi të gjitha është shenjë e atij elteri 

të gjallë që është Krishti. Ndërkohë, po në këtë elter 

Ipeshkvi i Sapës, vendosi me duart e tij reliket e së 

Lumes Nënë Tereza, Shën Crisante e Daria, Shën 

Paola Frasineti, e Lumtura Giovana Scopelli, e në 

bazë të dëshmive që i kemi tha Ipeshkvi i vendit, 

dëshmoi se janë autentike. Reliket u vendosën në 

krahun e majtë të elterit. 

Një simbol tjetër i fuqishëm historik në këtë 

Shumë i nderuar Shkëlqesia Juaj Imzot Lucjan, 

Të nderuar vëllezër ipeshkvij, të dashur vëllezër e motra. 

Shugurimi i kësaj katedraleje, kushtuar së Lumes Tereze të Kalkutës, kësaj gruaje shqiptare që i’a 

kushtoi tërë jetën e sajë Krishtit, duke u’ shërbyer nê emrin e Tij të braktisurve të kësaj bote, është 

një burim i madh gëzimi për besimtarët katolikë të Dioqezës së Sapës, por është gjithashtu një 

burim gëzimi e një shenjë 

shprese për të gjithë historinë shpirtërore të popullit tonë. 

Në epokën kur rreth katedraleve europiane ishin formuar dhe zhvilloheshin shkolla dhe universitete, 

katedralet e qyteteve tona mesjetare të pushtuara filluan të rënkonin dhe jeta shpirtërore dhe 

intelektuale e kombit tonë pësoi humbje të mëdha. 

Ky shekull mund të shikohet si shekulli i kthimit të katedraleve në vendin tonë, shekulli i një fillimi 

të ri, ku shkëndija c besimit në Zotin ndez dritën që do ta 

udhëheqë popullin drejt të Mirës se amshueshme, asaj të mire mbi të cilën nuk 

ka pushtet asnjë forcë e sëmurë e kësaj bote. Kjo e Mirë, që është Zoti vetë, është e pranishme mes 

nesh, me anë të besimit që frymëzon jetën e besimtarëve që kanë mbushur këtë katedrale, është e 

pranishme në misterin e kishës, dhe 

shfaqet në kremtimin e kultit të besimit. Vetëm kjo e mirë e amshuar është shpëtimi i çdo njeriu 

dhe çdo kombi, Prandaj njerëzit dhe kombet i kanë kushtuar Hyjit përgjatë kohëve katedrale 

madhështore. 

Edhe populli i Sapës i ka kushtuar Hyjit katedralen e vet. Pas shkatërrimit të saj i ka kushtuar 

katedralen e martirizimit dhe sot, nën udhëheqjen fillimisht të Imzot Dodë Gjergjit e tani të Imzot 

Lucjan Avgustinit i kushton përsëri këtë katedrale, që është shprehje e lidhjes së thellë të shpirtit të 

besimtarëve me Krishtin dhe shenjë e kujdesit baritor të Ipeshkvit. 

Zoti e bekoftë këtë shtëpi të shenjtë të tijën, bekoftë punën dhe mundin e të 

gjithë atyre që kanë ndihmuar për ndërtimin e saj dhe na dhëntë dritën e duhur për të ecur udhëve 

të tij! 

katedrale është se kolonat në të cilën u vendos 

i Shenjtërueshmi Sakrament, janë të shekujve 

XI & XII, dhe janë kolonat e Kishës “Lindja e 

Zojës” në Dejë, e cila është rrënuar nga diktatura 

komuniste. 

Pak historik mbi Katedralet e Dioqezës 

Historia e kësaj dioqeze është e lashtë me 

plot vuajtje dhe rrënime, por edhe e lavdishme kur 

kujtojmë së kjo dioqezë është toka e katedraleve, 

siç janë: 

- Sapa dikur kishte katedralen e Shën 

Mëhillit, sot e rrënuar në majën e malit të Shën 

Mëhillit. 

- Katedralen e Shën Gjergjit, e cila qëndron 

si një bukuroshe në majën e malit të Nënshatit, ku 

kanë shërbyer të mëdhenjtë e këtij kombi si: Imzot 

Pjetër Budi, Imzot Frang Bardhi, Imzot Lazër Mjeda, 

Imzot Vinçenc Prendushi, Imzot Gjergj Volaj, këto 

dy të fundit të pushkatuar nga regjimi komunist. 

- Në këto troje janë edhe katedralet e Dioqezës 

së Dagnum (Deja), katedralja e Shën Markut 

dhe Sarda, katedralja “Të Ngjiturit e Virgjëres Mari 

në qiell” në ishullin e Shurdhahut. 

Është e rëndësishme se tashmë në Katedralen e 

Lumja Nënë Tereza në Vau-Dejës, pajtorët e këtyre katedraleve 

janë të paraqitura në vetratat shumëngjyrëshe 

të punuar me mjeshtëri nga dora e njeriut.


4 

Dita Botërore e Rinisë më mbush me besim për të 

ardhmen e Kishës dhe për të ardhmen e botës sonë 

Nga Ana Stakaj 

Në mëngjesin e së Enjtes 17 Korrik, 

në Government House të Sydney-t, 

është zhvilluar ceremonia e mirëseardhjes 

së Atit të Shenjtë Benedikti i XVI, ku kanë 

qenë të pranishëm autoritete civile dhe fetare 

australiane. Papa, i cili kishte ardhur të dielën 

në Australi dhe kishte kaluar ca ditë pushimi, 

falënderoi për mikpritjen duke kujtuar qëllimin 

e vizitës së tij në këtë shtet: Dita e 23-të Botërore 

e Rinisë 

“Dikush mund të pyesë se çfarë i shtyn 

mijëra të rinj të ndërmarrin një udhëtim që për 

shumë prej tyre është i gjatë dhe i lodhshëm, 

vetëm për të marrë pjesë në një eveniment të 

këtij lloji – ka thënë Ati i Shenjtë në fjalimin 

e tij. – Që nga Dita e parë Botërore e Rinisë, 

në vitin 1986, ishte e dukshme që një numër 

i madh të rinjsh vlerëson mundësinë për tu 

gjendur bashkë për të thelluar besimin vetjak 

në Krishtin dhe t’i bashkëndajnë njëri-tjetrit 

eksperiencën e gëzueshme të bashkimit në 

Kishën e tij. Ata përpiqen që të dëgjojnë fjalën 

e Zotit dhe të mësojnë më shumë mbi besimin 

e tyre të krishterë. Janë të dëshirueshëm për të 

marrë pjesë në një eveniment që i vë përballë 

faktit të idealeve të mëdha që i frymëzojnë dhe 

kthehen në shtëpitë e tyre me kulmin e shpresës, 

të ripërtërirë në vendimin për të ndërtuar një 

botë më të mirë. Dhe për mua është një gëzim 

për të qenë me ta, të lutem me ta dhe të celebroj 

Eukaristinë bashkë me ta. Dita Botërore e 

Rinisë më mbush me besim për të ardhmen e 

Kishës dhe për të ardhmen e botës sonë”. 

Duke ripërshkuar historinë e kontinentit, 

Ati i Shenjtë ka nënvizuar që “Kisha në 

Australi, përveç të qënit më e reja nga Kishat 

e kontinenteve të ndryshme, është edhe një nga 

më kozmopolitanet”. Uzurpimi i parë europian, 

në fund të shekullit XVIII, dëshmon që Vendi 

ka pritur emigrantë nga Europa dhe nga çdo 

anë tjetër e botës. “që mijëra vjet më parë se të 

arrinin kolonitë perëndimore, banorët e vetëm 

ishin personat autoktonë të Vendit, vendas dhe 

banorë të ishullit Stretto di Torres” ka rikujtuar 

Papa, i cili citoi “vendimi i guximshëm i Qeverisë 

australiane për të pranuar padrejtësitë e bëra në 

të kaluarën kundrejt popujve indigjenë”, falë të 

cilës janë duke u bërë hapa konkrete për “ arritur 

në pajtim të bazuar në respektin reciprok”. 

Impenjimi për të eliminuar diferencat mes 

indigjenëve australianë dhe atyre jo indigjenë në 

të gjitha fushat, një shembull i mirëfilltë pajtimi, 

ofrojnë një shenjë shprese “në të gjithë botën 

ndaj atyre popujve që përpiqen që të afirmojnë 

të drejtat e tyre dhe t’u njihet dhe vlerësohet 

kontributi i tyre në shoqëri”. 

Pasi ka kujtuar kontributin e ofruar nga 

katolikët e mbledhur në këtë tokë në ndërtimin 

e Kombit, veçanërisht në fushat e edukimit 

dhe shëndetësisë, Benedikti XVI ka cituar 

të Lumturën e parë australiane, Motër Mary 

MacKillop: “Qëndrueshmëria e saj përballë 

vështirësive, ndërhyrjet e saj në mbrojtje 

të atyre që trajtoheshin me padrejtësi dhe 

shembulli konkret i shenjtërisë janë bërë si një 

burim frymëzimi për të gjithë Australianët”. 

Komuniteti katolik vazhdon edhe sot, në një 

kontekst më të shekullarizuar, duke ofruar një 

kontribut të rëndësishëm në jetën kombëtare 

nëpërmjet edukimit dhe shëndetësisë, “ por 

veçanërisht duke iu shfaqur dimensionin 

shpirtëror çështjeve që janë më shumë evidente 

në debatet bashkëkohore”. 

Mijëra të rinj vizitojnë Australinë gjatë 

këtyre ditëve, është një detyrë për ne të 

reflektojmë mbi llojin e botës që ne po ju 

dorëzojmë brezave të ardhshëm, ka afirmuar 

Ati i Shenjtë. “mrekullitë e krijimit të Zotit na 

kujtojnë nevojën për të mbrojtur ambientin dhe 

të ushtrojmë një administrim të përgjegjshëm 

të të mirave të tokës” ka thënë Papa, duke 

përgëzuar angazhimin e Australisë. “në të njëjtën 

mënyrë, kundrejt ambientit njerëzor, ky vend ka 

ndërmarrë bujarisht aksione ndërkombëtare për 

mbajtjen e paqes, duke kontribuar në zgjidhjen 

e konflikteve në Paqësor, në Azinë Juglindore 

e më tej. Për motivin e shumë traditave fetare 

të përfaqësuara në Australi, ky është një terren 

veçanërisht pjellor për dialogun ekumenik dhe 

ndërfetar”. 

Në pjesën përfundimtare të fjalimit të tij 

Papa është kthyer në motivin kryesor të vizitës 

së tij: “jam këtu për të takuar të rinjtë, si të 

Australisë po ashtu edhe të çdo anë të botës, 

dhe për t’u lutur për një shpërthim të rinovuar 

të Shpirtit të Shenjtë për ata që do marrin pjesë 

në celebrimet tona... Lutem që Shpirti i Shenjtë 

të arrijë një rinovim shpirtëror në këtë Vend, 

të popullit australian, të Kishës në Oqeani 

dhe në të vërtetë deri në ekstremet e tokës. Të 

rinjtë e sotëm gjenden përballë një variacioni 

pasigurish zgjedhjesh jete, kështu që për ata 

ndonjëherë është e vështirë të dish se si të 

orientojnë më mirë idealizimin dhe energjinë 

e tyre. Është Shpirti që dhuron urtësinë për të 

dalluar qartë rrugën e drejtë dhe guximin për 

t’a përshkuar atë”. 

Në përfundim të ceremonisë së mirëseardhjes, 

Ati i Shenjtë i është drejtuar "Mary MacKillop 

Memorial Chapel" të Sydney-t ku ndodhet varri 

i së Lumes Mary MacKillop, të Lumes së parë 

australiane, bashkëthemeluese e Motrave të 

Shën Jozefit, ku është përmbledhur një lutje, e 

mbledhur nga rreth njëqind Motra të Kongregatës. 

Kështu që kreu një vizitë kortezie te Guvernatori 

i Përgjithshëm i Australisë dhe përfaqësuesin 

e Mbretëreshës Elisabeta II, Gen. Michael 

Jeffery, në Drawing Room të Admiralty House 

of Sydney-t, ku ai ka zhvilluar edhe një takim të 

shkurtër me Kryeministrin, Kevin Rudd.



5 

Shqipëria në Sidnej 2008 

Nga Isidor Gurakuqi 

Më kërkuan të tregoj eksperiencën time 

për Ditën Botërore për të rinj në Sidnej 

(Australi), Po ju pyes ju: si do ta përshkruani ju një 

eksperiencë që përfshin 400.000 te rinj nga e gjithë 

bota, në një qytet për një qellim Ishte thjeshtë e 

Mrekullueshme. 

Nje grup i vogël prej 10 te rinjsh nga Shqipëria 

sfidoj çdo gjë dhe arriti të marrë pjesë në një festival 

gjigant rinor, ishte një ëndërr që për ne u bë 

Realitet. 

Javen e parë e kaluam në një qytezë (country 

town) 200 km larg Sidnejt që quhet Forbes. Atje u 

habitem nga organizimi i përkryer, në detaje, të çdo 

minute të kohës që kaluam në dioqezën e Forbesit. 

Aktivitete nga më të ndryshme që nga Qethja e 

dhenve deri tek kërcimet Aborigjene. Atmosfera 

atje të jepte një shenjë respekti total për besimtarët 

e kësaj dioqeze dhe për bariun e tyre Padër Polit, 

harrova tju tregoj; se janë këto besimtarë që na 

dhuruan veshjet e tyre, sepse bagazhet tona erdhën 

1 javë me vonesë. 

Unë kujtova se ne jo vetëm morëm prej këtyre 

besimtarëve, por në të vërtetë dhe ne u dhuruam 

shumë Lumturi. 

Javen e dytë, Udhëtuam për në Sidnej, qëndruam 

në një shkollë dhe e ndame atë me një grup 

Italianësh. 

Me mijëra grupe pelegrinësh të cilët ecnin, 

ecnin dhe ecnin duke krijuar një atmosfere tepër të 

lartë dhe unike nëpër rrugët e Sidnej. Kjo atmosfere 

ishte në çdo moment qe nga Liturgjia Hapëse deri 

tek mesha Finale e së Dielës. Kulmin arrinte kur 

në Monitorët gjigante apo fizikisht ku shfaqte Papa 

Benedikti XVI. Një det njerëzish që çdo njeri mund 

t’i fliste çdo kujt si një familje e madhe. 

Faleminderit për Mikpritjen dhe si është zakon 

të thuhet Shihemi në Madrid. 

Dita Botërore e të Rinjve SIDNEJ 2008 

Nga Elidon Dodaj 

Australia e largët i bashkoi të rinjtë sërish 

nën të njëjtën sigël: Atë të Krishtit të 

Ringjallur, Zotëruesit të Qiellit e Tokës. 

Mira të rinj që u bënë pjesë e pelegrinazhit të 

Oqeanisë kujtojnë momente gëzimi edhe pse nën 

petkun e të ftohtit australian... Aroma e takimit 

mes tyre dhe Papa që përshëndet gjithsecilin prej 

tyre, që është aty nuk do të lejon të harrohet asnjë 

çast sado i vështirë mund të ketë qenë. Nuk do të 

mungonte në atë takim as flamuri ynë madje as 

edhe prezenca e të rinjve shqiptare. Të pakët në 

numër, por aktiv dhe shumë dinamik. 

“Merrni fuqinë e Shpirtit Shenjtë, i cili do të 

zbresë në ju e do të bëheni dëshmitarët e mijë.” 

Ky ishte motivi që këtë vit Papa Benedikti i 

XVI, i ftoi të rinjtë e barë botës në ditën e tyre në 

Sidnej. Mes tyre edhe një delegacion i Dioqezës 

sonë të organizuar me ndihmën e një komuniteti 

mikpritës Australian. Mes tyre shtatë të rinj, dy 

motra dhe një meshtar. Ja si na e përcjellin ditët 

në Australinë e ftohtë të gushtit dhe mrekullitë, 

mikpritjen dhe bujarinë në kontinentin e largët. 

Ditët nëpër Dioqeza 

të na tregoj motër Roswitha, pjesë e delegacionit 

shqiptarë çdo gjë shkoj për mrekulli. Programi 

që na priste, që sa argëtues aq dhe mbresë lënës. 

Përfunduam në një qytet ku e vjetra bënte kontrast 

ndaj së resë. Pjesë e aktiviteteve të shumta 

delegacioni ynë mes të tjerave na tregojnë se si u 

gjenden në fermat e mëdha australiane. Arritëm 

në “Abarixh” komunitetin më të vjetër australian, 

që jetonin akoma në jugun e Globit. Pamë nga afër 

kulturën e tyre, se si dhe me sa fanatizëm rrisnin 

delet karakteristike e zonës. Programi sipas traditës 

së DBR-së gjithmonë në pjesën e parë të saj 

na jep mundësi të njihemi nga afër me komunitete 

të ndryshme dhe kulturat e tyre. 

Përjetuam madhështinë e Australisë me tokën 

e kuqe, kakadus-ad dhe kangurët. Në të vërtetë 

nuk i pamë - shton motër Roswitha, por shijuam 

mishin e tyre. Përjetuam mes tyre një dashuri që 

nuk është aq tipi në Evropën tonë. Njerëz energjik 

dhe të organizator shumë mirë. 

Bashkësia mikpritëse dhe Ipeshkvi qenë 

njerëzit që bashkëndanë historitë e tyre si në të 

mirë ashtu edhe në vështirësi me ne. Ku gjithkush 

ishte i mirëpritur; Këtu nuk kishte rëndësi ngjyra, 

kultura apo e folura të gjithë ishin barabartë dhe 

shumë të dashur. Zona kishte një sipërfaqe pothuajse 

Franca sot. 

Ndërsa celebrimi eukaristik ishte shumë i 

entuziast. Pasi mes gjithë atyre që gjendeshin në 

atë famulli pjesa me e madhe e kremtimit ishte në 

gjuhën shqipe, që na jepte një tjetër mundësi për 

ta ndjerë vetën edhe më shumë siç ishim. 

Me të mbërritur në Australi, pas disa peripecive 

në bagazhe dhe vendin e rezervuar për ne - vijon vijon në faqen 6


6 

Të gjithë për në Sidnej. 

Autobusi që priste në mëngjesin herët të asaj 

ditë do ishte prirësi drejt takimit të madh me Papën 

dhe të rinjtë e mbarë botës. Me të mbërritur u 

sistemuam në disa ambiente publike të qytetit (një 

shkollë afër qendrës). Nuk mungonin as grupet 

e tjera, mes nesh kishte italian e lituanez. Që të 

gjithë për të njëjtin qëllim “Jezu, Krishti nga fuqia 

e Shpitit Shenjtë dhe takimi i madh me Papën!”. 

Hapja e madhe ose dita e parë e DBR ishte e martë. 

Të gjithë nga mbarë bota do të merrnin pjesë në 

celebrimin eukaristik. Motër Roswitha kujton se 

si rruga drejt “Barangaroo” vendi ku do celebrohej 

Mesha e Shenjtë, vinte e ngushtohej nga prezenca 

aq e madhe e të rinjve, por jo vetëm. E nga lart 

diçka po kalonte ishte një avion ku shkruhej me 

të madhe “Welcome” - mirësevini. 

Mesha madhështore dhe mbresë lënëse, pjesëmarrja 

masive dhe valëvitjet e flamujve të kujtojnë 

unitetit e kombeve në të njëjtin qëllim Krishtin e 

Ringjallur. Në përshëndetjen e rastit Kryeministri 

dhe Arqipeshkvi i Sidnejt do uronin mirëseardhjen 

gjithë secilit nga të rinjve që gjendeshin aty. Më 

pas emrat e shteteve kalonin njëra pas tjetrit dhe 

ne ndër të parët, pas Aborixhisë, një komuniteti e 

pasues të parë të Australisë ishim ne, Shqipëria. 

Ditën që vijuan parapërgatitje për natën e 

madhe ishin katekeza ku shumë Ipeshkvij patën 

rastin të ndanin me ne temën aq të bukur që Papa 

na kishte dërguar prej kohësh. Ndërsa pasditet 

ishin të mbushura me plotë aktivitete muzikë, 

kërcime, takime... etj. 

Të enjten, eventit ju shtua edhe ardhja e 

Shenjtërisë së Tij, Papa Benedikti XVI. Si për 

traditë edhe këtë herë Papa kishte preferuar që 

takimin e parë më të rinjtë, përshëndetës, ta bënte 

nga anija që e shoqëronte, e me pas më makinën 

tradicionale duke na përshëndetur nga afër. E 

premtja e kushtuar Udhës së Kryqit në qendër të 

qytetit. Ndjeva dhimbjet e Krishtit - shton motër 

Roswitha, vërtet ashtu si dy mijë vite më parë 

nëpër rrugët e Jeruzalemit. Inskenimet e bëra të 

jepnin mundësin për të përjetuar më shumë ato 

momente kulmore kur Qengji i Hyjit do flijohet 

për mëkatet e mbarë botës. 

Vigjiljes po i afroheshin orët. Vetëm 6 km 

larg Sidnej-t në aeroportin e madh të saj do ishte 

edhe nata e madhe e shumë pritur nga gjithë ne. 

Tradicionalisht të gjithë në përkujtim të Jezu 

Krishtit, i cili Ungjillëzonte në këmbë kudo edhe 

ne si pelegrin të mirë iu drejtuam qendrës: Krishtit 

të Ringjallur. 

Arritja e takimi më komunitetin shqiptare 

të diasporës do ishte një tjetër gëzim i radhës. 

Po nisesh drejt Krishtit që ishte vërtet Aty me 

ne - shton motër Roswitha. Vigjilja tashmë 

kishte vijuar. Kudo shikoje grupe të organizuar 

bukur e ku këndohej e lutej në emrin e Jezu 

Krishtit. Kudo shikoje qirinj që tregonin dritën 

e botës, të vërtetën, Zotin tonë Krishtit. Qetësia 

që mbizotëronte pushtohej vetëm nga zërat e 

nënhundëshme të lutjeve dhe të emocioneve 

vende - vende të ndonjë të riu që me dëshirën e 

tij ia kish kushtuar gjithë zemrën Krishtit Mbret. 

Ishte kjo një parapërgatitje për Meshën e madhe 

e falënderimi që të rinjtë së bashku më Atin e 

Shenjtë do celebronin në agimin e ditës. 

Pas përshëndetje së Atit të Shenjtë ambienteve 

iu kthye alegria mes muzikës. Ndërsa në shumë 

pika të ndryshme gjithsecili nga ne kishte mundësi 

të merrte sakramendin e faljes, atë të rrëfimit e të 

ishim më pranë Atij nesër ne kremtimin Eukaristik. 

Mbi 400 mijë qenë atë natë ku për çudi vetëm 

shi nuk ra dhe çdo gjë shkoj për mrekulli. Ndërsa 

e nesërmja do sillte me mira besimtar Australian 

që do ti bashkëngjiteshin këtij eventi. 

Agimi erdhi dhe të gjithë njëzëri nisën të këndojnë. 

Papa që vinte me makinën e Tij karakteristike 

shoqërohej nga një shumicë e madhe Ipeshkvijsh dhe 

një numër rekord meshtarësh. S’ka si të harrosh që të 

nisur nga kontinente të ndryshme për një takim dhe 

në mbyllje të saj mos të besosh, që Shpirti Shenjtë, 

tashmë është me ty dhe këtë le t’ia dërgoj edhe të 

tjerëve në vendin tim - do të shprehej një e re në 

mediat ndërkombëtare. Po ashtu edhe delegacioni 

ynë, i mbushur me Shpirt Shenjtë u drejtua drejt 

Shqipërisë për të na sjell me vete kujtime të bukura 

e çaste emocionuese. Ditën e ardhshme - shton motër 

Roswitha, morën rrugën e kthimin nëpër shtëpitë 

tona, ku ndjenim Shpirtin Shenjtë me vete, që e 

kishim dhe do ta kemi gjithmonë pranë. 

Ati i Shenjtë në emrin e Krishtit shpërndau 

bekimin Apostolik dhe uroj të gjithëve një kthim 

të mbarë nëpër familjet, komunitetet e famullit 

e tyre. Ndërsa pyetja shqetësuese e të rinjve 

ishte: Po Dita Botërore tjetër ku do zhvillohet 

Përgjigja që gati: Takohemi në 2011 në Madrid 

në Spanjë. 

Do të merrni forcën e Shpirtit Shenjtë, i 

cili do të zbresë mbi ju, dhe ju do të bëheni 

dëshmitarët e mi deri në skajin e botës! 

Dita Botërore XXIII- të të Rinisë 

14-21 Korrik 2008 

Nga Dom Carmine Leuzzi 

Famullitari misionar dioqezan në Shqipëri 

Që prej një jave gjendesha në Bari, për të 

kaluar një periudhë pushimi, së bashku me 

nënën dhe familjarët e mi. Papritmas, një ditë, më 

telefonon një meshtar: “Kisha programuar për t’u 

nisur në Sidnei, së bashku me të rinjtë e grupeve 

dioqezane dhe me komunitetet neo-katekumenale 

të Puglia-s. Por duke bërë disa vizita dhe analiza 

klinike, me këshillën e mjekëve, duhet të shtrohem 

në spital për t’u operuar me urgjencë! Të kërkoj, 

nëse mund të më zëvendësosh dhe t’i shoqërosh ti 

Hyji ka menduar për shpenzimet e tua!” 

Në fillim, u mundova të gjeja justifikime që 

kisha hequr dorë qoftë për shpenzimet ekonomike, 

qoftë për frikën se do të përballoja me avion, një ud- 

hëtim rreth njëzetë e dy orë. Por më pas, e kuptova 

që kjo kërkesë ishte një thirrje nga Hyji! Më pas, 

më informoi, se shtegtimi në Sidnei do të ishte një 

mision angazhues, për të shpallur falas, Ungjillin e 

shpëtimit dhe të shpresës për çdo Njeri që beson në 

Krishtin Jezus, me kurajë dhe zell apostolik, me 

përulësi, dashuri, vërtetësi, pasiguri dhe vështirësi 

shoqërore-mjedisore. Do të mbështeteshim vetëm 

nga hiri i Shpirtit Shenjtë të Hyjit Atë, e cila 

ishte tema e Ditës Botërore XXIII- të të Rinisë: “Do 

të merrni forcën e Shpirtit Shenjtë, i cili do të 

zbresë mbi ju, dhe ju do të bëheni dëshmitarët 

e mi deri në skajin e botës!” (V.Ap. 1, 8). Në atë 

moment, të gjitha mbrojtjet e mia u shembën! Pranova 

me gëzim! Mora me vete gjërat e nevojshme 

sepse në Australi ishte dimër! 

Të premten 11/7/2008 kremtuam liturgjinë 

pendesore, duke rinovuar pendimin e mëkateve 

tona, për të marrë faljen nga mëshira e Hyjit Atë 

dhe për të qenë të shenjtë dhe në hirë të Hyjit. 

Ishte e dukshme nga fytyrat tona, frika për këtë 

aventurë! Por në zemrat tona, të gjithë, ishim plot 

me entuziazëm, të gatshëm për të dhuruar dhe për 

të rrezikuar jetën tonë për të shpallur Lajmin e Mirë 

të rinjve australianë, dhe të gjithë atyre që do të 

takonim. Famullitari, na bekoi, dhe nën mbrojtjen 

e Zotin tonë Jezu Krishtit, të Lumes Virgjër Mari, 

Nëna e Kishës dhe e Apostujve, na dërgoi në mision. 

U nisëm për në Romë për të marrë avionin 

për në Sidnei të shtunën. 

Me një surprizë të madhe, së bashku me ne 

udhëtuan shumë Ipeshkvij dhe Kardinalë, që do të 

zhvillonin katekezat grupeve të ndryshme gjuhësore. 

Pastaj, pasi bëmë një ndalesë në Bangkok, 

në Tajlandë, u nisëm për në Sidnei. Ishte e Diele 

në mëngjes, Dita e Zotit! Donim të kremtonim



7 

meshën e shenjtë! Por si mund të bëhej! Provuam 

të kërkonim leje komandantit të avionit, i cili ishte 

shumë i lumtur që të na vendoste në dispozicion një 

kënd të avionit, për të kremtuar meshën e shenjtë në 

një lartësi prej 12.000 metra nga toka. Një mrekulli 

e vërtetë! Por vendosëm një rekord të parë dhe të 

jashtëzakonshëm. 

Në fakt, për herë të parë, në të gjithë historinë 

e shoqërisë ajrore australiane të “Qantas”, është 

bërë e mundur që të kremtohej eukaristia, që unë 

udhëhoqa në mes të shumë meshtarëve dhe më pas 

shugurimi, i është shpërndarë Korpi i Krishtit 

pothuajse 600 pasagjerëve. Çfarë gëzimi qiellor! 

Sapo arritëm në Sidnei, kaluam natën e parë 

në një hotel të madh, për tu transferuar pastaj në 

ditët pasardhëse, nëpër palestra dhe salla të një 

shkollë fillore në një qytet në periferi të Sidnei. 

Flinim në tokë. Ndërsa për mëngjes, drekë dhe 

darkë, kemi ngrënë gjithmonë panine, lëng frutash 

dhe zupa. Sa na mungonin makaronat dhe picat! 

Ditën e hënë 14 korrik, fillonte misioni ynë 

i vërtetë, duke marrë pjesë së bashku me të gjithë 

të rinjtë shtegtarë të Kombeve të 

ndryshme, në meshën e shenjtë të 

inaugurimit, e udhëhequr nga Kardinali 

i dioqezës së Sidneit. Në ditët 

e tjera, ishim të pranishëm në nisma 

të ndryshme dhe takime të programuara, 

në përgatitje të ardhjes dhe të 

kremtimit të meshës së Papës. 

Kanë qenë të mjaftueshme 

pak ditë për të njohur realitetin dhe 

situatën e të rinjve australianë, që filluam 

të takonim dhe të dialogonim 

me ta. E kuptuam, shumë shpejt, që 

sistemi i tyre i jetesës, teknologjik, 

modern dhe përparues në Australi, 

për popullsinë dhe në mënyrë të 

veçantë për të rinjtë, është “parajsa 

tokësore”, që shumë të rinj në 

shumë vende të kombeve të botës, 

si Italia, si Shqipëria, ku jam në mision 

dioqezan, do të kishin dashur të 

përjetonin dhe ëndërronin. Në fakt, 

duke përshkuar në këmbë ose me 

mjete publike, rrugët e qytetit, e mrekullueshme 

me pallatet e saj dhe me veprat e artit, viheshin 

re vende tërheqëse, fusha sportive, palestra dhe 

diskoteka. 

Kur pastaj, kemi filluar të shpallnim nëpër 

lokale, nëpër sheshe dhe nëpër rrugë, Lajmin e 

Mirë, të Zotit tonë Jezu Krishtit, i vdekur për 

mëkatet tona, por i ringjallur për të na dhuruar një 

jetë të re, për të ndërtuar identitetin dhe dinjitetin 

e bijve të Hyjit, në liri, dashuri, paqe dhe drejtësi, 

shumë prej të rinjve australianë që takonim, na 

përgjigjeshin: “Nuk na intereson feja! Nuk ka 

hapësirë për Hyjin në jetën tonë! Nuk shkojmë 

në meshë! Ajo që shpallni nuk na intereson! 

Çfarë është mëkati! Kemi gjithçka, për të qenë 

të lumtur! Studiojmë, punojmë nga e hëna deri 

të premten në darkë. Pastaj, nga e shtuna deri të 

dielën, jetojmë nëpër hotele, me diskoteka, sport, 

para dhe çdo argëtim! Pse keni ardhur! Çfarë 

mesazh jete vjen nga kultura e besimi juaj” 

Sa mjerim shpirtëror! Sa verbëri në zemrat 

dhe në mendjet e shumë të rinjve dhe të rriturve! 

Pohonin se ishin të lumtur në këtë tokë! Por, pse na 

refuzonin dhe na përqeshnin, lavdisë të Hyjit Pse 

nuk e mirëprisnin një mesazh kthimi Nëse studimi, 

puna, paratë, sporti, diskoteka, ishin plotësia e lumturisë 

pse droga, alkooli dhe shumë vetëvrasje tek të 

rinjtë Nuk e vinin re se po shkatërronin vetveten, 

ëndrrat e tyre, idealet e tyre, të ardhmen e tyre, 

por edhe rrënjët e fesë së krishterë, e transmetuar 

nga prindërit, vlerat morale, shoqërore dhe fetare, 

familja, jeta në çift dhe martesa 

Tani bëhej e qartë brenda nesh, pse Ati i Shenjtë, 

na kishte ftuar në Australi! Për ta drejtuar këtë 

brezni, në rrënjët e fesë së Krishtit, Zot i Ringjallur, 

të shikojmë nga qielli; të zbulojmë jetën e amshuar, 

që është parajsë e vërtetë! 

Që të mos të mashtrohemi nga perspektivat 

false të “parajsës tokësore”, por të kërkojmë që t’i 

japë fryt talenteve në shërbim të të tjerëve dhe për 

të mirën e njerëzimit. 

Në vigjiljen e së shtunës 19, dhe në Eukaristi, 

e udhëhequr të dielën 20 korrik, nga Papa 

Benedikti XVI, në hipodromin e Randwick, në 

Sidnei, ishin të pranishëm 350 mijë të rinj! Ishin 

australianë, besimtarë dhe jo ateistë dhe shumë të 

rinj të tjerë të ardhur nga të gjithë anët e botës. Ishte 

një dimension tjetër jete dhe feje! Papa, Profet dhe 

Mësues i Historisë së Njerëzve, gjatë homelisë, 

na ngushëllonte, na ndriçonte dhe na inkurajonte 

me pohime të sakta: “ Në këto ditë edhe unë kam 

ardhur, si Pasardhës i shën Pjetrit, në këtë tokë 

të mrekullueshme të Australisë. Kam ardhur për 

t’ju pohuar juve, vëllezër e motra të reja, në besimin 

tuaj dhe që t’ia hapni zemrat tuaja fuqisë 

së Shpirtit të Krishtit dhe pasurisë së dhuratave të 

tija. Lutem që kjo asamble e madhe, që bashkon 

të rinj “prej të gjitha kombeve që është në qiell” 

(V.Ap. 2,5), të bëhet një Cenakull i ri. Që zjarri i 

dashurisë së Hyjit të zbresë dhe të mbushë zemrat 

tuaja, për t’ju bashkuar edhe më shumë Zotit dhe 

Kishës së tij dhe t’ju dërgojë, si brez i ri i apostujve, 

që të çojë botën tek Krishti!... 

Të dashur të rinj, më lejoni që t’ju bëj tani 

një pyetje. “Çfarë do t’i lini ju brezit tjetër A 

po i ndërtoni ju ekzistencat tuaja mbi themele të 

qëndrueshme, po ndërtoni diçka që do të zgjasë 

Po i jetoni jetët tuaja në mënyrë që t’i lini vend 

Shpirtit në mes të një momenti që dëshiron të 

harrojë Hyjin, ose derisa ta hedhë në emër të një 

koncepti fals të lirisë Si po i përdorni dhuratat 

që iu janë dhënë, “forca” që Shpirti Shenjtë 

është edhe tani gati për tu përhapur tek ju Çfarë 

trashëgimie do t’i lini të rinjve që do të vijnë Cilat 

diferenca do të bëni ju” Forca e Shpirtit Shenjtë 

jo vetëm na ndriçon, as vetëm na ngushëllon. Na 

drejton edhe drejt së ardhmes, drejt ardhjes së 

Mbretërisë së Hyjit. Çfarë vizioni magjik të një 

njerëzimi të shëlbuar dhe të rinovuar, ne kuptojmë 

në epokën e re të premtuar nga Ungjilli! Shën 

Luka na thotë se Jezu Krishti është plotësimi i të 

gjitha premtimeve të Hyjit Atë, Mesia që zotëron 

në plotësi Shpirtin Shenjtë për t’ia komunikuar 

mbarë njerëzimit. Përhapja e Shpirtit të Krishtit 

mbi njerëzimin është një peng i shpresës dhe 

lirimit kundër të gjithë asaj që na varfëron. Një 

përhapje e tillë i jep një pamje të re të verbrit, 

liron të shtypurit dhe e krijon të bashkuar në dhe 

me ndryshueshmërinë ( Lk. 4,18-19; Is. 61, 1-2). 

Kjo forcë mund të krijojë një botë të re: mund të 

“rinovojë fytyrën e tokës” (Ps.104,30)! 

E forcuar nga Shpirti Shenjtë dhe e mbledhur 

nga një vizion i pasur besimi, një brez i ri 

të krishterësh është thirrur që të kontribuojë në 

ndërtimin e një botë në të cilën jeta të pranohet, 

respektohet dhe të kujdeset me dashuri, të mos refuzohet 

ose të mbahet si një kërcënim dhe kështu 

të shkatërrohet. 

Një epokë e re në të cilën dashuria të mos 

jetë lakmuese dhe egoiste, por e pastër, besnike 

dhe sinqerisht e lirë, e hapur ndaj të tjerëve, e 

respektueshme për dinjitetin e tyre, një dashuri 

që nxit mirësinë e tyre dhe të rrezatojë gëzim dhe 

bukuri. 

Një epokë e re në të cilën 

shpresa na liron nga sipërfaqësia, 

nga plogështia dhe nga mbyllja 

që i lëndojnë shpirtrat tanë dhe i 

helmojnë raportet njerëzore. Por, 

Zoti po ju kërkon që të jeni profetë 

të kësaj epoke të re, mezazhierë 

të dashurisë së tij, të aftë për të 

tërhequr njerëzit drejt Atit dhe të 

ndërtojmë një të ardhme me shpresë 

për të gjithë njerëzimin. 

Bota ka nevojë për këtë 

rinovim! Në shumë shoqëri tona, 

afër mirëqenies materiale, po largohet 

shkretëtira shpirtërore: një 

boshllëk i brendshëm, një frikë e 

papërcaktuar, një kuptim i fshehtë 

dëshpërimi. Sa bashkëkohës tanë 

janë si cisterna të plasaritura 

dhe boshe (Jer. 2,13) një kërkim i 

dëshpëruar domethënieje, të asaj 

domethënieje të fundit që vetëm 

dashuria mund ta japë Kjo është 

dhurata e madhe dhe liruese që Ungjilli sjell me 

vete: ajo zbulon dinjitetin tonë si burrë dhe grua 

të krijuar në imazhin dhe përngjasimin e Hyjit. 

Zbulon thirrjen madhështore të njerëzimit, që 

është ajo e të gjeturit vetëplotësimin në dashuri. 

Ajo zbulon të vërtetën mbi njeriun, të vërtetën 

mbi jetën. Edhe Kisha ka nevojë për këtë rinovim! 

Ka nevojë për besimin tuaj, për idealizmin 

dhe bujarinë tuaj, kështu që të jetë gjithmonë e 

re në Shpirt. (DP. 4) 

Që secili prej nesh të jetë i rinovuar në 

shpirtin e diturisë dhe të inteligjencës, shpirtin 

e gjykimit të drejtë dhe të kurajos, shpirtin e 

njohurisë dhe mëshirës, shpirtin e mrekullisë dhe 

druajtjes së pranisë së Hyjit! 

Nëpërmjet ndërmjetësimit të dashurisë 

së Marisë, Nënën së Kishës, të jetë jetuar si një 

Cenakull i ri, kështu që të gjithë ne, të ndezur nga 

zjarri i dashurisë së Shpirtit Shenjtë, të mund të 

vazhdojmë të shpallim Zotin e ringjallur dhe të 

tërheqim çdo zemër tek ai. Amen!” 

Sa shumë forcë në këto fjalë! Tani, ishim 

gati të shpallim haptas me kurajë fenë tonë në 

Krishtin Jezus, i ringjallur dhe për t’ia shpallur 

të gjithëve për të shndërruar botën! Të mbushur 

me hirin e Shpirtit Shenjtë, u nisëm nga Sidnei, 

për tu kthyer në vendet tona të jetesës, të sigurt që 

kjo eksperiencë na ka vulosur në zjarr dhe dritë, të 

dhuratës dhe hirit të Shpirtit Shenjtë të Hyjit.


8 

Shën Pali, 

misionari më i madh i të gjitha kohrave 

Nga Dom Marjan Lumçi 

vijon nga numri i kaluar 

Misionari 

Pali komenton se kjo dukje – paraqitje e Krishtit i 

është bërë dhuratë “që ai ta shpalli (misterin e Krishtit) 

në mes të paganëve. Dukja e Krishtit e destinon që të 

jetë misionar, dhe këtë mision ai e interpreton duke 

u bazuar mbi modelin e thirrjes së profetëve. Pali e 

kupton thirrjen e tij misionare ndër kombe, si një vazhdimësi 

e misionit të profetëve, duke marrë si model 

shërbëtorin e Zotit që përshkruhet në librin e Isaisë. 

Misionari është lajmëtari që përmbush misionin e 

shërbëtorit të Zotit sikurse thuhet në Is 49,1. Në të 

njëjtën mënyrë, në Korint, Pali ka një vizion në të 

cilin i thuhet: “Mos ki frikë por vazhdo të flasësh dhe 

mos hesht, sepse unë jam me ty dhe askush nuk do të 

të bëjë keq, sepse unë kam një popull shumë të madh 

në këtë qytet (V.Ap 18,9-10). Pothuajse e njëjta gjë 

lexohet tek Is 41,10: “Mos ki frikë, sepse unë jam me 

ty; mos u habit, sepse unë jam Hyji yt. Do të të bëj të 

fortë dhe do të vij në ndihmën tënde më të djathtën 

time të fuqishme”. Pali duhet të përmbushë në Korint 

veprën e shërbëtorit të Hyjit. 

Për kombet 

Universalizmi është një prej karakteristikave të 

thelbësore të misionit të shën Palit. Është rrjedhoja 

e drejtëpërdrejtë e natyrës së fesë së re. Ai duhet tua 

shpallë Ungjillin Paganëve. Kjo shprehje e Gal 1,16 

përforcohet më së miri në V.Ap 26,17: “Për këtë do 

të të çliroj nga populli e nga paganët tek të cilët po të 

dërgoj”. Pali do të jetë përballë hebrenjve dhe paganëve 

një dëshmitar i të Ringjallurit, i dërguar i Zotit, 

që në mënyrë të barabartë më të dymbëdhjetët, e ka 

parë Atë personalisht. 

Pali, pra, duhet të takojë “kombet”. Kjo i referohet 

qoftë jo hebrenjve, ashtu edhe popujve që jetojnë 

jashtë Jeruzalemit. Dhe këtu kemi një prej pikave 

themelore të fesë së krishterë dhe të teologjisë së Palit: 

universalitetin e Shëlbimit. Krishti e ka dhënë jetën e 

tij për shumëkënd dhe don që çdo njeri të shëlbohet. 

Dashuria i tij, që digjej në një zemër Apostulli, do ta 

çojë atë deri në Spanjë (Rom 15,24), që ishte edhe 

kufiri i botës së njohur deri atëherë. 

Misioni dhe Kisha 

Pali quhet Apostull edhe pse nuk bënte pjesë në grupin 

e të dymbëdhjetëve. E drejta e Palit për ta mbajtur këtë 

titull, mbështetet mbi faktin se ai është dërguar nga 

Krishti i ringjallur për të predikuar (1 Kor 1,17). Për 

tu zbuluar njerëzve misterin e Krishtit (Gal 1,16; Ef 

3,8), dhe është shumë i ndërgjegjshëm për nderin që 

i bëhet duke e quajtur kështu: “Unë në fakt jam më i 

mbrami i apostujve, dhe nuk jam i denjë as të quhem 

apostull, sepse e kam përndjekur Kishën e Hyjit” (1 

Kor 15,9). 

Kështu Pali e përsëritë shumë shpesh se misioni i tij 

nuk është thjeshtë një detyrë kishtare, por një karizëm 

e vërtetë hyjnore. Ndoshta për këtë arsye shën Pali 

shkon ta takojë shën Pjetrin për të mos rënë në zhgënjimin 

se mos vallë ka vrapuar kot (Gal 2,2). 

Misioni i Palit 

I udhëhequr nga Shpirti 

Pali para së gjithash u drejtohet hebrenjve dhe më 

pas paganëve, Pali ishte misionar për të dy popujt 

(Rom 1,16). Plani strategjik i Palit ishte i thjeshtë: 

donte, për të përmbushur detyrën e tij, tu shpallte 

paganëve Ungjillin, e veçanërisht në vendet ku asnjëherë 

nuk ishte shpallur Gal 2,7; Rom 15,14-21). 

Pali shkonte nga njëri qytet në tjetrin duke përshkuar 

rrugët që kishin bërë romakët, në Arabi, në Siri, në 

Silici, në Qipro, në Azinë e Vogël, në Maqedoni, në 

Iliri, e sikurse e kishte parashikuar ai vetë edhe në 

Spanjë. Pali ja lë në dorë vullnesës së Zotit, drejtimin 

e rrugës së tij misionare. Edhe pse në të vërtetë ai 

e bënte projektin e udhëtimit ë tij, gjithnjë është 

shumë i ndjeshëm nda veprimit të Shpirtit Shejt dhe 

e lëshon veten të udhëhiqet nga Ai (V.Ap 16,9), i cili 

shpesh e udhëheq edhe nëpër persekutime. Ky është 

edhe shkaku i spostimeve të shpeshta të Palit, që e 

detyrojnë të largohet nga vende të ndryshme: Antioki 

(V.Ap 13,50-51); Ikon (14,5-6); Filipi (16,19-40); 

Selanik (17,5-9) dhe Efes (20,1). 

Sinagoga, sheshi publik 

Strategjia e Palit përqendrohet në qendrat e qyteteve, 

në qendrat e administratës romake, të kulturë greke 

dhe të pranisë hebraike, me qëllim që Ungjilli të 

përhapej duke u nisur nga bashkësitë që ai themelonte 

në ato vende. 

Kur Apostulli arrinte në një qytet, vendi i parë ku ai 

shkonte ishte sinagoga, në ditë e Shabbat, për të marrë 

pjesë në kultin fetar. Duke qenë i huaj, ai ftohej nga 

autoritetet fetare për të bërë interpretimin e Torah. 

Ishte rasti i volitshëm për të që të merrte fjalën dhe të 

shpallte Krishtin e ringjallur. Duke shpallur Ungjillin 

nëpër sinagoga, njerëzit mbesnin të habitur prej Palit. 

Edhe në mbarim të jetë së tij, kur arrin në Romë, i fton 

hebrejt që të vinin tek ai dhe ta dëgjonin (V.Ap 28). 

Përsa i takon ambientit pagan, tregimi i predikimit 

ne Agora-n e Athinës (V.Ap 17,16-34) na e bën 

të mundur të imagjinojmë se Pali shkonte shumë 

shpesh në ato vende publike për të predikuar. 

Sa herë që i jepej mundësia, ai nuk ngurronte ta 

shpallte Ungjillin e Krishtit, deri edhe në burg 

(V.Ap 16,25-34), ku thuhet për kthimin e një 

familjeje të tërë. 

Shtëpitë private 

Një vend tjetër thelbësor për misionin e Palit ishin 

shtëpitë private. Jeta e bashkësive të para të krishtera 

është ngushtësisht e lidhur me shtëpitë private. Ky 

vend ishte edhe pika e referimit dhe ishte edhe vendi 

i bashkimit të asamblesë së ditë së diel. Ky vend 

jepte edhe një farë sigurie, pasi kështu mund ti iknin 

persekutimeve dhe urrejtjes së sinagogës. 

Është shumë interesant fakti, se si Pali, e fton gruan e 

një pagani që mos ta lëshojë burrin (1 Kor 7,13-14). 

Kjo bëhet interesante ku vërejmë se shtëpia ishte 

vendi i kultit familjar. Zotat paganë kishin elterin e 

tyre. I zoti i shtëpisë ishte krejtësisht i lirë të shkonte 

në tempujt paganë për tu lutur, apo për të ushtruar 

funksionin meshtarak. 

Në shumë raste vërehet kthimi i tërë familjes: familja 

e Lidias dhe e rojës së burgut në Filipi (V.Ap 16,14- 

15.32-34), familjet e Krispos dhe Stefanës në Korint 

(V.Ap 18,8; 1 Kor 1,16; 16,15). 

Dëgjuesit e Pali 

Pali u drejtohet të gjitha shtresave të shoqërisë. Nëse 

korintasit ishin persona me nivel kulturor të ulët, 

Luka na e paraqet shpesh herë Palin në kontakt me 

persona që i përkasin shkallëve të larta të shoqërisë: 

Lidia, tregtarja e purpurit, por edhe me shumë gra 

që u përkisnin shkallëve të larta të shoqërisë në 

Selanik dhe në Berea (V.Ap 17,4.12), si dhe me 

shumë asiarkë (V.Ap 19,31) Këta të fundit përshkruhen 

edhe si miq të Palit. Është e mundur që këto 

të jenë edhe fryt i predikimit të tij. Në V.Ap 13,7 

Na paraqitet shembulli i Sergio Paolo, i cili ishte 

prokonsull në Pafo. 

Takimi me prokonsullin Festo si dhe me mbretin 

Agripa është shumë interesant, sepse na paraqet 

Palin i cili ju drejtohet dy personazheve të cilët janë 

në majat e shkallës shoqërore. Përballë Festos që e 

akuzon se është një i marrë, Pali i përgjigjet duke i 

bërë apel mbretit Agripa i cili besonte ne profetët 

(V.Ap 26,27), dhe e mbyll bisedën duke shprehur 

dëshirën që, herët a vonë, të gjithë të bëhen si ai, pra 

besimtarë V.Ap 26,29). 

Sipas 2 Tim 4, 16-17, Pali e ka shpallu Ungjillin edhe 

gjatë një procesi gjyqësor me romaket: “Në mbrojtjen 

time të parën në gjyq askush nuk qe me mua: të gjithë 

më lanë në baltë: mos iu marrtë askujt për të keq! Por 

Zoti qe me mua. Ai më dha fuqi që predikimi i Ungjillit 

të kumtohej plotësisht dhe ta dëgjonin të gjithë 

paganët. Hyji më shpëtoi nga goja e luanëve”. 

Këto kontakte dhe këto kthime, tregojnë më së miri 

se. Ungjilli, është i përshtatshëm dhe i domosdoshëm 

për të gjitha shtresat e shoqërisë. 

vijon në numrin e ardhshëm



9 

Kërkimi i Zotit është themeli i Europës 

Nga Prof. Lorenc Stojani 

PARIS, 13. Shtator 2008 – Para mbi 700 

intelektualëve dhe përfaqësuesve të botës 

së kulturës, midis të cilëve edhe Presidentët 

e dikurshëm të Francës Jacques Chirac dhe 

Giscard D’Estaing, Papa Benedikti XVI-të 

mbajti pasditen e djeshme fjalimin ndoshta më 

të shumëpritur të udhëtimit të tij pastoral në 

Francë. Para 2 vitesh, në të njëjtën ditë, ai kishte 

mbajtur fjalimin e famshëm të Regensburg-ut. 

Këtë herë bëhej fjalë për origjinën e teologjisë 

së Perëndimit dhe rrënjët e kulturës 

europiane. Benedikti XVI-të theksoi, se një 

kulturë thjesht pozitiviste, e cila në mënyrë jo 

shkencore do ta reduktonte çështjen e Zotit në 

diçka subjektive, do të përbënte kapitullimin e 

arsyes, heqje dorë nga premisat më të mëdha 

të saj dhe në këtë mënyrë një përmbysje të 

humanizmit, pasojat e së cilës nuk mund të 

ishin përveçse katastrofike. Ajo, çfarë e ka 

themeluar kulturën e Europës – kërkimi i Zotit 

dhe devotshmëria për t’i përkitur Atij, mbeten 

edhe sot themeli i kulturës së vërtetë. Në këtë 

çështje, diferencimi ndërmjet bindjes dhe lirisë 

nga njëra anë dhe ekstremeve të arbitraritetit 

subjektiv dhe fanatizmit fondamentalist nga 

ana tjetër, mbetet përsëri një mision edhe për 

gjeneratën e sotme. 

Në “lectio magistralis”-in e tij, Benedikti 

XVI-të e shtjelloi idenë e tij duke u bazuar në 

dy terma: atë të “kulturës” dhe vetë “fjalën”, 

logos-in e Shkrimit. Ai sqaroi, se ekzistojnë 

dimensione të kuptimit të fjalës apo fjalëve, të 

cilat u zbuluan vetëm në shoqërizimin e gjallë të 

kësaj fjale histori-bërëse. Përmes perceptimit në 

rritje të dimensioneve të ndryshme kuptimore, 

fjala nuk zhvlerësohet, por veçse shfaqet në 

dinjitetin dhe madhështinë e saj të plotë. Në këtë 

mënyrë, Krishterimi nuk është thjesht një fe librash, 

në kuptimin klasik; tek fjalët perceptohet 

fjala, vetë Logo-ja, e cila përmes kësaj larmie 

shpalos misterin e saj. 

Kjo strukturë karakteristike e Biblës është, 

sipas fjalëve të Papës, gjithmonë një sfidë 

e re për çdo brez. Nga vetë natyra e saj, ajo 

përjashton gjithçka që sot quhet “fondamentalizëm”. 

“Sepse fjala e vetë Zotit nuk është 

kurrë thjesht dhe vetëm aty në fjalët e tekstit. 

Për të mbërritur tek ajo kërkohet një transhendim 

dhe një proces i të kuptuarit, i cili vjen 

nga një lëvizje e brendshme e tërë qenies dhe 

për këtë arsye duhet të jetë edhe një proces 

jetësor. Gjithmonë dhe vetëm në unitetin dinamik 

të së tërës të gjithë librat bëhen një libër, 

në fjalën njerëzore dhe historinë njerëzore 

tregohet fjala dhe veprimi i Zotit në botë.” 

Në lidhje me këtë, Papa kujtoi se vendi ku po 

mbahej fjalimi i tij kishte lidhje me kulturën 

e manastireve. Natyrisht, synimi i murgjve 

nuk ka qenë të krijojnë një kulturë. Synimi i 

tyre ishte: “quaerere Deum” – kërkimi i Zotit. 

“Në trazirat e kohëve, të cilave dukej se nuk u 

rezistonte asgjë, ata kërkonin të bënin atë që 

ishte thelbësore – të përpiqeshin të gjenin atë 

që vlente dhe ekzistonte përgjithmonë, të gjenin 

Shkenca nuk mund të ndahet nga Zoti 

jetën vetë. Ata ishin në kërkim të Zotit.” Dhe 

kërkimi çoi tek fjala. Ka qenë e domosdoshme 

të mësoje të depërtoje në misterin e gjuhës, ta 

kuptoje atë në strukturën e saj dhe në mënyrën e 

të shprehurit të saj. Kështu, përmes kërkimit të 

Zotit do të bëheshin të vlefshme edhe shkencat 

profane, të cilat tregonin rrugën për tek gjuha. 

Për këtë arsye, shkolla dhe biblioteka në manastir 

ishin së bashku: “Manastiri i shërben 

eruditio-s, formimit dhe arsimimit të njeriut 

– formim në fund të fundit drejt asaj, që njeriu 

të mësojë t’i shërbejë Zotit. Por pikërisht kjo, 

përfshin edhe formimin e arsyes, arsimimin, 

përmes të cilit njeriu mëson të kuptojë tek fjalët 

fjalën e vërtetë. 

Fjala e Zotit, tha Papa Benedikti, të çon 

drejt lutjes, dhe lutja është e etur për muzikë. 

Nga kjo kërkesë e brendshme e dialogimit me 

Zotin dhe e të kënduarit për Zotin me fjalët e 

dhuruara prej vetë atij, ka lindur muzika madhështore 

e Perëndimit. Dhe këtu nuk bëhej fjalë 

për “kreativitet” privat, në të cilin individi i 

kushton vetes një përmendore dhe ka si bosht 

kryesor paraqitjen e Uni-t të vet; por, bëhej 

fjalë për të kuptuar me vëmendjen e “veshëve të 

zemrës” ligjet e brendshme të muzikës së vetë 

krijimit, format bazë të muzikës të vendosura 

nga krijuesi në botën e tij dhe tek njeriu, dhe 

në këtë mënyrë, për të gjetur muzikën e denjë 

për Zotin, e cila është njëkohësisht e denjë edhe 

për njeriun dhe mund t’i këndonte me dëlirësi 

dinjitetit të tij”. 

Papa theksoi, se Shkrimi ka nevojë për interpretimin 

dhe bashkësinë, në të cilën ai është 

krijuar dhe jetohet. Përmes perceptimit në rritje 

të dimensioneve të ndryshme kuptimore, fjala 

nuk zhvlerësohet, por veçse shfaqet në dinjitetin 

dhe madhështinë e saj të plotë. 

Një tregues thelbësor është liria dhe bindja, 

të cilat dilnin përtej çështjes së interpretimit të 

ligjit, duke përcaktuar mendimin dhe veprën 

e murgjve, si dhe hedhur rrënjë në kulturën e 

Perëndimit. 

Duke u nisur nga parimet bazë të manastireve, 

Benedikti XVI-të nënvizoi tre konkluzione 

themelore për shoqërinë moderne. 

Së pari, do të ishte fatale, nëse kultura e 

sotme europiane do mund ta perceptonte lirinë 

vetëm si mungese detyrimi (bindje), dhe në 

këtë mënyrë, ajo do të lihej në mënyrë të 

pashmangshme në duart e fanatizmit dhe arbitraritetit. 

Mungesa e detyrimit (bindjes) dhe 

arbitrariteti nuk janë liri, por shkatërrimi i saj. 

Më pas, motoja benediktine “ora et labora” 

tregon për atë që, Zoti, një, i vetmi dhe i 

vërteti, është edhe krijues: “Ai, Zoti i vetëm, 

punon; ai punon vazhdimisht në historinë 

dhe për historinë e njerëzimit. Në Krishtin 

ai shfaqet si person në punën e mundimshme 

të historisë.” Pikërisht në këtë mënyrë, manastiret 

kanë krijuar një “kulturë të punës”. 

Së treti, kjo kulturë e punës ishte e tillë, që 

pa të nuk mund të përfytyrohet krijimi i Europës, 

ethosit dhe botëkuptimit të saj. Me 

këtë ka të bëjë ajo që, puna dhe formimi i 

historisë së njeriut nënkupton bashkë-punim 

me krijuesin dhe bazohet në Zotin. Dhe, “aty 

ku kjo bazë mungon dhe njeriu vetlartësohet 

si zot krijues, ndërtimi i botës mund të 

shndërrohet shpejt në shkatërrim të saj.” 

Në fund të fjalës së tij, Benedikti XVI-të iu 

kthye kërkimit të Zotit, të cilin ai e cilësoi si 

qëndrimin e vërtetë filozofik – për ta hedhur 

shikimin nga e parafundit dhe për t’u nisur në 

kërkim të të fundit dhe të vërtetit”. 

Prandaj, duhet “të ekzistojë shpallja, e 

cila i flet njeriut dhe krijon bindje, që mund 

të shndërrohet në jetë. Në mënyrë që të hapet 

një rrugë në brendësinë e fjalës biblike 

si fjalë e Zotit, kjo falë duhet folur fillimisht 

së jashtmi.” Besimi i krishterë të mëson 

në këtë mënyrë mbi “arsyen e shpresës”. 

Shpallja misionare nuk është propagandë dhe 

nuk ka për qëllim të zgjerojë një grup të caktuar. 

Përkundrazi, ajo është një domosdoshmëri 

e brendshme, e cila rrjedh nga natyra e 

besimit: ”Zoti, të cilit i besuan të krishterët 

e parë, ishte Zoti i të gjithëve, i vetmi dhe i 

vërteti, i cili u shfaq në historinë e Izraelit dhe 

së fundi në birin e tij, duke dhënë përgjigjen, 

e cila lidhej me të gjithë dhe të cilën të 

gjithë njerëzit e presin në brendësinë e tyre.” 

Papa Benedikti tha, se pika më e thellë e meditimit 

dhe ndjesisë njerëzore e di në një farë 

mënyre, se duhet të ketë Zot; që, në fillesën e të 

gjitha gjërave nuk duhet të jetë e paarsyeshmja, 

por arsyeja krijuese; jo rastësia e verbër, por liria. 

“Risia e shpalljes së krishterë është, se ajo 

mund t’u thotë tashmë të gjithë popujve: Ai 

është shfaqur. Vetë Ai. Dhe rruga për tek Ai 

është tani e hapur. Lajmi i shpalljes së krishterë 

konsiston në një fakt: Ai është shfaqur. Por 

ky nuk është një fakt i verbër, por një fakt, që 

është vetë fjala – prani e arsyes së përjetshme 

në mishin tonë.” 

Sot duket vërtetë, sikur Zoti është kthyer 

për shumë njerëz në të panjohurin e madh. Por, 

ashtu si në kohën e Palit, edhe mungesa aktuale 

e Zotit është e shtrënguar në heshtje nga pyetja 

për të: “Quaerere Deum – Kërkoje Zotin dhe 

lëre atë të të gjejë; sot kjo nuk është më pak e 

nevojshme sesa në kohët e shkuara.”


10 

Mesazhi i Këshillit Papnor për Dialogun 

Ndërfetar me rastin e Bajramit 

Të dashur Miq Myslimanë, 

1. Me afrimin e përfundimit të muajit të Ramazanit, kam 

kënaqësinë që, sipas traditës tashmë të konsoliduar, 

t’ju dërgoj urimet e përzemërta të Këshillit Papnor për 

Dialogun Ndërfetar. Gjatë këtij muaji, të krishterët që 

jetojnë afër jush kanë ndarë me ju meditimet tuaja dhe 

kremtimet tuaja familjare; dialogu dhe miqësia janë 

forcuar. Lavdi i qoftë Zotit! 

2. Por, ashtu si edhe në të kaluarën, ky moment 

takimi miqësor na jep rastin të meditojmë mbi një 

temë aktuale e cila mund t’i pasurojë marrëdhëniet 

tona dhe të na ndihmojë ta njohim më mirë njëritjetrin, 

me vlerat tona të përbashkëta dhe me dallimet 

tona. Për këtë vit kemi menduar t’ju parashtrojmë 

temën e familjes. 

3. Një ndër dokumentat e Koncilit Vatikani II Gaudium 

et Spes, që flet për Kishën në botën e kohës sonë, 

pohon: “Shpëtimi i njeriut dhe i shoqërisë, si njerëzore 

ashtu dhe të krishterë, është i lidhur ngushtësisht 

me mirëqenien e bashkësisë bashkëshortore dhe 

familjare. Për këtë arsye të krishterët, së bashku 

me të gjithë ata që kanë nderim të madh për këtë 

lloj bashkësie, gëzohen sinqerisht për mbështetjet 

e ndryshme të cilat bëjnë të rritet sot mes njerëzve 

nderimi për këtë bashkësi dashurie si dhe respekti 

ndaj jetës, dhe që i ndihmojnë bashkëshortët dhe 

prindërit në misionin e tyre kryesor. Ata gjithashtu 

presin prej këtyre mbështetjeve rezultate më të mira, 

ndërsa përpiqen që t’i çojnë ato përpara” (n.47). 

4. Këto fjalë na kujtojnë me vend se zhvillimi i njeriut 

dhe i shoqërisë varet në pjesën më të madhe prej 

mirëqenies së bashkësisë martesore dhe familjare! 

Sa janë ata që mbartin, nganjëherë, gjatë gjithë 

jetës, peshën e plagëve të një gjendjeje familjare të 

vështirë ose dramatike Sa janë ata që rrokullisen 

në humnerën e drogës ose të dhunës duke kërkuar 

të mbushin më kot një fëmijëri të vështirë Të 

krishterë dhe myslimanë, ne mundemi dhe ne duhet 

të veprojmë të bashkuar për të ruajtur dinjitetin e 

familjes, sot dhe nesër. 

5. Në këtë fushë, ne kemi patur shpesh raste për të 

bashkëpunuar, qoftë në nivel lokal, qoftë në nivel 

ndërkombëtar, sepse të dyja palët, të krishterë dhe 

myslimanë, kanë një konsideratë të lartë për familjen. 

Familja, vendi ku dashuria dhe jeta, respekti për 

tjetrin dhe mikpritja takohen dhe përcillen, është 

sigurisht “qeliza bazë e shoqërisë”. 

6. Të krishterët dhe myslimanët nuk duhet të 

ngurrojnë të angazhohen jo vetëm për t’i ardhur 

në ndihmë familjeve në vështirësi, por edhe për 

të bashkëpunuar me të gjithë ata që dëshirojnë të 

përkrahin qëndrueshmërinë e institucionit të familjes 

si dhe ushtrimin e përgjegjësisë prindërore, në 

mënyrë të veçantë në fushën e edukimit. Nuk është e 

tepërt të kujtohet këtu se familja është shkolla e parë 

ku mësohet respekti për tjetrin, sipas identitetit të tij 

dhe dallimit të tij. Dialogu ndërfetar dhe ushtrimi i 

qytetarisë nuk kanë veçse dobi nga kjo gjë. 

7. Të dashur Miq, ndërsa agjërimit tuaj po i vjen 

fundi, të pastruar dhe të përtërirë prej riteve të fesë 

suaj, ju uroj që së bashku me familjet tuaja dhe me 

ata që i keni për zemër të njihni një jetë të qetë dhe 

të lumtur! 

Zoti i Tejetlartë ju mbushtë të gjithëve me mëshirën 

e tij dhe me paqen e tij! 

Një “PO” i thënë në adoleshencë është bërë angazhim jete. 

Motrat a Dashurisë së Shën Xhovana Antidës në festë në 

Katedralen e Tiranës. 

Nga Motër Renata Chiossi 

Eprore Rajonale e Evropës Lindore. 

Kushtet e para rregulltare nuk janë kurrë për t’u 

festuar në mënyrë solemne, sepse shënojnë fillimin 

e një ecjeje në kërkim të Zotit Dashuri, kërkim i 

konkretizuar në shërbim të të varfërve që Biri i Tij Jezusi 

na ka mësuar. Zakonisht forma solemne u jepet Kushteve 

të Përjetshme... 

Ne kemi menduar të celebrojmë këtë rit gjatë meshës 

të së dielës, e celebruar nga Imzot George Frendo, sepse, 

në një moment në të cilin në Katedralen tonë ndiqnin njëra 

tjetrën dasmat, donim të jepnim një shenjë, se si, edhe sot, 

Jezusi thërret të rinjtë për ta ndjekur në jetën e shuguruar 

në komunitet. Të lexosh shenjat e kalimit të Zotit në jetën 

e personave është shumë interesante dhe liron nga zemra 

lavdërimin Atij. 

Pesë vite më parë Elda Nikolli, e shoqëruar nga i ati, 

vinte në shtëpinë tonë, të motrave të Dashurisë së Sh. Xh. 

A. Thouret për të filluar studimet universitare. Pas disa 

muajsh ka kërkuar të nisë një ecje për të njohur kongregatën 

tonë sepse ndjente që Zoti e thërriste të bëhej murgeshë. 

Kështu, hap pas hapi, Elda mori vendimin e saj për të filluar 

ecjen si postulante, foli me familjen. Nga ai moment 

nisi “lufta”, Elda mbeti vetëm për “vetëm me Zotin” për të 

vazhduar për të thënë “PO-në” e saj. Ne e kemi shoqëruar 

me përkushtim dhe dashuri, por edhe me reflektim dhe 

verifikim të vazhdueshëm për t’u siguruar që thirrja a saj 

të ishte e vërtetë. Pastaj Elda bëri hyrjen në novicjatin tonë 

evropian që ndodhet në Romë dhe ka qëndruar atje për dy 

vjet, gjithmonë e kundërshtuar nga familja. 

Dje, në Tiranë, Elda ka thënë “PO-në” e saj dhe aty 

të pranishëm ishin babai, motra me fëmijët, xhaxhallarët, 

daja dhe hallat. Zoti me të vërtetë i shndërron ndjenjat e 

zemrës sonë. 

Kemi pasur gëzimin të kishim, si bashkëcelebrues 

shumë të dashurin tonë don Gjergj Meta, i ngarkuari i atëhershëm 

(kur Elda ishte studente) i baritores universitare, ishte 

edhe don Beni famullitari i Fanit, si dhe don Carmine. 

U mallëngjeva dhe ndjeva që po lindte nga zemra ime 

lavdërimi Zoti. “ kur Zoti thërret dhe ne e dëgjojmë, Ai na 

jep gjithçka kemi nevojë”. Këto fjalë që themeluesja jonë 

theksonte shpesh dhe që ne këndojmë për t’i pohuar. Me të 

vërtetë Zoti na jep gjithmonë ndihmën e Tij. 

Edhe Arqipeshkvi ynë Imzot Rrok Mirdita na kujtoi 

me një dhuratë të vogël dhe kjo na bën të çmojmë akoma 

fjalët që themeluesja jonë thoshte “jam bijë e Kishës, jini 

edhe ju me mua”. Ne me të vërtetë duam të jetojmë brenda 

realitetit tonë kishtar duke dhënë maksimumin tonë, për 

ta ndihmuar të rritet duke ofruar edhe ndonjë sakrificë të 

vogël, sepse e dimë se për të krijuar “bashkësi” sakrificat 

janë të domosdoshme. 

Ndërsa ndjej të falënderoj të gjithë për praninë e shumtë, 

bashkmotrat e mija të bashkësisë së Elbasanit, të bashkësisë 

së Fanit, por edhe ato të kongragatave të tjera. Dua të 

falënderoj vajzat që jetojnë dhe që kanë jetuar me ne dhe 

të gjithë pjesëtarët e famullisë, duke përfshirë korin. Me të 

vërtetë fjala “Faleminderit” tingëllon bukur. 

Pastaj kemi bërë një festë të vogël në sallat e famullisë 

ku kemi parë, që gëzimi dhe thjeshtësia e pjesëmarrësve, 

nën tingullin e çiftelisë, që i ka rënë kopshtari i famullisë, 

Gjergji, u shprehte në kërcim dhe në këngë. Të mëdhenj 

dhe të vegjël, laik dhe rregulltarë, së bashku që shprehin 

gëzimin. 

Me tu kthyer në shtëpi motër Elda i ka telefonuar s’ëmës 

e cila, shumë e qetë, i ka thënë “tani që ti dhe Adelina jeni 

veshur, mos t’ju shkojë mendja ta hiqni kurrë më”. Me të 

vërtetë ndërrimi ka qenë i plotë, edhe i s’ëmës që aq fort e 

ka kundërshtuar deri para pak ditësh. Erdhi, në zemrat tona 

ftesa për besnikëri. Edhe unë, bashkë me të gjitha motrat e 

Dashurisë të Sh. Xh. Antidës kërkoj dhuratën e besnikërisë, 

të koherencës dhe të gatishmërisë për të punuar në këtë 

vresht, e vendosur në këtë tokë të Shqipërisë, vresht që ka 

shumë nevojë për punëtorë/re të tjerë/ra.



11 

Ju duhet të jeni dëshmitarë të 

dashurisë së Atit në mesin e njerëzve 

Nga Monda Legjisi 

Që prej momentit të parë ta hapjes, apo me mire 

të themi të fillimit të punës dhe shërbimit 

baritor në famullinë tonë të Don Emanuelit, vendi 

përherë gumëzhin nga prania e shumë fëmijëve, të 

rinjve e të rejave që përherë e frekuentojnë kishën 

tonë. 

Mamurrasi, si qytet i harruar prej gjithkujt, 

larg prej rrugës kombëtare, pa ndonjë industri të 

rëndësishme në të, nuk ofron për të rinjtë pothuajse 

asgjë që të mund të quhet moralisht argëtuese, me 

përjashtim të klubeve, bilardove apo lojërave të 

fatit. Mamurrasi pra, i harruar prej pushtetarëve, 

prej njerëzve, por jo prej Zotit. Këtë e them me 

plot bindje kur shprehem kështu, pasi Zoti vetë ka 

dashur që të gjithë ata që nuk duan rrëmujën e pa 

kriter, zhurmën që duket se të mbush plot e përplot 

përbrenda por që sapo mbaron të lë boshllëk të pa 

imagjinueshëm, por duan një vend ku të mund të 

rrinë të qetë, larg zhurmave dhe shanseve të këqija 

të kësaj bote, por afër Zotit që i ka krijuar, i don e 

i mbron si krijesa të tija, na ka dhuruar Kishën tonë 

dhe ambientet e saja. Aty neve, luajmë, qeshim, 

ankohemi dhe lutemi. Aty është streha e jonë. Dhe 

këtë strehë famullitari ynë Dom Emanuele Cutajar, 

si dhe Motrat Adhurueset e Gjakut të Krishtit kanë 

ditur më së miri të na hapin, të na pranojnë, të na 

mësojnë dhe me mirësjellje dhe butësinë që u takon 

shërbëtorëve të Zotit, një meshtari apo një motre, 

si dhe të na përcjellin përjashta saj, me misionin që 

dhe të tjerëve nëpër familjet tona tua përçojmë këtë 

mirësi që ne marrim aty. 

Gjatë kësaj vere, aktivitetet që kemi bërë më 

grupmoshat e ndryshme kanë qenë të shumta. Njëri 

ndër aktivitetet që na ka lënë të gjithëve mbresa të 

pashlyera ka qenë një kamp veror i organizuar për 

tre ditë për fëmijët dhe adoleshentet që frekuentojnë 

kishën e Mamurrasit. Të pranishmit që kanë marrë 

pjesë në këtë kamp veror kanë mbetur te kënaqur nga 

bukuria e natyrore e vendit, pra famullisë së Bizës 

ku kemi qëndruar si dhe nga afërmiteti i njerëzve të 

fshatit Bizë. 

Në fakt, gjatë vitit, famullia organizon edhe 

aktivitete e takime të ndryshme sociale e kulturore 

ndër të cilët; 

-shëtitje ne plazhin e Shëngjinit. 

-shëtitje kulturore në Shkodër Krujë e Berat etj. 

-momente pasimi çdo ditë. 

-lojra sportive si psh: footboll ping-pong, etj. 

Çdo ditë kisha dhe shtëpia e famullitarit hapet 

për fëmijët dhe adoleshentet që dëshirojnë të 

frekuentojnë kishën tonë. Aty të gjithë në ndihemi si 

një familje ku bisedojnë për jetën e përditshme, ose 

duke parë ndonjë film, video. Përveç bisedave dhe 

lojërave argëtuese, bujaria e famullitarit tonë nuk na 

lë asnjëherë pa një kafe, biskota etj. 

Qoftë gjatë kohës së Krezhmeve po ashtu edhe 

gjatë kohës së Ardhjes, përherë të gjithë jemi të 

angazhuar që shpirtërisht ti presim sa ma mirë festa 

që shënjojnë bazën dhe themelin e fesë sonë, dhe si 

rrjedhojë përherë jemi të angazhuar që edhe nga ana 

e jashtme ti përgatisim sa ma mirë, edhe nëpërmjet 

dramatizimeve me personazhe të gjalla, ku secili prej 

nesh kërkon të mishërojë edhe ndonjë personazh të 

historisë biblike që në të njëjtën kohë bëhet edhe 

historia e jonë. 

Një gjë e cila nuk mund të kalojë pa u përmendur, 

ka lidhje edhe me realitetin tonë shqiptar, por në rastin 

konkret flas për Mamurrasin dhe Famullinë tonë. 

Dua të them, si kudo, popullsia e krishterë shqiptare 

bashkëjeton me besimet e tjera, dhe ato persona ne 

i kemi kudo, në rrugë, shkollë, punë e në të gjitha 

sferat e jetës. Rinia e cila frekuenton ambientet e 

famullisë sonë, nuk është e gjitha e krishterë, dhe 

ky fakt për famullitarin tonë nuk përbën asgjë tjetër 

veçse një motiv gëzimi edhe më të madh. Për atë, të 

gjithë ne, nuk jemi asgjë më shumë e as më pak, sesa 

krijesa të Zotit, që dashuria e Tij i ka sjellë në këtë 

botë dhe që dashuria e Tij duhet ti mbajë e ti drejtojë. 

Ai shpesh herë na e thotë këtë gjë: “Ne duhet të jemi 

dëshmitarë të dashurisë së Atit në mesin e njerëzve, 

dhe jo gjykatës të atyre që na rrethojnë”. 

Kuptohet se, ajo që e mban të gjallë frymën 

vëllazërore në famullinë tonë është lutja. Kështu, 

përveç momenteve të përbashkëta me gjithë 

besimtarët e famullisë, grupi i të rinjve më të rritur, 

një herë në javë, çdo të shtune, përgatisin për gjysmë 

ore lutjet e “Taize”. 

Me shpresën se së shpejti do t’ju tregojmë për 

aktivitetet tona të dimrit, dëshirojmë që edhe nga të 

rinjtë e famullive të tjera të dimë mbi punën e tyre, 

në mënyrë që eksperienca e të qëndruarit tonë me 

Zotin të pasurohet dhe forcohet edhe më shumë. 

Arkidioqeza Metropolitane Tiranë-Durrës 

Programi i Baritore Rinore Dioqezane 2008-2009 

Edhe këtë vit Baritorja Rinore Dioqezane 

nisi punimet e saj rreth programit një vjeçar 

për ministranta, adoleshentët dhe të rinjtë. Në 

takimin e parë mbajtur pranë ambienteve të Arkidioqezës 

sonë me praninë edhe të drejtorit të këtij 

komisioni At Giovanni Salustri u paraqit programi, 

i cili do t'i shërbej grupeve rinore, lëvizjeve, etj, të 

Dioqezës si rekomandim për takimet e ndryshme 

që do të zhvillohen. 

Komisioni Baritor Rinor, fton të gjithë të 

rinjtë të bëhen pjesë e këtij programi dhe të 

kontribuojnë me sa të kenë mundësi gjatë këtyre 

aktiviteteve. Po ashtu u kërkohet edhe drejtuesve 

të tyre vëmendje dhe përkushtim rreth temave 

dhe debateve që do të zhvillohen në takimet 

e ndryshme. Pas takimeve dhe reflektimeve u 

vendos që për vitin Baritor 2008-2009 të jetë 

ky programi: 

08.11.2008 

Forumi I - Tiranë (Shkolla Ylber) 


Takimi i Adoleshentëve I - Tiranë (Qendra Don 

Bosko) 

17.01.2009 

Lutja për Paqen 

21.02.2009 

Forumi II - Tiranë (Shkolla Ylber) 

07.03.2009 

Takimi i Adoleshentëve II - Tiranë (Qendra Don 

Bosko) 

04.04.2009 

Dita Rinore Dioqezane 

18.04.2009 

Forumi III - Tiranë (Shkolla Ylber) 

09.05.2009 

Dita e Ministrantave 

23.05.2009 

Konkursi Biblik 

Duke uruar që edhe gjatë këtij viti të kemi 

një bashkëpunim të frytshëm, po jua dërgojmë 

të gjithëve si ftesë këtë program, të bindur që 

do t'i mbani këto nisma parasysh në programet 

tuaja. 

Komisioni Baritor pret çdo lloj sugjerimi dhe 

për ndryshime të mundshme do të jeni të informuar 

në kohë. Duke ju falënderuar paraprakisht për 

bashkëpunimin tuaj ju përshëndesim dhe ju urojmë 

një vit baritor plot hire.


12 

Mesazhet e Zojës - Medjugorie 

Nga Majlinda Gjoni 

DUKJA VJETORE MIRJANA 

DRAGICEVIC - SOLDO 18 

MARS 2008 

Vegjentja Mirjana Dragicevic - Soldo ka pasur 

dukje të përditshme që prej 24 qershorit 

1981 deri me 25 dhjetor 1982. Në rastin e 

dukjes së sajë të fundit të përditshme, ku i 

ka zbuluar dhe sekretin e dhjetë, Virgjëra 

i thaj asaj se do ti paraqitej çdo vit me 18 

mars, dhe ashtu ka ndodhur gjatë gjithë këtyre 

viteve. 

Më shumë se një mijë shtegtarë mblidhen 

për të lutur Rruzaren pranë bashkësisë 

“Cenacolo”. 

Dukja e Zojës ka filluar në orën 14:01 dhe 

ka zgjatur deri në orën 14:08. 

Mirjana ka thënë këto fjalë: 

Nuk e kam parë asnjëherë Zojën ta na drejtohet 

neve në atë mënyrë. Ka shtrirë krahët e 

sajë drejt nesh dhe krahë të shtrira ka thënë: 

“Të dashur bij, sot i shtrij krahët e mi drejt 

jush. Mos kini frikë ti pranoni. Ato duan 

tu japin dashuri, paqe dhe tu ndihmojnë 

në shëlbim. Për këtë, bijtë e mi, pranojini. 

Mbusheni zemrën time me gëzim dhe unë 

do t’ju udhëheqi drejt shenjtërisë. Rruga mbi 

të cilën unë ju udhëheqi është e vështirë, plot 

me prova dhe me rënie. Unë do jam me ju 

dhe krahët e mi do ju mbrojnë. Të jeni të 

qëndrueshëm me qëllim që në mbarimin 

e ecjes sonë të përbashkët, me gëzim dhe 

dashuri të mund të kapemi dorë për dorë më 

Birin tim. Ejani me mua, mos kini frikë, Ju 

falënderoj”. 

DUKJA VJETORE 

E VIRGJËRËS VEGJENTES 

IVANKA 

Vegjentja Ivanka Ivankovic Elez ka pasur 

dukjen e saj të zakonshme vjetore me 25 

qershor 2008. Sipas dëshmisë së vegjentes 

Vicka, Marija dhe Ivan e shohin Zojën çdo 

ditë, ndërsa Mirjana, Ivanka e Jakov e shohin 

çdo vit. 

Me rastin e dukjes së saj të fundit të përditshme 

me 7 maj 1985 Zoja, duke i zbuluar 

sekretin e dhjetë dhe të fundit, I pati thënë 

Ivankës se që gjatë gjithë jetës së saj do ti 

shfaqej një herë në vit. Kështu ka ndodhur 

edhe këtë vit. Ivanka e ka parë Zojën, për 6 

minuta, në shtëpinë e familjes së sajë. Pasi e 

ka parë Zojën, vegjentja Ivanka ka thënë: 

"Zoja më ka folë për sekretin e nëntë. Na ka 

dhënë bekimin e saj si nënë." 


Të dashur bij, me kohën e Krezhmeve ju i 

afroheni një kohë plot hire. Zemra juaj është 

si toka e papunuar dhe është gati të marrë 

frytin në të cilin do të rriteni të mirë. Bijtë e mi ju 

jeni të lire të zgjidhni të mirën ose të keqen. Për 

këtë ju ftoj të luteni dhe të bëni pendesë. Mbillni 

gëzimin në zemrat tuaja, fryti i gëzimit do të rritet 

në zemrat tuaja, për të mirën tuaj dhe të tjerët do të 

shohin dhe do të marrin nëpërmjet jetës tuaj. hiqni 

dorë nga mëkati dhe zgjidhni jetën e pasosur. Jam 

me ju dhe ndërmjetësoj për ju përpara Birit tim. Ju 

falënderoj që i jeni përgjigjur thirrjes time. 


Të dashur bij, në këtë kohe hiri ju ftoj përsëri në 

lutje dhe pendesë. Që dita juaj të jetë e ndërthurur 

me lutje të shkurtra dhe të zjarrta për të gjithë ata 

që nuk e kanë njohur dashurinë e Zotit. Ju falënderoj 

që i jeni përgjigjur thirrjes time. 


Të dashur bij, ju ftoj të punoni për kthimin tuaj. 

Jeni akoma larg me zemrat tuaja në takimin me 

Zotin. Për këtë kaloni me shumë kohë që të jetë 

e mundur në lutje dhe adhurimin e Jezusit në të 

Shenjtërueshmin Sakrament të altarit, derisa ai tu 

ndryshojë, dhe të vendosë në zemrat tuaja një fe 

të gjalle dhe dëshirën e jetës së pasosur. Çdo gjë 

kalon bijtë e mi, vetëm Zoti qëndron. Jam me ju 

dhe ju inkurajoj me dashuri. Faleminderit qe i jeni 

përgjigjur thirrjes time. 


Të dashur bij, edhe sot ju ftoj të gjithëve të 

rriteni në dashurinë e Zotit si një lule në rrezet e 

ngrohta të pranverës. Në këtë mënyrë gjithashtu 

bijtë e mi rrituni në dashurinë e Zotit, dhe transmetojuani 

të gjithë atyre që janë larg nga Zoti. 

Kërkoni vullnetin e Zotit dhe bëjuni mirë atyre 

që Zoti i ka vendosur në rrugën tuaj, dhe të jeni 

dritë dhe gëzim. Faleminderit që i jeni përgjigjur 

thirrjes time. 


Të dashur bij, në këtë kohë hiri në të cilën Zoti 

me ka lejuar të jem me ju përsëri, ju ftoj në 

kthim. Punoni për shpëtimin e botës në mënyrë 

të veçantë ndërkohë që unë jam me ju. Zoti 

është i mëshirshëm dhe jep hire të veçanta, këtë 

kërkojeni nëpërmjet lutjes. Unë jam me ju dhe 

nuk ju lë vetëm. Faleminderit që i jeni përgjigjur 



Të dashur bij, edhe sot me gëzim të madh në 

zemrën time ju ftoj që të më ndiqni dhe të dëgjoni 

mesazhet e mia. Jeni transmetues të gëzueshëm 

të paqes dhe të dashurisë në këtë botë pa 

paqe. Jam me ju dhe ju bekoj të gjithëve me Birin 

tim Jezusin mbret i paqes. Faleminderit që i 

jeni përgjigjur thirrjes time. 


Të dashur bij, në këtë kohë që ju po mendoni për 

pushimin e trupit, unë ju ftoj në kthim. Lutuni e 

punoni në mënyrë që zemra juaj të ketë etje për 

Zotin krijues që është pushim i vërtetë për trupin 

dhe shpirtin tuaj. Qe ai te kthejë fytyrën e tij dhe 

t’ju japë paqen e tij. Jam me ju dhe ndërmjetësoj 

para Zotit për secilin nga ju. Faleminderit që i 

jeni përgjigjur thirrjes time. 


Te dashur bij, edhe sot ju ftoj në kthimin personal. 

Jeni ju që shndërroheni dhe me jetën tuaj 

dëshmoni, duani, falni dhe transmetoni gëzimin 

e të Ringjallurit në këtë botë në të cilën Biri im 

ka vdekur dhe njerëzit nuk e ndjejnë nevojën për 

ta kërkuar dhe zbuluar në jetën e tyre. Adhurojeni 

dhe shpresa juaj të jetë shpresë për ata që nuk 

e kanë Jezusin. Faleminderit qe i jeni përgjigjur 


25.09. 2008 

Të dashur bij, të jetë jeta juaj përsëri një vendim 

për paqe. Të jeni të gëzuar dhe transmetoni paqe 

dhe mos harroni që ju jetoni në një kohë hiri ku 

Zoti ju jep juve hire të mëdha nëpërmjet pranisë 

time. Mos u mbyllni në vetvete bijtë e mi, por, 

bëni mirë në këtë kohë dhe kërkoni dhuratat e 

paqes dhe dashurisë për jetën tuaj, kështu që ju 

të mund të bëheni dëshmitarë tek të tjerët. Unë 

ju bekoj me bekimin e një nëne. 

Faleminderit qe i jeni përgjigjur thirrjes time.

Shtator 2008 Çmimi 30 lekë Organ i ... - kishadhejeta.com

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?