Kjo është dita që na e fali Zoti Alleluia, Alleluia - kishadhejeta.com

Kjo është dita që na e fali Zoti,
të gëzojmë e të ngazëllojmë.
Alleluia, Alleluia.
Organ i permuajshem informacioni i METROPOLISE tIRANE-DURRES Nr. 3
Ma r s 2008 Çmimi 30 lekë
Krishti u ngjall
Kjo është dita
që na e fali Zoti
Alleluia, Alleluia

mars 2008 Kisha dhe jeta
2
PËRMBAJTJA
Pashkët e ringjalljes në Katedralen
e Shën Palit në Tiranë
Krishti i ringjallur shëron plagët
e njerëzimit
Nga Marsida Sadikja
E Premtja e Shenjtë, moment për
të reflektuar mbi martirët e fesë
Kisha ka nevojë që të pastrohet,
ka thënë Papa Benedikti i XVI
të Dielën e Larit
Nga Dom Marjan Lumçi
Udha e Kryqit në Milot
Nga At Givanni Peragine
Vizita Baritore e Shkëlqesisë së
Tij Imzot Rrok Mirdita në Mamurras
dhe Zhejë
Nga Dom Emanuele Cutajar
Të qenurit vetëm apo të ndjerit
vetëm!
Nga: Enkelejda Gjoza
Çasti i Nënës
Nga Dom Marjan Lumçi
Adoleshenca, kohë pritjeje dhe
shprese
Nga Eda Paluca
Kur papa Gjon Pali II hapi rrugët, që
të rinjtë e mbarë botës të takoheshin
Nga Elidon Dodaj
Kjo është dita që na e fali Zoti, të
gëzojmë e të ngazëllojmë. Alleluia,
Alleluia.
Nga Renato Gjika
Isha duke të pritur ty
Nga Ensuela Prenga
Tri monedhat
Vrapuesi i paqes
Nga Dom Henricus Veldkamp
faqe 3
faqe 5
faqe 5
faqe 6
faqe 6
faqe 7
faqe 7
faqe 8
faqe 9
faqe 10
faqe 10
faqe 11
faqe 11
faqe 11
Kalendari Liturgjik
Ditën e parë të javës, në mëngjes, ende
pa dalë drita, erdhi Maria Magdalenë
te varri dhe pa se guri ishte hequr
prej varrit. Atëherë erdhi me vrap te
SimonPjetri dhe tek ai nxënësi tjetër,
të cilin Jezusi e donte dhe u tha: “E
kanë marrë Zotërinë prej varrit e nuk
dimë se ku e kanë vënë.”
Atëherë dolën Pjetri dhe ai nxënësi
tjetër e u nisën drejt varrit. Vraponin
të dy bashkë, por ai nxënësi tjetër ia
kaloi Pjetrit dhe arriti i pari te varri.
Ai u përkul dhe pa pëlhurat e vëna aty,
por nuk hyri. Ndërkaq mbërriti edhe
SimonPjetri që po vinte pas tij dhe
hyri në varr. I pa pëlhurat e vëna dhe
rizën që pati qenë në kokë të Jezusit.
Kjo nuk ishte me pëlhura, por veçmas
e palosur në një vend.
Atëherë hyri edhe ai nxënësi tjetër, që
mbërriti i pari te varri, pa e besoi. Në
të vërtetë, ende nuk e kishin kuptuar
Shkrimin shenjtë: se duhej që Ai të
ngjallej së vdekuri.
Atëherë nxënësit u kthyen në shtëpi.
Prill 2008
Ringjallja e Jezusit
(Mt 28, 110; Mk 16, 18; Lk 24, 112)
2 prill - Sh. Françesku nga Paula
4 prill – Sh. Izidori
6 prill
E DIELA III e PASHKËVE (A)
7 prill – Sh. Gjon Pagëzues nga Salle
11 prill – Sh. Stanislavi
13 prill
E DIELA IV e PASHKËVE (A)
20 prill
E DIELA V e PASHKËVE (A)
21 prill – Sh. Anselmi
23 prill – Sh. Gjergji
25 prill – Sh. Marku
26 prill
ZOJA E KËSHILLIT TË MIRË
PAJTORJA E SHQIPNISË
27 prill
E DIELA VI e PASHKËVE (A)
29 prill – Sh. Katerina nga Siena
30 prill – Sh. Donati
Drejtor i përgjithshëm:
Imzot George Frendo
Kryeredaktor:
D. Marjan Lumçi
Sekretar:
Nikollë Loka
Redaksia:
Kolec Çefa
Ana Stakaj
Zef Skanjeti
Alban Guri
Grafika:
Pjerin Sheldija
Elis Gjoni
Foto: Pici
Adresa:
Katedralja e Shën Palit,
Bulevardi Zhan D’Ark,
Tiranë, Shqipëri
E-mail: mlumci@hotmail.com
http://kishadhejeta.googlepages.com

mars 2008
Kisha dhe jeta
3
Krishti u ngjall - Pashkët e ringjalljes
në Katedralen e Shën Palit në Tiranë
Predikimi i Sh. T. Imzot Rrok Mirdita
Arqipeshkëv Metropolit i Arkiodioqezës Metropolitane Tiranë-Durrës
di se kërkoni Jezusin, të kryqëzuarin.
E Nuk është këtu, është ringjallur.”
Shumë të dashur vëllezër e motra, këto
fjalë të engjëllit pranë varrit të zbrazur të
Krishtit, nuk kanë tronditur dhe shndërruar
vetëm jetën e Marisë Magdalenë dhe
të Marisë tjetër që kishin shkuar tek varri,
nuk kanë tronditur dhe shndërruar vetëm
jetën e apostujve dhe të disa të krishterëve,
por kanë tronditur dhe shndërruar historinë.
“Ai është ringjallur!” Kush është ai që është
ringjallur dhe pse është vdekja dhe ringjallja
e tij themeli i jetës së botës
Historia e Krishtit, e zhvilluar në një
province të vogël të perandorisë së madhe
romake, prek historinë e të gjithë njerëzve,
sepse Krishti është njeriu. Ponc Pilati, gjatë
gjyqit të këtij njeriu të jashtëzakonshëm që
kishte trazuar ndërgjegjet e papastra të pushtetit
fetar e politik të kohës së vet, ua paraqiti
Jezusin hebrenjve që kërkonin vdekjen e tij,
duke u thënë: “Ja njeriu!”Gjyqi i Krishtit dhe
dënimi i tij me vdekje në Jeruzalem, kryqëzimi
i tij jashtë qytetit të shenjtë, vdekja
e tij mes dy mëkatarëve nën gozhdat dhe
heshtat e ushtarëve romake dhe nën ironinë
e hidhur të priftërinjve hebrenj, janë historia
e njerëzimit, sepse Krishti është njeriu. Në
Krishtin e dënuar me vdekje padrejtësisht,
të përqeshur e të fyer, të vuajtur e të varur
në kryq, shohim njeriun, mbi të cilin rëndon
mëkati që mbulon me shëmtimin e vet tërë
shkëlqimin e bukurisë.
Historia e njerëzimit është e prekur thellë
nga realiteti i mëkatit i cili e shëmton tokën
duke shpërfytyruar njeriun. Dhe pasoja e
fundit e mëkatit është vdekja, ky realitet i
pashmangshëm që mbulon me errësirën e
vet bukurinë e jetës dhe forcën e shkëlqimit
të saj.
Në kryqin e Krishtit dhe në vdekjen
e tij gjendet e shprehur tërë varfëria
njerëzore dhe dëshira e fuqishme e njeriut
për të mos qenë i braktisur nga Hyji.
Përballë mjerimit dhe vdekjes duket sikur
Hyji ose nuk ekziston, ose është i pafuqishëm.
“Nëse je Biri i Hyjit, zbrit nga kryqi” i thonë
kryqëzuesat Jezusit. Nga ana e tij Jezusi përjeton
në kryq vetminë e tmerrshme dhe ndjenjën
e braktisjes nga Hyji, prandaj thërret: “Hyji
im, Hyji im, përse më ke braktisur” Kureshtja
e atyre që gjenden tek kryqi i Krishtit pa
dashuri ndaj Hyjit dhe njeriut të kryqëzuar, i
shtyn të thonë: “Ka thirrur Hyjin, të shohim
a do te vijë për ta shpëtuar”.
Por në orën e kryqit Hyji hesht dhe në
heshtjen e Hyjit vdes Biri i tij, duke thënë: “O
Atë, në duart e tua po e dorëzoj shpirtin tim”.
Përballë situatës së dhimbjeve njerëzore,
përballë tragjedive që vërshojnë mbi botën,
përballë kryqit të ekzistencës së përditshme
që rëndon në një mënyrë apo në një tjetër
mbi shpirtrat e njerëzve të çdo kohe, lind
vetvetishëm thirrja njerëzore: “Hyji im, Hyji
im, përse më ke braktisur”. Një njerëzim i
braktisur nga Zoti, një njerëzim dhe një shoqëri
që e braktis Zotin, nuk mund ta njohë
shkëlqimin e shpresës, ngushëllimin e besimit,
forcën e dashurisë. Tek kryqi i Krishtit, kryqëzuesat
thonë: “Ka thirrur Hyjin, të shohim
a do të vijë për ta shpëtuar”.
Pasi Krishti vdes, të gjithë largohen, duke
menduar se vdekja është fundi, duke pandehur
se Hyji e ka braktisur njeriun e kryqit, duke
lënë gjithçka nën pushtetin e vdekjes. E nëse
Ai, i drejti, Biri i Hyjit, ka vdekur i braktisur
nga Ati qiellor, atëherë duket sikur vdekja e
tij është provë se njeriu është një eksperiment
i dështuar i Hyjit.
Nëse njeriu, kjo krijesë kaq madhështore,
është krijuar për të vdekur, krijimi është
një ironi e hidhur ose një fitore e së keqes.
Por, pikërisht kur të gjithë e kanë humbur
shpresën, kur gjithçka është krejtësisht e pamundur
për njerëzit, kur duket sikur vdekja ka
vënë në heshtje edhe hirin e Hyjit, pikërisht
në vdekje, në vendin e braktisjes së skajshme,
Hyji ndërhyn me fuqinë e jetës, ndërhyn tek
varri i Jezusit nga Nazareti, duke i dhënë fund
shterpësisë së varrit, dhe duke ringjallur në
jetë Birin e tij të vdekur për ne, për të shpaguar
me vdekjen e tij mëkatin tonë, për të prekur
me vdekjen e tij vdekjen tonë e për të na dhënë
me ringjalljen e tij forcën e jetës dhe shpresën
e ringjalljes.“Po thërret Hyjin, të shohim a do
të vijë për ta shpëtuar”.
Shumë të dashur vëllezër e motra, pashkët
janë shpëtimi i Hyjit, sepse shpëtimi nuk është
shmangia e vdekjes, por mundja e saj, duke i
kaluar mes per mes. Në mes të vdekjes Hyji
na ka shpëtuar nga vdekja me anë të vdekjes
dhe të ringjalljes së Birit të vet. Në mes të
vdekjes ai është zbuluar si Hyji i jetës. Në mes
të vdekjes na ka treguar se nuk e ka braktisur
njeriun dhe me praninë e tij e ka shndërruar
vdekjen në jetë.
Skena e ungjillit sipas Mateut që na tregon
ngjarjen e ringjalljes në paraqet më mënyrë
të mrekullueshme dinamikën e jetës që
shpërthen nga vdekja dhe ringjallja e Krishtit
dhe vërshon në shpirtrat e njerëzve, duke e
gjallëruar historinë.
-vijon në fq. 3-
fotot M. Pici

mars 2008 Kisha dhe jeta
4
Dëgjohet një tërmet i fuqishëm, zbret një
engjëll nga qielli, rrotullon gurin e një varri,
ulet mbi atë gur me pamjen e rrufesë, i veshur
me rroba të bardha si bora dhe thotë: “Mos kini
frikë! E di se kërkoni Jezusin, të kryqëzuarin.
Nuk është këtu, është ringjallur, siç kishte thënë.
Ejani e shikoni vendin ku e kishin vendosur”.
Tre ditë më përpara Pilati kishte thënë: “Ja
njeriu!”. Tre ditë më përpara dukej sikur
njeriu ishte krejtësisht nën pushtetin e fuqive
të kësaj toke, tërësisht i nënshtruar ndaj ligjit
të vdekjes, i pajtuar trishtueshëm me fatin e
vet të hidhur. Por ajo ishte vetëm një pamje e
pjesshme e njeriut para ringjalljes së Krishtit.
Duke thënë: “Ja njeriu”, Pilati nuk e dinte se
po thonte se Ai, Jezusi nga Nazareti, i dënuar
me kryqëzim, është njeriu i vërtetë mbi të cilin
vdekja nuk ka asnjë pushtet, njeriu që do të
nënshtrojë nën pushtetin e tij të gjitha fuqitë
e errësirës dhe do të shkëlqejë mbi botën me
lavdinë e ringjalljes.
“Ja njeriu!” Krishti i vdekur dhe i ringjallur
është njeriu që Hyji ka krijuar në përngjasimin
e vet dhe kush dëshiron të arrijë plotësinë
e natyrës njerëzore, duhet të ecë në udhën
e përshkuar nga njeriu i kryqit, që sot e ka
braktisur varrin dhe na ka liruar nga hija e
vdekjes. Ai, me vdekjen dhe ringjalljen e tij
është prova se Hyji është i pranishëm në jetën
e botës dhe në jetën e çdo njeriu, se Hyji nuk
e ka braktisur njeriun, por ka hyrë brenda
vdekjes së tij, për të rrotulluar gurin e varrit që
na mban të mbyllur e për të na dhënë jetën e re
të ringjalljes. Pashkët, atëherë, nuk janë vetëm
një festë e të krishterëve, nuk janë vetëm një
veprim liturgjik që ndodh brenda një bashkësie
besimtarësh.
Pashkët janë festa e njeriut që ka rifituar një
Krishtin jetën e humbur për shkak të mëkatit,
festa e njeriut që në mes të dhimbjes, në mes
të pafuqisë së tij përballë të gjitha pushteteve
të natyrës, të politikës dhe të fesë, përjeton
fuqinë e Krishtit që nuk i nënshtrohet asnjë
pushteti të kësaj bote, as pushtetit të vdekjes,
dhe që na thërret ta takojmë në Galile, për të
nisur me ne një histori të re, historinë madhështore
të jetës me mundësin e vdekjes.
Maria nga Magdala dhe Maria tjetër me frikë
dhe gëzim të madh u nisën drejt dishepujve
për t’u shpallur lajmin e hareshëm.
Gjatë udhës takojnë të Ringjallurin që u thotë:
“Mos kini frikë! Shkoni e u thoni vëllezërve të
mi të shkojnë në Galile. Atje do të më shohin.”
“Mos kini frikë!” Ringjallja e Krishtit heq nga
thellësitë e shpirtit të njeriut frikën, pushteti i
së cilës e mek ndërgjegjen e përlyer me mëkat
dhe e zvetnon njeriun. I ringjalluri e ka mundur
mëkatin, prandaj ai pastron nga ne çdo frikë dhe
na kthen dinjitetin e plotë dhe lirinë e shpirtit.
“Shkoni e u thoni vëllezërve të mi të shkojnë
në Galile”. Jezusi i kishte thirrur apostujt për
herë të parë në Galile dhe kishte predikuar
me ta lajmin e mirë nëpër udhët e Galilesë e
të Judesë. Tani, i ringjallur, i pret përsëri në
Galile, për t’i dërguar nëpër udhët e botës, që
të sjellin lajmin e mirë të fitores mbi vdekjen.
“Atje do të më shohin”.
Apostujt e kanë parë Jezusin e
ringjallur, kanë dëgjuar zërin e tij, kanë ngrënë
me të bukën e shpëtimit dhe kanë gjetur tek
ai udhën e jetës. Apostujt e kanë dëshmuar të
Ringjallurin dhe ne i kemi besuar dëshmisë së
tyre e me anë të besimit marrim pjesë në misterin
e Krishtit, marrim pjesë në dhimbjet dhe
vdekjen e tij, por mbi të gjitha marrim prej tij
fuqinë e jetës, forcën e ringjalljes. Duke marrë
pjesë me anë të besimit në misterin e Krishtit,
jemi populli i të ringjallurit që ecën udhëve të
kësaj bote duke mbartur lajmin e hareshëm:
“Ai është ringjallur”. Ringjallja e tij është
bekim shprese dhe jete për botën. Ringjallja
e tij është burim force për popullin tonë edhe
në mes të dhimbjeve.
Drita e fitores së tij mbi vdekjen mbushtë me
ngushëllim e shpresë të gjithë të vuajturit e vendit
tonë dhe ngushëlloftë zemrat e atyre që janë të
pikëlluar nga tragjeditë. Në këto pashkë të
lutemi për të gjithë të prekurit nga dhimbja e
fatkeqësisë së Gërdecit dhe të kërkojmë nga
i Ringjalluri guximin për të shikuar drejt së
ardhmes dhe forcën për ta ndërtuar atë. Krishti
është Pashka jonë, Krishti është shpresa jonë.
Ai ju dhashtë të gjithëve bekimin e vet. Për
shumë vjet gëzuar.

mars 2008
Kisha dhe jeta
5
Krishti i ringjallur shëron plagët e njerëzimit
QYTETI I VATIKANIT, e diele, 23 mars
2008 - Të Dielën e Pashkëve, Benedikti
XVI ka siguruar që Krishti i ringjallur shëron plagët
“e hapura dhe të dhimbshme” të njerëzimit, dhe
ka inkurajuar zgjidhje paqeje për Darfur, Tokën e
Shenjtë, Irakun, Libanin dhe Tibetin. “Sa herë marrëdhëniet
midis personave, midis grupeve, midis
popujve, në vend që nga dashuria, janë të shënuar
nga egoizmi, nga padrejtësia, nga urrejtja, nga
dhuna!”, ka pohuar në Mesazhin e tij të pashkëve
para se të jepte bekimin “Urbi et Orbi”.
Mijëra shtegtarë në sheshin Shën Pjetër që
kanë dëgjuar fjalët e Papës, nën shi. “Janë plagët
e njerëzimit, të hapura dhe të dhimbshme në çdo
cep të planetit, edhe pse shpesh të injoruara dhe
ndonjëherë të fshehura me dëshirë”, ka pohuar
Papa që ka shqiptuar urimet e Pashkëve në 63
gjuhë (këtë vit është shtuar edhe guaranì, gjuha e
folur në Paraguai, por edhe në zona të Argjentinës,
të Brazilit dhe të Bolivisë). “Plagë që pikëllojnë
shpirtra dhe trupa të panumërta të vëllezërve dhe
motrave tona” dhe që “presin të lehtësohen dhe të
QYTETI I VATIKANIT, e premte, 21 mars
2008.- E Premtja e Shenjtë është një moment i volitshëm
për të kujtuar shembullin e shumë martirëve të
fesë, ka pohuar Kardinali Leonardo Sandri, prefekt
i Kongregatës për Kishat Lindore.
Duke komentuar në një intervistë për
“L’Osservatore Romano” vizitën e tij të afërme në
Tokën e Shenjtë, porporati ka dashur të nënvizojë
në vend të parë shembullin e Imzot Paulos Faraj
Rahho, i rrëmbyer më 29 shkurt pas kremtimit të
Udhës së Kryqit dhe i gjetur i vdekur më 13 mars.
Arqipeshkvi kaldeo i Mosul, pohon Kardinali, ka qenë
“i flijuar” “pa asnjë qëllim tjetër përveç se i përkiste
Krishtit të Kryqëzuar dhe të Ringjallur”.
“Ishte një dishepull besnik i Zotit, një bari
zemërbutë dhe një njeri i paqes”, ka shpjeguar ai,
duke rrëfyer që “në këtë javë të shenjtë fytyra e tij
e qetë i kthehet shpesh në mendje dhe në zemër,
gati që të sigurojë se hiri i Hyjit do të dijë të sjellë
nga sakrifica e tij ngushëllim të pafund, shpresë
dhe forcë për bashkësinë e tij”. “Mbi shembullin
e Krishtit, Bariu i Mirë, Arqipeshkvi i përlotur ka
dhënë jetën për ‘të tijtë’, nuk i ka braktisur, pavarësisht
kërcënimeve”. Benedikti XVI, shpjegon
prefekti i dikasterit të Vatikanit, e ka kujtuar të
Dielën e Larit, duke drejtuar një apel për fundin e
dhunës në Irak. Fjalët e Papës, kanë zbritur “si balsam
mbi plagët e hapura të Kishës kaldea, madhështia e së
cilës nuk qëndron në sasinë numerike, por në faktin
që mund të lëvdohet akoma sot, në këtë vit 2008 që
po jetojmë, për hirin e martirit për Krishtin”. Imzot
Rahho, ka pohuar nga ana e tij në “L’Osservatore
Romano” Arqipeshkvi Angelo Amato, sekretar i
Kongregatës për Doktrinën e Fesë, “është i fundit nga
martirët e Kishës së Krishtit”.
“Vazhdo kështu, në mosinteresimin dhe
në indiferencën e botës, shtypja e lehtë dhe e
pamëshirshme e të krishterëve iraken, që synon
në shfarosjen e plotë të tyre. Goditet bariu për të
shpërndarë grigjën”. Përndjekjet e antikrishtera, ka
Nga Marsida Sadikja
shërohen nga plagët e lavdishme të Zotit të ringjallur
dhe nga solidariteti, mbi gjurmët dhe në emrin
e tij, vënë gjeste dashurie”. Këta të krishterë, tha,
“angazhohen në fakt për drejtësinë dhe shpërndajnë
përreth saj shenja të ndritshme shprese në vendet
e përgjakura nga konfliktet dhe kudo që dinjiteti i
personit njerëzor vazhdon të jetë i përbuzur. Urimi
është që atje të shumohen dëshmitë e urtësisë dhe
të faljes”. Benedikti XVI i ka drejtuar mendimin
“disa rajoneve afrikane, mes të cilëve Darfur dhe
Somalia, Lindjes së Mesme të martirizuar dhe
veçanërisht Tokës së Shenjtë, Irakut, Libanit, dhe
në fund Tibetit”, duke inkurajuar “kërkimin e
zgjidhjes që i përket të mirës dhe paqes”.
“Vdekja dhe ringjallja e Fjalës së Hyjit të
mishëruar është një ngjarje dashurie të pakufi,
është fitorja e Dashurisë që na ka liruar nga skllavëria
e mëkatit dhe e vdekjes – ka përfunduar –.
Ka ndryshuar rrjedhën e historisë, duke futur një
kuptim dhe vlerë të pashlyeshme e të rinovuar për
jetën e njeriut”. Në total, 102 kanale televizive të
të gjithë botës kanë transmetuar drejtpërsëdrejti
ceremoninë në 67 Vende, sipas lajmeve nga Zyra
informative e Vatikanit.
E Premtja e Shenjtë,
moment për të reflektuar mbi martirët e fesë
denoncuar imzot Amato, “nuk janë faqe të zverdhura
të shekujve të kaluar, por kronikë e përditshme
e ditëve tona”. “Në një botë të globalizuar, ku me të
drejtë kërkohet e drejta e lirisë fetare dhe për respektin
e ndërgjegjeve të tjera, ngulmon në mënyrë të fortë
urrejtjen e fesë së krishterë. Duket sikur gjithçka mund
të tolerohet, përveç dëshmisë së krishterë”.
“Sot, si dje, dëshmitarët e Ungjillit përndiqen
dhe shtypen në çdo anë të botës. Martirët aktualizojnë
javën e shenjtë të Kishës së Krishtit”.
Përballë kësaj situate, është e nevojshme mbi të
gjitha një vëmendje e rinovuar për të krishterët e Tokës
së Shenjtë, ka thënë Kardinali Sandri, që i ka bërë apel
“të gjithëve që të mos harrohen kurrë vëllezërit tanë të
krishterë që jetojnë në ato territore”. Për sa përket kësaj,
ka lavdëruar faktin se Papët e kanë zgjedhur të
Premten e Shenjtë “për të dhënë një sinjal shumë të
dukshëm vendit që ata duhen të kenë në dashurinë e
Kishës”, duke e destinuar grumbullimin e ofertave
pikërisht për të krishterët që jetojnë në rajon. “Toka
e Shenjtë pret lutjen, shtegtimet, sensibilizimi mbi
situatën e saj reale, sforcime me gjerësi të madhe në
favor të procesit të paqes, dhe solidaritetin material
duke filluar nga grumbullimi bujar i ofertave të
kësaj të Premte të Shenjtë”, ka deklaruar.
Porporati ka kujtuar për të përditshmen e Vatikanit
se qëllimi parësor i vizitës që ka përmbushur në Lindjen
e Mesme ka qenë të “takojë të gjitha bashkësitë
kishtare të ritit latin dhe të ritit lindor, që krijojnë
mozaikun me lara-lara të Kishës katolike në Izrael,
Palestinë dhe Jordani”. Duke vizituar asamblenë
vjetore të ordinarëve katolikë në Jeruzalem, ka
siguruar në vend të parë prelatëve afrimin e Papës
në Tokën e Shenjtë, që “është realisht në zemrën e
Ipeshkvit të Romës dhe e të gjithë Kishës”. Midis
udhëzimeve që ka propozuar, Kardinali Sandri ka
nënvizuar “kolegjialiteti episkopal dhe shpirti i
bashkimit, si mjeti më i mirë që hiri i Hyjit kërkon
për të mbajtur të bashkuar bashkësinë katolike”,
“lutja është veprimi për paqen dhe respektimi i
të drejtave të popujve, si edhe baritorja e familjes
dhe ajo e thirrjes”. Shtegtimi i porporatit ka pasur
edhe rëndësi ekumenike dhe ndërfetare. “Përjetova
momente ekumenike të një rëndësie të lartë, mes
të cilëve takimi me patriarkun armen apostolik
Torkom dhe me patriarkun grek ortodoks Teofilo
III”. “Temat e mirëkuptimit dhe bashkëpunimit të
brendshëm në bashkësinë katolike për një shërbim
autentik për bashkimin e të krishterëve dhe një takim
të respektueshëm me hebraizmin dhe islamin,
dhe nga dëshmia ungjillore për t’i ofruar shtegtarëve
të krishterë dhe shumë kërkuesve të Hyjit
që shkojnë në Tokën e Shenjtë, kanë udhëhequr
kërkimet e mia”, ka shtuar ai.

mars 2008 Kisha dhe jeta
6
Kisha ka nevojë që të pastrohet, ka thënë
Papa Benedikti i XVI të Dielën e Larit
Duke kujtuar pastrimin e tregtarëve në Tempull të Jeruzalemit
QYTETI I VATIKANIT, e diele, 16 mars
2008 - Benedikti XVI ka filluar Javën
e Shenjtë të Dielën e Palmave duke konstatuar
se Kisha ka nevojë që të pastrojë “abuzimet” që
ekzistojnë akoma në brendësinë e saj. Në homelinë
e kremtimit që ka udhëhequr, Papa ka komentuar
pjesën ungjillore të hyrjes së Jezusit në Jeruzalem
midis turmës që e priste. Por kur Zoti arrin në Tempulli,
“gjen tregtarë kafshësh dhe këmbyes valutash
që me tregtitë e tyre zinin vendin e lutjes”.
“Tregtarët vepronin në mënyrë korrekte sipas
urdhërit ekzistues, por urdhri vetë ishte i korruptuar”,
ka kujtuar. “Kjo është gjithçka që duhet të
mendojmë sot ne si të krishterë – ka propozuar -:
është feja jonë kaq e pastër dhe e hapur, kështu që
duke u nisur nga ajo così che a partire da essa anche
i ‘pagani’, le persone che oggi sono in ricerca
e hanno le loro domande, possano intuire la luce
dell’unico Dio, associarsi negli atri della fede alla
nostra preghiera e con il loro domandare diventare
forse adoratori pure loro”. “La consapevolezza
che l’avidità è idolatria raggiunge anche il nostro
cuore e la nostra prassi di vita”. “Non lasciamo
forse in vari modi entrare gli idoli anche nel mondo
della nostra fede”, ha aggiunto. “Siamo disposti
a lasciarci sempre di nuovo purificare dal Signore,
permettendoGli di cacciare da noi e dalla Chiesa
tutto ciò che Gli è contrario”.
Il Santo Padre ha mostrato come nella purificazione
del Tempio Cristo abbia annunciato il
momento “in cui i veri adoratori adoreranno il
Padre in spirito e verità”, non con sacrifici cruenti
Nga Dom Marjan Lumçi
e offerte di vivande.
“Subentra il corpo di Cristo, subentra Lui
stesso. Solo ‘l’amore sino alla fine’, solo l’amore
che per gli uomini si dona totalmente a Dio, è il
vero culto, il vero sacrificio”, ha spiegato.
Gesù che nel Tempio guarisce ciechi e storpi
“non viene come distruttore; non viene con la spada
del rivoluzionario. Viene col dono della guarigione.
Si dedica a coloro che a causa della loro infermità
vengono spinti agli estremi della loro vita e al margine
della società”. “Gesù mostra Dio come Colui
Udha e Kryqit në Milot
che ama, e il suo potere come il potere dell’amore.
E così dice a noi che cosa per sempre farà parte del
giusto culto di Dio: il guarire, il servire, la bontà
che risana”. Ricordando che chi ha acclamato Gesù
sono stati i bambini, il Papa ha spiegato che “per
riconoscere Dio dobbiamo abbandonare la superbia
che ci abbaglia, che vuole spingerci lontani da
Dio, come se Dio fosse nostro concorrente”. “Per
incontrare Dio bisogna divenire capaci di vedere
col cuore. Dobbiamo imparare a vedere con un
cuore giovane, che non è ostacolato da pregiudizi
e non è abbagliato da interessi”.
“Così, nei piccoli che con un simile cuore
libero ed aperto riconoscono Lui, la Chiesa ha visto
l’immagine dei credenti di tutti i tempi, la propria
immagine”. “Insieme ai giovani di tutto il mondo
andiamo incontro a Gesù. Da Lui lasciamoci guidare
verso Dio, per imparare da Dio stesso il retto
modo di essere uomini”, ha concluso.
La cerimonia della Domenica delle Palme, con
cui la Chiesa cattolica inizia la Settimana Santa,
è cominciata con la processione, presieduta da
Benedetto XVI. Il Papa ha dato inizio alla celebrazione
benedicendo le palme e i rami d’ulivo con
acqua benedetta, proseguendo poi la processione
dall’obelisco della piazza fino all’altare posto sulla
scalinata della Basilica di San Pietro.
Il Pontefice era accompagnato da alcuni Vescovi
e Cardinali e da 270 giovani, 170 italiani e 100
giunti da ogni parte del mondo, perché la Chiesa
celebrava questa domenica la Giornata Mondiale
della Gioventù.
Në kohën e krezhmeve të gjithë ne të
krishterët jemi të ftuar në mënyrë të
veçantë për tu përgatitur për të jetuar misterin e
Pashkëve të Krishtit, burim i shpëtimit tonë.
Pjesë parësore e këtij misteri të Pashkëve
është mundimi dhe vdekja e Jezusit në kryq. Sipas
traditës së shëndoshë të Kishës ky moment është
kremtuar në Kishat tona çdo të Premte të kreshmëve.
Edhe në Kishën tonë të Milotit besimtarët
Nga At Givanni Peragine
të përpiktë mblidhen për të medituar momentet e
mundimeve dhe vdekjes së Krishtit.
Në 22 shkurt kremtimi i Udhës së Kryqit në
famullinë tonë është kremtuar dhe përjetuar në një
mënyrë të veçantë, falë pranisë së Arqipeshkvit
tonë, Imzot Rrok Mirdita. Prania e bariut tonë i
dha një ton të veçantë kremtimit tonë.
Së bashku me Ipeshkvin tonë kemi ndjekur
ndalesat e ndryshme të udhës së kryqit që u zhvillua
në oborrin e Kishës sonë.
Një grup fëmijësh kanë udhëhequr në formën
e dramës momentet e ndryshme të ecjes së Jezusit
drejt Kalvarit, duke ringjallur tek të pranishmit
një ndjenjë me të vërtetë mallëngjyese. Kremtimi
u mbyll në Kishë ku Ipeshkvi e ka përfunduar
duke shprehur falënderimin dhe gëzimin e tij për
kremtimin e udhës së Kryqit me bashkësinë tonë
famullitare.

mars 2008
Kisha dhe jeta
7
Vizita Baritore e Shkëlqesisë së Tij
Imzot Rrok Mirdita në Mamurras dhe Zhejë
Nga Dom Emanuele Cutajar
Në përvjetorin e pesëmbëdhjetë të shugurimit
të tij ipeshkvnor, Arqipeshkvi ynë,
Imzot Rrok Mirdita ka drejtuar Udhën e Kryqit
në famullinë e Mamurrasit. Udha e Kryqit në Mamurras
është bërë përgjatë rrugës së Kishës dhe në
rrugicën rreth varrezave. Disa të rinj të famullisë,
të veshur me veshje biblike, kanë bërë një paraqitje
“tipo tableaux” për çdo meditim të 14 ndalesave
të Udhës së Kryqit. Udha e Kryqit ka përfunduar
në Kishë ku Arqipeshkvi ka dhënë mesazhin e tij
për këtë rast. Të Dielën pasardhëse, d.m.th. më 17
shkurt, Arqipeshkvi ka ardhur përsëri në famullinë
e zonës, Zhejë dhe Mamurras, ku ka kremtuar
meshën e shenjtë dhe më pas është përshëndetur
me njerëzit. Mikpritja ishte shumë e ngrohtë.
P.T.O
Të qenurit vetëm apo të ndjerit vetëm!
Të jesh më të tjerët dhe të jesh me vetën
është kuptimi më i mirë i të dyja anëve
të monedhës. Ndodh shpesh që të kemi “frikë” të
jemi vetëm, kjo frike justifikohet me frikën që kemi
nga mendimet tona, nga dialogu me veten. Dhe
shpikim njëqind punë vetëm e vetëm që të mos arrijmë
të bëjmë këtë dialog. Nëse ne nuk pëlqejmë
“shoqërimin” me veten tonë, pse duhet që të tjerët
të duan të rrinë me ne Nëse në nuk jemi të aftë të
gëzojmë kohen kur jemi vetëm, atëherë do të jetë
me të vërtetë shumë e vështirë ta shijojmë atë në
prani të të tjerëve. Nëse në kemi një marrëdhënie
të mirë me veten dhe e shijojmë vetminë atëherë
ekziston një marrëdhënie shumë e mirë reciproke
(jap/marr) me të tjerët. Pra do të jemi më të këndshëm
në komunikim, më tolerantë nga ato që dikush
thotë për ne, sepse ne tashmë kemi arritur ti njohim
madje dhe ti pranojmë brenda vetes.
Sado që prania e të tjerëve mund të përmirësojë
jetën tonë, askush nuk mund të kompletojë qenien
tonë, të ndajë botën unike të ndjenjave, mendimeve,
shpresave dhe kujtimeve. Askush nuk mund
të përmirësojë atë që nuk e njeh, në mund të njohim
veten vetëm duke parë brenda saj, kështu mund
të arrijmë një ekuilibër të pranueshëm e njohur/e
panjohur dhe në këtë mënyrë psikika jonë mund të
funksionojë normalisht dhe ne mund të bëjmë një
jetë të shëndetshme. Në disa aspekte ne jemi vetëm
madje dhe kur mund të kemi një lidhje të mrekullueshme
me të tjerët. Unë ju ftoj të mendoni se të
qenurit vetëm është pjesë e vlefshme e eksperiencës
njerëzore. Është e rëndësishme të ndash midis të
qenurit vetëm dhe të ndjerit vetëm
Nga: Enkelejda Gjoza
VLERAT E TË NDJERIT DHE
TË QENURIT VETËM
Këto të dyja janë eksperienca të ndryshme dhe
gjithsecila ka vlerat e tyre. Të qenurit vetëm ndryshon
nga të qenurit të vetmuar, edhe pse nuk kemi
dikë fizikisht pranë, kjo varet nga marrëdhënia që
ne krijomë me veten, sa jemi të aftë ti tregojmë ç’do
gjë vetes tonë dhe të arrijmë të pranojmë defektet
e meritat tona, vetëm kështu mund të mos ndihemi
bosh dhe të vetmuar edhe pse mund të gjendemi
për momentin vetëm.
Të ndjerit vetëm
Ne mund të ndihemi vetëm edhe nëse jemi të
rrethuar nga një grup njerëzish. Pra edhe nëse je
midis 5 personave në një tavolinë, mund të ndjesh
boshllëk dhe sikur nuk i përket atij vendi, ndihen
që të tjerët të trajtojnë si të huaj, (mbase se ti vetë
ndihesh i tillë), dhe kjo është vetmia që të bën të
ndihesh më i dëshpëruar se sa kur je vetëm fizikisht.
Të ndjerit vetëm përgjithësisht rezulton nga disa
ngjarje specifike në jetë.
Vdekja e dikujt që ne duam, vendimi i dikujt
për të na braktisur për dikë tjetër, transferimi në një
qytet a vendbanim të ri, etj... .
Të ndjerit të vetmuar ndodh atëherë kur e
ndiejmë se dikush përreth nesh na ka lënë mbas
dore, ose kur na mungon rrethi jonë social dhe
këto mendime sa vjen e bëhen më të tendosura.
Ndonjëherë ndjenjat e vetmisë janë të thjeshta,
dhe tregojnë masën me të cilën ne kemi dështuar
për të dëgjuar më mirë diçka që na ka ndodhur ne,
diçka që kemi zgjedhur të eksperimentojmë, por ne
nuk mund të zgjedhim sjelljen, por ama ne mund
të ndryshojmë drejtimin e saj. Nëse do të lejojmë
veten të eksperimentojnë me vetminë tonë, madje
dhe kur jo është e dhimbshme, ne mund të surprizohemi
nga gjetja e burimeve të forcës së kreativitetit
edhe të vetvetes tonë. Në vetmi ne mund të kalojmë
kohë me veten tonë duke diskutuar se kush jemi,
duke njohur veten. ...Kur dikush është i huaj për
veten ai është i huaj dhe për të tjerët, kur nuk arrin
të njohë veten nuk mund të njohë as të tjerët apo të
krijojë lidhje me ta, sepse është e vështirë të krijosh
lidhje me “një të panjohur”, këtu fillojnë barrierat
e vetëmbrojtja nga diçka që nuk ekziston.
Bërthama e vetes inner burimi (vetja) mund
të riformohen më mirë nëpërmjet vetmisë dhe
dialogut me veten, nëse nuk i japim kohë vetes,
por e ngarkojmë me aktivitete dhe projekte, ne
rrezikojmë të humbim kuptimin e thelbit të vetes.
Pra ne duhet të qëndrojmë vetëm çdo ditë qoftë
dhe pak minuta për të gjetur dhe me pas ruajtur
sensin e vetes, dhe vetëm atëherë do të jemi të aftë
t’ia japim veten tonë të tjerëve.

mars 2008 Kisha dhe jeta
8
Çasti i Nënës
Maria, ti që i mban mend shumë mirë
bukuritë e birit tand, faqet e tija, kambët
e tija të shenjta, duar e tija të shenjta, gojën e tij
të ëmbël, sytë e tij të shndritshëm, flokët e tij të
bukur, dhe kërkon ti krahasosh gjitha këto bukuri
të tijat sa ishte gjallë, me trupin e Tij tashmë të
vdekur.
Ti i pëshpërit Krishtit se nuk mund të durosh
ma për pa qarë, se dëshiron ta mbash ende në
prehrin tënd dhe ta lagësh me lotët e tu; i lutesh
që të të lejojë për të ndenjur së bashku me të në
varr – dhe kur ai të përgjigjet se këtë gjë nuk
E Shtuna e Madhe …
heshtje dhe pritje
(pjesë nga një Predikim i Vjetër mbi
të Shtunën e Madhe)
Çfarë ka ndodhur Sot mbi tokë është një
heshtje e madhe, heshtje e madhe dhe vetmi.
Heshtje e madhe sepse Mbreti po fle: toka ka
mbetur e habitur dhe hesht sepse Hyji është bërë
mish dhe ka rënë në gjumë për të zgjuar ata që po
flenin prej shekujsh.
Hyji ka vdekë në natyrën e tij njerëzore dhe ka
zbritur për ti shkundur nga gjumi ata që po flenin
në nëntokë.
Sot Bota është jetime pa Krijuesin e sajë, sot
bota i besohet Marisë, Virgjërës së dhimbshme.
Po, po, kjo që ka ndodhur ishte me të vërtetë e
rëndë… kemi vrarë Autorin e jetës, dhe tani jemi
të përkulur mi vetveten tonë si ai që ka bërë ndonjë
sherr dhe pret me dridhje dhe frikë se çdo ti ndodhi
pas kësaj që ka bërë… kemi mbetur në heshtje, në
pritje për të ditur se cili do të jetë fundi ynë, mes
dyshimit dhe ankthit.
Ndërsa Maria jo, Ajo ka qenë gjithnjë e sigurt se
vdekja e Birit të sajë nuk ishte mbarimi, por vetëm
fillimi, fillimi i një jete të re, fundi i varësisë tonë
nga mëkati që na mbante skllevër dhe të shkelur
me fytyrë për dhe fillimi i lirisë sonë.
Maria, Virgjëra e dhimbshme…ti po qan jo
vetëm vdekjen e Birit tënd, të pafajshëm dhe të
shenjtë, por mbi të gjitha popullin që nuk di nga
të shkojë dhe më të edhe mëkatin e mbarë njerëzimit.
Nga Dom Marjan Lumçi
mund ta bësh – por ti i thua se do të qëndrosh
pranë varrit derisa ai të dalë që andej, dhe nëse
nuk del shpejt, ti do të bredhësh rrugët e botës
duke qarë dhe duke u’a treguar të gjithëve hallin
tënd, dhe se do rrish duke qarë deri në ditën e
vdekjes tënde.
O Mari e Dhimbshme, tani që ke mbetur
vetëm, e zhytur në një dhimbje të madhe, pas
vdekjes së Djalit tënd të vetëm, ne duam të të
rrijmë afër, duam me të soditë, o Virgjër me
Birin tënd të vetëm në prehër, duke kuptuar
se në ty është e përqendruar dhimbja e gjithë
universit për vdekjen e Krishtit; në ty ne shohim
personifikimin e të gjitha nënave që gjatë
gjithë historisë, kanë qarë për vdekjen e bijve
të tyre.
Por në ty, mbi të gjitha në shohin besimin në
ringjallje, që na ndihmon për të kuptuar madhështinë
e dashurisë shëlbuese të Krishtit.
Në ty, o Maria, është bashkuar i gjithë trupi
i Kishës. Së bashku më ty, o Virgjër, që qëndron
pranë varrit të Krishtit ne shohim ikonën
e Virgjërës Kishë që rrin zgjuar pranë varrit të
Dhëndrrit të saj, në pritje për të kremtuar Ringjalljen.
E ndërsa trupi i Djalit tënd pushon në varr dhe
shpirti i tij ka zbritur në nëntokë për me u shpallë
paraardhësve tanë çlirimin nga robëria e varrit që
tashmë nuk do vonojë me ardhë, ti o Virgjër, duke
paraprirë dhe personifikuar Kishën, pret plot me fe
fitoren e Krishtit mbi vdekjen.
Po Krishti Ku është ai tani
Sigurisht ai ka shkuar për të kërkuar nënën e
parë, sikurse delen e humbur. Ai ka zbritur për të
takuar ata të cilët prej shekujsh pushojnë në errësirë
dhe nën hijen e vdekjes.
Hyji dhe Biri i tij kanë shkuar për të liruar nga
vuajtjet Adamin dhe Evën të cilët ende janë në
burgun e vdekjes dhe u thonë atyre: “Zgjohu, ti
që flenë dhe ringjallu nga të vdekurit, dhe Krishti
do të të ndriçojë”.
Unë jam Zoti i yt, që për ty jam bërë biri i yt;
që për ty dhe për gjithë këta, që prej teje e kanë
origjinën, tani po flas, dhe më pushtetin tim u
urdhëroj të gjithëve që ishin në burg: Dilni!
Atyre që ishin në errësirë: Qofshi ndriçuar!
Atyre që kishin vdekur: Ringjalluni!
Ty të urdhëroj: Zgjohu, ti që po flenë! Ngjallu
nga të vdekurit. Unë jam jeta e të vdekurve. Ringjallu,
o vepra e duarve të mia! Ringjallu krijesa ime!
Ringjallu, të ikim nga ky vend! Ti në mua dhe unë
në ty jemi një natyrë e vetme
Për ty unë, Hyji yt, jam bërë biri yt. Për ty unë,
Zoti yt, kam marrë natyrën e shërbëtorit. Për ty,
unë që rri mbi qiejt e lartë, kam zbritur mbi tokë
dhe tani edhe në nëntokë.
Për ty, o njeri, kam marrë mbi vete dobësinë
njerëzore, por më pas edhe jam bërë i lirë mes të
vdekurve. Për ty, që ke dalur nga kopshti i parrizit
të tokës, unë jam tradhtuar në një kopsht dhe
më kanë lëshuar në duar e Judenjëve, dhe në një
kopsht më kanë kryqëzuar.
Shikoji në fytyrën time pështymat që kam
pranuar ti marr për hatrin tënd, për të të rikthyer
ty shpirtin që dikur e një kohë të ka dhënë
jetën.
Shikoi mbi fytyrën time shputat, të cilat i kam
duruar vetëm për të të ribërë ty bukurinë tënde të
humbur në shëmbëlltyrën time.
Shikoje shpinën time sa frushkullat e thuprat i
kam marrë, për të çliruar shpatullat e tua nga pesha
e mëkateve.
Shikoi duart e mia të gozhduara në dru për
ty, këto duar që ti në fillimin e botës i patë shtrirë
drejt pemës.
Vdiqa mbi kryq dhe heshta ma shporoi kraharorin
tim, për ty që pate qenë vënë në gjumë
në parrizin e tokës dhe nga kraharori yt nxora
Evën. Kraharori im e ka shëruar tashmë kraharorin
tënd. Gjumi im, do të të çlirojë ty nga
gjumi yt i amshuar. Heshta që më goditi mua,
e ka ndalur tashmë heshtën që ishte drejtuar
kundër teje.
Ngritu, të ikin nga ky vend. Armiku të ka
bërë që të ikësh nga toka e parrizit. Ndërsa unë
nuk do të të vendosi më në atë kopsht, por mbi
fronin qiellor. Të qe ndaluar atëherë që ta prekje
pemën simbolike të jetës, por unë, qa jam vetë
Jeta, po të marr me vete që së bashku të gëzojmë
në amshim.
Shshshshshsht…. Heshtje …..
Hyji im po flenë,
por shumë shpejt do vijë për të na çliruar.
Shshshshshsht…... Shtuna e Madhe….
heshtje dhe habi….Hyji im po flenë,
është pritja e një sigurie që nuk
ka të krahasuar.

mars 2008
Kisha dhe jeta
9
Adoleshenca, kohë pritjeje dhe shprese
Jeta e vështirë e njeriut kalon nëpër shumë
periudha të bukura, të lehta dhe të vështira.
Të gjithë për një çast mendojnë për atë që na ka
ndodhur dhe jemi në ankth dhe në pritje për atë
që do të ndodhi. Nuk besoj se s’ka njeri të mos
mendoj për një çast kohën e mrekullueshme të
fëmijërisë dhe jo vetëm atë por, shumë e shumë
gjëra të tjera që nuk i përkasin asaj. Secili prej
nesh kalon në një periudhë që të gjithë e quajnë
periudha më e bukur e jetës dhe kjo është periudha
dhe mosha e adoleshencës. Pikërisht ajo moshë
ku çdo adoleshent gjendet përballë dilemave të
pafundme dhe përballë shumë pyetjeve të cilat
janë të pranishme gjatë gjithë kohës. Adoleshenca,
periudha më e bukur por edhe e vështirë sepse çdo
njeri prej nesh mes dëshirave tona dhe mundësive
dhe dëshirat e familjes për ne. Adoleshenca mosha
ku përjetojmë zhgënjimet e para, mosha e rebelizimit
dhe kënaqësive të trupit duke e lënë në harresë
shpirtin, por ajo që është më e keqja duke iu
larguar nga Zoti. E pse ndodh kjo Ndoshta sepse
që të vegjël kemi mësuar që Zoti nuk e dëshiron
të keqen. E me ne çfarë ndodh Ne të gjendur
përballë fatkeqësive apo zhgënjimeve tona të para
themi: n.q.s Zoti vërtetë ekziston pse lejon që të
na ndodhin gjëra të tilla A është ai që u kryqëzua
për mëkatet tona Apo me këtë fatkeqësi ai po na
dënon për ndonjë gabim të fëmijërisë E shumë
e shumë pyetjeve të tjera ndoshta të pakuptimta
apo e vështirë të gjendet një përgjigje e përshtatshme
për moshën tonë. Çdo adoleshent është në
kërkim të diçkaje. E këtu vlen më shumë pyetja që
Jezusi ua drejton peshkatarëve te Ungjilli i Shën
Gjonit e cila është: Kë kërkoni As ne vetë nuk e
dimë se kë kërkojmë, thjesht kërkojmë diçka të
veçantë, ndoshta shpresën e ndoshta dashurinë
duke harruar që e vetmja shpresë dhe dashuri që
ekziston është Zoti. Ne të rinjtë jetojmë për atë
çfarë thonë të tjerët dhe jo për atë duhet të jetojmë.
Unë e gjeta veten te kjo shprehje gjatë kohës së
ardhjes, sepse si çdo famulli apo grup rinor duhet
të përgatisin diçka për Krishtlindje. Gjatë kësaj
kohe e kam ndjerë veten si të marrë, vërtet si e
çmendur, sepse në një ditë jave pikërisht ditën e
diel që në 6 të mëngjesit nisesha për në kishë. E
kështu luhatesha sepse ndodhte që dikush të më
pyeste se për ku kaq herët! E unë që në mes të
ftohtit të mëngjesit përgjigjesha: për në kishë.
Personi u habiste. Unë përballesha me këtë opinion
të vështirë të njerëzve sepse në mendjen e
tyre, kisha është foleja e atyre që mëkatojnë. E
duke pasur parasysh që çfarë mendojnë njerëzit
për një vajzë të re që “bredh” rrugëve që në 6 të
mëngjesit, por falë fesë dhe atyre që na e kanë
transmetuar atë mund të kalosh çdo gjë. A nuk
është kisha e shenjtë dhe njëkohësisht a nuk është
kisha nëna e mëkatarëve; a nuk është kisha ajo
që ka vend për falje dhe këshillime ndaj bijve të
saj; a nuk është kisha që nëpërmjet sakramenteve
shlyen çdo mëkat; a nuk është kisha ajo që rilind
te fëmijët, të rinjtë, në këto mendime dhe është e
sigurt që kisha është nëna dhe Maria është ajo që
e ka mbajtur Krishtin 9 muaj në kraharorin e saj.
Me këto ndjenja jam munduar që ta realizoj edhe
më mirë rolin e saj. Vërtetë nuk ka rëndësi se kush
është publiku që e sheh dramatizimin, por çfarë
ka rëndësi është ai transformimi i brendshëm që
ndodh. Unë shpeshherë kam menduar në rolin e
Nga Eda Paluca
Shën Marisë. E cila do ishte përgjigja ime Cila
është sfida për ne të rinjtë të cilët shpeshherë humbasin
drejtimin bëhemi të plogësht në jetën tonë
fizike, psikologjike dhe shpirtërore sepse jemi të
prirë drejt asaj që na plotëson kënaqësitë e përditshme
duke na lënë një boshllëk të paparë jemi të
prirë drejt jetës komode dhe jo drejt flijimit, kemi
dëshirë të jemi dikush dhe jemi ambiciozë ndaj të
tjerëve dhe sillemi gjithandej për kot do humbasim
entuziazmin tonë si të krishterë. Si e shpenzojmë
jetën tonë Sa kohë i kushtojmë kurseve të ndryshme
dhe ato që duhet të jenë parësore i lëmë në
harresë. E them këtë sepse kam reflektuar shumë
mbi fjalët: “Jam shërbëtorja e Zotit më ndodhtë
siç the ti”. Dhe njëkohësisht në shpirtin e Marisë
si “Hyjlindëse”. Shpirti im e madhëron Zotin! A
nuk është kjo një shprehje entuziazmuese e një
personi e aq më tepër e re si Maria e cila duke
jetuar tërësisht në këtë person. Krishti na mëson
që të hyjmë në brendësi të asaj që ne kremtojmë
(quajmë) Krishtlindje. A nuk është ky motivi për
të cilin ne duhet të jemi të hareshëm si të krishterë
kur shohim dhe adhurojmë një Zot foshnje, një Zot
i cili jo vetëm ka hyrë në historinë e botës por aktualisht
edhe në historinë time të përditshme. Mos
vallë nuk është Maria ajo që mund të na dhurojë
këtë gëzim që duhet të jehojë dhe t’i japë motiv
dhe shtytje jetës sonë për të qenë të krishterë të
rinj por me plot hare i them këto gjëra, sepse kam
kaluar nëpërmjet frikës, ankthit dhe nganjëherë e
shoh veten si të hutuar dhe të humbur, pres nga e
ardhmja, pres shumë, po Maria nuk ka pritur s’ka
pasë projekte, si është e mundur që ajo t’i mbajë
në zemrën e saj. Vërtetë duke hyrë në vetveten
time jam më se e bindur tani, se n.q.s unë e lejoj
Marinë të më udhëheqë çdo ditë atëherë, si duhet
t’i harroj momentet e bukura të cilat unë kam
përjetuar si lajmërime jo të një engjëlli, por të një
meshtari që më thotë “Korpi i Krishtit” dhe unë
si Maria i përgjigjem Amen. Këto momente tani
janë edhe më të rëndësishëm për mua, takimet apo
nëpërmjet Marisë, më japin kurajo për të zbuluar
më shumë atë thirrjen time personale si katolike
dhe si e re. Të jem një e krishterë e pjekur me fenë
time meqënëse po përgatitem për atë që quhet
pjekuri në fe – Krezmimi – Dëshmitare e Krishtit.
Ku ka më mirë se ta dish se Zoti e ka vendosur
banesën e vet në mua. Duke menduar në shtatzaninë
e Marisë dhe duke marrë vetë sakramentet,
ky mister sa vjen dhe më magjeps dhe jo vetëm
kaq por më bën të ndihem “shtatzënë me Zotin”,
edhe vetë. Çfarë mendimi është ky Por nejse.
Marrim ashtu siç është reale të pranosh Krishtin
e të dhurosh Krishtin. Këtë gjë ka bërë Maria,
pranoi Krishtin në kraharorin e saj dhe e dhuroi
Krishtin nga kraharori dhe prehri i saj. Këto janë
edhe vullkanet e brendshme që shpërthejnë. Kjo
s’do të thotë se unë kam përfunduar me kaq, por
vazhdojmë me këto mendime dhe është bukur ta
jetojmë jetën tonë në bukurinë absolute në shoqërinë
e Marisë. Një herë në një predikim kam
dëgjuar se si një misionar ishte në një vend ku
nuk kishte të krishterë, por ai donte tua kultivonte
fenë e krishterë njerëzve. Një ditë në një familje
meqenëse misionarët e ushqejnë veten jo vetëm
me ushqim por edhe me lutje ai duke i treguar libri
e lutjes atyre i bie një figurë e Marisë në tokë dhe
fëmijë i thotë: Kush është kjo këtu Misionari i
përgjigjet: Nëna ime. Fëmija i përgjigjet: Nuk i
keni ngjarë fare asaj. Misionari i thotë se gjithë
jetën jam duke u përpjekur t’i ngjaj asaj. Pra ku
ka dëshmi më të madhe që ne mund t’i japim
njëri-tjetrit se sa të jetojmë jetën tonë të krishterë
në përngjasimin e Marisë të ushqyer me Kungim
dhe do të jemi ato që vetë Krishti thotë: “Fara e
mirë ku mund të prodhojë shumë fryte”.

mars 2008 Kisha dhe jeta
10
DUKE PRITUR DITËN BOTËRORE TË TË RINJËVE (1)
Kur papa Gjon Pali II hapi rrugët, që
të rinjtë e mbarë botës të takoheshin
Nga Elidon Dodaj
Dita Botërore e të Rinjve i ka
rrënjën e saj pak para Pashkëve
të vitit 1984 kur Pontifikatin e drejtonte
Gjon Palli i II-të. Atëherë Papa ftoi të
rinjtë e mbarë botës, që ti drejtoheshin
Romës në të Dielën e Larit. Kjo nxitje
nuk donte më shumë, por drejt Romës u
vërsulem një numër i jashtëzakonshëm
të rinjsh nga katër anët. I gëzuar nga ky
numër kaq i madh pjesëmarrësish Papa
Gjon Pali i II-të duke marrë nxitje edhe
nga faktin që Kombet e Bashkuara e
deklaronin vitin 1985 vitin e të rinjve,
ftoi përsëri të rinjtë në një takim më të
madh në Romë po të Dielën e Larit të
atij vitit.
Nisur nga kjo që po ndodhte, Papa
në dhjetor të 1985 shpalli solemnisht
dëshirën që të thërriste çdo vit takimin me të rinjtë.
Por zyrtarisht Dita Botërore e Rinis (D.B.R) vijoj
në pranverën e 1986, që njihet edhe si Dita e I-rë
Rinore Botërore. Ndërsa këtë vit të rinjtë katolikë
në mbarë botën festojnë të Ditën e XXIII-tën
Rinore Botërore.
D.B.R mbi të gjitha është një festë e madhe
besimi, në të cilën Papa fton të rinjtë dhe të rritur
të të gjithë botës. Gjithnjë e më shumë është numri
i vendeve që bëhen pjesëmarrës në takime të tilla
(Vetëm në Toronto – Kanada, në vitin 2003 morën
pjesë më shumë se 160 kombe), por ndryshimi
ndodhi shumë shpejtë nga takimi në Romën e
madhe të Bazilikës së Shën Pjetrit. Takimet nisen
transferimet nga një Katedrale në tjetrën nga një
qytet në tjetrin nga njëri shtet në tjetrin. Për vite
me rradhë D.B.R u transferua nga Roma në vende
e shtete të tjera për tu takuar sërish në Jubileun
e madh të vitit 2000 të mileniumit të tretë në një
festë gjigante me më shumë se 2.7 milion të rinj
e të rritur nga mbarë bota. Një event që aso kohe
mediat pasqyronin realitetit e Kishës Katolike
në shekullin e XXI-të. Në këto vende të botës të
mbledhur së bashku të rinjtë kanë dëgjuar Fjalën
e Hyjit, kanë kremtuar Meshën e Shenjtë e mbi
të gjitha kanë provuar gëzimin më të madh të
qenurit së bashku rreth Atit të Shenjtë. Kushdo
nga të rinjtë që kanë marrë pjesë në takime të
tilla do tu kujtohen sesi Papa Gjon Pali i II-të
do kërcente e këndonte njëkohësisht me të rinjtë
duke lëvizur bastunin dhe buzëqeshjet e tija që
do nxisnin emocione tek të rinjtë në ato fusha të
mëdha takimesh.
Sipas Papa Benediktit të XVI-të në letrën
drejtuar të rinjve në D.B.R XX-të në Këln, ai na
thotë se: “Kjo ditë është dita e eksperiencës së paharruar.
Të krishterët nga e gjithë bota, kremtojnë
së bashku një festë të madhe dhe provojnë një
mënyrë të re për besimin e tyre. Pjesëmarrësit janë
thellësisht të prekur nga forca e mesazhit që Papa
u drejton gjithsecilit. Papa ka besim tek të rinjtë
dhe nxit tek ata guximin dhe zgjidhjen për jetën e
tyre të përditshme”. Ati i Shenjtë Papa Benedikti
i XVI-të do shtonte edhe në sheshin Mariefeldit
se: “Eksperienca e një besimi të përbashkët që i
përshkon kombet, gjuhët dhe kulturat u forcuan
në udhën e tyre personale, në të cilin jo pak të rinj
të krishterë ndjehen të vetmuar. Ata veçanërisht
gjejnë tek D.B.R orientimin dhe energjitë e reja”
– ndërsa Papa falënderonte në disa gjuhë të rinjtë
pas përfundimit të Angelus-it.
Udha e Papa Gjon Palit të II-të e ndjekur edhe
nga Papa Benedikti i XVI-të është ai mesazh
shprese, që kjo ditë kaq e bukur e plotë atmosferë
mos të shfrenohet, por të ec dhe si e tillë të
Dita e marte e datës 25 mars të këtij viti,
pikërisht në zemër të Ringjalljes së Zotit
tonë Jezu Krishtit, për famullinë e Shën Nikollit në
Bizë ishte një ditë shumë e gëzueshme.
Kjo sepse jo vetëm që kishim ende të fortë në
zemër gëzimin e ringjalljes së Zotit tonë nga vdekja
duke na sjellë një fitore të pakrahasueshme me asnjë
fitore tjetër, por edhe për kushtimin e përjetshëm të
Motër Filomena Gjika në Kongregatën e Motrave
Medee.
I gjithë kremtimi u zhvillua në një atmosferë
shumë të gëzueshme me pjesëmarrjen e shume besimtarëve
të famullisë sonë si edhe të shumë miqve
që kishin ardhur për të marrur pjesë në gëzimin
tonë të asaj dite.
Mesha Shejte u drejtua nga Ipeshkvi ndihmës i
festohet çdo të Diele të Larit në Dioqezat
e në mbarë botës dhe së paku
njëherë në tre vite të gjithë së bashku,
të rinjtë e krishterë të mbarë botës në
një qytet të Globit me Atin e Shenjtë
dhe mikpritësit e bujarët e vendeve.
Ndërsa nisej për të bekuar të rinjtë dhe
për ti uruar kthim të këndshëm nëpër
familjet dhe komunitetet e tyre Papa
Benedikti i XVI-të në fund të fjalëve
me gëzim shpalli se takimi i ardhshëm
Botërorë i Rinisë është në Sidnej, Australi
2008. Ndërsa duartrokitjet nuk
kishin të pushuar dhe aparatet fiksonin
në celuloid ato momente teksa Papa
përshëndeste çdonjërin prej tyre.
Në numrat në vijim
2- Intervista me të rinjtë pjesëmarrës në Ditën
Botërore Rinore ndër vite (prill)
3- Kujtime nga Dita Kombëtare Rinore në
Shqipëri (maj)
4- DBR-Sidnej 2008 në brendësi të saj. Si
organizohet DBR (qershor)
5- Nga Dita Botërore XXIII-të Sidnej 2008
(numri vijues)
Kjo është dita që na e fali Zoti, të gëzojmë
e të ngazëllojmë. Alleluia, Alleluia.
Nga Renato Gjika
Arkidioqezës Tiranë Durrës Imzot George Frendo
i cili në homelinë e tij vuri theksin mbi dhurimin e
njeriut në duart e Zotit, dhe dashamirësinë e Zotit
në thirrjen që dhuron si dhe në gatishmërinë që
duhet të ketë njeriu për t’ju përgjigjur me bujari
kësaj thirrjeje.
Motrat Medee kishin zgjedhur pikërisht këtë
ditë të javës së parë të Pashkëve të Zotit tonë, por
edhe këtë ditë të Zojës Nunciatë, në mënyrë që,
sikurse Zoja e Bekuar tha i “po” engjëllit të Zotit,
se e pranonte detyrën e të qenurit Nënë e Birit të
Atit, ashtu edhe motër Filomena të pranojë që ti
thojë “po” thirrjes së Birit të Marisë, për të qenë një
bijë e denjë e thirrjes hyjnore që Jezusi i ringjallur
ka vënë në të.
E pranishme në këtë kremtim, përveç shumë
meshtarëve që bashkë kremtuan me Imzot George
Frendo, ishte edhe Nënë Provinciale e Motrave
Medee, Mr. Carmela Speri, në duart e së cilës, Mr.
Filomena bëri Kushtimin e Përjetshëm.
Për famullinë tonë, kjo ishte me të vërtetë një
ditë e veçantë, pasi një kremtim i tillë liturgjik nuk
ishte parë ndonjëherë, qoftë për formën ashtu edhe
për përmbajtjen.
Kremtimi liturgjik u mbyll me urimin, që ngjarje
të tilla të ndodhin sërish në famullinë tonë por
edhe në famullitë e tjera të mbarë Shqipërisë, pasi
vreshta është e madhe, dhe punëtorë ka pak.
Për këtë arsye: Kjo është dita që na e fali Zoti,
të gëzojmë e të ngazëllojmë. Alleluia, Alleluia.

mars 2008
Kisha dhe jeta
11
Isha duke të pritur ty
Kur po zgjoheshe, këtë mëngjes,po të vështroja
dhe shpresoja të më flisje, edhe pse
do të ishin pak fjalë, duke pyetur mbi opinionin
tim, ose nuk e di … të më jepje një falënderim
për diçka të mirë që të ka ndodhur dje. Por vihej
re se ishe shumë (e) i zënë duke kërkuar rrobat e
përshtatshme për të dalë për punët e tua. Vazhdova
të prisja ndërkohë që po silleshit akoma për disa
minuta nëpër shtëpi, kush e di përse… mendova se
do kishit dhe pak sekonda kohë që të ndaloje e të
më përshëndesje me një “MIRDITA”!. Por ishte e
qartë, që ishit me shumë ngut.
Të vështroja ndërkohe që i jepje rrugë detyrimeve
tuaja. Mu duk se ishe (e) i shqetësuar për diçka
dhe për këtë u çel qielli dhe u mbush plot me ngjyra.
Vetëm për ty. Sepse ishe (e) i shqetësuar dhe as nuk
doje që të vihej re kjo gjë. Pret qetësisht, gjithë
mëngjesin dhe gjithë darkën. Por me shumicën e
gjërave që ke për të bërë, përgjatë gjithë ditës…
kuptohej që nuk kishe kohë për të më thënë asgjë.
Dhe kështu ndodhi. Gjatë kthimit në shtëpi, vura re
lodhjen tënde. Për këtë vendosa të të rifreskoj me
Ishte një i ri, i cili kishte një dëshirë të madhe
me hi në një kuvend fretërish.
Mbasi e mori këtë vendim dhe u paraqit tek
kuvendi, e mori në pyetje një frat i vjetër, për të
ditë se deri në cilën pikë ishte i gatshëm me i ra
mohit botës dhe të mirave të saja:
Plaku i vjetër fillon me i ba disa pyetje:
-Sikur ti kishe tri monedha ari, dhe duke kaluar
rrugës ne shohim një të varfër, - a do ja kishe
falë
-Me gjithë zemër, o Atë.
Shumë mirë, kështu duhet të veprosh.
-Sikur ti kishe tri monedha argjendi, dhe duke
kaluar rrugës ne shohim përsëri një të varfër, - a
Nga Ensuela Prenga
pak ujë nga qielli, por pashë që nuk të pëlqeu. Më
vjen keq, dëshiroja shumë të më flisje……edhe pse
duhej shumë kohë. Por… asgjë.
Kur darkoje përsëri harroje të më thoje diçka.
Pastaj shikoje televizor dhe prisje me kujdes,
ndërkohë që shihje gjithçka që ndodhte nëpër
botë dhe pastaj, dëfreheshe me atë çka bënin. Më
pëlqen shumë të të shoh të qeshësh! Kur kaloi pak
kohë, të pashë të lodhur dhe e kuptova qetësinë
Tri monedhat
tënde, kështu që e hoqa qartësinë e qiellit dhe e
zëvendësova me shume yje. Në të vërtetë ishte e
këndshme por nuk ishe i interesuar për ta parë.
Në kohën e gjumit vërtetova që ishe përgjumësh.
U fute në krevat dhe sapo u shtrive, të zuri gjumi.
Ta vura në dhomë pak muzikë. U kujdesa të të
shoqëroja përgjatë gjumit tënd. Por e njëjta gjë,
përse mendoj se nuk e vë re se un jam gjithmonë
këtu, për ty. Tashmë nuk di si të ndërhyj. Me gjithë
këtë, kam më shumë durim nga sa e mendon ti.
Dhe kush e di gjithashtu edhe ti ndoshta do ta kesh
këtë durim me të tjerët. Ndoshta më lë të të mësoj:
të dua shumë… imagjinoni rrugën që bëj, dhe kjo
është vetëm për ju. Nesër do të jetë një ditë e re dhe
do të ndjek për krahu, si sot, dhe me të mbërritur
kjo natë në shtëpi, do të të jap përqafimin e natës
së mirë, edhe pse ti, do të jesh shumë i zënë me
provimet, me problemet e tua… me gjithë këto, do
të më pëlqente të ndaja gjithçka me ty.
Miku yt JESUS
do ja kishe falë
-Me gjithë zemër, o Atë.
Shumë mirë, kështu duhet të veprosh. Je në
rrugë të mbarë.
Tani kam dhe një pyetje të fundit:
-Sikur ti kishe tri monedha bakri, dhe duke
kaluar rrugës ne shohim një të varfër, - a do ja
kishe falë
-Jo, o Atë, jo.
-E përse – e pyet shumë i çuditur frati plak.
Sepse unë i kam me të vërtetë tri monedha
bakri. Fatkeqësisht, në jetë jemi të gatshëm të japim
e të falim atë që nuk kemi, por kurrë atë që në të
vërtetë e kemi.
Vrapuesi i paqes
Me 12 shkurt 2008 Famullia e Bathores
ka pasë një mysafir shumë interesant,
aq, sa jo vetëm Kryetari i Bashkisë së Kamzës dhe
personalitete të tjerë të vendit, por gjithashtu një
përfaqësues i Arkidioqezës sonë ka ardhur për të
bërë një fotografi me Famullitarin Don Patrizio
Santinelli.
Atleti i vetëzbuluar Z. Ulderico Lambertucci,
61 vjç nga Macerata (Itali) ka filluar me 1 janar
2008 në Romë, mbasi e ka marrë bekimin e Atit
Shenjt Benedikti XVI, udhëtimin e tij spektakolar
për në Jerusalem, ku don të arrijë më 28 mars,
atëherë në javën mbas Pashkeve. Atleti, që në fakt
si profesion ka murator, po vrapon 70 Km në ditë!
Ai kalonte sot te Don Patrizio në Bathore, sepse ai
e ka kompatriot.
Të dy janë nga Macerata. I vetëshpalluri “Vrapues
për Paqen” është shoqëruar nga dy miq me një
“Camper” në të cilin Ulderico han dhe flenë me ta.
Nga Dom Henricus Veldkamp
Ai nuk të len as një përshtypje e lodhjes, përkundrazi
ai duket shumë i çlodhur. Para disa kohesh, në
vitin 2006, ai kishte bërë një udhëtim të tillë, vetëm
me pak më shumë kilometra: ai atëherë vraponte
nga Macerata në Itali deri në Pekin në Kinë! 12.000
kilometer në gjasht muaj! Arsyja Për të nderuar
misionarin e famshëm nga Macerata Matteo Ricci,
i cili është varrosur në Pekin.
Kështu Ulderico përpiqet të tërheqë vëmendjen
te Krishti, Princi i Paqes, në gjithë botën. Mos çuditemi
qe ka dalur tashmë në Guinness Worldbook
of Records!!! Shalom, Ulderico!
Në udhëtimin e tij në Kinë ai ishte rastësisht i
shoqëruar nga një shqiptar z. Zamir Dekavelli, i cili
me rastin që Maceratasi gjendej në vendin tonë, për
tu takuar me të në Bathore, ka ardhur posaçërisht
nga Italia, vend ku ai jeton prej kohësh.
Shalom, Ulderico!

mars 2008 Kisha dhe jeta
12
Për shumë vjet Gëzuar
E Diela e Pashkëve përveç pjesëmarrjes shume të madhe të besimtarëve në liturgjinë e Meshës Shejte në ambientet e Katedrales, pati edhe
shume vizitorë të tjerë të cilët kishin ardhur për të shprehur urimet e tyre edhe Kryebariut të Arkidioqezës sonë Shkëlqesisë së Tij Imzot Rrok
Mirdita në këtë ditë gëzimi. Në pritjen e organizuar me këtë rast ishte i pranishëm edhe Ipeshkvi Ndihmës i Arkidioqezës sonë Imzot George
Frendo. Përveç besimtarëve të shumtë të pranishëm për të bërë urimet, në këtë ditë tokën e Katedrales e shkelën edhe shumë autoritete të larta
qytetare dhe civile të vendit tonë. Z. Bamir Topi, në vizitën e tij të parë si President i shqiptarëve, së bashku me urimin e tij për të gjithë besimtarët
katolikë, shprehu njëherësh edhe mirënjohjen e tij të madhe për punën e pakrahasueshme që Kisha Katolike në Shqipëri po bën për
ringjalljen e jetës së mbarë bashkësisë shqiptare.