MEХANİKA

Tolıq tezleniwdin’ absolyut ma’nisi
w = w
2
=
2
⎛ v ⎞
⎜
r ⎟
⎝ ⎠
36
2
4-3 su’wret.
Tolıq tezleniwdi ( w ) qurawshıları bolg’an
tangensial ( τ w ) ha’m normal ( w n )
qurawshılarg’a jiklew.
2
⎛ dv ⎞
+ ⎜ ⎟ .
⎝ dt ⎠
(4.17)
Endi qozg’alıstın’ en’ a’piwayı tu’rlerinin’ biri bolg’an tuwrı sızıqlı tezleniwshi qozg’alıs
haqqında ga’p etemiz. Bunday jag’dayda tezleniwdi bılay jazamız
Δv
v − v
w = =
Δt
t − t
Bul jerde 0 v da’slepki tezlik, t 0 da’slepki waqıt (waqıttın’ da’slepki momenti), v waqıt t
bolg’an momenttegi tezliktin’ ma’nisi. Bul formuladan
Eger t 0 = 0 bolsa v v 0 at.
+ =
v 0
0
= v + a(
t − t ) .
Tezliktin’ o’simi Δ v nın’ belgisi qanday bolsa tezleniwdin’ belgisi de sonday boladı.
Endi ten’ o’lshewli tezleniwshi qozg’alıstag’ı ju’rip o’tilgen joldın’ ma’nisin esaplayıq.
A’piwayılıq ushın v0 = 0 dep esaplayıq. Tezliktin’ o’siwi OA tuwrısı menen
sa’wlelendiriledi. Sonlıqtan ju’rip o’tilgen jol OVA u’sh mu’yeshliginin’ maydanına ten’ boladı:
Eger da’slepki tezlik nolge ten’ bolmasa
AB v ⋅t
w t
OA⋅
= =
2 2 2
w t
s v0
t
2
+ =
2
0
0
.
.
2
.