Cicero-Yaşlılık ve Dostluk.pdf - UTKU618

ana açıkladılar. Çok söze ne gerek? Bu konuda düşündüğüm ve
duyduğum şu: Beyinde bu denli çabuk işleme, olup bitenleri
anımsama, olacakları kestirebilme, bunca şey yapma, bunca şey
bilme, bunca şey bulma yeteneği var olduğuna göre; bunları
başarabilen, doğadaki varlık, ölümlü olamaz; hem ruh hep
devinim durumundadır; bu devinimin de başlangıcı yoktur, çünkü
ruh kendiliğinden devinir ve hiçbir zaman kendisini
bırakmadığına göre, bu devinimin sonu da yoktur. Ve ruh
doğadan daha basit; kendisinden daha farklı, kendisine
benzemeyen bir şeyle karışmış olmadığından, bölünemez;
bölünemeyince de yok olamaz; insanların doğmadan önce epey şey
bilmeleri de ruhun ölmezliğine önemli bir kanıt oluşturur:
Öyle ya, çocuklar güç bilgileri edinirken, sayısız şeyleri
öyle çabuk sezerler ki, bunları ilk kez öğrenmiyorlar da
anımsıyorlar sanılır. İşte Platon, aşağı yukarı böyle düşünür.
Xenophon'un kitabında, ölmek üzere olan yaşlı Kyros şu sözleri
söyler (110): "Benim sevgili çocuklarım, sizden ayrıldıktan
sonra hiçbir yerde olmayacağımı, var olmayacağımı sanmayın
sakın. Sizinle olduğum sürece ruhumu görmüyordunuz; ama, onun
bu bedende olduğunu yaptığım işlerden anlıyordunuz. Hiçbir
belirtisini görmediğiniz zaman bile onun varlığına inanın.
Kendilerini daha uzun süre anmamız için ruhları bize etki
etmeseydi, büyük adamlara ölümlerden sonra da saygı
gösterilmezdi. Ruhlar ölümlü bedenlerdeyken yaşayıp da
onlardan ayrıldıktan sonra ölürmüş, ruh düşünceden yoksun olan
bedenden kurtulunca düşünemezmiş, bunlara hiçbir zaman aklım
yatmadı doğrusu; bence ruh, asıl birleşmiş olduğu bedenden
kurtulup da saf ve katıksız olmaya başladığı zaman düşünür
olur. Bundan başka, ölüm insan organizmasını dağıtınca ruhtan
başka, bedende ne varsa, nereye gideceği bellidir; her şey
geldiği yere gider; yalnızca ruh, bedendeyken de, ayrılınca da
gözükmez. Ölüme en çok benzeyen şeyin uyku olduğunu da,
sanırım bilirsiniz. Ve özellikle uyuyanların ruhu,
tanrısallığını gösterir. Çünkü ruhlar dingin ve özgür olunca
gelecekte olacak birçok şeyi önceden görürler ve bundan, beden
bağlarından büsbütün kurtulunca ruhların ne olacakları
anlaşılır. Böyleyse, bana bir tanrıymışım gibi saygı gösterin.
Yok, ruh bedenle birlikte ortadan kalkacaksa, siz gene bütün
bu evrendeki güzelliği koruyan ve yöneten tanrılara saygı
göstermekle dindar ve sadık insanlar gibi beni anın." Kyros
ölmeden önce işte bunları söylemiş. İsterseniz ben de bu
konudaki düşüncelerimi söyleyeyim.
Scipio, geleceğe bağlı olabileceklerini düşünmeselerdi, baban
Paulus (111), dedelerin Paulus ve Africanus (112),
Africanus'un babası (113), amcası (114) ve adlarını saymaya
gerek yok, birçok ünlü insan gelecektekilerin belleğinden
çıkmamak için o kadar uğraşmazlardı. Kimse beni bunun tersine
inandıramaz. Yaşlıların âdetidir, bari biraz kendimi öveyim:
ünümle yaşamım aynı zamanda bitecek olsa, barışta ve savaşta