Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
yakın olduğu ölçüde, bu bağ daha güçlü olur; bunun için<br />
yurttaşları yabancılara, akrabalarımızı başkalarına yeğ<br />
tutarız. Akrabalar arasında dostluğu doğuran, doğanın ta<br />
kendisidir; ama bu dostluk sağlam değildir. Gerçekten de,<br />
akrabalar arasındaki yakınlık yitebilmesine karşın;<br />
dostluktaki yakınlık, her zaman vardır: işte bu noktada<br />
dostluk akrabalığa üstündür; yakınlık ortadan kalkarsa,<br />
dostluk adı da kalkar, ama akrabalık sürer. Dostluğun gücü<br />
özellikle şundan anlaşılabilir: doğanın insanları birbirine<br />
yaklaştırıp oluşturduğu sayısız insan toplulukları içinde<br />
dostluk, o denli sıkışmış, o denli dar bir alana sığınmıştır<br />
ki, ancak iki ya da birkaç kişi tam bir se<strong>ve</strong>cenlikle<br />
birbirlerine bağlanır.<br />
VI<br />
<strong>Dostluk</strong> insanların, insanlarla <strong>ve</strong> tanrılarla ilgili her şeyde,<br />
yakınlık <strong>ve</strong> se<strong>ve</strong>cenlik duygularıyla anlaşmasıdır. Bilgelik bir<br />
yana bırakılacak olursa, ölmez tanrıların insana bundan daha<br />
iyi bir şey <strong>ve</strong>rdiğini sanmıyorum. Kimi zenginliği, kimi tam<br />
sağlığı, kimi etkililiği, kimi toplumsal konumları, birçokları<br />
da zevkleri üstün tutarlar. Bu sonuncusu hayvanlara yaraşır;<br />
ötekileri geçici, kuşkuludur; bizim kararlarımızdan çok<br />
yazgının cil<strong>ve</strong>sine bağlıdır. Katıksız iyiliğin erdemde<br />
bulunduğuna inananların çok hakkı var.<br />
Çünkü dostluğu hem doğuran, hem sürdüren, erdemdir; erdem<br />
olmadan dostluğun hiçbir türü olamaz. Şimdi günlük yaşamda <strong>ve</strong><br />
dilimizde erdem sözcüğüne <strong>ve</strong>rilen anlamı açıklayalım: birçok<br />
bilginin yaptığı gibi, onu parlak sözcüklerin ölçüsüne<br />
vurmayalım: Paulus, Cato, Galus, Scipio, Phillus (36) gibi iyi<br />
sayılan insanlara iyi diyelim. Onların iyiliği her günlük<br />
yaşam için yeter; hiçbir yerde, hiçbir zaman bulunmayan<br />
insanları da bir yana bırakalım. Bu gibi kimseler arasındaki<br />
dostlukta özel yararlar vardır ki, saymakla bitiremem. Önce,<br />
Ennius'un (37) dediği gibi, dostluğun karşılıklı yakınlığında<br />
kendisini dinlendirmeyen insan için yaşam, yaşam mıdır? (38)<br />
Karşısında kendinle konuşuyormuş gibi her şeyi söylemeyi göze<br />
alabileceğin birini bulmaktan daha tatlı ne var? İyi<br />
günlerinde senin kadar sevinecek biri olmasaydı mutluluğundan<br />
ne zevk alırdın? Öte yandan da, kara günlerinde senden çok<br />
üzülecek bir dostun olmasaydı, o günlere katlanmak güç olurdu.<br />
Son olarak, peşinde koşulan her şey genellikle bir tek işe<br />
yarar: ser<strong>ve</strong>t, harcamaya yarar; sözü geçerlik, saygınlık;<br />
toplumsal konum, övülme; zevkler, neşe getirir; sağlık, acıdan<br />
kurtarır, bedenini istediğin gibi kullanmana yardım eder.<br />
<strong>Dostluk</strong>, birçok iyiliği bir araya toplar, gözlerini nereye
Change language