- 1 - T.C. TRAKYA ÜN VERS TES FEN B L MLER ENST TÜSÜ

Seymour (1993), bir sistemde kullanılan yetiştirme ortamının, bazı sakıncalarını
ortadan kaldırmak için, iki veya daha fazla materyal katılabileceğini, katı ortamlar için,
genellikle plastik torba veya polistiren saksıların kullanıldığını belirtmiştir.
Donan (1998) ve Seymour (1993), katı ortam sistemlerinin organik ve inorganik
olmak üzere, iki büyük kategoriye ayrıldığını belirtmiştir. İnorganik ortamlar olarak
kaya yünü, kum, perlit, ponza, genleştirilmiş kil ve vermiküliti; organik ortamlar olarak
talaş, torf, hindistancevizi lifi, ağaç kabuğu, işlenmiş ağaç ürünleri ve jel ürünleri
sayabileceğimizi vurgulamıştır.
Savvas (1998), örtü altı şartlarında, topraksız substratlarda yetiştirilen bitkiler
için, farklı yetiştirme ortamlarında kullanılacak besin çözeltisinin hesaplamasının ve
hazırlanmasının, önemli bir basamak olduğunu belirtmiştir. Çözeltide göz önüne alınan
etmenlerin, tuzluluk (EC), pH, K:Ca: Mg ve N:K oranları, NH + 4 ve H2PO - 4 iyonlarının
ve mikro elementlerin konsantrasyonları olduğunu vurgulamış, olması istenen EC
değerinin, besin çözeltisinin toplam tuz konsantrasyonuna bağlı olduğu söylenmiştir. pH
değerinin, çözeltideki HCO - 3 iyonlarının yoğunluğu tarafından belirlendiği belirtilip,
bütün hesaplamaların, formüller geliştirilerek standardize edildiği vurgulanmıştır.
Sulama suyunda bulunan besin maddelerinin ve besin solüsyonu için eklenmesi gereken
besin maddelerinin, sırasıyla hesaplanması gerektiği ve stok solüsyon hazırlamak için
gerekli olan gübrelerin ancak o zaman doğru bir şekilde belirtilebileceğini söylemiştir.
Sevgican (2003), besin eriyikleri hazırlanmasında kullanılacak suların birinci ve
ikinci sınıf sulama suyu olması koşulu bulunduğunu, en idealinin birinci sınıf sulama
sularını kullanmak olduğunu, ikinci sınıf sulama sularının NFT gibi bazı topraksız tarım
şekillerinde kullanılamayacağını, üçüncü sınıf suların ise hiçbir topraksız tarım şekline
uygun olmadığını belirtmiştir. Birinci ve ikinci sınıf sulama sularının, makro ve mikro
elementler açısından maksimum içeriklerinin şöyle olmasının istendiğini vurgulamıştır;
Azot, fosfor, potasyum, demir, alüminyum 5 ppm, kalsiyum 120 ppm, magnezyum 25
ppm, bor ve çinko 0.5 ppm, manganez ve flor 1 ppm, bakır 0.2 ppm ve molibden 0.02
ppm. Başka bir şekilde ifade edilirse; 1 litre suda 5 mg N, P, K, Fe, ve Al, 120 mg Ca,
25 mg Mg, 0.5 mg B ve Zn, 1 mg Mn ve F, 0.2 mg Cu ve 0.02 mg Mo olmalıdır.
- 9 -