- 1 - T.C. TRAKYA ÜN VERS TES FEN B L MLER ENST TÜSÜ

itkilerde, diğer ortamlara göre daha fazla çiçek burnu çürüklüğü görülmesi olduğunu,
bunun sebebinin de yaş üzüm cibresinde yetiştirme sırasında fermantasyon sürdüğünden,
köklerin kalsiyum alımının engellenmesi olduğunu vurgulamıştır.
Chen ve ark. (1991) endüstriyel kazanlardan ve fabrikalardan çıkan cürufun,
ortadan kaldırılmasının önemli ve pahalı bir çevre sorunu olduğunu belirterek, cürufun
topraksız tarımda yetiştirme ortamı olarak kullanım potansiyeli olan işlenmemiş, pütürlü
bir materyal olduğunu bildirmiştir. Cürufun fiziksel ve kimyasal özelliklerini volkanik
külle karşılaştırmış, ikisinin de düşük seviyede su ve çözünebilir besin maddelerini
tutma gücü olduğunu ve yüksek seviyede hava boşluğu içerdiğini vurgulamıştır.
Mineral substratlara, (1:1) oranında üzüm cibresi ve yanmış çiftlik gübresi karıştırılarak
hazırlanmış kompost ilave edildiğinde, ortamın fiziksel ve kimyasal özelliklerinin
iyileştiğini ve ortamdaki mikrobiyal aktivitenin arttığını, su: hava oranının belirgin bir
şekilde iyileşerek, ideal substrattakilere yaklaştığını belirtmiştir.
Yoo ve Jo (2003) kömür cürufunun, toprak iyileştirmesinde potasyum gübresi
desteği olarak kullanılmasını araştırmışlar, kül gübresinin potasyum elementlerinin
tahliyesini engellediğini ve mükemmel bir nem tutuculuk özelliği olduğunu
belirtmişlerdir.
Kim IISeop ve ark. (2001) ithal edilen subsratların yerine, yerel materyallerin
kullanılabilirliği ile ilgili araştırmada, topraksız tarım ortamı bileşenlerinden biri olarak,
kömür külü topunu incelemiştir. Kömür külü topunun su absorbsiyonu ve görünür
gözenekliliği, sert kömür, yumuşak kömür ve kil eklenerek kontrol altına alınmıştır. Kil,
ortama elastikiyet kazandırmak için eklenmiştir. Karışımdaki kil oranı arttıkça,daha
düşük su alınabilirliği ve gözle görünür gözeneklilik izlenmiştir. Laboratuar testleri için
kömür külü:sert kömür:kil, 80:15:5 oranları seçilmiştir. Deneme bitkileri içinse
80:10:10’luk yeni bir formül geliştirilmiştir. Ortamın pH ve EC’si, deneme boyunca
durağanlığını korumuş ve bitkilerin mineral içeriklerinde önemli bir değişim
gözlenmediği belirtilmiştir.
- 15 -