türkiye'de vergi uyuşmazlıkları ve idari çözüm yolları
türkiye'de vergi uyuşmazlıkları ve idari çözüm yolları
türkiye'de vergi uyuşmazlıkları ve idari çözüm yolları
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Verginin mükellefi :<br />
• Gerçek kişiler olabilir. Örneğin gelir <strong><strong>ve</strong>rgi</strong>si mükellefleri<br />
• Tüzel kişiler olabilir. Örneğin kurumlar <strong><strong>ve</strong>rgi</strong>si mükellefi olarak öngörülen<br />
sermaye şirketleri<br />
• Tüzel kişiliği olmayan bazı kuruluşlar olabilir. Örneğin kurumlar <strong><strong>ve</strong>rgi</strong>si<br />
mükellefi olabilen iş ortaklıkları gibi.<br />
Buna karşılık, GVK <strong>ve</strong> KVK’da açıkça öngörülmediği için bir adi ortaklık <strong>ve</strong>ya<br />
bir banka şubesi gelir <strong><strong>ve</strong>rgi</strong>si <strong>ve</strong>ya kurumlar <strong><strong>ve</strong>rgi</strong>si mükellefi olmamaktadır. Bunların<br />
yerine, bu <strong><strong>ve</strong>rgi</strong>ler açısından mükellefiyet, adi şirketin ortakları <strong>ve</strong> banka şubesinin bağlı<br />
olduğu sermaye şirketi açısından söz konusu olmaktadır 5 .<br />
Vergi mükellefi <strong><strong>ve</strong>rgi</strong>nin temel esaslarından biridir. Vergi mükellefinin kim<br />
olduğunu ilgili kanun gösterir. Vergi kanunları incelendiğinde mükellefin genellikle<br />
konudan sonra ya da konu ile birlikte gösterildiği görülmektedir. Örneğin, gelir <strong><strong>ve</strong>rgi</strong>si<br />
mükellefleri, gerçek kişiler; kurumlar <strong><strong>ve</strong>rgi</strong>si mükellefleri, tüzel kişiler; damga <strong><strong>ve</strong>rgi</strong>si<br />
mükellefleri, <strong><strong>ve</strong>rgi</strong>ye tabi kağıtları imza eden <strong>ve</strong>ya o kağıdın doğuracağı hukuki<br />
sonuçlardan yaralanan gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişilerdir.<br />
Kendisine <strong><strong>ve</strong>rgi</strong> borcu yüklenen <strong>ve</strong> <strong><strong>ve</strong>rgi</strong> kanunlarında hükme bağlanan ödevleri<br />
yerine getiren kişi bu durumda kanuni mükelleftir 6 .<br />
Mükellefiyet esas itibariyle şahsidir, muka<strong>ve</strong>le ile başkasına devredilemez. Aynı<br />
zamanda mükellefiyet için kanuni ehliyet şart değildir. Hükmi şahısların (tüzel<br />
kişilerin), küçüklerin <strong>ve</strong> kısıtlıların mükellef olmaları halinde, bunların yerine getirmesi<br />
gereken görevler, müdürler kanuni mümessiller, <strong>ve</strong>li, vasi <strong>ve</strong> kayyumlar tarafından<br />
yerine getirilir. Kanuni mükellefin ölümü halinde ise, mükelleflere düşen ödevlerin,<br />
mirası reddetmemiş olan kanuni <strong>ve</strong> mansup mirasçılar tarafından yerine getirilmesi icap<br />
eder 7 .<br />
5 Nurettin Bilici,( 2008): Vergi Hukuku, Seçkin Yayınevi, Ankara:, s.51-52.<br />
6 Mehmet Arslan, ( 2005): Vergi Hukuku, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara: s. 53-54.<br />
7 Aksoy, Kamu Maliyesi , s.198.<br />
7