türkiye'de vergi uyuşmazlıkları ve idari çözüm yolları
türkiye'de vergi uyuşmazlıkları ve idari çözüm yolları
türkiye'de vergi uyuşmazlıkları ve idari çözüm yolları
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong><strong>ve</strong>rgi</strong>yi tahsil eder. Vergi Usul Kanununun 134. maddesinde <strong><strong>ve</strong>rgi</strong> incelemesi konusu<br />
düzenlenmiştir. Maddeye göre, Vergi incelemesinden maksat, ödenmesi gereken<br />
<strong><strong>ve</strong>rgi</strong>lerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek <strong>ve</strong> sağlamaktır. Ödenmesi gereken<br />
<strong><strong>ve</strong>rgi</strong>nin doğruluğu ise; beyan esasına dayanan <strong><strong>ve</strong>rgi</strong>lerde mükellef <strong>ve</strong>ya <strong><strong>ve</strong>rgi</strong><br />
sorumlusunun <strong><strong>ve</strong>rgi</strong> matrahı, <strong><strong>ve</strong>rgi</strong> nispet <strong>ve</strong> miktarının defter, kayıt <strong>ve</strong> belgeler<br />
üzerinden <strong>ve</strong>ya defter <strong>ve</strong> belgeler kısıtlı olmaksızın ödenmesi gereken <strong><strong>ve</strong>rgi</strong>nin tespitine<br />
yönelik olarak, ekonomik gerekçeler de dikkate alınmak suretiyle her türlü delil<br />
üzerinden araştırılıp tespit edilmesiyle olur. Defter <strong>ve</strong> belgeler dışında her türlü delil,<br />
başta <strong><strong>ve</strong>rgi</strong> daireleri olmak üzere, resmi daireler, bankalar, sigorta şirketleri <strong>ve</strong><br />
(kayıtlardan tespit edilmiş olan dahil) <strong><strong>ve</strong>rgi</strong>yle ilgili olaylarda taraf olanlardan alınacak<br />
bilgi <strong>ve</strong> belgeler, <strong><strong>ve</strong>rgi</strong> sistemimizde bağlayıcı etki yaratmamakla birlikte; ser<strong>ve</strong>t<br />
unsurları, yaşam düzeyi <strong>ve</strong> harcamalar incelemede obje olabilir. Defter <strong>ve</strong> belgelere<br />
göre kayıtlar üzerinden yapılacak randıman hesabı yoluyla beyanın gerçeğe uygun olup<br />
olmadığı araştırılarak, araştırmalar sonucu bulunan beyan farkı üzerinden cezalı olarak<br />
<strong><strong>ve</strong>rgi</strong> tarhiyatı yapılır. Buna karşılık mükellefin bu tarhiyata, yapılan hesaplamaların<br />
yanlış olduğunu ileri sürerek tarhiyat konusu <strong><strong>ve</strong>rgi</strong> <strong>ve</strong> cezaya itiraz etmesi halinde, <strong><strong>ve</strong>rgi</strong><br />
uyuşmazlığı ortaya çıkmaktadır.<br />
1.2.2.3. Hatalı Vergi Tarhiyatı <strong>ve</strong> Ceza Uygulaması<br />
İdari bir işlem olan <strong><strong>ve</strong>rgi</strong>nin tarh aşamasında çeşitli hatalar yapılmış olabilir.<br />
Vergiye ilişkin hesaplarda yada <strong><strong>ve</strong>rgi</strong>lendirmede yapılan hatalar sonucu haksız yere<br />
fazla yada eksik <strong><strong>ve</strong>rgi</strong> tarh edilmiş <strong>ve</strong> ceza kesilmiş olması farklı biçimlerde ortaya<br />
çıkmaktadır.<br />
Bu hatalar yanlış bir hesaplamadan yada <strong><strong>ve</strong>rgi</strong>lendirmeden kaynaklanıyor<br />
olabilir. Örneğin matematiksel işlemlerde hata yapılmış olabileceği gibi, <strong><strong>ve</strong>rgi</strong>nin tarh<br />
edilmesi aşamasında yanlış oran <strong>ve</strong>ya tarife uygulanmamış <strong>ve</strong>ya mahsuplar yapılmamış<br />
olabilir 38 . Bunların yanı sıra, matrahın yanlış belirlenmiş olması 39 , yada aynı matrah<br />
38 Mahsup işlemlerinin yapılmamış olması durumunda, fazladan tarh edilen <strong><strong>ve</strong>rgi</strong>den doğan<br />
uyuşmazlıklar, hatalı <strong><strong>ve</strong>rgi</strong> tarhiyatının düzeltme yoluyla giderilmesi ile idare tarafından<br />
<strong>çözüm</strong>lenebilir. (Dn. VDDK, 11.04.1997 tarih <strong>ve</strong> E.1995/194, K.1997/188 sayılı karar. )<br />
39 Maddi hata sonucu <strong><strong>ve</strong>rgi</strong> matrahının fazla saptandığı durumlarda, matrahın yanlış belirlenmiş olması<br />
söz konusudur. Bu durumda, aradaki farkın düzeltme yoluyla kaldırılması gerekir. MB’nin 07.05.1998<br />
tarih <strong>ve</strong> B.07.GEL.0.29/2864-124-2785 sayılı Özelgesi.<br />
25
Change language