ted_eylŸl_90.sy copy - TED Ankara Koleji Mezunları Derneği

K O L E J L ‹ L E R
mesaj kutusu
30
Küba Büyükelçimiz fian›var K›z›ldeli’72 ile egzotik ada
“Küba” üzerine keyifli bir sohbet gerçeklefltirdik
Kendinizden söz eder misiniz?
TED Ankara Koleji'nden 1972 yılında mezun oldum. Simdi hâlâ aynı
mı bilmiyorum, o yıllarda benim de şubem olan “P” şubesi bile
vardı…1977'de Siyasal Bilgiler Fakültesi, Uluslararası İlişkiler Bölümünü
bitirdim ve Dışişleri Bakanlığına girdim. Çeşitli ülkelerde
farklı konumlarda görev yaptım. Şu anda Havana'da Türk
Büyükelçisi olarak görev yapıyorum.
Biz Küba'y› hayat›n keyfe dönüfltü¤ü, dans›n puroyla bulufltu¤u, insanlar›n
keyifle yaflamay› bildi¤i bir ülke olarak tan›yoruz. Gerçekte
Küba'da hayat nas›l ak›yor?
Evet, Küba turistler için hayatın keyfe dönüştüğü bir ülke. Ancak
burada yasayanlar için aynı şey ne ölçüde geçerli bilemiyorum.
Devrimin tüm kazanımlarına rağmen Küba henüz ekonomik bakımdan
kendine yeterli olacak kaynakları yaratabilmiş değil. Bunda
ABD'nin ülkeye karşı uyguladığı ambargonun da etkisi var. Bu
nedenle Kübalıların birincil kaygısı günlük ihtiyaçlarını karşılayabilmek.
Buna ” resolviendo” diyorlar. Yani bizdeki “Benim memurum
işini bilir” ile “Napalım abi ekmek parası” kavramlarının bir
bileşimi. Hayat “resolviendo” olarak akıyor. Ellerinde kâğıt şemsiyeli,
renkli kokteyllerle palmiyeli kumsallarda yatanlar, sıcak Havana
gecelerinde tropikal kulüplerde salsa yapanlar daha çok turistler.
Zaten Kübalıların bu tür turistik tesislere girişini de rejim uygun
görmüyor.
Tüm dünyadan farkl› bir ekonomik sisteme sahip bu sevimli ada ülkesinde
e¤itim ve sa¤l›k hizmetlerinin bedava oldu¤unu biliyoruz. Di¤er
ülkelere göre e¤itim ve sa¤l›k sisteminin içinde bulundu¤u durum nedir?
Karfl›laflt›rma yap›ld›¤›nda neler söyleyebilirsiniz?
Küba devriminin en büyük kazanımlarından ikisi eğitim ve sağlık
alanında gerçekten. Ülkede çok yaygın şekilde en uzak yerleşim birimlerine
dahi bu hizmetleri götürebilmişler. Küba'nın eğitim ve
sağlık verileri gelişmiş ülkelerle karşılaştırılabilir düzeyde. Latin
Amerika'daki en yüksek okuryazarlık oranı ve eğitim düzeyi Küba'da.
Tüm eğitim süreci ücretsiz. Küba rakamlarına göre eğitime
ayrılan kaynaklar GSMH'nin %11'ine (2006) ulaşıyor.
Halk sağlığı alanında da gayet iyi durumdalar. Küba nüfusa göre
doktor sayısında dünyada birinci ülke. 2005 yılında her 100.000 kişiye
628 doktor düşüyormuş.
Aile hekimliğinden yararlanabilen nüfusun oranı % 99,4'e ulaşmış
durumda, sağlığa ayrılan para ise GSMH'nin % 7.3’ü (2006).
Küba'nın önemli gelir kaynaklarından birisi sağlık ve eğitim uzmanı
ihracatı. Dışişleri'nin verdiği bilgilere göre 102 ülkeye bu dallarda
hizmet sağlanıyor ve 71 Latin Amerika, Karayip ve Afrika ülkesinde
Kübalı 30.000 doktor ve sağlık personeli çalışıyor. 25 ülkede de Küba'ya
özgü bir okuma yazma öğretme metodu ile eğitim veriliyor.
Küba, y›llard›r ekonomik ambargo alt›nda tutulan bir ülke. Küba'n›n
küreselleflen dünyadaki gelece¤i hakk›nda neler düflünüyorsunuz?
Küreselleflme ile birlikte, Çin de dâhil olmak üzere birçok sosyalist ülke
kendini liberal sisteme ayak uydurma yönünde de¤ifltirmeye bafllad›.
Küba'n›n bu anlamda bir çabas› var m›?
Küreselleşen dünyada sosyalist ekonomik model yürüten nadir ülkelerden
birisi Küba. Ekonominin liberalleştirilip, yabancı sermayeye
ve özel teşebbüse açılması beklentisi, Fidel Castro'nun rahatsızlığı
ve yönetimi kardeşi Raul Castro'ya devretmesinden sonra Batı'da
sıkça dile getirilmekte ve Küba'nın Çin veya Vietnam modellerini
uygulayabileceği yorumları yapılmaktadır. Kübalı yetkililerin son
zamanlardaki ifadeleri bu beklentinin yönetim kadrolarınca ne öl-