ted_eylŸl_90.sy copy - TED Ankara Koleji Mezunları Derneği
ted_eylŸl_90.sy copy - TED Ankara Koleji Mezunları Derneği
ted_eylŸl_90.sy copy - TED Ankara Koleji Mezunları Derneği
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Konuflma bozukluklar›n›n iyileflme olas›l›¤› nedir? Aile iyileflme sürecine<br />
nas›l katk›da bulunabilir?<br />
Doğuştan gelen bir durum söz konusu ise, iyileşme olasılığı daha<br />
az oluyor. Çok daha uzun süreli terapilere ihtiyaç duyulabiliyor.<br />
Biz çocuğu terapiye almadan önce, hangi yaşta olduğunu, konuşma<br />
bozukluğunun hangi düzeyde olduğunu, hangi sıklıkta konuşma<br />
bozukluğu yaşadığını belirliyoruz. Çocuktan önce aile ile<br />
görüşüyoruz. Bu noktada önemli olan, ailenin çocuğun konuşmasında<br />
bir bozukluk saptadığı anda hiçbir şekilde uyarıda bulunmaması.<br />
Genellikle 'dur, iyice düşün ondan sonra konuş' gibi<br />
tepkiler gösteriyor aileler. İşte biz bunu doğru bulmuyoruz.<br />
Önemli olan çocuğun nasıl söyleyeceği değil, ne söyleyeceğidir.<br />
Böyle bir tepkiyle karşılanan çocuk şunu düşünmeye başlıyor:<br />
“Ben konuşurken takılırsam alay ederler, müdahale ederler.” Bu<br />
düşünce kalıbıyla birlikte kaygı düzeyi de artıyor, çocuk büsbütün<br />
takılmaya başlıyor. Ailelerin bunun üstünde durmaması, sakince<br />
karşılamaları gerekiyor. Özellikle leb demeden leblebiyi anlayarak<br />
hemen müdahale eden, çocuğu işarete yönlendiren ailelerin<br />
bu tepkiden vazgeçmeleri gerekiyor. Çocuğun is<strong>ted</strong>iği şeyi<br />
işaret ile belirtmesi yerine ses çıkarması, ifadelerini rahat ve doğal<br />
vermesi gerekiyor. Ailelerin bu durumlar karşısında doğal ve<br />
normal davranışlar geliştirmeleri, çocuğun takıldığı noktalarda<br />
dikkatini başka şeylere yönlendirmeye çalışmaları gerekiyor.<br />
Konuflma bozuklu¤u erkek çocuklarda daha yo¤un görülmekle<br />
birlikte, erkek çocuklar›n terapiye adaptasyonu k›zlara<br />
oranla daha zor olmaktad›r. Konuflma bozuklu¤u e¤er psikolojik<br />
etmenlere ba¤l› ise, psikoterapik yaklafl›mlarla, anne -<br />
baban›n da e¤itimi bir arada sa¤lan›rsa iyileflme yüzde doksana<br />
var›r. Çocuk heyecanland›¤›nda tekrar ortaya ç›kabilir. Ancak,<br />
nefes alma egzersizlerini bilmesi ve heyecan›na hakim<br />
olabilmesi sayesinde rahatlar. Ancak organik olan, do¤ufltan<br />
gelen faktörlerin etkili oldu¤u durumlarda rahatlamalar gerçekleflebilmekle<br />
birlikte yüzde yüz iyileflme daha az gözlenmek<strong>ted</strong>ir.<br />
çocuk<br />
35<br />
Konuflma bozukluklar›n›n <strong>ted</strong>avisinde ne tür teknikler kullan›lmaktad›r?<br />
Tedavi süreci kaç yafl›ndan itibaren bafllar?<br />
Genellikle konuşma bozukluğuna yönelik terapileri dört yaşından<br />
sonra ele alıyoruz. Ancak konuşma bozuklukları daha önce<br />
ortaya çıkabiliyor.<br />
Çocuklara öncelikle nefes egzersizleriyle, oyunlarla, balon şişirme,<br />
aynaya “hoh” yaptırma, mum üfletme ya da, “bab bab bab, lal lal<br />
lal” gibi heceleri uzatma, şarkı söyletme, tekerlemeyle nefes kontrolünü<br />
öğretiyoruz. Daha sonra da o takılmaları ritmik hale getirip,<br />
rahatlatıyoruz. Dikkat edilirse, konuşma bozukluğu yaşayan<br />
çocukların şarkı söylerken ve şiir okurken takılmadıkları görülür.<br />
Çünkü bu olaylar ritmiktir. Ancak heyecanla bir şey anlatırken, sinirlendiğinde<br />
ya da yeni bir kişi ile tanıştığında heyecanlanıp konuşma<br />
ritmi bozulur, nefes alışverişi değişir ve takılmalar başlar.<br />
Biz <strong>ted</strong>avi sürecini oyunla başlatıyoruz. Daha sonra da terapötik<br />
yaklaşımlarla sürdürüyoruz.<br />
Çocuklarda kekemeli¤in yan›nda “artikülasyon bozuklu¤u” da<br />
görülebilir. Bu, harfleri do¤ru söyleyememe durumudur. Bu<br />
durumda çocuk, “R, F, fi, C, Ç” seslerini do¤ru söyleyemez.<br />
Dil, difl yap›s›ndan kaynaklanan bir durum söz konusudur.<br />
Özellikle “r” sesleri beyinde ayr› bir bölgeden uyar›l›r. Yine artikülasyon<br />
<strong>ted</strong>avisi ile “r” seslerinin düzelmesi ve “p” ile “fl”<br />
harflerinin daha rahat söylenmesi sa¤lanabilir.<br />
Konuflma bozukluklar›nda psikoterapi'nin önemi nedir?<br />
Tüm konuşma problemlerinin altında psikolojik rahatsızlık yatar.<br />
Mutlaka bir psikoterapi gereklidir. Unutulmamalıdır ki, çocuğun<br />
nasıl söyleyeceği değil, ne söyleyeceği önemlidir. Biz, çocuğun<br />
gerginliğini ortadan kaldırıp belirli bir ritim çerçevesinde konuşmasını<br />
sağlamaya çalışıyoruz. Oldukça ilerleme kaydediyoruz.<br />
Tamamen ortadan kalkması söz konusu olmasa da heyecanlandığı<br />
zaman bunu kontrol altına almayı başarabiliyor.<br />
Konuflma bozuklu¤unu fark eden aileler nerelere baflvurabilirler?<br />
<strong>Ankara</strong>'da Hacettepe ve Gazi Üniversitelerinin “İşitme, Konuşma<br />
ve Ses Bozuklukları” Ünitesi vardır. Bunlar Kulak - Burun -<br />
Boğaz Bölümüne bağlı Odyoloji Ünitesi olarak geçer. Konuşma<br />
bozuklukları ile ilgili çalışan özel merkezler de bulunmaktadır.<br />
Ancak bunların hiçbirine ulaşma şansı bulunmuyorsa, çocuk psikologları<br />
ve psikiyatristlerine başvurulabilir.<br />
Konuflma bozuklu¤u fark edildikten sonra yap›lmas› gereken<br />
en önemli fley, çocukla alay etmemek, ona gülmemektir. Bununla<br />
birlikte çocu¤un yafl›n›n büyümesine karfl›n aile bebeksi<br />
konuflmalar› desteklememelidir. Örne¤in “adda, mama” gibi<br />
kelimeler yerine gezmek, yemek yemek gibi do¤ru kelimeler<br />
kullan›lmal›d›r. Aile bilinçli oldu¤u ölçüde henüz bafllama<br />
aflamas›nda olan problemler düzelebilirken, ailenin bilinçsiz olmas›<br />
s›n›rdaki problemlerin daha da artmas›na sebep olur.<br />
K O L E J L ‹ L E R
Change language