Cilt 2 / Sayı 4: Haziran 2011 (pdf) - GÜ SBE Elektronik Dergisi ...

More documents

Recommendations

Info

Sorumluluk Bağlamında İş Ahlâkı ve Sosyal Sorumluluk: Yener ÖZEN Sosyal Psikolojik Bir Yaklaşım Toplumdaki iş ve meslek ahlâkının standartlarının düşmesi, toplumsal dengesizliklerin oluşmasının temel faktörüdür. Bu nedenle toplumdaki beşeri kapitalin yalnızca teknik yönden değil ahlaki yönden de kaliteli hale getirilmesi gerekir. İş ahlâkına sahip olmayan girişimciler, kamu ve yerel yöneticiler, firmalar topluma yarardan çok zarar verirler. Çünkü iş ahlâkı düşük olan girişimciler, kamu ve yerel yöneticiler, firmalar sadece kendi menfaatlerini ön planda tutarlar. Toplumdaki diğer insanları hiç düşünmezler. İş ahlâkı, çalışma ve meslek ahlâkını da içermektedir. Çalışma ahlâkı, bir toplumda işe ve çalışmaya karşı tutumlar, tavırlar ve bu konudaki değerleri ifade etmektedir. Meslek ahlâkı, meslek sahiplerinin mesleklerini yapmak suretiyle kendilerine ihtiyaç duyanlara hizmet ederek kamu yararına çalışmalarıdır. Yani mesleklerini icra ederken maaş, gelir, güç ve statü gibi kişisel yararlar meslek sahibi için ikinci planda kalmaktadır. Meslek ahlâkının bazı temel ilkelerini şöyle sıralayabiliriz : *Ulusa ve insanlığa hizmet etmek, *Mal ve can emniyetini sağlamak, *Zayıfı kuvvetliye karşı korumak, *Huzur ve güven içinde yaşayanları şiddete ve saldırganlığa karşı korumak, *Vatandaşların anayasal haklarına saygı göstermek, *Herkese örnek olacak lekesiz, dürüst ve namuslu bir özel yaşam sunmak, *Hukuka ve kurumun kural ve ilkelerine bağlı olmak, *Kişisel duyguların, ön yargıların, düşmanlıkların mesleki kararları etkilemesine izin vermemek, *Gereksiz yere güç kullanmamak, *Hediye ve rüşvet kabul etmemek, *Görevi kötüye kullanmamak (Bayrak, 2001:48-49). İş ahlâkının üç temel alanı mevcuttur. Bunlar; Çalışma Ahlâkı, Meslek Ahlâkı ve Kurumsal Ahlâktır. Çalışma ahlâkı, çalışmaya ve işe karşı geliştirilen kişisel tutum ve davranışlardır. Meslek ahlâkı, belli bir meslek mensuplarının uyması gereken ahlak ilkelerini ifade etmektedir. Bu ilkeler genellikle toplumsal kültür ve değerlerden bağımsızdır. Kurumsal 180
Sorumluluk Bağlamında İş Ahlâkı ve Sosyal Sorumluluk: Yener ÖZEN Sosyal Psikolojik Bir Yaklaşım ahlâk, bir kurumun sahip olduğu ahlâkî normlar, değerler, eğilimler ve ilkeler bütünüdür. Kişi, kurum ve kuruluşların bu üç temel ahlâk kurallarını benimsemeleri hem toplumsal yaşamın hem de iş yaşamının devamlılığı için vazgeçilmez bir şartıdır (Arslan, 2001:5). Ancak hemen belirtilmelidir ki, iş ahlâkı iş yaşamında merkezi önemde olmasına rağmen, sosyo-ekonomik süreçte ahlâki normları eylem alt yapısı olarak almanın somut bireysel ve kamusal yararları uzun vadede ortaya çıkar. Hatta sosyo-ekonomik ilişkiler sisteminin genelde belli ahlâki standartlar temelinde işlemediği ve ekonomik etkinlikte bulunan tüm öznelerin iş ahlâkı ilkeleri paralelinde davranmadıkları bir toplumsal bağlamda ilkeli olmak, kısa vadede önemli kazanç kayıplarına neden olabileceğinden, söz konusu öznelerce irrasyonel bir yaklaşım biçimi olarak bile algılanabilir. Ancak Demir’in vurguladığı gibi, ahlâklı davranışın kısa dönemde irrasyonel gibi gözüken sonuçları, uzun dönemde hem bireyin, hem de toplumun yararına sonuçlar doğurur niteliktedir (Demir, 2003: 86). Bu nedenle firmaların/girişimcilerin kısa vadeli yarar güdüsüyle eyleme yönelmek yerine, uzun vadede herkes için olumlu sonuçlar getirecek ahlâki yönelimli bir eylem stratejisi izlemelerinin çok daha akılcı olacağı söylenebilir. Böyle bir yaklaşım biçimi, hem firmalarla/girişimcilerle toplum arasında işlevsel bir iletişim kanalının oluşması bakımından, hem de ekonomik etkinlikte bulunan aktörler açısından toplumsal onanmanın temelini oluşturan yaşamsal bir adım niteliğindedir (İlhan, 2005:261). Güveni tesis etmek, aynı zamanda, çalışanlara da ahlâki sorumlulukla yaklaşmayı gerektirir. Günümüzde, çalışan kesimin yeni nitelikler kazanmış olması bu kesimin beklentiler düzeyinin de değişmesine neden olmuştur. Örneğin, günümüzün çalışanları daha eğitimlidirler ve 19.yüzyıldaki akranlarından daha yüksek bir beklentiler setini iş yerine taşımaktadırlar. Böylece eski örgütsel alışkanlıklar yeni taleplerle karşılaşmakta ve sonuç olarak da yeni etik sorunlarla yüz yüze gelinmektedir (Donaldson ve Gini, 1990: 99). Emek temel bir üretim faktörü olduğundan, yeni etik sorunlar, örgütsel yapının emeğin niteliklerine göre kurulmasını gerektirmektedir. Çünkü sermaye ve teknolojinin yeterli düzeyde ve makro ekonomik politikaların da uygun olduğu ortamlarda iş verimliliği emeğin kalitesine ve yönetimine bağlı olarak değişmektedir. Bu da iş ahlâkı olgusunu ön plana çıkarmaktadır. Firmalarda verimlilik artışının doğrudan doğruya çalışanların sorumluluğunda olduğu göz önüne alındığında iş ahlâkının önemi bir kez daha ortaya çıkmakta ve verimlilikle iş ahlâkını 181
Page 1 and 2:
GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ SOSYA
Page 3 and 4:
Gümüşhane Üniversitesi Sosyal B
Page 5 and 6:
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Aşağı Çekme Sendromu: Bu Sendro
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Ermeni Sorununun Tarihsel Gelişimi
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Büro Yönetimi ve Yönetici Asista
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Negatif Dışsallıkların İçsell
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Günümüz İşletmeleri İçin Ahi
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
İslamiyet’ten Önceki Türk Devl
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Tränen Des Vaterlandes Anno 1636 -
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136: Gümüşhane Üniversitesi Sosyal B
Page 137 and 138: Yatırım Projelerinde Risk Analizi
Page 153 and 154: XI.-XIII Yüzyıl Türkiye Selçukl
Page 167 and 168: Biyoloji Öğretmen Adaylarının K
Page 181 and 182: Sorumluluk Bağlamında İş Ahlâk
Page 185: Sorumluluk Bağlamında İş Ahlâk
Page 197 and 198: Gümüşhane Üniversitesi Makale Y
show all

Cilt 2 / Sayı 4: Haziran 2011 (pdf) - GÜ SBE Elektronik Dergisi ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?