imam mâturîdî'nin - Yeni Ümit

izler için ‘âdâb’ olmuştur. 5 Ve yine bu sayededir ki,
onun insanlarla olan beşerî münasebetleri sıra üstü
ahlâkî güzellik ve örnekliklerle neticelenmiştir.
Hz. Muhammed (sallallâhu aleyhi ve sellem)
fevkalâde hususiyetleri olan resul bir beşerdir. Bir başka
ifadeyle O, semavîliği içinde arzîliği, arzîliği içinde
de semavîliği temsil eden bir beşerdir. Şu hâlde O
Zât hakkında eksik ve yanlış bir kanaate düşmemek
için bu hususun zihinde sürekli canlı tutulması gerekir.
Sözgelimi, siyer ve hadîs kitaplarından O’nun
(sallallâhu aleyhi ve sellem) çarşı içinde bedevî bir
Arap karşısında -bir atın pazarlığıyla alâkalı olarakısrarını
(Ebu Davud, Akdıye 20; Nesaî, Buyu’ 81) takip
ederken, bir taraftan da O'nun beşerin idrak sınırlarını
aşan İsrâ-Mi’rac gibi öteler ötesi varlıkta misli
olmayan kutsi bir yolcuğun sahibi olması 6 gibi yönlerini
de mülâhazaya almamız gerekir. 7 Evet, bu gibi
durumlarda nazarlarımızı her vakit O’nun (sallallâhu
aleyhi ve sellem) nuranî mahiyetine ve risalet mertebesiyle
temsil olunan mânevî şahsiyetine çevirmeliyiz.
Aksi takdirde –farkında olmaksızın- ya O’na
karşı saygıda kusur ederiz veya O’nun büyüklüğü
hakkında şüpheye düşeriz. 8
Bugün saygı mevzuunda bazı kesimlerce içine düşülen
çıkmazlardan biri de -modern zamanların pozitivist
ve rasyonalist tesirlerinden beslenen- indirgemeci
bir üslûpla Allah Resûlü’nün ‘sıradan bir tebliğci/
postacı’ gibi görülmesidir. Bu sakim anlayışın da sonuçları
itibariyle saygı sınırlarını zorladığını belirtmemiz
gerekir. Çünkü mesajı getiren Zât’a karşı kusurlu
bakışın, onunla gelen mesajın da kusurlu bir şekilde
algılanmasına sebep olacağı açıktır.
O’na (sallallâhu aleyhi ve sellem) karşı saygının
devam eden bir duyarlılıkla korunması lâzımdır. Zîrâ
zaman eskidikçe mesajın bizim zihinlerimiz ve nazarlarımızda
solmaması, hep taze olarak hissedilmesi ve
bizde sürekli o mesaja müracaat etme istek ve arzusunun
kalması, bu saygının canlı tutulmasına bağlıdır.
Hâsılı, mesajla mesajı getiren zât arasında çok önemli
bir münasebet vardır. Onların saygınlıkları korunduğu
nispette mesajlardan istifade oranı da o nispette
artmış olacaktır. 9
Bir İtiraz ve Cevabı
Allah Resûlü’ne (sallallâhu aleyhi ve sellem) karşı
korunması gereken saygı konusunda yapılan bu vurguları
mübalağalı görenler itiraz mahiyetinde şöyle
demektedirler: O, içimizden birisidir, farklı bakışlarla
O’na (sallallâhu aleyhi ve sellem) karşı
saygının devam eden bir duyarlılıkla korunması
lâzımdır. Zîrâ zaman eskidikçe
mesajın bizim zihinlerimiz ve nazarlarımızda
solmaması, hep taze olarak hissedilmesi
ve bizde sürekli o mesaja müracaat
etme istek ve arzusunun kalması, bu
saygının canlı tutulmasına bağlıdır.
onun bizden uzaklaştırılması, onu takip etmeyi/örnek
almayı imkânsız kılmaktadır.
Şüphe yok ki O (sallallâhu aleyhi ve sellem) içimizden
birisidir. Nitekim Kur’ân da ‘içinizden biri’
anlamında bu duruma ‘resûlen min enfusihim’ (Âl-i
İmrân 3/164) ve ‘resulen minhum’ (Cuma 62/2) gibi
ifadelerle dikkat çeker. Bununla birlikte Kur’ân Hz.
Peygamber’in (sallallâhu aleyhi ve sellem) fevkalâde
özellikler sahibi seçkin bir beşer olduğunu da bize öğretir.
Öyle ki Kur’ân’da Allah (celle celâlühü) için kullanılan
iki sıfat Hz. Peygamber için de kullanılır: “Kasem
olsun ki size nefsinizden (kendi içinizden ve cinsinizden)
öyle bir peygamber gelmiştir ki, sizin sıkıntıya
düşmeniz O'na çok ağır gelir. O ki size çok düşkündür
(üzerinize titrer); inananlara karşı çok şefkatli ve merhametlidir
(raûf ve rahîm’dir).” (Tevbe 9/128)
Bu İlâhî beyanın ışığında O'nunla alâkalı tespitlerimize
özen göstermemiz gerekir ki o da şudur: Evet
Allah Resulü içimizden birisidir, ancak O (sallallâhu
aleyhi ve sellem) hiçbir hususta seviyemize indirilecek
birisi değildir. Bir diğer ifadeyle, O hem-cinsimizdir,
yani içimizden bir beşerdir; ama O'nda, bizde olmayan
derinlikler vardır. 10 O ki (sallallâhu aleyhi ve sellem)
hayatı boyunca üstün ahlâkın her bir ünitesini/
şubesini en yüksek mertebeleriyle temsil edip 11 eşsiz
bir rehberlik sergilemiştir. Bunun için olsa gerektir ki
yaşadığı hayata/ömre bizzat Allah tarafından kasem
edilmiştir. (Hıcr 15/72)
Kısa bir hatırlatmadan sonra, Allah Resûlü’nün
üstün donanımını görmek istemeyenlere şu soruları
yöneltmek istiyoruz: 1- Hep yüksek düşünüp yüksek
yaşamış ferd-i ferîd bir şahsiyeti konumuna uygun bir
şekilde anlatma gayretinin nesi/neresi onu kendimizden
uzaklaştırma faaliyetidir? 2- Acaba sıradanlaştırılmış
bir peygamber tasavvuru bize ne kazandıracaktır?
22