You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
İnceleme<br />
Türkiye-Irak arasındaki enerji ticareti, ilişkilerinin gelişmesinde önemli bir adım olacak.<br />
Resimde, Irak petrolleri için de kullanılan Ceyhan Terminali görülüyor.<br />
tır. Aynı şekilde, bu defa da barajın finansmanı<br />
konusunda Türkiye Amerika Birleşik Devletleri<br />
Kalkınma Ajansı ile görüşmeler yapmış ve ajans<br />
Türkiye’den diğer kıyıdaşların ihtiyaçlarını karşılayacak<br />
suyun bırakılmasını talep etmiştir. Bu<br />
çerçevede de, Türkiye, Irak ile Keban Barajı’nın<br />
doldurulması esnasında saniyede 350 m³ suyu<br />
bırakma konusunda anlaşmaya varmıştır. 10<br />
Bu dönemde, Keban ve Tabka barajının inşasının<br />
aynı yıl tamamlanması da kıyıdaş ülkelerin<br />
ilişkilerinin gerilmesine neden olmuştur. Suriye<br />
Türkiye’den Tabka Barajı’nın su doldurulması a-<br />
macıyla daha fazla su bırakmasını talep ederken,<br />
Tabka Barajı’nın doldurulması sırasında Irak’a<br />
ulaşan suyun miktarının azalması da Suriye-Irak<br />
arasında gerginliğe yol açmıştır.<br />
1980’li yıllara gelindiğinde, Fırat ve Dicle nehirlerinin<br />
kıyıdaşları arasındaki ilişkilerin ana<br />
temasını yine su oluştururken bu defa da konu<br />
Güney Doğu Anadolu Projesi (GAP) olmuştur.<br />
Keban Barajı’nın alt çığırında bulunan Fırat üzerinde<br />
ikinci ve GAP kapsamında ilk baraj olan<br />
Karakaya barajının inşası ve finansmanı için<br />
Türkiye, diğer kıyıdaşlarının itirazlarına rağmen<br />
1974 yılında Dünya bankası ile görüşmelere başlamıştır.<br />
1987 yılında varılan anlaşmaya uygun<br />
olarak Türkiye Fırat nehrinden saniyede 500m³<br />
suyu Suriye sınırından bırakmayı garanti etmiştir.<br />
Karakaya Barajı’nın gerek inşası sırasında gerekse<br />
doldurulması sırasında herhangi bir krizle<br />
karşılaşılmamış ve baraj 1987 yılında hizmete<br />
girmiştir. Bu yıllarda, bir diğer tartışma konusu<br />
da GAP’ın en önemli ayağı ve dünyanın da 5.<br />
büyük barajı niteliğini taşıyan Atatürk Barajı olmuştur.<br />
Bu barajın 875.000 hektarlık bir alanın<br />
sulanmasında kullanılması öngörülmekteydi.<br />
Aşağı çığır kıyıdaş ülkeler bu projeyi “su emperyalizmi”<br />
olarak tanımlamış ve Irak ve Suriye’nin<br />
gelecekteki tarım projelerine zarar vereceğini<br />
iddia etmişlerdir. 11 Irak, Suriye ve Arap medyası<br />
özelde Atatürk Barajı, genelde de GAP konusun-<br />
Aralık 2011 - Cilt: 3 - Sayı: 36<br />
63
Change language