AIDS'te merkezi sinir sistemi tutulumunun gÃ¶rÃ¼ntÃ¼leme bulgularÄ±

More documents

Recommendations

Info

a b epandiminde bulunan solid veya halka şeklinde kontrastlanan parankimal bir kitle olan kriptokokkomdur. Her ne kadar özgün olmasalar da bu bulgular klinik tablo uyumlu olduğunda büyük ölçüde MSS kriptokokkozunu düşündürür (3). Takibimizde olan AIDS hastalarımızda 2002–2008 yılları arasında kriptokokkal enfeksiyonu düşündürebilecek anormal bir görüntüleme bulgusuna rastlamadık. c Şekil 6. a–d. Bilinç kaybı bulunan 39 yaşında erkek hasta. Aksiyal FLAIR MR görüntülerinde sağ frontal ve pariyetal lobların kortikomedüller bileşkelerinde ve solda arka periventriküler beyaz cevherde toksoplazmoz lezyonları görülmektedir (a). Lezyonlar gadolinyum uygulanmasından sonra periferik kontrastlanma (b), difüzyon ağırlıklı görüntülerde ise sınırlı difüzyon (c, d) göstermektedir. Şekil 7. Sağ pariyetal lenfoma lezyonunun MR spektroskopisinde kolin düzeyinde belirgin artış, N-asetil-aspartat düzeyinde azalma görülmektedir. Lezyon yüksek bir lipid pikine sahiptir. 196 • Eylül 2010 • Diagnostic and Interventional Radiology d lanma görülebilir. Daha çok simetrik olarak bazal gangliyonlar ve talamusta oluşan mantarla dolu dilate Virchow- Robin boşlukları kontraslanmayan kistik boşluklar şeklinde görülür. Beklendiği gibi bu lezyonlar BT taramalarda düşük yoğunlukta, T1 ağırlıklı MR görüntülerinde hipointens, T2 ağırlıklı MR görüntülerinde hiperintens olarak görülürler. Kriptokokkal MSS enfeksiyonunun bir diğer görünümü çok nadir olarak koroid pleksus Progesif multifokal lökoensefalopati Progresif multifokal lökoensefalopati (PML) AIDS hastalarının yaklaşık %4’ünde görülen beyinin fulminan seyirli fırsatçı enfeksiyonudur; etkeni JC papovavirüstür (18). JC virüsü ile primer enfeksiyon çocukluk çağındadır ve latent kalır. Hücresel bağışıklık ileri derecede bozulduğunda miyelin yapımından sorumlu hücreler olan oligodendrositleri hedefleyen virüs yoğun miyelin yıkımı ve beyaz cevher harabiyetine neden olur (18). Lezyonlar BT taramalarında tipik multifokal hipodansiteler, T2 ağırlıklı MR görüntülerinde kan akımının en yoğun olduğu subkortikal alandan başlayıp beyaz cevherin derinliklerine doğru yayılan yamalı hiperintens alanlar şeklinde görülür. Boyutları hızla büyüyerek lezyonların karıştırılmasına neden olur (3). Enfeksiyonun karakteristik bulgusu T2 ağırlıklı FLAIR görüntülemesinde beyaz cevherde gri cevheri açıkta bırakan yaygın yüksek sinyaldir (Şek. 8) (1). Kitle etkisi görülmez (3). Kontrastlanma özellikle soluk ve periferde olduğunda PML tanısını ekarte ettirmez (14, 18). Berger ve arkadaşları kontrastlanmanın daha yüksek CD4 sayıları ile beraber hastanın bağışıklık yanıtının daha iyi düzeyde olduğunu belirttiğinden, AIDS hastalarında daha uzun sağkalım süresini işaret ettiği görüşündedir (19). Lezyonlar nekroza benzer şekilde BT görüntülerinde belirgin hipodansite, T2 ağırlıklı MR görüntülerinde ise hiperintensite gösteren merkezi bir alan içerebilir (3). PML tanısı için görüntü işareti olarak bir arka bölge kullanılırsa da, patognomonik olarak belirlenmiş böyle bir alan yoktur (18). Progresif multifokal lökoensefalopatide MTR değerleri çok düşüktür (11). DTI doku hasarının derecesinin belirlenmesini sağlayabilir ve bu ölçümler tedavinin yönlendirilmesi ve izlenmesinde kullanılabilir (20). Şenocak ve ark.
a b Şekil 8. Nöbet ve başağrısı bulunan 12 yaşında erkek çocuk. Aksiyal FLAIR MR görüntülerinde sol frontal ve periventriküler beyaz cevherde ilerleyici multifokal lökoensefalopati ile uyumlu hiperintens sinyal görülmektedir. c d Sitomegalovirüs enfeksiyonu Sitomegalovirüs (CMV) genel popülasyonda latent formda bulunur. Erişkinlerin neredeyse %90’ı antikor bulundurduğundan CMV enfeksiyonu tipik olarak reaktivasyona bağlı olarak gelişir (1). CMV enfeksiyonu sırasında merkezi sinir sistemindeki radyolojik bulgular özgün değildir ve çoğu olguda BT ve MR görüntülemelerinde herhangi bir anormallik saptanmaz (3). Olguların %40’ında atrofi ve ventriküler genişleme görülür (14). Beyin tutulumu daha çok periventriküler bölgeler ve beyin kökünün etkilendiği ensefalit tarzındadır. Diğer belirtiler arasında ventrikülit, enfarktlar ve menenjit sayılabilir. Daha nadir olarak omurilik, kafa sinirleri ve periferik sinir sistemi etkilenebilir. Eğer varsa BT bulguları arasında yaygın beyaz cevher hipodansiteleri, epandim kontrastlanması ve fokal halka şeklinde veya nodüler kontrastlanan lezyonlar sayılabilir (1). T2 ağırlıklı MR görüntülerinde sinyal artışı odakları görülmesi tipiktir. Nekrotik ventrikülit lateral ventriküller, septum pellusidum, korpus kollozum ve fornikslerin etrafında periventriküler subepandimal kontrastlanmaya (Şek. 9) veya yaygın beyaz cevher anormalliklerine neden olabilir (3). Görüntüleme çalışmalarında ventikülit bulgularının saptanması tanıyı destekler, ancak aynı zamanda Herpes virüs ensefaliti ve lenfomada da görülebileceğinden özgün değildir (14). Nöroradyolojik bulgular özgün olmadığından CMV tanısı tipik Cilt 16 • Sayı 3 Şekil 9. a–d. Tonik-klonik kasılmaları olan 35 yaşında erkek hasta. Kontrastlı aksiyal (a) ve koronal (b) T1 ağırlıklı MR görüntülerinde periventriküler epandimal kontrastlanma şeklinde sitomegalovirüs enfeksiyonuna bağlı ventrikülit görülmektedir. Difüzyon ağırlıklı MR görüntüsünde (c) ve görünür difüzyon katsayısı haritasında (d) periventriküler difüzyon sınırlılığı görülmektedir. intranükleer inklüzyonların (baykuş gözü) görülmesi ile histolojik olarak doğrulanmalıdır (3). Tüberküloz AIDS hastalarında MSS tüberkülozunun mortalitesi yüksektir (%79); bu nedenle erken tanı önemlidir (3). MSS tüberkülozunun tipik bulguları AIDS olmayan popülasydan farklı değildir; artmış FLAIR intensitesi ile kendini gösteren bazal menenjit (bazal sisternlerde eksuda ve meningeal kontrastlanma ile belirlenir) ve hidrosefali tipik bulgulardır (Şek. 10) (3). Tüberküloz menenjitinin patogenezinde subepandimal veya subpiyal granülomların beyin-omurilik sıvısına rüptürü veya hematojen yayılımla meningeal damar duvarlarının penetrasyonu öne sürülmüştür (21). Tüberküloz menenjitin sık görülen bir sekeli olan komünikan hidrosefali bazal sisternlerin yoğun inflamatuvar eksudalarla obstrüksiyonuna bağlıdır. Nadiren fokal parankimal bir lezyon kitle etkisi veya granülomatöz epandimitin ventrikülü bloke etmesi ile hidrosefaliye eden olabilir (3, 21). Tüberkülomlar beyin omurilik sıvısının kortikal venler veya küçük penetran arterler yoluyla komşu parankime geçmesi veya sistemik hastalığın hematojen yayılımı yolu ile oluşabilir. Çoğunlukla supratentoriyal olmak üzere intra- ve ekstra-aksiyal boşluklarda herhangi bir yerde bulunabilirler. Tüberkülomlar tek ya da çok sayıda olabilirler ve nodüler konrastlanma gösterebilirler. T2 ağırlıklı görüntülerde erken tüberkülomlar hipointens görülürken olgun tüberkülomlar izointens bir kapsülle çevrili hipointens bir merkez şeklindedirler (Şek. 11) (21). Tüberküloz apseleri nadirdir, tüberkülomlardan daha büyüktür ve daha hızlı bir klinik seyir gösterirler. Çoğunlukla multiloküledir ve T2 ağırlıklı görüntülerde hiperintens görünüme neden AIDS’te merkezi sinir sistemi tutulumunun görüntüleme bulguları • 197
Page 1 and 2: Diagn Interv Radiol 2010; 16:193-20
Page 3: a b Şekil 4. Zaman oryantasyonu bo
Page 7 and 8: a c olabilir (1, 3). T2 ağırlıkl

AIDS'te merkezi sinir sistemi tutulumunun gÃ¶rÃ¼ntÃ¼leme bulgularÄ±

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?