AIDS'te merkezi sinir sistemi tutulumunun görüntüleme bulguları
AIDS'te merkezi sinir sistemi tutulumunun görüntüleme bulguları
AIDS'te merkezi sinir sistemi tutulumunun görüntüleme bulguları
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
a<br />
b<br />
Şekil 8. Nöbet ve başağrısı bulunan 12<br />
yaşında erkek çocuk. Aksiyal FLAIR MR<br />
görüntülerinde sol frontal ve periventriküler<br />
beyaz cevherde ilerleyici multifokal<br />
lökoensefalopati ile uyumlu hiperintens<br />
sinyal görülmektedir.<br />
c<br />
d<br />
Sitomegalovirüs enfeksiyonu<br />
Sitomegalovirüs (CMV) genel popülasyonda<br />
latent formda bulunur.<br />
Erişkinlerin neredeyse %90’ı antikor<br />
bulundurduğundan CMV enfeksiyonu<br />
tipik olarak reaktivasyona bağlı olarak<br />
gelişir (1). CMV enfeksiyonu sırasında<br />
<strong>merkezi</strong> <strong>sinir</strong> <strong>sistemi</strong>ndeki radyolojik<br />
bulgular özgün değildir ve çoğu olguda<br />
BT ve MR görüntülemelerinde herhangi<br />
bir anormallik saptanmaz (3).<br />
Olguların %40’ında atrofi ve ventriküler<br />
genişleme görülür (14). Beyin tutulumu<br />
daha çok periventriküler bölgeler<br />
ve beyin kökünün etkilendiği ensefalit<br />
tarzındadır. Diğer belirtiler arasında<br />
ventrikülit, enfarktlar ve menenjit sayılabilir.<br />
Daha nadir olarak omurilik,<br />
kafa <strong>sinir</strong>leri ve periferik <strong>sinir</strong> <strong>sistemi</strong><br />
etkilenebilir. Eğer varsa BT bulguları<br />
arasında yaygın beyaz cevher hipodansiteleri,<br />
epandim kontrastlanması ve<br />
fokal halka şeklinde veya nodüler kontrastlanan<br />
lezyonlar sayılabilir (1). T2<br />
ağırlıklı MR görüntülerinde sinyal artışı<br />
odakları görülmesi tipiktir. Nekrotik<br />
ventrikülit lateral ventriküller, septum<br />
pellusidum, korpus kollozum ve fornikslerin<br />
etrafında periventriküler subepandimal<br />
kontrastlanmaya (Şek. 9)<br />
veya yaygın beyaz cevher anormalliklerine<br />
neden olabilir (3). Görüntüleme<br />
çalışmalarında ventikülit bulgularının<br />
saptanması tanıyı destekler, ancak aynı<br />
zamanda Herpes virüs ensefaliti ve lenfomada<br />
da görülebileceğinden özgün<br />
değildir (14). Nöroradyolojik bulgular<br />
özgün olmadığından CMV tanısı tipik<br />
Cilt 16 • Sayı 3<br />
Şekil 9. a–d. Tonik-klonik kasılmaları olan 35 yaşında erkek hasta. Kontrastlı aksiyal (a)<br />
ve koronal (b) T1 ağırlıklı MR görüntülerinde periventriküler epandimal kontrastlanma<br />
şeklinde sitomegalovirüs enfeksiyonuna bağlı ventrikülit görülmektedir. Difüzyon ağırlıklı<br />
MR görüntüsünde (c) ve görünür difüzyon katsayısı haritasında (d) periventriküler difüzyon<br />
sınırlılığı görülmektedir.<br />
intranükleer inklüzyonların (baykuş<br />
gözü) görülmesi ile histolojik olarak<br />
doğrulanmalıdır (3).<br />
Tüberküloz<br />
AIDS hastalarında MSS tüberkülozunun<br />
mortalitesi yüksektir (%79); bu<br />
nedenle erken tanı önemlidir (3). MSS<br />
tüberkülozunun tipik bulguları AIDS<br />
olmayan popülasydan farklı değildir;<br />
artmış FLAIR intensitesi ile kendini<br />
gösteren bazal menenjit (bazal sisternlerde<br />
eksuda ve meningeal kontrastlanma<br />
ile belirlenir) ve hidrosefali tipik<br />
bulgulardır (Şek. 10) (3). Tüberküloz<br />
menenjitinin patogenezinde subepandimal<br />
veya subpiyal granülomların<br />
beyin-omurilik sıvısına rüptürü veya<br />
hematojen yayılımla meningeal damar<br />
duvarlarının penetrasyonu öne sürülmüştür<br />
(21). Tüberküloz menenjitin<br />
sık görülen bir sekeli olan komünikan<br />
hidrosefali bazal sisternlerin yoğun<br />
inflamatuvar eksudalarla obstrüksiyonuna<br />
bağlıdır. Nadiren fokal parankimal<br />
bir lezyon kitle etkisi veya granülomatöz<br />
epandimitin ventrikülü bloke<br />
etmesi ile hidrosefaliye eden olabilir<br />
(3, 21). Tüberkülomlar beyin omurilik<br />
sıvısının kortikal venler veya küçük<br />
penetran arterler yoluyla komşu parankime<br />
geçmesi veya <strong>sistemi</strong>k hastalığın<br />
hematojen yayılımı yolu ile oluşabilir.<br />
Çoğunlukla supratentoriyal olmak<br />
üzere intra- ve ekstra-aksiyal boşluklarda<br />
herhangi bir yerde bulunabilirler.<br />
Tüberkülomlar tek ya da çok sayıda<br />
olabilirler ve nodüler konrastlanma<br />
gösterebilirler. T2 ağırlıklı görüntülerde<br />
erken tüberkülomlar hipointens<br />
görülürken olgun tüberkülomlar izointens<br />
bir kapsülle çevrili hipointens<br />
bir merkez şeklindedirler (Şek. 11) (21).<br />
Tüberküloz apseleri nadirdir, tüberkülomlardan<br />
daha büyüktür ve daha hızlı<br />
bir klinik seyir gösterirler. Çoğunlukla<br />
multiloküledir ve T2 ağırlıklı görüntülerde<br />
hiperintens görünüme neden<br />
AIDS’te <strong>merkezi</strong> <strong>sinir</strong> <strong>sistemi</strong> <strong>tutulumunun</strong> görüntüleme bulguları • 197