Motorlu AraÃ§larÄ±n Emniyet Kemerleri ve BaÄlama Sistemleri ile Ä°lgili ...

Resmi Gazete Tarihi: 17.04.2000 Resmi Gazete Sayısı: 24023 

MOTORLU ARAÇLARIN EMNĠYET KEMERLERĠ VE BAĞLAMA SĠSTEMLERĠ ĠLE ĠLGĠLĠ 

TĠP ONAYI YÖNETMELĠĞĠ 

(77/541/ AT) 

BĠRĠNCĠ BÖLÜM 

Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar 

Amaç 

Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümleri uyarınca, 

araçların yapım ve kullanım bakımından karayolu yapısına ve trafik güvenliğine uyma zorunluluğunu yerine 

getirmek üzere, motorlu araçların emniyet kemerlerine ve bağlama sistemlerine AT Aksam Tip Onayı Belgesi 

verilmesi ve emniyet kemerlerinin ve bağlama sistemlerinin araçlara takılması ile ilgili araca AT Araç Tip 

Onayı Belgesi verilmesine ilişkin hükümleri ve bunların uygulanmasına ait usul ve esasları belirlemektir. 

Kapsam 

Madde 2 - Bu Yönetmelik, M.A.R.T.O.Y. kapsamında yer alan motorlu araçlardan M2, M3 ve N sınıfı 

araçlara takılan emniyet kemerlerine ve bağlama sistemlerine AT Aksam Tip Onayı Belgesi verilmesi ve 

emniyet kemerlerinin ve bağlama sistemlerinin araca takılması bakımından M ve N sınıfı araçlara AT Araç Tip 

Onayı Belgesi verilmesine ilişkin hususları kapsar. 

Hukuki Dayanak 

Madde 3 – (DeğiĢik:RG-31/12/2007-26743) 

Bu Yönetmelik; 

a) 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 29 uncu maddesine dayanılarak, 

b) Avrupa Birliğinin 77/541/EEC direktifine ve bu direktifi değiştiren 81/576/EEC, 82/319/EEC, 87/354/EEC, 

90/628/EEC, 96/36/EC, 2000/3/EC ve 2005/40/EC sayılı direktiflere paralel olarak 

hazırlanmıştır.. 

Tanımlar 

Madde 4 - Bu Yönetmelikte geçen; 

a) Bakanlık : Sanayi ve Ticaret Bakanlığını, 

b) (DeğiĢik: RG-01/04/2003-25066) M.A.R.T.O.Y.: Avrupa Topluluğunun 70/156/AT Motorlu 

Araçlar ve Römorkları Tip Onay Yönetmeliği‟nin Resmi Gazete‟de yayımlanan şekliyle son seviyesini, 

c) A.Ġ.T.M. : 3/2/1993 tarihli ve 21485 mükerrer sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanan Araçların İmal, 

Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmeliği, 

d) (DeğiĢik: RG- 30/05/2006-26183) Araç: Bu Yönetmeliğin amaçları bakımından; raylar üzerinde 

çalışan araçlar, tarım ve orman traktörleri ve bütün hareketli makineler hariç olmak üzere, en az 4 tekerleği 

bulunan, azami tasarım hızı 25 km/saati aşan, karayollarında kullanmak için tasarlanmış M ve N sınıfındaki her 

hangi bir motorlu aracı; 

M2 ve M3 sınıfı araçlar, 2/7/2004 tarihli ve 25510 sayılı Resmî Gazete‟de yayımlanan Sürücü 

Koltuğuna İlave Olarak Sekizden Fazla Koltuğu Bulunan ve Yolcu Taşımak Amacıyla Kullanılan 

Araçların Özel Hükümleri ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliğinin (2001/85/AT) [20/11/2001 tarihli ve 

2001/85/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifinin (OJ L 42, 13.2.2002, sf. 1)] Ek I‟inin 

2-TARİFLER bölümünde tanımlandığı gibi alt sınıflara ayrılır. 

e) Emniyet kemeri ve bağlama sistemi: M.A.R.T.O.Y. kapsamındaki bir araca tespit edilebilen, vuku 

bulacak kazalarda ve aracın ani durması hallerinde emniyet kemerini kullananın korunmasını sağlayacak şekilde 

tasarlanmış bağlantı elemanlarından oluşan kolan ünitesini ve ayar tertibatını, 

f) Aksam : Araçların parçası olarak ilgili yönetmelik hükümlerine tabi olan ve bu Yönetmelik 

hükümlerine göre araçtan bağımsız olarak da tip onayı belgesi alabileceği belirtilen, emniyet kemeri ve bağlama 

sistemi gibi bir üniteyi, 

g) Tip Onayı : Emniyet kemeri ve bağlama sisteminin bu Yönetmelik hükümlerine göre imal 

edildiğinin belgelenmesi işlemini, 

h) AT : Avrupa Topluluğunu, 

i) Onay KuruluĢu : Teknik Hizmetler Kuruluşlarını görevlendiren, Tip Onay Belgelerini veren, 

gerektiğinde geri alan, diğer onay kuruluşlarıyla muhatap olan ve bunlarla temasları yürüten, imalatçının üretim 

uygunluk düzenlemelerine uyup uymadığını belirlemekten sorumlu kuruluşu, 

j) Teknik Hizmetler KuruluĢu : Onay Kuruluşunca deneyleri veya kontrolleri yapmak üzere deney 

laboratuvarı olarak görevlendirilen kurum veya kuruluşu, 

1

k)Ġmalatçı: Tip onayı işlemlerinin bütün unsurlarından ve imalatın uygunluğunun sağlanmasından, 

Onay Kuruluşuna ve Teknik Hizmetler Kuruluşuna karşı sorumlu olan ve araçların veya emniyet kemerleri ve 

bağlama sistemlerini üreten ve bunların ticari isim, marka veya lisansının sahibini, 

l) Temsilci: İmalatçının bütün sorumluluklarını alarak imalatçı tarafından yetkilendirilen kişi ve 

kuruluşları, 

m) Tanıtım Dosyası : Başvuru sahibi tarafından Teknik Hizmetler Kuruluşuna veya Onay 

Kuruluşuna tanıtım bildirimi gereğince verilen bilgi, çizim, fotoğraf ve bunun gibi belgeleri içeren dosyayı, 

n) Tanıtım Paketi : Onay Kuruluşunun veya Teknik Hizmetler Kuruluşunun görevlerini yerine 

getirmeleri sürecinde tanıtım dosyasına eklemiş oldukları deney raporları ve diğer belgeleri, 

o) Tanıtım Paketi Fihristi : Tanıtım paketi içinde bulunan belgelerin uygun bir şekilde 

numaralandırılarak veya bütün sayfaların tanımlanabilmesine imkan verecek şekilde işaretlenerek bir liste 

halinde yazılmasını, 

p) e ĠĢareti : Emniyet kemerleri ve bağlama sistemlerinin bu Yönetmelik hükümlerine göre uygun 

olarak üretildiğini gösteren işareti, 

r) (Ek: RG-01/04/2003-25066) E ĠĢareti: Birleşmiş Milletler/Avrupa Ekonomik Komisyonunun 

(BM/AEK) teknik düzenlemesi kapsamındaki emniyet kemerleri ve bağlama sistemlerinin bu düzenlemeye 

uygun olarak üretildiğini gösteren işareti, 

s) (Ek: RG-01/04/2003-25066) R 16: Motorlu araçların emniyet kemerleri ve bağlama sistemlerine 

ilişkin 16 numaralı Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (BM/AEK) Teknik Düzenlemesini, 

ifade eder. 

ĠKĠNCĠ BÖLÜM 

Uygulama Usul ve Esasları 

Tip Onayı Belgesi BaĢvuruları 

Madde 5- Tip Onayı Belgesi başvuruları aşağıda belirtilmiştir. 

a) Emniyet kemerleri ve bağlama sistemleri Tip Onayı Belgesi başvuruları, tanıtım paketi içinde tanıtım 

fihristine uygun olarak düzenlenmiş tanıtım dosyasıyla birlikte imalatçı tarafından Onay Kuruluşuna yapılır. 

Tanıtım paketi başvurudan itibaren onayın verildiği veya reddedildiği tarihe kadar Onay Kuruluşunun 

incelemesine açıktır. 

b) Tek bir araç ya da aksam ile ilgili Tip Onayı Belgesi başvuruları, ancak bir onay kuruluşuna 

yapılabilir. Başvuru sahibi, başka bir devletin onay kuruluşuna başvuruda bulunmadığını bir yazı ile Onay 

Kuruluşuna bildirir. 

c) Onaylanacak her tip için ayrı bir başvuru yapılır 

Tip Onayı ĠĢlemleri 

Madde 6- (DeğiĢik: RG-01/04/2003-25066) Tip onayı işlemleri aşağıda belirtilmiştir. 

a) Onay Kuruluşu; Ek I‟de belirtilen tanımlara ve Ek II İlave 1‟deki Tanıtım Belgesine uygun olarak, 

bu Yönetmeliğin diğer eklerinde belirtilen tasarım, yapım ve test şartlarını yerine getiren herhangi bir emniyet 

kemeri ve bağlama sistemi için Ek II İlave 3‟deki AT Aksam Tip Onayı Belgesini ve Ek III‟de gösterilen 

örneklere uygun Tip Onayı İşaretini ve AT Aksam Tip Onay Numarasını verir. 

b) Onay Kuruluşu, bu Yönetmelik eklerinde belirtilen emniyet kemerleri ve bağlama sistemlerinin 

takılmasına dair şartları sağlayan araca, Ek II İlave 2‟deki Tanıtım Belgesine uygun olarak, Ek II İlave 4‟de 

belirtilen AT Araç Tip Onayı Belgesini ve AT Araç Tip Onay Numarasını verir. 

Yetkili KuruluĢlar 

MADDE 7 – (DeğiĢik: RG-31/12/2007-26743) 

Teknik servis olarak, EN 17025 veya eşdeğer ulusal veya uluslararası standartları haiz, deney ve analizleri 

yapabilecek laboratuarı ve/veya teknik imkanları bulunan kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlar, yapılacak protokolle 

belirlenecek şartlar çerçevesinde Bakanlıkça görevlendirilebilir. Teknik servisler, Onay Kuruluşunun izni ile deneyleri kendi 

laboratuarları dışında aynı özelliklere sahip laboratuarlarda yaptırabilir. Görevlendirilen teknik servisler Bakanlığın internet 

sitesinde yayımlanır. 

EĢdeğer Belgeler 

Madde 8- Bu Yönetmelik kapsamında yer alan emniyet kemerleri ve bağlama sistemleri ile ilgili 

Birleşmiş Milletler/Avrupa Ekonomik Komisyonu (BM/AEK) Regülasyonu-16 sayılı teknik düzenlemeye göre 

verilen belgeler eşdeğer olarak kabul edilir. 

Bildirim 

Madde 9- (DeğiĢik:R.G-31/12/2007-26743) 

2

Onaylanan veya reddedilen AT Tip Onayı Belgelerinin bir nüshası bir ay içerisinde AT üyesi ülkelerin onay 

kuruluşlarına ve AT Komisyonuna bildirilir. 

Tedbirler 

Madde 10 – Tedbirlere ait esaslar aşağıda belirtilmiştir. 

a) Bu Yönetmelik hükümlerine göre üretilmiş AT Tip Onayı Belgesini haiz, AT Tip Onay İşareti 

taşıyan emniyet kemerleri ve bağlama sistemlerinin teknik nedenlerle pazarlanması engellenemez. Bununla 

birlikte tasarımları itibariyle onaylı prototipe uymayan ancak AT Tip Onayı taşıyan emniyet kemerleri ve 

bağlama sistemleri için gerekli önlemler alınır. 

b) AT Tip Onayı Belgesini haiz emniyet kemeri ve bağlama sisteminin onaylanmış tipe uygun 

olmadığı tespit edilirse gerekli tedbirler alınır. 

c) AT Tip Onayı Belgesini haiz prototip modele uymayan emniyet kemerleri ve bağlama 

sistemlerinin üretimi ile ilgili yapılan ara kontroller sonucu gerekli önlemler alınır. 

d) İmal edilen emniyet kemerleri ve bağlama sistemleri, bu Yönetmelik hükümlerine uygun değilse 

AT Aksam Tip Onayı Belgesi verilmez. 

e) Onay Kuruluşu bu Yönetmeliğe göre üretilen emniyet kemerleri ve bağlama sistemleri ile ilgili AT 

Aksam Tip Onayı Belgesi talebini reddedemez. 

f) Emniyet kemerleri ve bağlama sistemlerine ilişkin Tip Onayı Belgesinin geri çekilmesi, 

reddedilmesi veya kullanımını yasaklayan kararlar ve alınan tedbirler imalatçıya veya yetkili temsilcisine, AT 

üyesi ülkelerin onay kuruluşlarına, Gümrük Birliği Ortaklık Komitesine ve AT Komisyonuna bildirilir. 

Muafiyetler 

Madde 11- Muafiyetlere ait esaslar aşağıda belirtilmiştir. 

a) Teknolojik olarak gelişmiş emniyet kemerleri ve bağlama sistemlerine ilişkin Tip Onayı Belgesi 

talep edilmesi halinde, AT Komisyonuna ve diğer ülkelerin onay kuruluşlarına bilgi verilerek, emniyet kemerleri 

ve bağlama sistemlerine Ulusal Tip Onayı Belgesi verilebilir. 

b) Bu Yönetmeliğin uygulama tarihinden önce trafiğe çıkmış mevcut araçlar, bu Yönetmelik veya 

eşdeğeri kabul edilen teknik düzenlemelerin kapsamı dışında ise bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz. 

c) (Ek: RG-30/05/2006-26183) Engellilere yönelik olması kaydıyla, bu Yönetmelik kapsamı dışındaki 

emniyet kemerleri ya da bağlama sistemlerinin ulusal mevzuat dahilinde montajına izin verilebilir. 

ç) (Ek: RG-30/05/2006-26183) Sürücü Koltuğuna İlave Olarak Sekizden Fazla Koltuğu Bulunan ve 

Yolcu Taşımak Amacıyla Kullanılan Araçların Özel Hükümleri ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliğinin 

(2001/85/AT) Ek VII‟sindeki hükümlere uygun şekilde tasarlanmış bağlama sistemleri de bu Yönetmeliğin 

hükümlerinden muaf tutulabilir. 

d) (Ek: RG-30/05/2006-26183) Bu Yönetmeliğin Ek I‟inin 3.2.1 numaralı paragrafındaki şartları, bu 

maddenin (c) ve (ç) bentleri kapsamındaki emniyet kemerleri ve bağlama sistemleri için geçerli değildir. 

Yönetmeliğin Uygulama Alanları 

Madde 12- (DeğiĢik: RG-31/12/2007-26743) 

Bu Yönetmelik, MARTOY kapsamında yer alan M ve N kategorisi motorlu araçlara zorunlu olarak uygulanır. 

MARTOY‟a göre ulusal tip onayı belgesi alacak bir araç, bu Yönetmeliğe uymak zorundadır. Aksi takdirde ulusal tip onayı 

belgesi verilmez. 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 

Geçici ve Son Hükümler 

EK MADDE 1 – (Ek: RG-30/05/2006-26183) 

Bu Yönetmelikte olabilecek herhangi bir anlaşmazlık durumunda, bu Yönetmeliğin esas alındığı Avrupa Birliğinin 

orijinal 77/541/EEC direktifi ve değişikliklerindeki metinler geçerlidir. 

Geçici Madde 1- (DeğiĢik: RG-01/04/2003-25066) 

Yeni tip onayı belgesi alınacak M1 sınıfı araçlar (tüm oturma konumlarında 3 noktalı emniyet kemeri 

uygulaması bakımından M1 sınıfı araçlar dahil) için imalatçılar, bu Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden 

itibaren 2000/3/AT seviyesindeki bu Yönetmeliğe göre AT Araç Tip Onayı Belgesini almak zorundadır. 

MARTOY kapsamındaki diğer araçlardan N sınıfı araçlarda ve bunların “G” sembollü arazi tiplerinde, sürücü ve 

sürücü yanındaki koltuklarda, M2 ve M3 sınıfı araçlarda (AİTM Yönetmeliğinin 63 üncü maddesinde belirtilen 

sınıf I ve sınıf II otobüsler dışındaki araçlar); ara koltuklar hariç olmak üzere, sürücüsü dahil en ön ve önünde 

boşluk olan en arka koltuklarda, önünde boşluk olan kapı önündeki koltuklarda, iki katlı M3 sınıfı araçlarda 

(AİTM yönetmeliğinin 63 üncü maddesine göre sınıf III‟e girenler); merdiven önü, en ön ve önünde boşluk olan 

en arka koltuklarda, masa etrafında bulunan koltuklardan aracın gidiş yönüne doğru olanlarda oturan yolcular 

için bu Yönetmelikte belirtilen herhangi bir emniyet kemeri tipi için AT Aksam Tip Onayını, bu Yönetmeliğin 

yürürlüğe giriş tarihine kadar almak zorundadır. 

3

Geçici Madde 2- (DeğiĢik: RG-01/04/2003-25066) 

Daha önce tip onayı belgesi alınmış M1 sınıfı araçlar için imalatçılar, bu Yönetmeliğin yürürlüğe giriş 

tarihinden itibaren 3 ay içinde 2000/3/AT seviyesindeki bu Yönetmeliğe göre AT Araç Tip Onayı Belgesi almak 

zorundadır. Aksi takdirde, bu tarihten itibaren araçların Ulusal Tip Onayı Belgeleri iptal edilir. MARTOY 

kapsamındaki diğer araçlardan N sınıfı araçlarda ve bunların “G” sembollü arazi tiplerinde, sürücü ve sürücü 

yanındaki koltuklarda, M2 ve M3 sınıfı araçlarda (AİTM Yönetmeliğinin 63 üncü maddesinde belirtilen sınıf I 

ve sınıf II otobüsler dışındaki araçlar); ara koltuklar hariç olmak üzere sürücüsü dahil en ön ve önünde boşluk 

olan en arka koltuklarda, önünde boşluk olan kapı önündeki koltuklarda, iki katlı M3 sınıfı araçlarda (AİTM 

yönetmeliğinin 63 üncü maddesine göre sınıf III‟e girenler); merdiven önü, en ön ve önünde boşluk olan en arka 

koltuklarda, masa etrafında bulunan koltuklardan aracın gidiş yönüne doğru olanlarda oturan yolcular için bu 

Yönetmelikte belirtilen herhangi bir emniyet kemeri tipi için AT Aksam Tip Onayını, Yönetmeliğin yürürlüğe 

giriş tarihine kadar almak zorundadır. Aksi takdirde bu Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren araçların 

Ulusal Tip Onayı Belgeleri iptal edilir. 

Geçici Madde 3- (Ek: RG-01/04/2003-25066) 

Daha önce tip onayı belgesi almış M1 sınıfı araçlar tüm oturma konumlarında 3 noktalı emniyet kemeri 

uygulaması bakımından 01/10/2004 tarihinden itibaren 2000/3/AT seviyesindeki bu Yönetmeliğe uymak 

zorundadır. Aksi takdirde geçiş süresi sonunda araçların Ulusal Tip Onayı Belgeleri iptal edilir. 

GEÇĠCĠ MADDE 4 – (Ek: RG-30/05/2006-26183) 

Bu Yönetmelik kapsamındaki yeni AT Tip Onayı Belgesi alacak tüm araçlar veya Ulusal Tip Onayı Belgesi 

alacak M1 sınıfı araçlar 20/10/2006 tarihinden itibaren 2005/40/AT ile değişik bu Yönetmeliğin hükümlerine uymak 

zorundadır. Ulusal Tip Onayı alacak M1 sınıfı dışındaki araçlar için 21/10/2004 tarihli ve 25620 sayılı Resmî Gazete‟de 

yayımlanan Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmeliğin Ek VII‟sinin 1.31-Emniyet kemerleri başlıklı 

bölümünün hükümleri uygulanır. 

GEÇĠCĠ MADDE 5 – (Ek: RG-30/05/2006-26183) 

AT Tip Onayı Belgesi veya Ulusal Tip Onayı Belgesi mevcut olan M1 araçlar için imalatçılar, 20/10/2007 

tarihinden itibaren 2005/40/AT ile değişik bu Yönetmeliğin hükümlerine uymak zorundadır Aksi takdirde, bu tarihten 

itibaren araçların Ulusal Tip Onayı Belgeleri iptal edilir. Ulusal Tip Onayı mevcut M1 sınıfı dışındaki araçlar için Araçların 

İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmeliğin Ek VII‟sinin 1.31-Emniyet kemerleri başlıklı bölümünün hükümleri 

uygulanır. 

GEÇĠCĠ MADDE 6 – (Ek.R.G-31/12/2007-26743) 

Bu Yönetmelik kapsamında yeni ulusal tip onayı belgesi alınacak veya ulusal tip onayı belgesi mevcut N 

kategorisindeki araçlar 1/1/2009 tarihinden, M2 ve M3 kategorisi araçlar ise 13/2/2009 tarihinden itibaren bu Yönetmelik 

hükümlerine uymak zorundadır. Aksi takdirde, bu tarihlerden itibaren ulusal tip onayı belgesi mevcut araçların ulusal tip 

onayı belgesi iptal edilir. Bu tarihlere kadar 21/10/2004 tarihli ve 25620 sayılı Resmî Gazete‟de yayımlanan Araçların İmal, 

Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmeliğin Ek VII‟sinin 1.31-Emniyet kemerleri başlıklı bölümünün hükümleri uygulanır 

Yürürlük 

Madde 13- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. 

Yürütme 

Madde 14- Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür. 

Kapsam, Tanımlamalar, AT Aksam Tip Onayı, 

Montaj ġartları 

0. Kapsam 

Bu Yönetmeliğin ekleri, bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin (d) bendinde belirtilen araçlara 

yerleştirilmek üzere öne veya geriye dönük koltuklarda oturan yetişkin kişilerin münferit 

kullanımı için, yani tek bir donanım olarak, tasarlanmış emniyet kemerleri ve bağlama 

sistemlerine uygulanır. 

1. TANIMLAMALAR 

Bu Yönetmelik ekleri uyarınca; 

1.1. "Emniyet kemeri (koltuk kemeri, kemer)" emniyet tokası, ayar tertibatları, motorlu bir araca 

tespit edilebilen bağlantılardan oluşan, bir çarpışma veya aracın ani yavaşlaması anında, 

kullanıcın yaralanma riskini azaltacak şekilde tasarlanmış kolan ünitesidir. Bu tür bir ünite 

genellikle, herhangi bir enerji yutucu veya kemer geri sarıcı tertibatı da içeren bir terim olan 

“kemer ünitesi” olarak da adlandırılır. 

Ek I 

4

1.1.1. ''Karın altı kemer'', kullanıcının karın altı bölgesinde leğen kemiği önünden geçen kemerdir. 

1.1.2. "Çapraz kemer", kullanıcının kalçasından diğer tarafta çaprazlamasına olarak omuza 

uzanarak göğsünün üzerinden geçen kemerdir. 

1.1.3. "Üç nokta kemeri", esas olarak karın altı kolan ve çapraz kolanın bileşimi olan bir kemerdir. 

1.1.4. "Pilot bağı kemeri" karın altı kemer ile omuz kolanlarından oluşan bir kemer ünitesidir. 

1.2. "Kemer tipi" aşağıdaki temel özellikleri bakımından farklılık göstermeyen kemer sınıflarıdır: 

1.2.1. Rijit parçalar (toka, bağlantılar, geri sarıcı vb.) 

1.2.2. Kolanların malzemesi, dokuması, boyutları ve rengi, 

1.2.3. Kemer ünitesinin geometrisi; 

1.3. "Kolan" kullanıcı gövdesini tutacak ve gerilme kuvvetlerini kemer bağlantı elemanlarına 

aktaracak şekilde tasarlanmış esnek bir aksamdır. 

1.4. "Toka" kullanıcın kemer tarafından tutulmasına olanak sağlayan çabuk açılabilen bir 

tertibatdır. Toka, pilot bağı kemer tokası haricinde kemer ayar tertibatı ile birlikte olabilir. 

1.5. “Kemer ayar tertibatı”, kullanıcının isteklerine göre ve koltuğun konumuna göre kemerin 

ayarlanmasına olanak sağlayan bir tertibatdır. Ayar tertibatı, tokanın, geri sarıcının veya 

emniyet kemerinin herhangi başka bir parçası olabilir. 

1.6. “Bağlantılar” kemer ünitesinin kemer bağlantı elemanlarına bağlanmasına yarayan, gerekli 

emniyet aksamlarını da içeren, kemer ünitesi parçalarıdır. 

1.7. "Enerji yutucu" enerjiyi kolandan ayrı ya da kolanla birlikte dağıtmak üzere tasarımlanmış ve 

kemer ünitesinin parçası olan bir tertibatdır. 

1.8. "Geri sarıcı" bir emniyet kemerinin kolanının tamamını veya bir kısmını sarmaya yarayan bir 

tertibatdır. 

1.8.1. "Kilitlenmeyen geri sarıcı" (tip1), az bir dış kuvvet uygulayarak kolanın boyunun tamamının 

çıkarıldığı, fakat çıkarılan kolan boyu için ayarlamanın yapılamadığı geri sarıcıdır. 

1.8.2. "Elle açılan geri sarıcı" (tip2) istenilen kolan açılmasını elde etmek amacıyla, geri sarıcıyı 

açmak için kullanıcının bir tertibata elle kumandasının gerektiği ve çıkarma işlemi son 

bulduğunda otomatik kilitleme yapan bir geri sarıcıdır. 

1.8.3. "Otomatik kilitleme yapan geri sarıcı" (tip3), kolanın istenilen uzunlukta çıkarılmasına izin 

veren ve toka kapatıldığında, kolanı kullanıcının gövdesine otomatik olarak ayarlayan geri 

sarıcıdır. Kullanıcının müdahalesi dışında kolanın daha fazla çıkması mümkün değildir. 

1.8.4. "Tehlike anında kilitleme yapan geri sarıcı" (tip4), normal sürüş durumlarında, kemer 

kullanıcısının hareket serbestliğini kısıtlamayan bir geri sarıcıdır. Böyle bir geri sarıcı, kolanı 

otomatik olarak kullanıcının gövdesine ayarlayan bir uzunluk ayar tertibatına ve tehlike 

anında harekete geçen bir kilitleme tertibatına sahiptir. 

Bu tertibat tehlike anında; 

1.8.4.1. Aracın yavaşlaması (tekli hassasiyet), 

1.8.4.2. Aracın yavaşlaması, kolanın hareketi veya diğer otomatik vasıtaların etkilerinin bileşimi 

(çoklu hassasiyet) sonucunda harekete geçirilir. 

5

1.8.5. “Yüksek eşik tepkili tehlike anında kilitleme yapan geri sarıcı” (4N) bu Ekin madde 1.8.4‟te 

tanımlanmış tip olmakla birlikte özellikle M2, M3, N1, N2 ve N3 (1) sınıfı araçlarda 

kullanılmak üzere özel niteliklere sahip olan geri sarıcı tipidir. 

1.8.6. "Kemer yükseklik ayarlama tertibatı" kullanıcının isteklerine ve koltuğun konumuna göre 

kemerin üst çatı bağlantısının yükseklik konumunu ayarlamaya yarayan bir tertibatdır. Böyle 

bir tertibat, ya kemerin ya da kemer bağlantı elemanlarının bir parçası olarak kabul edilebilir. 

1.9. "Kemeri bağlantı elemanları" emniyet kemeri ünitesinin tespit edildiği, araç yapısının veya 

koltuk yapısının veya aracın herhangi diğer bir kısmının parçalarıdır. 

1.10. "Araç tipi" denilince, emniyet kemerleri ve bağlama sistemleri açısından, bunların 

bağlandıkları noktalardaki aksamların boyut, şekil, malzeme gibi temel özellikleri 

birbirinden farklılık göstermeyen motorlu araç sınıfı anlaşılmalıdır. 

1.11. "Bağlama sistemi" araç yapısına uygun vasıtalarla bağlanmış bir koltuk ve koltuk 

yapısı üzerinde en az bir bağlantı elemanı yerleştirilmiş bulunan bir emniyet 

kemerinin bileşiminden oluşan bir sistemdir. 

1.12. "Koltuk", yetişkin bir kişinin oturması için tasarlanmış, tam olarak donatılmış, araç yapısı ile 

yekpare olabilen veya olmayan bir yapıdır. Bu ifade, bir kişisel koltuğu ve bank koltuğun tek 

bir kişi için tasarlanmış kısmını kapsar. 

1.12.1. Bir "ön yolcu koltuğu", herhangi bir koltuğun „en ön H noktası‟nın sürücü R noktasının düşey 

enine düzleminin içinde veya önünde olduğu koltuktur. 

1.13. "Koltuk grubu" bir veya daha fazla yetişkin kişinin oturabileceği bir bank koltuk veya ayrı 

fakat yan yana yerleştirilmiş koltuklardır (örneğin, bu koltuklardan birinin ön koltuk bağlantı 

elemanları, diğer koltukların bağlantı elemanları arasına, ya da diğerinin ön ve arka bağlantı 

elemanları ile aynı hizada olacak şekilde yerleştirilmiştir). 

1.14. "Bank koltuk" en azından iki yetişkin kişinin oturması için tasarlanmış, tam olarak 

donatılmış yapıdır. 

1.15. "Koltuk ayarlama sistemi" koltukta oturan kişinin morfolojik yapısına uygun olarak koltuğun 

veya koltuğun parçalarının konumunu ayarlayabilen cihazdır. Bu cihaz koltuğa özellikle 

aşağıdaki hareketleri verebilir: 

1.15.1. Boylamasına yer değiştirme, 

1.15.2. Düşey yer değiştirme, 

1.15.3. Açısal yer değiştirme. 

1.16. ''Koltuk bağlantı elemanı'' araç yapısının etkilenen parçalarını da içeren ve koltuk ünitesini 

araç yapısına bağlayan sistemdir. 

(1) Araç sınıfları tanımları M.A.R.T.O.Y.’un Ek II’de verilmektedir. 

1.17. ''Koltuk tipi" aşağıdaki temel özellikler bakımından birbirinden farklılık göstermeyen koltuk 

sınıfıdır: 

1.17.1. Koltuk yapısı, şekli, boyutları ve malzemeleri, 

1.17.2. Tüm kilitleme sistemlerinin ve ayarlama sistemlerinin tipleri ve boyutları, 

1.17.3. Taşıt yapısının etkilenen parçalarının, koltuk bağlantı elemanlarının ve koltuk üzerindeki 

kemer bağlantı elemanlarının tipleri ve boyutları. 

1.18. "Koltuk yer değiştirme sistemi", yolcu geçişini kolaylaştırmak için koltuğun veya 

parçalarının birinin, sabit bir ara konum olmaksızın boylamasına veya açısal olarak yer 

değiştirmesini sağlayan bir tertibatdır. 

6

1.19. "Koltuk kilitleme sistemi" koltuğun veya koltuğun parçalarının herhangi bir kullanım 

konumunda tutulu kalmasını sağlayan bir tertibatdır. 

1.20. "Kapalı toka - serbest bırakma butonu": 40 mm çapında bir bilye kullanarak tokayı serbest 

bırakmanın mümkün olmadığı bir düğmedir. 

1.21. "Açık toka - serbest bırakma butonu": 40mm çapında bir bilye kullanarak, tokayı serbest 

bırakmanın mümkün olduğu bir düğmedir. 

1.22. "Ön yükleme tertibatı" bir çarpma anında kemerin gevşekliğini düşürmek üzere kemeri geren 

ilave veya birleşik bir tertibatdır. 

1.23. ''Referans bölgesi”, 74/60/AT sayılı yönetmelik Ek 2'de açıklandığı gibi düzeneğin düşeyden 

yataya dönüşü ile tanımlı birbirine 400 mm mesafede ve H noktasına göre simetrik iki düşey 

boylamasına düzlem arasındaki boşluktur. Düzenek söz konusu ekte tanımlandığı gibi ve 

azami 840 mm uzunluğa ayarlanacaktır. 

1.24. ''Hava yastığı ünitesi”, aracı etkileyen şiddetli bir çarpma durumunda sürücünün gövdesinin 

aracın iç kısmına çarpmasını önlemek amacıyla, içinde bulunan gazın sıkıştırması ile 

kendiliğinden patlayan esnek bir yapı yayan, motorlu araçlarda emniyet kemeri ve bağlama 

sistemine ek olarak yerleştirilmiş bir tertibatdır. 

1.25. ''Yolcu hava yastığı'' önden çarpışma durumunda sürücü koltuğundan başka koltuklarda 

oturan yolcu veya yolcuları koruması amaçlanan hava yastığı sistemidir. 

1.26. ''Çocuk sınırlandırıcı'', emniyet tokası, ayarlama tertibatları, bağlantılar ve bazı durumlarda 

ilave bir koltuk ve/veya çarpışma kalkanı içeren, esnek aksamlar ve kolanların bileşiminden 

oluşan ve motorlu araçlara bağlanabilen aksamlardan meydana gelen bir düzenektir. Bu 

düzenek, çarpışma veya aracın ani yavaşlaması sırasında, kullanıcının gövdesinin hareketini 

kısıtlayarak kullanıcının yaralanma riskini azaltacak şekilde de tasarlanmıştır. 

1.27. ''Arkaya dönük'', aracın normal seyir yönünün tam tersi yönünde olan anlamındadır. 

2. AT AKSAM TĠP ONAYI 

2.1. AT Aksam Tip Onayı BaĢvurusu 

2.1.1. Emniyet kemerinin bir tipi için M.A.R.T.O.Y. un 5 inci maddesine göre AT aksam tip 

onayı başvurusu, imalatçı tarafından yapılacaktır. 

Bağlama sisteminin bir tipi için M.A.R.T.O.Y. un 5 inci maddesine göre AT aksam tip 

onayı başvurusu, imalatçı veya söz konusu sistemin yerleştirileceği aracın imalatçısı 

tarafından yapılacaktır. 

2.1.2. Tanıtım belgesi örneği Ek II/A‟da verilmektedir. Aşağıdaki numuneler tip onay 

deneylerini yürüten teknik hizmetler kuruluşuna sunulacaktır. 

2.1.2.1. Her bir kemer tipinden 5 adet numune, ve 

2.1.2.2. Bir kemer tipinde kullanılmış her bir kolan tipi için 10 m uzunluğunda bir kolan parçası. 

2.1.2.3. Aksam onay testlerini yürüten teknik hizmetler kuruluşu, daha fazla sayıda numune 

isteği için yetkilendirilebilir. 

2.1.3. Bağlama sistemleri için ise, başvuru sahibi, iki adet numuneyi bağlama sistemleri 

deneylerini yürüten teknik hizmetler kuruluşuna teslim edecektir. Sunulacak olan 

7

numuneler, bu Ekin madde 2.1.2.1'de bahsedilen numunelerden iki adet kemer 

numunesini ve imalatçının seçimine göre ya onaylanacak aracın bir numunesini veya 

teknik hizmetler kuruluşu tarafından gerekli görülen aracın bir parçası veya parçalarını 

içerebilir. 

2.1.4. Yetkili onay kuruluşu, tip onayı verilmeden önce imalatın uygunluğu konusundaki 

denetimlerin etkili olabilmesi için yeterli düzenlemelerin mevcut olup olmadığını tespit 

edecektir. 

2.2. ĠĢaretlemeler 

Bu Ekin madde 2.1'e uygun olarak AT aksam tip onayı için sunulmuş bir kemer tipi 

veya bağlama sistemine ait numuneler üzerinde imalatçısının ismi, ticari ismi veya 

markası, açık ve silinemez bir şekilde işaretli olacaktır. 

2.3. Genel Özellikler 

2.3.1. Bu Ekin madde 2.1'e uygun olarak sunulmuş olan her numune, bu Ekin madde 2.3'ten 

madde 2.7'ye kadar olan maddelerde belirtilen özelliklere uygun olacaktır. 

2.3.2. Kemer veya bağlama sistemi, doğru olarak yerleştirilmesi ve uygun kullanılması halinde 

yeterli derecede çalışacak ve bir kaza anında vücudun yaralanma riskini azaltacak 

şekilde tasarımlanmış ve konstrükte edilmiş olacaktır. 

2.4. Rijit parçalar 

2.4.1. Genel 

2.4.1.1. Emniyet kemerinin toka, ayarlama tertibatları, bağlantılar ve bunun gibi rijit parçaları 

sürtünme ile kolanların aşınmasına veya kopmasına neden olabilecek keskin kenarlara 

sahip olmamalıdır. 

2.4.1.2. Kemer ünitesinin korozyondan etkilenebilecek bütün parçaları korozyona karşı uygun 

şekilde korunmalıdır. Bu Ekin madde 2.7.2'de belirtilen korozyon deneylerinden sonra 

kalifiye bir gözlemci tarafından çıplak gözle görülebilecek ne cihazın işleyişini bozması 

muhtemel bir bozukluk belirtisi ne de belirgin bir korozyon belirtisi olmalıdır. 

2.4.1.3. Enerji yutmak için veya yük taşımak için veya yük iletmek için tasarımlanmış rijit 

parçalar kırılgan yapıda olmamalıdır. 

2.4.1.4. Bir emniyet kemerinin rijit kısımları ve plastik parçaları, motorlu bir araç normal 

kullanım halinde iken aracın hareketli koltuğunun ya da kapısının altında kalmayacak 

şekilde takılmalı ve yerleştirilmelidir. Bu parçalardan herhangi birisi yukarıdaki şartları 

sağlamadığı takdirde, bu Ekin madde 2.7.6.4'te belirtilen soğuk çarpma deneyine tabi 

tutulmalıdır. Deneyden sonra eğer rijit kısımların plastik kaplama veya muhafazalarında 

herhangi bir çatlak görülürse, bu plastik parçalar alınarak kalan kısım dayanımı 

açısından kontrol edilecektir. Eğer kalan kısım hala emniyetli ise veya görünür çatlaklar 

yoksa, bu Ekin madde 2.4.2, madde 2.4.3 ve madde 2.6‟daki gereklilikleri karşılayıp 

karşılamadığını anlamak için tekrar kontrol edilecektir. 

2.4.1.5. Mekanik parçaların çalışmasını olumsuz yönde etkileyebileceğinden, su tutma özelliği 

olan polyamid 6 gibi malzemelerin kullanımı yasaklanmıştır. 

2.4.2. Toka 

2.4.2.1. Toka herhangi bir hatalı kullanıma imkan vermeyecek şekilde tasarlanmış olmalıdır. 

Örneğin, tokanın kısmen kapalı durumda bırakılması mümkün olmamalıdır. Tokanın 

açılma işlemi belirli olmalıdır. Tokanın, kullanıcının gövdesi ile teması muhtemel 

parçalarının, temas yüzeyinden en fazla 2,5 mm mesafede yerleştirilen bir yüzeyde 

kesiti alındığında, kesit alanı 20 cm 2 den az olmayacak ve kesit en azından 46 mm 

8

genişliğinde olacaktır. Pilot bağı kemeri tokalarında, kullanıcının gövdesi ile tokanın 

temas alanı 20 ila 40 cm 2 arasında ise son özelliğin sağlandığı kabul edilmelidir. 

2.4.2.2. Toka, konumu ne olursa olsun, yük altında değil iken bile kapalı kalmalıdır. Tokanın 

1daN'dan daha az yükle açılması mümkün olmamalıdır. 

Toka kullanımı ve tutulması kolay olacak şekilde tasarımlanmış olmalıdır. Bu Ekin 

madde 2.7.9.2.'de belirtilen yük altında iken açılabilir olmalıdır. Toka bir düğmeye veya 

benzeri bir tertibata basıldığında açılabilmelidir. Baskı uygulanan yüzey aşağıdaki 

ölçülere sahip olmalıdır. Düğme serbest kalma durumunda iken düğmenin iç hareket 

yönüne dik bir kesit izdüşümü alındığında bu yüzey üzerindeki izdüşüm alanı; 

- çevresi kapalı butonlar için alan 4.5 cm 2 'den ve genişlik 15 mm‟den az 

olmamalıdır. 

- çevresi açık düğmeler için, alan 2.5 cm 2 'den ve genişlik de 10 mm'den az 

olmamalıdır. 

Toka serbest bırakma alanı kırmızı renkte olmalıdır. Tokanın diğer hiçbir parçası bu 

renkte olmamalıdır. 

2.4.2.3. Toka, tekrarlı işletimlere dayanabilir olmalıdır ve bu Ekin madde 2.7.8'de belirtilen 

dinamik deneyinden önce normal kullanım koşullarında 5,000 açma ve kapama 

deneyine tabi tutulmalıdır. 

Pilot bağı kemer tokalarında, bu deney bütün diller takılı olmaksızın yapılabilir. 

2.4.2.4. Toka, bu Ekin madde 2.7.6.3'e göre deneye tabi tutulduğunda, normal olarak 

çalışmalıdır. 

2.4.2.5. Bu Ekin madde 2.7.9'da tanımlanmış deneyde tokayı açmak için gerekli kuvvet 6 daN'u 

aşmamalıdır. 

2.4.2.6. Toka, bu Ekin madde 2.7.6.1 ve uygunsa bu Ekin madde 2.7.6.5'de belirtildiği gibi 

dayanım deneyine tabi tutulmalıdır. Toka belirtilen yük altında kırılmamalı, ciddi bir 

deformasyona uğramamalı ve parçalarına ayrılmamalıdır. 

2.4.2.7. Tokaların iki kemer ünitesine ait bir parçayı kapsamaları durumunda, bir ünitenin tokası 

bağlı olduğu ünitenin ve diğer ünitenin eş parçaları kullanılarak takılabiliyorsa, bu Ekin 

madde 2.7.8 ve madde 2.7.9'da belirtilen dayanım ve serbest bırakma deneyleri, her iki 

mümkün olan ünite vasıtası türü için de yapılmalıdır. 

2.4.3. Kemer Ayarlama Tertibatı 

2.4.3.1. Her bir kemer ayarlama tertibatının iki numunesi de, bu Ekin madde 2.7.4'ün 

özelliklerine uygun olarak deneye tabi tutulacaktır. Kolanın kayma miktarı, ayarlama 

tertibatının numunelerinin her biri için 25 mm'yi ve ayarlama tertibatlarının tümü için 

toplam kayma miktarı 40 mm'yi aşmamalıdır. 

2.4.3.2. Bütün ayarlama tertibatları bu Ekin madde 2.7.6.1'e göre dayanım deneyine tabi 

tutulacaktır. Ayarlama tertibatları belirtilen yük altında kırılmamalı ve parçalarına 

ayrılmamalıdır. 

2.4.3.3. Bu Ekin madde 2.7.6.6 'ya göre bir deney yapıldığında, herhangi bir el kumandalı ayar 

tertibatını çalıştırmak için uygulanması gereken kuvvet 5 daN'ı aşmamalıdır. 

2.4.4. Bağlantılar ve kemer yükseklik ayar tertibatı 

Bağlantılar bu Ekin madde 2.7.6.1 ve madde 2.7.6.2'e uygun olarak dayanım deneyine 

tabi tutulmalıdır. Emniyet kemer bağlantıları ile ilgili olan tadil edilmiş 76/115/AT 

sayılı Yönetmeliğe göre taşıt üzerinde deneye tabi tutulmamış olan kemer yükseklik 

ayar tertibatları, bu Ekin madde 2.7.6.2.‟de belirtildiği gibi dayanım deneyine tabi 

tutulacaklardır. Bu parçalar belirtilen yük tarafından meydana getirilen gerilme kuvveti 

altında kırılmamalı, parçalanmamalıdır. 

2.4.5. Geri sarıcılar 

9

Geri sarıcılar bu Ekin madde 2.7.6.1 ve madde 2.7.6.2'de belirtilen deneyler de dahil 

olmak üzere, aşağıda belirtilen özellikleri sağlamalıdır. 

2.4.5.1. Otomatik kilitleme yapan geri sarıcılar 

2.4.5.1.1. Otomatik kilitleme yapan geri sarıcılı emniyet kemerinin kolanı, geri sarıcının kilitleme 

konumları arasında 30 mm'den fazla hareket etmemelidir. Kullanıcı tarafından geriye 

doğru yapılan hareketten sonra, kemer ya başlangıç konumunda kalmalı ya da 

kullanıcının sonraki ileri hareketlerinin ardından otomatik olarak başlangıç konumuna 

gelmelidir. 

2.4.5.1.2. Eğer geri sarıcı bir karın altı kemerinin parçası ise, bu Ekin madde 2.7.7.4'e göre 

manken ile geri sarıcı arasında serbest uzunlukta ölçülen kolan geri sarma kuvveti 0.7 

daN'dan daha az olmamalıdır. Eğer geri sarıcı çapraz bir emniyet kemerin parçası ise, 

kolanın geri sarma kuvveti yukarıdakine benzer şekilde ölçüldüğünde 0.2 daN'dan az, 

0.7 daN'dan fazla olmamalıdır. Eğer kolan bir kızak ya da makaradan geçiyorsa geri 

sarma kuvveti, manken ile kızak veya makara arasındaki serbest boyda ölçülmelidir. 

Emniyet kemeri ünitesi, elle veya otomatik olarak kolanın tamamen geri sarılmasını 

önleyen bir tertibata sahipse yukarıda belirtilen özelliklerin belirlenmesi sırasında bu 

tertibat çalıştırılmamalıdır. 

2.4.5.1.3 Kolan, bu Ekin madde 2.7.7.1'de tanımlanan yönteme göre 5,000 çevrim tamamlana 

kadar geri sarıcıdan çekilmeli ve bırakılarak geri sardırılmalıdır. Daha sonra, geri sarıcı 

bu Ekin madde 2.7.2'de belirtilen korozyon deneyine ve bu Ekin madde 2.7.7.3'de 

belirtilen toz direnç deneyine tabi tutulmalıdır. Tekrar 5,000 kez çekme ve sarma deneyi 

yapıldıktan sonra, geri sarıcı bu Ekin madde 2.4.5.1.1 ve madde 2.4.5.1.2 de belirtilen 

özellikleri sağlamalıdır. Yukarıdaki deneylerden sonra geri sarıcı hala düzgün bir 

şekilde çalışıyor olmalı ve kolanı etkin bir şekilde toplamalıdır. 

2.4.5.2. Tehlike anında kilitleme yapan geri sarıcılar 

2.4.5.2.1. Tehlike anında kilitleme yapan bir geri sarıcı, bu Ekin madde 2.7.7.2'ye göre deneye 

tabi tutulduğunda aşağıdaki özellikleri sağlamalıdır. 

Bu Ekin madde 1.8.4.1'e göre tekli hassasiyette, sadece aracın yavaşlaması ile ilgili 

özellikler geçerlidir. 

2.4.5.2.1.1. Aracın yavaşlama ivmesi 4 tipi geri sarıcılarda 0.45 g'ye ve 4 N tipi geri sarıcılarda 

0,85 g'a ulaştığında kilitleme gerçekleşmiş olmalıdır. 

2.4.5.2.1.2. Kolanın geri sarma yönünde ölçülen ivmelenmesi, 4 tipi geri sarıcılarda 0.8 g'den, 4 N 

tipi geri sarıcılarda 1 g'den daha az olduğunda, kilitlenme olmamalıdır. 

2.4.5.2.1.3. Algılama cihazı, imalatçı tarafından belirtilen konumundan herhangi bir yönde12° veya 

daha az eğildiğinde kilitleme olmamalıdır. 

2.4.5.2.1.4. Algılama cihazı imalatçı tarafından belirtilen konumundan herhangi bir yönde tip 4 geri 

sarıcı için 27°'den az olmayan, tip 4N geri sarıcı için 40°'den az olmayan bir açıda 

eğildiğinde geri sarıcı kilitlenecektir. 

2.4.5.2.1.5. Geri sarıcının çalışması bir dış sinyal veya güç kaynağına bağlı olduğu durumlarda; 

sinyal veya güç kaynağının kesilmesi veya aksaması durumunda geri sarıcının otomatik 

olarak kilitlemesi sağlanıyor olmalıdır. Bununla birlikte sadece bir hassasiyetin bir dış 

sinyale veya güç kaynağına bağlı olması ve sinyalin veya güç kaynağı arızasının optik 

ve/veya akustik vasıtalarla sürücüye belirtilebilmesi durumunda bu özelliğin çoklu 

hassasiyetli bir geri sarıcıda karşılanmasına ihtiyaç yoktur. 

2.4.5.2.2. Kolan hassasiyeti de dahil olmak üzere çoklu hassasiyete sahip tehlike anında 

kilitleme yapan geri sarıcı bu Ekin madde 2.7.7.2'ye göre deneye tabi tutulduğunda, 

yukarıdaki özellikleri sağlamalı ve geri sarma yönünde kolanın ivmelenmesi 2,0 g‟den 

az değil ise kilitleme yapmalıdır. 

2.4.5.2.3. Bu Ekin madde 2.4.5.2.1. ve 2.4.5.2.2.de belirtilen deneylerin her birinde geri 

sarıcının kilitlemeden önce olabilecek kolan hareketi miktarı bu Ekin madde 

2.7.7.2.1'de tanımlanan uzunluktan başlayarak 50 mm'yi aşmamalıdır. Bu Ekin madde 

2.4.5.2.1.2. deki gereklilikleri sağlamak için geri sarıcı, bu Ekin madde 2.7.7.2.1.'de 

tanımlanan uzunluktan başlayarak, bu noktada tanımlanan kolan ivmelenme 

10

değerlerinde, çözülmüş kemerin en azından ilk 50 mm'sinde kilitlenmiyorsa yeterli 

olarak kabul edilecektir. 

2.4.5.2.4. Geri sarıcı bir karın altı kemerinin parçası ise, bu Ekin madde 2.7.7.4'e göre geri sarıcı 

ve manken arası serbest uzunlukta ölçülen kolan geri sarma kuvveti 0.7 daN'dan az 

olmamalıdır. Geri sarıcı çapraz bir kolanın parçası ise, benzer şekilde ölçüldüğünde, 

kemerin çekme kuvveti 0.2 daN'dan az ve 0.7 daN'dan fazla olmamalıdır. Kolan bir 

kızak yada makaradan geçiyorsa, geri sarma kuvveti, manken ile kılavuz veya makara 

arasındaki serbest uzunlukta ölçülmelidir. Kemer ünitesi, elle veya otomatik olarak 

kolanın tamamen geri sarılmasını önleyen bir tertibata sahip ise, yukarıda belirtilen geri 

sarma kuvvetinin ölçülmesi sırasında bu tertibat çalıştırılmamalıdır. 

2.4.5.2.5. Kolan, bu Ekin madde 2.7.7.1'de tanımlanan yönteme göre geri sarıcıdan çekilip 

bırakılarak geri sardırılmalıdır. Bu işlem 40.000 kez tekrarlanacaktır. Daha sonra geri 

sarıcı bu Ekin madde 2.7.2.'de tanımlanan korozyon testi ve bu Ekin madde 2.7.7.3.'de 

tanımlanan toz direnç deneyine tabi tutulacaktır. Bunu takiben tekrar 5000 kez çekme 

ve geri sardırma işlemi yapıldıktan sonra geri sarıcı hala bu Ekin madde 2.4.5.2.1., 

madde 2.4.5.2.2., madde 2.5.4.2.3. ve madde 2.4.5.2.4. deki gereklilikleri karşılıyor 

olacaktır. Yukarıdaki deneylerden sonra geri sarıcı hala düzgün bir şekilde çalışıyor ve 

kolanı etkin bir şekilde topluyor olacaktır. 

2.4.6. Ön Yükleme Tertibatı 

2.4.6.1. Bu Ekin madde 2.7.2'ye uygun olarak korozyon deneyine tabi tutulduktan sonra ön 

yükleme tertibatı (üzerinden herhangi bir akım geçmeksizin orjinal fişlerle tertibata 

takılı darbe algılayıcısı dahil) normal olarak çalışmalıdır. 

2.4.6.2. Tertibatın istenmeden işletimi sonucu kullanıcının vücudunda herhangi bir yaralanma 

riski yaratmayacağı doğrulanmalıdır. 

2.4.6.3. Piroteknik ön yükleme tertibatlarında; 

2.4.6.3.1. Bu Ekin madde 2.7.10.2.‟a göre şartlandırılmaya tabi tutulduktan sonra, ön yükleme 

tertibatı sıcaklık tarafından harekete geçirilmemeli ve normal olarak çalışmalıdır. 

2.4.6.3.2. Yakında bulunan tutuşabilir malzemelerin yanmasından ortaya çıkacak sıcak gazları 

önlemek için önlemler alınmalıdır. 

2.5. Kolanlar 

2.5.1. Genel 

2.5.1.1. Kolan, kullanıcının gövdesine gelen basıncı tüm genişliği boyunca mümkün olduğu 

kadar eşit olarak dağıtan ve yük altında olsa bile bükülmeyen bir yapıda olmalıdır. 

Kolanlar enerji yutma ve enerji dağıtma özelliklerine sahip olmalıdırlar. 

2.5.1.2. 980 daN yük altındaki kemerin genişliği 46 mm den az olmayacaktır. Bu ölçü, bu 

Ekin madde 2.7.5.'de belirtilen kopma dayanımı deneyimi sırasında çekme makinasını 

durdurmaksızın ölçülecektir. 

2.5.2. Oda sıcaklığında şartlandırmadan sonraki dayanım 

Bu Ekin madde 2.7.3.1'e uygun şartlandırılmış iki kolan numunesi çekme deneyine tabi 

tutulduğunda, bu Ekin madde 2.7.5'e göre belirlenen kolanın kopma yükü 1470 daN'dan 

az olmamalıdır. İki numunenin kopma yükleri arasındaki fark, ölçülen kopma yüklerinin 

büyüğünün %10'unu geçmemelidir. 

2.5.3. Özel şartlandırmadan sonraki dayanım 

Bu Ekin madde 2.7.3'deki koşullardan birine uygun (bu Ekin madde 2.7.3.1. hariç) 

şartlandırılmış iki kolan numunesi çekme deneyine tabi tutulduğunda kopma yükü bu 

Ekin madde 2.5.2'deki deneyde belirtilen yüklerin ortalamasının %75'inden az ve 1470 

daN'dan küçük olmamalıdır. Eğer kullanılan malzeme veya mevcut bilgiler başka deney 

veya deneylerin yapılmasını gereksiz kılıyorsa, teknik hizmetler kuruluşu bu deneyi 

veya deneyleri yapmayı gerekli görmeyebilir. 

2.6. Kemer ünitesi veya bağlama sistemi 

2.6.1. Dinamik deney için şartlar 

2.6.1.1. Kemer ünitesi veya bağlama sistemi bu Ekin madde 2.7.8.'e göre dinamik deneye tabi 

tutulacaktır. 

11

2.6.1.2. Dinamik deney daha önce yüke maruz kalmamış iki kemer ünitesi üzerinde 

yapılacaktır. Ancak bağlama sistemlerinin bir parçasını oluşturan emniyet kemer 

ünitelerinde dinamik deney, daha önce yüke maruz kalmamış koltukların bir grubu için 

tasarlanmış bağlama sistemlerinde yapılmalıdır. Deneye tabi tutulacak olan kemerlerin 

tokaları bu Ekin madde 2.4.2.3'de belirtilen şartları sağlamalıdır. 

Emniyet kemerleri geri sarıcılı olduğu takdirde, geri sarıcı bu Ekin madde 2.7.7.3'de 

belirtilen toz direnç deneyine tabi tutulacaktır; ilave olarak, bir emniyet kemeri veya 

bağlama sistemi bir piroteknik ön yükleme tertibatı ile donatılmış emniyet kemerleri 

veya bağlama sistemlerinde, tertibat bu Ekin madde 2.7.10.2.'de belirtilen 

şartlandırılmaya tabi tutulmalıdır. 

2.6.1.2.1. Kemerler bu Ekin madde 2.7.2.'ye göre korozyon deneyine tabi tutulmalı, daha sonra 

tokalar normal kullanım koşullarında 500 kez daha açma, kapama deneyine tabi 

tutulmalıdır. 

2.6.1.2.2. Geri sarıcılı emniyet kemerlerinde, geri sarıcı, bu Ekin madde 2.4.5.1. veya madde 

2.4.5.2‟de belirtilen deneylere tabi tutulacaktır. Eğer bir geri sarıcı zaten bu Ekin madde 

2.6.1.2.1‟e göre korrozyon deneyinden geçmiş ise, bu deneyin tekrarlanmasına gerek 

yoktur. 

2.6.1.2.3. Bu Ekin madde 1.8.6'da tanımlandığı gibi, bir yükseklik ayar tertibatı ile-kullanım için 

tasarlanmış bir kemerde, deney, deneyleri yürütmekle sorumlu teknik hizmetler 

kuruluşu tarafından tertibatın seçilen en olumsuz ayarlama konumu (konumları)nda 

yapılmalıdır. Bununla beraber, bir yükseklik ayar tertibatı, 76/115/AT sayılı 

Yönetmeliğe uygun olarak bağlantı parçası içeriyorsa, deneylerden sorumlu teknik 

hizmetler kuruluşu isterse, bundan sonra bu Ekin madde 2.7.8.1'in hükümlerini 

uygulayabilir. 

2.6.1.2.4. Ön yükleme tertibatlı emniyet kemerinde, dinamik deneylerden biri tertibat çalışır 

durumda iken diğeri tertibat kullanımda değil iken yapılmalıdır. 

İlk durumda; 

2.6.1.2.4.1. Deney sırasında bu Ekin madde 2.6.1.3.2‟de belirtilen asgari yer değiştirmeler yarı 

yarıya azaltılabilir. 

2.6.1.2.4.2 Deneyden sonra bu Ekin madde 2.7.10.1'de belirtilen şekilde ölçülen kuvvet, 100 daN'u 

geçmemelidir. 

2.6.1.3. Bu deney sırasında aşağıdaki şartlar karşılanmalıdır; 

2.6.1.3.1. Kullanıcının emniyetini sağlayan bir kemer ünitesinin veya bir bağlama sisteminin 

hiçbir parçası kırılmamalıdır ve hiçbir tokanın, kilitleme sisteminin veya yer değiştirme 

sisteminin kilidi açılmamalıdır; ve 

2.6.1.3.2. Karınaltı kemerinde mankenin ileri doğru yer değiştirmesi kalça seviyesinde 80 ile 200 

mm arasında olmalıdır. Pilot bağı emniyet kemerlerinde kalça için tanımlanmış asgari 

yer değiştirme yarı yarıya azaltılabilir. Diğer kemer tiplerinde ileriye doğru yer 

değiştirme, kalça seviyesinde 80 ile 200 mm, göğüs seviyesinde 100 ile 300 mm 

arasında olmalıdır. Bu yer değiştirmeler, Ek VIII, şekil 6'da gösterilen ölçüm 

noktalarındaki yer değiştirmelerdir. 

2.6.1.4. Bağlama sistemi durumunda; 

2.6.1.4.1. Hesaplama veya ilave bir deneyle, dinamik deneylerde kullanılan mankenin gövdesinin 

veya başının hiç bir parçası, direksiyon ünitesi dışında aracın ön rijit parçalarından 

herhangi biri ile temas etmiyorsa, aracın ön rijit parçalarının 74/297AT sayılı 

Yönetmeliğin şartlarını karşılaması ve temasın 24 km/h'ten fazla bir hızda olmaması 

şartıyla. göğüs referans noktasının hareketi bu Ekin 2.6.1.2.2.'de belirtilen değeri 

aşabilir. Bu değerlendirme için koltuğun, bu Ekin 2.7.8.1.5‟de belirtilen konumda 

olduğu kabul edilecektir. 

2.6.1.4.2. Bu tür tertibatların kullanıldığı araçlarda, bütün koltuklarda oturanların aracı 

terketmelerini mümkün kılan yer değiştirme ve kilitleme sistemleri dinamik deneyden 

sonra da elle çalıştırılabilir olmalıdır. 

2.6.1.5. Bağlantı sistemlerinde, yukarıdaki durumdan farklı olarak, 76/115/AT sayılı 

Yönetmeliğin Ek I, madde 5.5.4'ü ile tanınan muafiyet çerçevesinde üst bağlantı 

12

parçasının koltuğa bağlandığı durumda, yer değiştirme miktarı, bu Ekin 2.6.1.3.2'de 

belirtilenden daha büyük olabilir. Bağlantı sisteminde ilgili detaylar, EkII/C ve EkII/D 

eklerindeki tip onay belgesinin sonundaki ek kısma dahil edilecektir. 

2.6.2. Aşındırma şartlandırmasından sonra dayanım 

2.6.2.1. Bu Ekin madde 2.7.3.6'ya göre şartlandırılmış iki numune için kopma yükü bu Ekin 

madde 2.5.2 ve madde 2.7.6'ya göre tayin edilecektir. Aşındırma deneyine tabi tutulan 

kolanların kopma yükü, aşındırmaya tabi tutulmamış kolanların deney süresince 

belirlenmiş kopma yükleri ortalamasının en azından %75'ine eşit ve deneye tabi tutulan 

parçalar için belirtilmiş asgari yükten az olmamalıdır. İki numunenin kopma yükleri 

arasındaki fark, ölçülmüş en büyük kopma kuvvetinin %20'sini geçmemelidir. 

Tip 1 ve Tip 2 işlemleri için, gerilme dayanımı deneyi yalnızca kolan numunelerinde 

yapılacaktır (bu Ekin madde 2.7.5). Tip 3 işlemlerinde gerilme dayanımı deneyi kolanda 

ve ilgili rijit parçalarda yapılacaktır (bu Ekin madde 2.7.6). 

2.6.2.2. Bir aşındırma işlemine tabi tutulacak parçalar ve izlenecek işlemler aşağıdaki tabloda 

gösterilmiştir. Her bir işlem için yeni bir numune kullanılacaktır. 

Tip 1 İşlem Tip 2 İşlem Tip 3 İşlem 

Bağlantı -- -- X 

Kılavuz veya makara -- X -- 

Toka-lup -- X X 

Ayarlama tertibatı X -- X 

Kolana dikilen parçalar -- -- X 

2.7. Deneyler 

2.7.1. Emniyet kemeri veya bağlama sisteminin bir tipinin AT aksam onayı için sunulan 

numunelerin kullanımı.(Bakınız Ek XIV) 

2.7.1.1. Toka muayenesi, düşük sıcaklık toka deneyi, gerektiğinde bu Ekin madde 2.7.6.4.‟de 

belirtilen düşük sıcaklık deneyi, toka dayanıklılık deneyi, kemer korozyon deneyi, geri 

sarıcı çalışma deneyleri, ve dinamik deneyden sonra toka açma deneyi için iki kemer 

veya bağlama sistemine ihtiyaç vardır. Bu iki numunenin biri kemerin veya bağlama 

sisteminin muayenesi için kullanılmalıdır. 

2.7.1.2. Tokanın muayenesi ve toka, bağlantı uçları, kemer ayarlama tertibatları ve 

gerektiğinde geri sarıcılar üzerinde dayanım deneyleri için bir kemer veya bir bağlama 

sistemine ihtiyaç vardır. 

2.7.1.3. Tokanın muayenesi, mikro-kayma deneyi ve aşındırma deneyi için iki kemer veya 

bağlama sistemine ihtiyaç vardır. Kemer ayarlama tertibatı çalıştırma deneyi bu iki 

numuneden birisi üzerinde yapılmalıdır. 

2.7.1.4. Kolan numunesi, kolanın kopma dayanım deneyi için kullanılacaktır. Bu numunenin bir 

parçası, aksam tip onayı geçerli olduğu sürece muhafaza edilmelidir. 

2.7.2. Korozyon deneyi 

2.7.2.1. Ek XIII'de belirtildiği gibi deney odasına, komple bir emniyet kemeri ünitesi 

yerleştirilmelidir. Geri sarıcılı emniyet kemerlerinde kolan tam uzunluğundan 300±3 

mm eksiğine kadar açılmalıdır. Tuz çözeltisini kontrol etmek ve yeniden doldurmak gibi 

nedenlerle gerekli olabilecek kısa kesintiler hariç, tuz püskürtme 50 saatlik bir süre ile 

devam etmelidir. 

2.7.2.2. Tuz püskürtme deneyinin bitiminde, emniyet kemeri; üzerinde oluşan tuz birikimini 

atmak için 38°C'dan fazla olmayan bir sıcaklıktaki temiz akan bir suya batırılır veya 

yavaşça yıkanır ve daha sonra bu Ekin madde 2.4.1.2'e uygun olarak muayeneden önce, 

oda sıcaklığında 24 saat süreyle kuruması için bekletilir. 

2.7.3. Kopma dayanımı deneyi için kolanların şartlandırılması 

Bu Ekin madde 2.1.2.2' te belirtilen şekilde kolandan kesilen numuneler aşağıda 

açıklandığı şekilde şartlandırılmalıdır. 

2.7.3.1. Oda şartlandırması 

13

Kemer 20°C ±5°C sıcaklıkta ve %65 ± %5 bağıl neme sahip ortamda en az 24 saat 

bekletilmelidir. Eğer şartlandırmadan hemen sonra deneye başlanmayacaksa, numune 

deney başlayana kadar hava geçirmez kapalı bir kap içinde tutulmalıdır. Kopma yükü 

kolanın şartlandırma ortamından veya kapalı kaptan çıkartılmasından sonra 5 dakika 

içinde belirlenmelidir. 

2.7.3.2. Işık şartlandırması 

2.7.3.2.1. Recommendation ISO/R 105 –B 02-1978'in hükümleri uygulanacaktır. Kolan, 7 

numara standard mavi boya üzerinde, gri skalada 4 dereceye karşılık gelen bir kontrast 

yaratmak için gerekli süre boyunca ışığa maruz bırakılmalıdır. 

2.7.3.2.2. Şartlandırmadan sonra kolan, 20°C ± 5'de sıcaklıkta ve %65 ± %5 bağıl nemdeki bir 

ortamda, en az 24 saat süre ile bekletilmelidir. Eğer deney şartlandırmadan hemen sonra 

yapılmayacaksa, numune deney başlayana kadar hava geçirmez kapalı bir kap içinde 

tutulmalıdır. Kopma yükü kolanın şartlandırma düzeneğinden çıkarılmasından sonra 5 

dakika içinde yapılmalıdır. 

2.7.3.3. Soğuk ortamda şartlandırma 

2.7.3.3.1. Kolan 20°C ± 5°C sıcaklıkta ve %65 ± %5 bağıl neme sahip bir ortamda en az 24 saat 

süreyle bekletilmelidir. 

2.7.3.3.2. Kolan, daha sonra hava sıcaklığı -30°C ± 5°C olan düşük sıcaklıktaki bir odada düz bir 

yüzey üzerinde 1,5 saat süreyle bekletilmelidir. Daha sonra kolan katlanmalı ve 

katlanmış kolan daha önce soğutulduğu -30°C ± 5°C sıcaklıkta 2 kg yüke maruz 

bırakılmalıdır. Kolan, aynı düşük sıcaklıktaki odada 30 dakika süreyle yük altında 

tutulduktan sonra yük kaldırılmalı ve kopma yükü, kolanın düşük sıcaklık odasından 

alınmasından sonra 5 dakika içerisinde ölçülmelidir. 

2.7.3.4. Sıcak ortamda şartlandırma 

2.7.3.4.1. Kolan bir ısıtma kabini içerisinde 60°C ±5°C sıcaklık ve %65 ±5 bağıl neme sahip bir 

ortamda 3 saat süreyle bekletilmelidir. 

2.7.3.4.2. Kopma yükü, kolanın ısıtma kabininden çıkartılmasından sonra 5 dakika içinde 

belirlenmelidir. 

2.7.3.5. Suya maruz bırakma 

2.7.3.5.1. Kolan az miktarda ıslatma maddesi katılan 20 ± 5 °C sıcaklıktaki damıtılmış suya 3 saat 

süre ile tamamen batırılarak tutulmalıdır. Deney altındaki iplik için uygun herhangi bir 

ıslatma maddesi kullanılabilir. 

2.7.3.5.2. Kolanın sudan çıkarılmasından sonra 10 dakika içinde kopma yükü belirlenmelidir. 

2.7.3.6. Aşındırma şartlandırması 

2.7.3.6.1. Aşındırma şartlandırması, kolanın, kemerin rijit parçası ile temas ettiği her tertibata 

uygulanmalıdır. Mikro kayma deneyinde (bu Ekin madde 2.7.4) belirlenen değerin 

yarısından az bir değerde kolanda kaymanın görüldüğü ayarlama tertibatları tip 1 (bu 

Ekin madde 2.7.3.6.4) aşındırma deneyine tabi tutulmazlar. Şartlandırma düzeneği, 

kemer ile temas yüzeyinin birbirine göre durumlarını yaklaşık olarak araç üzerindekine 

benzer şekilde muhafaza edecek şekilde ayarlanmalıdır. 

2.7.3.6.2. Numuneler, sıcaklığı 20°C ±5°C ve bağıl nemi %65 ±%5 olan bir ortamda en az 24 saat 

tutulmalıdırlar. Aşınma işlemi sırasında ortam sıcaklığı 15°C-30°C arasında olmalıdır. 

2.7.3.6.3. Her bir aşındırma işlemi için genel şartlar aşağıdaki tabloda verilmiştir. 

İşlemler Yük (daN) Frekans (Hz) Çevrim Sayısı Kayma Mesafesi 

(mm) 

Tip 1 2.5 0.5 5,000 300 ± 20 

14

Tip 2 0.5 0.5 45,000 300 ± 20 

Tip 3 (1) 0.5 0.5 45,000 - 

(1) Bkz. 

Bu Ekin madde 

2.7.3.6.4.3 

Bu tablonun beşinci kolonunda verilen kolanın kayma mesafesi, kolana uygulanan ileri 

ve geriye doğru hareketin genliğini gösterir. 

2.7.3.6.4. Özel şartlandırma işlemleri 

2.7.3.6.4.1. İşlem 1: Kolanın ayarlama tertibatından kaydığı durumlar için; 

Kolanın bir ucuna dikey doğrultuda 2,5 daN'lık sabit bir yük bağlanır. Diğer uç ise 

yatay doğrultuda ileri ve geri hareket eden bir tertibata bağlanır. Ayarlama tertibatı, 

kolanı gerilim altında bırakacak şekilde yatay kolan üzerine yerleştirilir.(Bakınız Ek 

XII, şekil 1) 

2.7.3.6.4.2. İşlem 2: Kolanın rijit bir parça içinden geçerken yön değiştirdiği durumlar için; 

Bu deney sırasında kolan uçlarının birbiriyle yaptıkları açılar bu Yönetmelikte Ek XII, 

şekil 2'de gösterildiği gibi olmalıdır. 

0,5 daN'lık sabit yük deney sırasında muhafaza edilmelidir. Bir rijit parçadan geçerken 

kolanın birden fazla yönünü değiştirdiği durumlarda, 0,5 daN'lık yük, bu rijit parça 

boyunca 300 mm olarak belirtilen kolan hareketinin sağlanması için arttırılabilir. 

2.7.3.6.4.3. İşlem 3: Kolanın rijit bir parçaya dikişle veya benzer bir şekilde tespit edildiği 

durumlar için. Toplam ileri geri hareket 300 mm ± 20 mm olmalı fakat 5 daN'lık yük 

her yarım periyot için sadece 100 mm ± 20 mm'lik kayma süresince uygulanmalıdır. 

(Bakınız bu Yönetmelikte Ek XII, şekil 3). 

2.7.4. Mikro kayma deneyi (Bakınız EkXII, şekil3) 

2.7.4.1. Mikro kayma deneyi için kullanılacak numuneler 20°C±5°C'lik sıcaklığa ve %65±%5'lik 

bağıl neme sahip bir ortamda 24 saat tutulmalıdır. Deney 15°C-30°C arasında bir 

sıcaklıkta yapılmalıdır. 

2.7.4.2. Ayarlama tertibatının serbest hareket eden kısmı, araçta olduğu gibi deney masası 

üzerinde aşağıyı veya yukarıyı göstermelidir. 

2.7.4.3. Kolanın alt ucuna 5 daN'lık bir yük bağlanmalıdır. Diğer uç toplam 300 mm ±20mm 

mesafe içinde ileri geri hareket ettirilmelidir. (Ek XII, şekil 3‟e bakınız) 

2.7.4.4. Kolan ayarlama parçası olarak çalışan serbest bir uç varsa, yük altındaki kısma 

tutturulmamalı veya sıkılmamalıdır. 

2.7.4.5. Deney masasında gevşek konumda duran kolanın, deney sırasında, araçta olduğu gibi 

ayarlama tertibatından iç bükey bir eğri takip ederek inmesi temin edilmelidir. 

Deney masasında uygulanan 5 daN'lık yük, yükün sallanmasını ve kolanın 

dönmesini engelleyecek şekilde dikey olarak ayarlanmalıdır. 

Bağlantı 5 daN'lık yüke araçtakine benzer şekilde yapılmalıdır. 

2.7.4.6. Deney başlamadan önce kendi kendine sıkıştırma sisteminin uygun olarak alışması için 

20 çevrimlik bir seri tamamlanmalıdır. 

2.7.4.7. Toplam genlik 300 ± 20 mm olacak şekilde saniyede 0,5 çevrimlik sıklıkta 1000 çevrim 

tamamlanmalıdır. 5 daN'lık yük her bir yarım periyot için, sadece 100 mm ± 20 mm'lik 

bir değişime karşılık gelen zaman süresince uygulanmalıdır. 

2.7.5. Kolanın kopma dayanımı deneyi (statik deney) 

2.7.5.1. Deney her defasında bu Ekin madde 2.7.3 hükümlerine uygun olarak şartlandırılmış, 

yeterli uzunlukta iki yeni kolan numunesine uygulanmalıdır. 

2.7.5.2. Her kolan, çekme deneyi makinasının çeneleri arasına sıkıştırılmalıdır. Çeneler, 

kolanın çenelerde veya çenelere yakın yerlerde kopmasını önleyecek şekilde 

15

tasarlanmalıdır. Çekme hızı yaklaşık 100 mm/ min olmalıdır. Deneyin başlangıcında 

çeneler arasındaki kolan numunesinin serbest uzunluğu 200 mm ± 40 mm olmalıdır. 

2.7.5.3. Yük 980 daN‟a ulaştığında, çekme deney makinası durdurulmadan kolanın genişliği 

ölçülmeli ve kaydedilmelidir. 

2.7.5.4. Kolan numunesi kopana kadar çekme işlemi devam ettirilmeli ve kopma yükü 

kaydedilmelidir. 

2.7.5.5. Deney sırasında kolan kayarsa veya çenelerden herhangi birinin içinde veya 10 mm 

yakınında kopma gerçekleşirse deney geçersiz sayılır ve yeni bir numune ile deney 

tekrar edilmelidir. 

2.7.6. Rijit parçaları kapsayan emniyet kemeri elemanlarının statik deneyi 

2.7.6.1. Toka ve kolan ayarlama tertibatı normal olarak tespit edildikleri kemer ünitesi 

parçaları ile birlikte çekme deney makinasına bağlanır ve 980daN'lık bir yük uygulanır. 

Pilot bağlantı kemerinde, toka geometrik merkezine yaklaşık olarak simetrik bir şekilde 

yerleştirilmiş iki dile veya tek dile ve tokaya bağlanmış kolanlar ile deney düzeneğine 

bağlanmalıdır. Eğer emniyet tokası veya ayarlama tertibatı, bağlantının bir parçası veya 

üç nokta kemerin ortak aksamı ise, emniyet tokası veya ayarlama tertibatı bu 

bağlantılarla 

birlikte, üst kemer bağlantı parçasında geri dönüş kılavuzu olan geri sarıcılar hariç, bu 

Ekin madde 2.7.6.2'ye göre deneye tabi tutulmalıdır. Bu durumda deney yükü 980 daN 

olmalı ve geri sarıcının üzerindeki kolanın uzunluğu, kilitleme anında mümkün olduğu 

kadar 450 mm'ye yakın olmalıdır. 

2.7.6.2. Bağlantılar ve kemer yükseklik ayarlama tertibatı bu Ekin madde 2.7.6.1'de açıklandığı 

gibi deneye tabi tutulacaktır. Ancak yük 1470 daN olmalı ve bu Ekin madde 2.7.8.1‟in 

ikinci cümlesi hükümlerine uygun olarak, emniyet kemerinin araca doğru bir şekilde 

bağlandığı durumda meydana gelebilecek en kötü şartlarda uygulanmalıdır. Geri 

sarıcılarda bu deney, kolan makaradan tamamen açılmış halde iken yapılmalıdır. 

2.7.6.3. Komple kemer ünitesinin iki numunesi -10°C'ye soğutulmuş soğutma kabininde 2 saat 

süreyle bekletilmelidir. Tokanın eş çalışan parçaları, soğutma kabininden çıkarıldıktan 

hemen sonra elle birleştirilmelidir. 

2.7.6.4. Komple kemer ünitesinin iki numunesi -10°C ± 1°C'ye soğutulmuş soğutma kabininde 2 

saat süre ile bekletilmelidir. Deney altındaki rijit ve plastik parçalar, kütlesi en az 100 

kg olan rijit bir bloğun yatay yüzeyi üzerine yerleştirilmiş düzgün rijit çelik yüzey 

üzerine (numunelerle birlikte soğutma kabininde tutulmuş) sıra ile yerleştirilir ve 

soğutma kabininden çıkarıldıktan sonra 30 saniye içinde 18 kg'lık çelik kütle 300 mm 

yükseklikten deney numunesi üzerine düşürülür. 18 kg'lık kütlenin çarpma yüzeyi 

kütlenin merkez hattı boyunca uzunlamasına 150 mm'lik yarı çapa, enlemesine 10 mm 

çapa sahip olmalı ve en az 45 HRC sertlikte dış bükey bir şekil almalıdır. Bir deney 

numunesi eğri çubuğun ekseninin kolan ile aynı doğrultuda olduğu konumda ve diğer 

numune kemere 90°C'de açıda deneye tabi tutulmalıdır. 

2.7.6.5. İki emniyet kemerine ait ortak parçalara sahip olan tokalar, aracın koltukları koltuk ayar 

hattının orta konumuna getirilmiş halde iken meydana gelecek şartları simüle edecek 

şekilde yüklenmelidir. Yükün uygulanma yönü bu Ekin madde 2.7.8.1'de tanımlandığı 

gibi olacaktır. Kolanların herbirine aynı anda 1470 daN'luk bir yük uygulanmalıdır. Bu 

deney için uygun tertibat Ek XI'de gösterilmiştir. 

2.7.6.6. Elle kumandalı ayarlama tertibatı deneyinde, kolan normal kullanım şartlarına uygun 

olarak yaklaşık 100 mm/s hızda ve kolanın 25 mm‟lik hareketinden sonra ölçülen en 

büyük kuvvet yaklaşık olarak 0,1 daN olacak şekilde ayarlama tertibatından sürekli bir 

şekilde çekilmelidir. Deney ayarlama tertibatı boyunca kolanın her iki hareket yönünde 

de uygulanmalı ve kolan ölçümden önce 10 defa çevrime tabi tutulmalıdır. 

2.7.7. Geri sarıcılar için ilave deneyler 

16

2.7.7.1. Geri sarıcının ömür deneyi 

2.7.7.1.1. Kolan, dakikada 30 çevrimden fazla olmayacak bir hızda, istenilen çevrim sayısı kadar 

çekilip bırakılmalıdır. Tehlike anında kilitleme yapan geri sarıcılarda her beşinci 

çevrimde geri sarıcıyı kilitlemek için ani bir çekme işlemi yapılmalıdır. Ani çekme 

işlemleri, kolanın toplam uzunluğunun sırasıyla %90, %80, %75 ve %65'i geri sarıcı 

üzerinde sarılı kalacak şekilde beş farklı çekme boyunun her biri için eşit sayıda 

gerçekleştirilmelidir. Bununla beraber 900 mm'den uzun kolanlarda yukarıdaki yüzdeler 

kolanın geri sarıcıda kalan son 900 mm'si için de uygulanmalıdır. 

2.7.7.1.2. Bu Ekin madde 2.7.7.1.1. için uygun düzenek bu Yönetmelikte Ek IV'da gösterilmiştir. 

2.7.7.2. Tehlike anında kilitleme yapan geri sarıcıların kilitlenmesi. 

2.7.7.2.1. Geri sarıcı, kolanın 300 ± 3 mm lik kısmı geri sarıcı makarasında sarılı iken kilitleme 

deneyine tabi tutulacaktır. 

2.7.7.2.1.1. Kolan hareketi ile harekete geçirilen geri sarıcılarda kolanın çıkış yönü, geri sarıcıların 

araçlara yerleştirildiğinde çekildiği yön ile aynı yönde olmalıdır. 

2.7.7.2.1.2 Geri sarıcıların araç yavaşlamasına karşı hassasiyetlerinin belirlenmesi deneyi için, geri 

sarıcılar birbirine dik iki eksen boyunca yukarıda belirtilen çekme miktarında deneye 

tabi tutulmalıdır. Eğer geri sarıcı emniyet kemeri imalatçısı tarafından belirlenen şekilde 

araç içerisine yerleştiriliyorsa eksenler yatay alınır. Eksenlerden birinin yönü kilitleme 

mekanizmasının harekete geçirilmesi ile ilgili olarak en kötü şartları verecek şekilde 

deneyi yürüten teknik hizmetler kuruluşu tarafından belirlenir. 

2.7.7.2.2. Bu Ekin madde 2.7.7.2.1'de belirtilen deneye uygun deney düzeneği bu Yönetmelikte 

Ek V'de açıklanmıştır. Böyle bir apereyin tasarımı, istenen ivmelenmeyi kolan geri 

sarıcıdan 5 mm'den fazla açılmadan önce, geri çekilmenin ortalama hız artışı en az 25 

g/s ve en fazla 150 g/s olacak şekilde sağlamalıdır. 

2.7.7.2.3. Bu Ekin madde 2.4.5.2.1.3 ve madde 2.4.5.2.1.4 'teki şartları kontrol etmek amacıyla, 

geri sarıcı düz bir masa üzerine monte edilir ve kilitleme oluşana kadar saniyede 2° hızı 

geçmeyecek şekilde masa eğilir. Şartların sağlanmasını garanti etmek için diğer 

yönlerde de eğme deneyi tekrar edilir. 

2.7.7.3. Toz direnci 

2.7.7.3.1. Geri sarıcı, bu Yönetmelikte Ek VI‟da belirtildiği şekilde deney odasına 

yerleştirilmelidir. Konumu araçtaki yerleşimine benzer bir şekilde olmalıdır. Deney 

odası, madde 2.7.7.3.2‟de belirtildiği şekilde tozla doldurulmalıdır. Her toza maruz 

bırakmadan sonra 1 veya 2 dakika içinde çekip bırakarak 10 tam çevrim uygulanması 

hariç, kolan geri sarıcıdan 500 mm uzunluğunda çıkartılmalı ve çıkartılan kısım 

korunmalıdır. 5 saat süreyle her 20 dakikada bir 5 saniye olacak şekilde, yağdan ve 

nemden arındırılmış 5,5 x 100000 ± 0.5 x 100000 Pa basınçtaki hava 1,5 ± 0,1 mm 

çapındaki delikten püskürtülerek toz çalkalanmalıdır. 

2.7.7.3.2. Bu Ekin madde 2.7.7.3.1'de tanımlanmış deneyde kullanılan toz yaklaşık olarak 1 kg. 

kuru kuvarsdan oluşmalıdır. Parça büyüklük dağılımı aşağıdaki gibi olmalıdır: 

(a) 150 µm delikten geçen, 104 µm tel çapı: %99-%100 

(b) 105 µm delikten geçen, 64 µm tel çapı: %76-%86 

(c) 75 µm delikten geçen, 52 µm tel çapı: %60-%70 

2.7.7.4. Sarma kuvveti 

2.7.7.4.1. Sarma kuvveti, bu Ekin madde 2.7.8.'de belirtilen dinamik deneyde olduğu gibi bir 

manken üzerine takılmış emniyet kemeri ünitesi ile ölçülmelidir. Kolan gerilmesi, kolan 

yaklaşık olarak dakikada 0,6 m hızla geri sarıldığı sırada mankenin temas noktasına 

olabildiğince yakın bir noktadan ölçülecektir. 

2.7.8. Kemer Ünitesi veya Bağlama Sisteminin dinamik deneyi, 

2.7.8.1. Kemer Ünitesi, bu Yönetmelikte Ek-VII'de belirtilen koltuk ve bağlantı parçaları ile 

donatılmış deney arabası üzerine monte edilmelidir. Bununla beraber, kemer ünitesi 

özel bir araç veya bir aracın özel tipleri için ise, manken ve bağlantı parçaları arasındaki 

17

mesafe, emniyet kemeri ile birlikte verilen bağlantı talimatlarına göre veya araç 

imalatçısının verdiği bilgiye göre deneyleri yürüten teknik hizmetler kuruluşu tarafından 

belirlenmelidir. 

Bu durumda, aracın bir tipi için bir dinamik deney yapıldığında, her bağlantı parçası 

noktasının deneye tabi tutulan kemerin buna karşılık gelen bağlantı elemanı noktasından 

50 mm‟den daha kısa mesafede olduğu aracın diğer tipleri için deneyin tekrar 

edilmesine ihtiyaç yoktur. Alternatif olarak, imalatçılar gerçek bağlantı elemanı 

noktalarının azami sayısını kapsamak amacıyla deneyde varsayıma dayalı bağlantı 

parçası noktaları belirleyebilirler. Eğer bir kemer bu Ekin madde 1.8.6.'da belirtildiği 

gibi bir kemer yükseklik ayarlama tertibatı ile donatılmışsa, tertibatın konumu ve tesbit 

vasıtaları araç tasarımındakilerle aynı olmalıdır. 

2.7.8.1.1. Kemer ünitesinde bulunan parçaların dışındaki parçalar üzerinde bulunan ön 

yükleme tertibatlı emniyet kemeri veya bağlama sistemlerinde, kemer ünitesi bu Ekin 

madde 2.7.8.1.2‟den madde 2.7.8.1.6‟ya kadar olanlarda belirtildiği gibi deney arabası 

üzerine gerekli ek araç parçaları ile birlikte bağlanmalıdır. 

Alternatif olarak, bu tertibatların deney arabası üzerinde deneye tabi tutulmasının 

mümkün olmadığı durumda, imalatçı ISO 3560‟da belirtilen işleme (1975/11/01-Yol 

Araçları - öne takılmış bariyer ile çarpma yöntemi) uygun olarak 50km/h hızda 

geleneksel önden çarpma deneyi ile tertibatın Yönetmeliğin şartlarına uyduğunu 

kanıtlayabilir. 

Tip onayının bir bağlama sistemi olarak istendiği bir ünitenin parçasını oluşturan bir 

emniyet kemeri veya bağlama sistemi durumunda; emniyet kemeri, bağlama sisteminin 

normalde takıldığı araç yapısı parçasına monte edilmeli ve bu parça deney arabasına 

aşağıdaki gibi bağlanmalıdır: 

2.7.8.1.2. Aracı deney sırasında emniyete almak için kullanılan yöntem, koltukların bağlantı 

parçalarını veya emniyet kemerlerini sağlamlaştıracak veya yapının normal 

deformasyonunu azaltacak şekilde olmamalıdır. Deney sırasında, ayak hareketi hariç, 

mankenin ileri hareketini sınırlayarak bağlama sistemi üzerine gelen yükü azaltan bir 

taşıt ön parçası olmamalıdır. Mankenin ileri hareketini engellemediği sürece, araç 

yapısının çıkartılan parçaları yerine eşit mukavemette parçalar takılabilir. 

2.7.8.1.3. Bir emniyet tertibatı; yapının tüm genişliği üzerinde uzanan alan üzerinde herhangi bir 

etki oluşturmazsa ve araç veya yapı, deneye tabi tutulan bağlama sisteminin bağlantı 

parçasından 500 mm'den az olmayan bir mesafede önde sabitleştirilebilir veya bloke 

edilebilirse yeterli olarak kabul edilmelidir. Arka taraftaki yapı, bu Ekin madde 

2.7.8.1.2'de belirtilen özellikleri sağlayacak şekilde bağlantı parçalarının yeterli mesafe 

gerisine bağlanmalıdır. 

2.7.8.1.4. Koltuklar; taşıta mankenin yerleştirilmesine uygun olarak dayanımla ilgili en kötü şartları 

oluşturacak şekilde onay deneylerini yürütmekten sorumlu teknik hizmetler kuruluşu 

tarafından belirtilen kullanım konumuna getirilmeli ve yerleştirilmelidir. Koltukların 

konumu raporda belirtilmelidir. Koltuğun arka kısmı ayarlanabilir şekilde ise imalatçı 

tarafından belirtilen şekilde, eğer herhangi bir spesifikasyon belirtilmemişse, M1 ve N1 

araçlarda mümkün olduğu kadar 25°'ye yakın ve diğer tüm araçlarda mümkün olduğu 

kadar 15°'ye yakın açıda kilitlenmelidir. 

2.7.8.1.5. Koltuk, bu Ekin madde 2.6.1.4.1'de belirtilen özellikleri sağlamak için, mankenin 

boyutlarına uygun olarak en ileri pozisyonda veya seyahat pozisyonunda kabul 

edilmelidir. 

2.7.8.1.6. Aynı gruba ait bütün koltuklar, aynı anda deneye tabi tutulmalıdır. 

2.7.8.2. Emniyet kemeri ünitesi, EkVIII'de tanımlanan mankene aşağıda belirtilen şekilde 

bağlanmalıdır. 25 mm kalınlığında bir tahta mankenin arkası ile koltuk arkası arasına 

yerleştirilmelidir. Kemer mankene göre sıkı bir şekilde ayarlanmalıdır. Daha sonra tahta 

alınmalı ve manken arkası tamamen koltuk ile temas edecek şekilde yerleştirilmelidir. 

2.7.8.3. Kolanların serbest uçları, kaymaya müsade etmek için ayarlama parçasının yeteri kadar 

ötesine uzanmalıdır. 

18

2.7.8.4. Deney arabasına daha sonra; çarpma anında serbest hareket hızı 50 ± 1 km/h olacak ve 

manken sabit kalacak şekilde bir hareket verilmelidir. Deney arabasının durma mesafesi 

400 mm ± 50 mm olmalıdır. Deney arabası yavaşlama sırasında yatay kalmalıdır. Deney 

arabasının yavaşlaması EkVII'de verilen düzeneğin kullanımı ile veya aynı sonuçları 

verecek başka bir tertibatın kullanımı ile yapılmalıdır. Düzeneğin performansı Ek IX'a 

uygun olmalıdır. 

2.7.8.5. Deney arabasının çarpmadan hemen önceki hızı ve mankenin azami ileri hareketi 

ölçülmelidir. 

2.7.8.6. Çarpmadan sonra kemer ünitesi veya bağlama sistemleri ve onun rijit parçaları herhangi 

bir hata veya kırılma olup olmadığını saptamak için tokayı açmadan gözle muayene 

edilmelidir. Bağlama sistemlerinde, deneyden sonra, deney arabasına bağlanan taşıt 

yapısı parçalarında herhangi bir kalıcı deformasyon olup olmadığını tesbit için bir 

kontrol de yapılmalıdır. 

Herhangi bir deformasyon varsa, bu durum bu Ekin madde 2.6.1.4.1'ye göre yapılan 

herhangi bir hesaplamada göz önünde bulundurulmalıdır. 

2.7.9. Toka açılma deneyi 

2.7.9.1. Bu deney için bu Ekin madde 2.7.8'de belirtilen dinamik deneye tabi tutulan kemer 

üniteleri kullanılmalıdır. 

2.7.9.2. Kemer ünitesi, toka açılmadan deney arabasından sökülmelidir. Tokaya bağlı kolanlar 

vasıtasıyla, bütün kolanlar 60/n daN‟lük bir kuvvete maruz kalacak şekilde tokaya bir 

doğrudan çekme ile yük uygulanır; ''n'' asgari sayısı iki olmak üzere emniyet tokası 

kilitli pozisyonda iken emniyet tokasına bağlanan kolanların sayısıdır. Toka rijit bir 

parçaya bağlanmışsa, dinamik deney sırasında, kuvvet uygulanırken rijit parça ve toka 

arasında oluşan açı dikkate alınmalıdır. Düğmenin hareket yönüne paralel sabit bir 

eksen boyunca toka serbest bırakma düğmesinin geometrik merkezine dik olarak 400 

mm/min ±20 mm/min hızda bir yük uygulanmalıdır. Tokayı açmak için gereken kuvvet 

uygulanıyorken, toka rijit bir destek tarafından tutulmuş olmalıdır. Yukarıda belirtilen 

yük bu Ekin madde 2.4.2.5 'de belirtilen sınırı geçmemelidir. Deney donanımının temas 

noktası, 2,5 ± 0,1 mm yarıçaplı küre şeklinde olmalı ve parlak metal bir yüzeye sahip 

olmalıdır. 

2.7.9.3. Toka açma kuvveti ölçülmeli ve tokanın herhangi bir kusuru not edilmelidir. 

2.7.9.4. Toka açma deneyinden sonra, bu Ekin madde 2.7.8'de belirtilen deneye maruz kalan 

kemer ünitesi veya bağlama sistemi aksamları muayene edilmeli ve dinamik deney 

sırasında kemer ünitesi veya bağlama sisteminde meydana gelen hasarın derecesi deney 

raporuna kaydedilmelidir. 

2.7.10. Ön yükleme tertibatlı emniyet kemerlerinde ilave deneyler 

2.7.10.1. Ön yükleme kuvveti, gerektiğinde manken kendi orjinal oturma konumuna 

yerleştirilmiş olarak, mankenle temas noktasına mümkün olduğu kadar yakın durumda, 

manken ve ön yükleme tertibatı veya kolan kılavuzu arasında, kemerin serbest boyu 

üzerinde çarpmadan sonra dört saniyeden kısa bir zaman içinde ölçülmelidir. 

2.7.10.2 Şartlandırma 

Ön yükleme tertibatı deney için emniyet kemerinden ayrılabilir ve 60 ± 5°C sıcaklıkta 

24 saat tutulabilir. Ondan sonra sıcaklık 2 saat boyunca 100 ± 5°C'ye yükseltilir. Sonra - 

30 ± 5°C'de 24 saat tutulacaktır. Şartlandırmadan alındıktan sonra tertibatın ısısı ortam 

sıcaklığına ulaşır. Tertibat ayrılmışsa emniyet kemerine tekrar takılacaktır. 

2.7.11 Deney raporu 

Deney raporu, bu Ekin madde 2.7‟deki deneylerin sonuçlarını, özellikle deney 

arabasının hızını, mankenin azami öne doğru yer değiştirmesini, tokanın konumunu ve 

herhangi bir kusur veya kırılmayı belirtmelidir. Eğer bu Ekin madde 2.7.8.1 gereğince, 

19

Ek VII‟nin bağlantı parçası ile ilgili şartları yerine getirilmediği takdirde, rapor kemer 

ünitesi veya bağlama sisteminin nasıl yerleştirildiğini tanımlamalı ve önemli açı ve 

ölçüleri belirtmelidir. Rapor, deney sırasında oluşan toka deformasyonu ve kırılmasını 

da belirtmelidir. 

Bağlama sisteminde, deney raporu, deney arabasına araç yapısının bağlantı yöntemini, 

koltukların konumunu ve koltuk arkalarının eğimini de tanımlamalıdır. Mankenin öne 

doğru yer değiştirmesinin bu Ekin madde 2.6.1.3.2'de tanımlanmış değerleri aşması 

durumunda, deney raporu bu Ekin madde 2.6.1.4.1'de belirtilen özelliklerin sağlanıp 

sağlanmadığını belirtmelidir. 

2.8. Ġmalatın uygunluğu 

2.8.1. Bu Yönetmeliğe göre onaylanmış herhangi bir emniyet kemeri veya bağlama sistemi, bu 

Ekin madde 2.3, madde 2.4, madde 2.5, madde 2.6 ve madde 2.7.'de belirtilen 

özellikleri sağlayan onaylanmış tipe uygun olarak imal edilmelidir. 

2.8.2. Bu Ekin madde 2.8'in şartlarına uyulduğunu doğrulamak amacıyla, imalatın uygun 

kontrolleri yapılmalıdır. 

2.8.3. Genel bir kural olarak, üretimin uygunluğunu temin etmek için M.A.R.T.O.Y. un 12 

inci maddesindeki koşullara uygun olarak önlemler alınmalıdır. 

2.8.3.1. Uygulanacak deneyler ve bunların sıklığı ile ilgili ayrıntılı bilgi veren özel hükümler 

bu Yönetmelikte Ek XVI'da belirtilmektedir. 

2.9. Talimatlar 

Her emniyet kemeri ile birlikte Ek X'da tanımlanmış talimatlar da sunulmalıdır. 

3. MONTAJ ġARTLARI 

3.1. Araç donatımı [1] 

3.1.1. Katlanan koltuklar (76/115/AT nolu yönetmelikte tanımlanmıştır) ve yalnızca araç durur 

halde iken kullanılan koltuklar hariç, bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin (d) bendinde 

kapsanan M ve N sınıf araçların koltukları (şehir kullanımı için dizayn edilmiş ve 

ayakta yolcu taşıyan M2 ve M3 sınıfı araçlar hariç) bu Yönetmeliğin şartlarına uygun 

emniyet kemerleri ve bağlama sistemleri ile teçhiz edilmiş olmalıdır. 

3.1.2. Montajın gerekli olduğu her bir oturma pozisyonu için emniyet kemeri veya bağlama 

sistemi tipleri (Bunlar kilitlemesiz makaralarla (bu Ekin madde 1.8.1) veya elle 

kilitlemeyen (bu Ekin madde 1.8.2) makaralarla kullanılamazlar) Ek XV'de 

belirtilmektedir. Ek XV'de tanımlandığı gibi B tipi karın altı kemerinin kullanıldığı tüm 

koltuk pozisyonları için bir Br3 tipi karın altı kemeri kullanılmasına izin verilir. 

Kullanımda, bağlandıktan sonra kullanan kişinin rahatını düşürecek derecede geri 

toplananlar bu koşulun dışındadır. 

3.1.3. Bununla birlikte, aracın yan duvarı ile koltuk arasında yolcunun aracın diğer kısımlarına 

geçmesine imkan veren bir geçit olan M1 sınıfı taşıtlarda, ön hariç olmak üzere dış 

koltuk konumları için Ek XV‟de “o” işareti ile gösterilen Br4m tipi karın altı emniyet 

kemeri takılmasına izin verilebilir. Aracın bütün kapıları kapalı durumda, –R noktasında 

ve aracın orta boyuna düzlemine dik olarak ölçülen- sözkonusu koltuğun merkez 

hattından geçen boyuna düşey bir düzlem ile bu yan duvar arasındaki uzaklık 500 

mm‟den fazla ise, koltuk ile yan duvar arasındaki bu boşluk bir geçit olarak kabul edilir. 

3.1.4. Emniyet kemerinin gerekli olmadığı yerlerde, bu Yönetmeliğe uyan herhangi bir 

emniyet kemeri veya bağlama sistemi imalatçının seçimine göre takılabilir. Ek XV'de 

kullanımına izin verilen A tipi kemerler, Ek XV'de karın altı kemeri kullanılacağı 

belirtilmiş koltuklar için karın altı kemerine alternatif olarak takılabilir. 

3.1.5. Geri sarıcılı üç nokta emniyet kemerlerinde, bir geri sarıcı en azından bir çapraz kemeri 

çalıştırmalıdır. 

20

3.1.6. M1 sınıfı araçlar hariç olmak üzere, deneylerden sorumlu teknik hizmetler kuruluşuna 4 

tipi geri sarıcının bağlanmasının uygun olmadığı kanıtlanabildiği durumda, 4 tipi (bu 

Ekin madde 1.8.4) geri sarıcının yerine bir 4N tipi tehlike anında kilitleme yapan geri 

sarıcının (bu Ekin madde 1.8.5) kullanılmasına izin verilebilir. 

3.1.7. Ek XV'te gösterilen ve * ile işaretlenen ön dış ve ön orta koltuk pozisyonları için bu 

ekte tanımlanan karın altı kemer tipleri, ön camın 74/60/AT sayılı yönetmeliğin Ek II‟de 

tanımlanan referans bölgesinin dışında yer alması durumunda uygun kabul edilecektir. 

Emniyet kemerleri bakımından ön cam, Direktif 74/60/AT Ek II‟de tanımlanan yönteme 

göre deney düzeneği ile statik temasa girebildiği durumda referans bölgesinin bir 

parçası olarak kabul edilir. 

3.1.8. Ek XV'te tanımlanan # ile işaretlenen tüm koltuk konumları için, bu Ekin madde 3.1.9'da 

tanımlandığı gibi ''korumasız koltuk pozisyonu'' olması durumunda Ek XV'te 

tanımlanan karın altı kemerleri takılmalıdır. 

3.1.9. Bir ''korumasız koltuk pozisyonu ''aşağıda tanımlanmış boşluk içinde, koltuğun 

önünde ''koruyucu çerçeve” olmayan bir yerdir. 

- H noktası ve onun 400 mm üzerindeki iki yatay düzlem arası, 

- H noktası ve ondan 400 mm ayrı iki düşey simetrik düzlem arası, 

- H noktasından 1.3 m arkada düşey bir düzlem. 

Bu Madde gereğince, ''Koruyucu çerçeve'' uygun mukavemette ve devamsızlık 

göstermeyen, 165mm çapında bir kürenin yukarıda tanımlanmış boşluğun herhangi bir 

noktası ve kürenin merkezi arasından yatay boyuna doğrultuda geometrik izdüşümü 

alındığında, koruyucu çerçevede kürenin geometrik izdüşümünün geçebileceği hiçbir 

açıklığın olmadığı bir yüzey anlamındadır. 

Bir koltuk, eğer koruyucu çerçeve yukarıda tanımlanmış boşluk içinde toplam 800 

cm 2 'den daha az yüzey alanına sahipse, "korumasız koltuk pozisyonu'' olarak kabul 

edilir. 

3.1.10. Ek XV'te ile işaretlenen her koltuk pozisyonunda, aşağıdaki şartlardan birisinin 

sağlanmaması durumunda EkXV'te tanımlanan üç nokta emniyet kemerleri takılmalıdır. 

- Hemen önünde 74/408/sayılı yönetmelik EkIII-Ek1'in 3.5 maddesine uyan bir koltuk 

veya aracın diğer parçalarının olması, veya 

- Referans bölgesi içinde aracın hiçbir parçasının bulunmaması veya araç hareket 

halinde iken de bulunmaması, veya 

- Referans bölgesinde bulunan aracın parçalarının 74/408/AT sayılı yönetmelik Ek IIIilave 

6'da verilen enerji yutma şartlarına uyması durumunda. 

Yukarıdaki şartların sağlanması durumunda ise Ek XV‟te tanımlanan iki nokta emniyet 

kemeri takılmalıdır. 

3.1.11. Bu Ekin madde 3.1.12'de belirtildiği gibi, hava yastığı bağlanan her koltukta arkaya 

dönük çocuk sınırlandırıcı kullanılmasına karşı bir uyarı işareti bulunmalıdır. Bir 

açıklama yazısı da içerebilecek olan piktogram biçimindeki bu uyarı etiketi, 

sözkonusu koltuğa arkaya dönük bir çocuk sınırlandırıcısı yerleştirmek üzere olan bir 

kişinin önünde kolaylıkla görebileceği bir yerde çıkmayacak şekilde yapıştırılmış 

olmalıdır. Piktogramın uygun bir örneği şekil 1‟de gösterilmektedir. Kapı kapalı 

olduğu zamanlar uyarının görülememesi ihtimaline karşı, her zaman görülebilecek 

kalıcı bir referans bulunmalıdır. 

21

Şekil 1 

Piktogram 

3.1.12. Eğer araçta, arkaya dönük çocuk sınırlandırıcısının varlığını otomatik olarak algılayan ve 

çocuk sınırlandırıcısı bağlandığında hava yastığının açılmamasını sağlayan bir sistem 

varsa, bu Ekin madde 3.1.11'deki şartlar uygulanmayacaktır. 

3.1.13. Döndürülebilen veya diğer konumlarda yerleştirilebilen koltuklarda, araç durur halde 

iken kullanılmak üzere, bu Yönetmeliğe göre, bu Ekin madde 3.1.1'deki şartlar, araç 

yolda hareket halinde iken sadece normal kullanıma ayrılmış konumlar için geçerli 

olacaktır. Tanıtım Belgesinde bu sonuca ilişkin bir not yer alacaktır. 

3.2. Genel Ģartlar 

3.2.1. Emniyet kemerleri ve bağlama sistemleri 76/115/AT Yönetmeliğindeki 

spesifikasyonlara uyan bağlantı elemanlarına bağlanmalıdırlar. 

3.2.2. Emniyet kemeri ve bağlama sistemleri, düzgün olarak takıldığında, yeterli derecede 

çalışacak ve bir kaza anında yaralanma riskini düşürecek şekilde takılmalıdır. Kemerler 

özellikle aşağıdaki özellikleri sağlayacak şekilde yerleştirilirler: 

3.2.2.1. Kolanlar tehlike bir düzenlenişe sebep vermemeli, 

3.2.2.2. Doğru takıldığı halde, kullanıcının öne doğru hareketi nedeniyle kemerlerin omuzdan 

kayma tehlikesi asgariye indirilmelidir. 

3.2.2.3. Kolanların araç veya koltuk gövdesinin keskin rijit parçalarına teması neticesinde 

doğabilecek deformasyon riski asgariye indirilmelidir. 

3.2.2.4. Her koltuk konumunda bulunan emniyet kemerinin tasarımı ve yerleştirilmesi kolayca 

kullanılabilmesine imkan verir şekilde olmalıdır. Bundan başka koltuğun tümünün, 

minderinin veya arkasının aracın arka kısmına geçişe imkan vermek, veya eşya, bagaj 

taşımak için katlandığı durumlarda, bu koltuğu katladıktan ve tekrar oturma konumuna 

geri getirdikten sonra, bu koltuklarda bulunan emniyet kemerleri araç kullanım el 

kitabındaki talimatlara göre, bu konuda bir eğitimi veya deneyimi olmasına gerek 

olmasa da bir kişi tarafından kolaylıkla ulaşılabilir veya koltuğun altından veya 

gerisinden toparlanabilir olmalıdır. 

3.2.2.5. Teknik hizmetler kuruluşu, toka dili tokada kilitli ve koltuk boş durumda iken 

- Kemerdeki olası bir gevşekliğin imalatçı tarafından tavsiye edilen çocuk 

sınırlandırıcı sisteminin doğru yerleştirilmesine engel olmadığını ve 

- Üç nokta kemerde, kemerin çarpraz kısmına uygulanan harici bir germe kuvveti 

sonucunda, kemerin karın altı kısmında en azından 50 N'luk bir gerilme kuvveti 

oluşturulabileceğini, 

doğrulamalıdır. 

3.3. Emniyet kemeri veya bağlama sistemlerindeki rijit parçalar için özel Ģartlar 

3.3.1. Toka, ayarlama tertibatları ve bağlantılar gibi rijit parçalar, bir kaza sırasında 

kullanıcının veya aracın içindeki diğer kişilerin yaralanma riskini arttırmamalıdır. 

22

3.3.2. Toka serbest bırakma düğmesi kolaylıkla görülebilir ve kullanıcının kolaylıkla 

uzanabileceği mesafede olmalı ve kazara veya kendiliğinden açılamayacak bir şekilde 

tasarımlanmış olmalıdır. Toka acil bir durumda kullanıcıyı kurtaracak olan kişinin 

kolaylıkla ulaşabileceği bir konumda yerleştirilmelidir. 

Toka, hem yüksüz iken hem de sadece kullanıcının ağırlığını tutuyorken, kullanıcının 

basit bir el hareketi ile açılabilecek şekilde yerleştirilmiş olmalıdır. Toka, pilot bağı 

emniyet kemeri hariç olmak üzere, ön dıştan koltuk konumlarındaki emniyet kemerleri 

veya bağlama sistemleri için de aynı şekilde kilitlenebilir olmalıdır. 

Toka, kullanıcı ile temas halinde ise temas yüzeyinin bu Ekte madde 2.4.2.1'de 

tanımlanan şartlara uygunluğu hususunda bir kontrol yapılmalıdır. 

3.3.3. Kemer takılı iken, otomatik olarak kullanıcıya uyacak şekilde ayarlanmalı veya elle ayar 

tertibatı kullanıcı oturur durumda iken kullanıcı tarafından kolaylıkla erişilebilir ve 

kullanılabilir şekilde tasarımlanmış olmalıdır. Ayrıca kullanıcı tarafından tek elle 

kolaylıkla kullanıcının gövdesine ve aracın koltuk konumuna göre ayarlanabilir 

olmalıdır. 

3.3.4. Geri sarıcılı emniyet kemerleri veya bağlama sistemleri, geri sarıcılar düzgün olarak 

çalışacak ve kolanı uygun olarak toplayacak şekilde yerleştirilmelidir. 

4. Bir araç tipinin emniyet kemerlerinin ve bağlama sistemlerinin yerleĢtirilmesine 

iliĢkin AT tip onayı baĢvurusu 

4.1. Bir araç tipinin, emniyet kemerlerinin veya bağlama sistemlerinin yerleştirilmesi 

hakkında M.A.R.T.O.Y. un 5 inci maddesine göre onay için başvuru araç imalatçısı 

tarafından yapılmalıdır. 

4.2. Tanıtım belgesi için bir model Ek II/B‟de verilmiştir. 

4.3. Onaylanacak aracın bir numunesi, tip onayı deneylerini yürüten teknik hizmetler 

kuruluşuna verilmelidir. 

5. AT tip onayı verilmesi 

5.1 İlgili şartlar karşılandığı takdirde, M.A.R.T.O.Y. un 6 ncı maddesi gereğince AT 

Tip Onayı verilmelidir. 

5.2. AT Tip Onayı belgesi için bir model, 

5.2.1 Bu Ekin madde 2.1'de bahsedilen başvurular için Ek II/C‟de 

5.2.2. Bu Ekin madde 4'te bahsedilen başvurular için Ek II/D verilmektedir. 

5.3. M.A.R.T.O.Y.‟un Ek VII'ne göre her bir emniyet kemeri veya bağlama sistemi ve 

her bir onaylanmış araç tipi için bir onay numarası verilecektir. Aynı üye devlet aynı 

numarayı başka bir emniyet kemerine veya bağlama sistemine veya başka bir araç 

tipine veremez. 

6. Onayların tadili ve tipdeki değiĢiklikler 

6.1. Bu Yönetmeliğe göre onaylanmış araç tipinde, emniyet kemerinde veya bağlama 

sisteminde değişiklikler yapılması durumunda, M.A.R.T.O.Y.‟ un 7 nci maddesi 

hükümleri geçerli olacaktır. 

TĠP ONAYI BELGELERĠ 

EK II 

TANITIM BELGESĠ 

EKII/A 

Tanıtım Belgesi No: 

Son olarak 96/36/EC nolu direktif ile değiştirilen, emniyet kemerleri ve bağlama sistemlerinin AT 

aksam tip onayı (77/541/AT) ile ilgili…….. sayılı Tanıtım Belgesi 

23

Aşağıdaki bilgiler uygulanabilirliği varsa üç kopya halinde verilmeli ve bir ekindeki belgeler listesi 

içermelidir. Çizimler A4 boyutunda veya A4 formatında bir dosyada uygun ölçekte ve yeterli detay 

içerecek şekilde verilmelidir. Ekte fotoğraf varsa, bunlar yeterli detay göstermelidir. Sistem, aksam ve 

ayrı teknik ünitelerde elektronik kontroller varsa, bunların performansı ile ilgili bilgiler de 

verilmelidir. 

2... 

Genel 

0.1. Markası (İmalatçının ticari markası): 

2.2.. Tip ve genel ticari tanım (lar): 

2.2.. İmalatçının adı ve adresi: 

2.2.. Aksam ve ayrı teknik ünitelerde, AT onay işaretinin yeri ve tesbit yöntemi: 

2.2.. Montaj fabrikasının (fabrikalarının) adresi (adresleri): 

2... Ürünün monte edileceği araç (araçların) listesi (uygulanabilirliği varsa) 

2... Ürünün tanımı 

2.1 Emniyet kemeri 

2.2.3. Emniyet kemerinin düzenlenişi (iki nokta, üç nokta, statik, otomatik) : 

2.2.3. Kumaşın detayları (malzemesi, dokuması, boyutları ve rengi) : 

2.2.3. Geri sarıcı tipi (Bu Yönetmeliğin Ek III madde 1.1.3.2.2‟de tanımlandığı şekilde): 

: ise) Ek işlevler hakkında bilgi (eğer var ‏;‏‎#0‎‏&〉ࡄ@ࡄ@.....‏‎2.2.3.0‎ 

2.2.3. Rijit parçaların çizimleri (Bu Yönetmeliğin Ek I madde 1.2.1‟de tanımlandığı gibi) : 

2.1.5. Rijit parçaların isimlerini ve yerlerini de gösteren emniyet kemeri ünitesinin çizimi: 

2.2.3. Geri sarıcı ve onun algılayıcı tertibatının yerleşimini de gösteren bağlantı talimatları: 

2.2.3. Eğer kemer yükseklik ayarlama tertibatı var ise, bunun kemerin bir parçası olup 

olmadığını belirtiniz: 

2.2.3. Ön yüklemeli bir tertibat veya sistem durumunda; algılayıcıları da dahil olmak üzere 

çalıştırma yöntemi ve istem dışı çalışmayı önleyecek herhangi bir gerekli yöntemi 

açıklayan tam konstrüksiyon ve işlev teknik tanımları: 

2.2.. Bağlama sistemi 

Bu Ekin madde 2.1'de istenilen bilgilere ek olarak: 

2.2.1. Araç yapısının ilişkili parçalarının ve tüm koltuk bağlantı takviyelerinin resimleri, 

2.2.2. Kullanılan malzemeler ile koltuğun yapısını, ayar sistemini ve sıkma parçalarını gösteren 

çizimler:, 

2.2.3. Bağlama sisteminin, monte edildiği hali ile çizimi veya fotoğrafı. 

Tarih, dosya 

ARAÇ TANITIM BELGESĠ 

EK II/B 

Tanıtım Belgesi No: 

M.A.R.T.O.Y‟un (\) EK I‟i gereğince en son …/…/ AT sayılı yönetmelikle değiştirlen emniyet 

kemerleri ve bağlama sistemleri (77/541/AT) bakımından bir araca AT tip onayı verilmesi hakkında. 

24

Aşağıdaki bilgiler uygulanabilir ise üç kopya olmalı ve içindekiler listesi olmalıdır. Gerekli çizimler 

A+ boyutunda veya A4 formatında bir dosyada uygun ölçekte ve yeterli detay içerecek şekilde 

verilmelidir. Ekte fotoğraflar varsa bunlar yeterli detay göstermelidir. Sistem, aksam ve ayrı teknik 

ünitelerde elektronik kontroller varsa, bunların performansı ile ilgili bilgiler de verilir. 

Genel 

0.1. Markası (İmalatçının ticari markası): 

0.2. Tip ve genel ticari tanımı(tanımları): 

0.3. Tip tanıtım şekli, araç üzerine işaretlenmişse (b): 

0.3.1. Bu işaretin yeri: 

0.4. Araç sınıfı (c): 

0.5. İmalatçı adı ve adresi: 

0.8. Montaj fabrikasının (fabrikalarının) adresi (adresleri): 

1. Aracın genel yapı özellikleri 

1.1. Numune aracın fotoğrafları ve/veya çizimleri: 

9. Üst yapı (Gövde) 

9.10.3. Koltuklar 

9.10.3.1. Adedi: 

9.10.3.2. Konumu ve düzenlenişi: 

9.10.3.2.1. Yalnızca araç durur halde iken kullanılmasına izin verilen koltuk konumu (ları): 

9.10.3.4. Özellikleri: Tanımı ve çizimleri (1) 

9.10.3.4.1. Koltuklar ve bunların bağlantı elemanları: 

9.10.3.4.2. Ayar sistemleri: 

9.10.3.4.3. Yer değiştirme ve kilit sistemleri: 

(*) Bu tanıtım belgesinde kullanılan madde numaraları ve dipnotlar M.A.R.T.O.Y‟da kullanılanlara karşılık 

gelmektedir. Bu Yönetmeliğin konusu ile ilgili olmayan maddeler kapsama alınmamıştır. 

(1) Bu Ekin madde 9.10.3.4‟te verilen bilgi yerine uygulanabilir ise tip onayı numarası verilebilir. Eğer tip 

onayı numarası mevcut değilse, 74/408/AT sayılı Yönetmelikte belirtilen deney raporunu ekleyiniz. 

9.10.3.4.4. Emniyet kemeri bağlantıları (koltuk yapısına dahil edilmişler ise): 

9.12. Emniyet kemeri ve/veya bağlama sistemi: 

25

9.12.1. Emniyet kemeri ve bağlama sistemleri ve bunların kullanılacağı koltukların sayısı ve 

konumu: 

İlk sıra 

koltukla 

r 

İkinci 

sıra 

koltukla 

r (2) 

R 

C 

L 

R 

C 

L 

Komple AT tip onayı işareti 

______________________ 

__ 

______________________ 

__ 

R: Sağ taraf, C: Orta koltuk, L: Sol taraf 

Varyantları 

(Uygulanabilir ise) 

_________________ 

_ 

_________________ 

_ 

Kemer yükseklik ayar tertibatı 

(var/yok/isteğe bağlı şeklinde 

belirtiniz) 

__________________________ 

__ 

__________________________ 

__ 

9.12.2. Ek bağlama sistemlerin yapısı ve konumu ve yapısı (var/yok/ veya isteğe bağlı şeklinde 

belirtiniz) 

İlk sıra 

koltukl 

ar 

İkinci 

sıra 

koltukl 

ar 

(2) 

R 

C 

L 

R 

C 

L 

Ön hava yastığı Yan hava yastığı Kemer ön yükleme tertibatı 

_____________________ _______________ 

_____ 

____ 

_____________________ 

_____ 

R: Sağ taraf, C:Orta koltuk, L: Sol taraf 

_______________ 

____ 

______________________________ 

________ 

______________________________ 

________ 

9.12.3. Emniyet kemer bağlantılarının sayısı ve konumu ve 76/115/AT sayılı yönetmeliğe 

uygunluğunun kanıtı (yani, tip onayı numarası ve deney raporu) 

(2) İki sıradan fazla koltuk olması durumunda veya bir sırada üçten fazla koltuk olması durumunda tablo 

genişletilebilir. 

EK II/C 

26

AT AKSAM TĠP ONAYI BELGESĠ 

MODEL 

(Azami format A4 (210x297 mm)) 

Onay Kuruluşu damgası 

Bu belge ../…/EEC sayılı direktif ile tadil edilmiş …/…/EEC sayılı direktif uyarınca bir araç/ aksam/ 

ayrı teknik ünite tipi için 

-Tip onayı verilmesi (1), 

-Tip onayı kapsamının genişletilmesi (1), 

-Tip onayının reddedilmesi (1), 

-Tip onayının geri alınması (1), 

hakkındaki bildirimdir. 

Tip onay numarası: 

Genişletme sebebi: 

Bölüm 1 

0.1. Marka (İmalatçının ticari markası): 

0.2. Ürün tipi ve genel ticari tanımı (tanımları): 

(1) (2) 

0.3. Tip tanıtım şekli araç/ aksam/ ayrı teknik ünite üzerinde işaretlenmişse: 


0.4. Araç sınıfı (1)(3) 


0.7. Aksam ve ayrı teknik ünitelerde, AT onay işaretinin yeri ve tesbit yöntemi 


(1) Uygun olmayanın üzerini çiziniz 

(2) Eğer tip tanıtım şekli, bu onay belgesinin kapsadığı araç, aksam veya ayrı teknik ünite tiplerinin tanımı ile 

ilgili olmayan karakterler içeriyorsa, bunlar bu belgede ''? '' işareti ile gösterileceklerdir. (örneğin ABC??123??) 

(3) M.A.R.T.O.Y Ek II kısım A'da tanımlandığı gibi 

27

Bölüm II 

Ek bilgi (uygulanabilirliği varsa): (Eke bakınız) 

2. Deneyleri yürütmekten sorumlu teknik hizmetler kuruluşu: 

3. Deney raporu tarihi: 

4. Deney raporunun numarası: 

5. Açıklamalar (Eğer varsa) (Eke bakınız): 

6. Yer: 

7. Tarih: 

8. İmza: 

9. İstek üzerine onay kuruluşundan temin edilebilecek tanıtım paketi fihristi ekte verilmiştir. 

AT ONAY BELGESİ NO...'YA EK 

…/…/.AT sayılı yönetmelik ile tadil edilmiş 77/541/AT sayılı yönetmelik uyarınca emniyet 

kemerlerinin ve bağlama sistemlerinin aksam tip onayı hakkında 

1. Ek bilgi 

1.1. Düzenleme: 

Ek III‟te tarif edilen sembolleri kullanın, eğer uygulanabilirliği varsa ürüne ait yükseklik 

ayarlama tertibatı, ön yükleme tertibatı vb.özellikleri belirtin. 

1.2. Ürünün kullanılacağı araçlar: 

1.3. Ürünün araç üzerine monte edilebileceği konum: 

5. Notlar: 

EK II/D 

28

AT ARAÇ TĠP ONAYI BELGESĠ 

MODEL 

(Azami format A4 (210x297 mm)) 

Onay Kuruluşu Damgası 

Bu belge ../…/EEC sayılı direktif ile tadil edilmiş …/…/EEC sayılı direktif uyarınca bir araç/ aksam/ 

ayrı teknik ünite tipi için 

-Tip onayı verilmesi (1) , 

-Tip onayı kapsamının genişletilmesi (1) , 

-Tip onayının reddedilmesi (1) , 

-Tip onayının geri alınması (1) , 

hakkındaki bildirimdir. 

Tip onay numarası: 

Genişletme sebebi: 

Bölüm 1 

0.1. Marka (İmalatçı ticari markası): 

0.2. Ürün tipi ve genel ticari tanımı (tanımları): 

0.3. Tip tanıtım şekli araç/ aksam/ ayrı teknik ünite üzerinde işaretlenmişse: 


0.4. Araç sınıfı (1)(3) 


0.7. Aksam ve ayrı teknik ünitelerde, AT onay işaretinin yeri ve tesbit yöntemi 


(1) (2) 

(1) Uygun olmayanın üzerini çiziniz 

(2) Eğer tip tanıtım şekli, bu tip onay belgesinin kapsadığı araç, aksam veya ayrı teknik ünite tiplerinin tanıtımı 

ile ilgili olmayan karakterler içeriyorsa, bunlar bu belgede ''? '' işareti ile gösterileceklerdir. (örneğin 

ABC??123??) 

(3) M.A.R.T.O.Y Ek II kısım A'da tanımlandığı gibi. 

29

Bölüm II 

1. Ek bilgi (uygulanabilirliği varsa): (Eke bakınız) 

2. Deneyleri yürütmekten sorumlu teknik hizmetler kuruluşu: 

3. Deney raporu tarihi: 

4. Deney raporunun numarası: 

5. Açıklamalar (Eğer varsa) (Eke bakınız): 

6. Yer: 

7. Tarih: 

8. İmza: 

9. İstek üzerine onay kuruluşundan temin edilebilecek tanıtım paketi fihristi ekte verilmiştir. 

AT TİP ONAY BELGESİ NO...'YA İLAVE 

1. Ek bilgi 

1.1. Araca monte edilecek emniyet kemeri veya bağlama sistemlerinin tanımı 

1.1.1. Markası: 

1.1.2. Aksam tip onay işareti: 

1.1.3. Araç üzerindeki konumu: 

1.2. Emniyet kemer bağlantı parçaları 

1.2.1. Tip onay no: 

1.3. Koltuklar 

1.3.1. Tip onay numarası (varsa): 

5. Notlar: 

30

AT AKSAM ONAY ĠġARETLERĠ 

EK III 

1. GENEL 

1.1. Bu Yönetmeliğe göre onaylanmış tipe uyan her emniyet kemeri veya bağlama sistemi 

AT aksam onay işareti taşıyacaktır. 

AT aksam onay işaretlerinde olması gerekenler; 

1.1.1 Bir dikdörtgen içerisinde "e" harfi ve bunu takiben AT aksam tip onayı vermiş üye ülkeyi 

simgeleyen harf/ harfler veya numara bulunmalıdır. 

1 Almanya için, 

2 Fransa için, 

3 İtalya için, 

4 Hollanda için, 

6 Belçika için, 

9 İspanya için, 

11 Birleşik Krallık için, 

13 Lüksemburg için, 

18 Danimarka için, 

21 Portekiz için, 

IRL İrlanda için, 

EL Yunanistan için, 

12 Avusturya için, 

17 Finlandiya için, 

18 İzlanda için, 

FL Liechtenstein için, 

l6 Norveç için, 

5 İsveç için 

1.1.2. Dikdörtgenin yakınıda, M.A.R.T.O.Y. Ek VII'de tip onay numarasının dördüncü kısmında 

belirtilen, "temel onay numarası", bu numaradan önce, AT aksam tip onayının verildiği 

tarihte, 77/541/EEC nolu AT direktifinin uğradığı en son büyük teknik değişikliğe ait iki 

haneli bir sıra numarası yer alır. Bu Yönetmelikte bu sıra numarası 04'tür. 

1.1.3. Aşağıdaki sembol veya semboller dikdörtgenin üzerinde yerleştirilmelidir; 

1.1.3.1 "A" harfi üç noktalı emniyet kemerini, "B" harfi karın altı kemerini, "S" harfi öze1 tip 

emniyet kemerini belirtir. 

1.1.3.2 1.1.3.1 'de belirtilen sembollere aşağıdaki semboller eklenmelidir: 

1.1.3.2.1. Enerji yutucu takılı kemer durumunda "e" harfi, 

1.1.3.2.2. Geri sarıcılı emniyet kemeri durumunda "r" harfi, bunu takiben EK 1‟in 1.8‟ine göre, 

kullanılan geri sarıcının tipini belirten numara, ve "çoklu hassasiyet" e sahip tehlike 

anında kilitleme yapan geri sarıcılar için "m' harfi kullanılır. 

1.1.3.2.3. Ön yüklemeli emniyet kemeri durumunda "p” harfi, 

1.1.3.3. Emniyet kemeri, bir bağlama sisteminin parçası ise 1.1.3.1‟de tanımlanmış sembollerin 

önünde "Z" harfi kullanılmalıdır. 

1.1.4. 4N tipi geri sarıcı kullanılan emniyet kemerinde, bu tip bir geri sarıcının "Ml" sınıfı 

araçlarda kullanılmasının yasaklandığını göstermek amacıyla bu araç sınıfı sembolü bir 

dikdörtgen içerisinde üzerinde (x) işaretli olarak gösterilir. 

31

1.2. 1.1‟de tanımlanan detaylar açıkca okunabilir ve silinmez olarak etiketli veya doğrudan 

işaretlenmiş olmalıdır. Etiket veya işaretleme aşınmaya karşı dirençli olmalıdır. 

2. AT AKSAM ONAY ĠġARETLERĠNĠN ÇĠZĠMLERĠ 

2.2 

2.1. Yukarıdaki onay işareti emniyet kemerinin üç noktalı (A), enerji yutucu sistemle beraber 

monte edilmiş (e) ve bu Yönetmeliğe (04) göre 2439 numaralı gövde onay numarası ile 

Hollanda (e4) onaylı olduğunu gösterir. 

Yukarıdaki onay işareti emniyet kemerinin karın altı olduğunu (B), 4 tipi çoklu hassasiyetli geri 

32

sarıcı ile monte edildiği ve bu Yönetmeliğe (04) göre 2439 numaralı temel onay numarası ile 


2.3. Yukarıdaki “S” işareti, emniyet kemerinin özel tip ( S ) bir emniyet kemeri olduğunu, “e” harfi 

enerji yutucu takılı olduğunu, “Z” harfi bağlama sisteminin bir parçası olduğunu (Z), bu 

yönetmeliğe (04) göre 2439 numaralı temel onay numarası ile Hollanda (e4) onaylı olduğunu 

gösterir. 

2.4. Yukarıdaki işaret, üç nokta emniyet kemeri olduğunu (A ), 4n tipi (“r4N”) çoklu hassasiyetli 

(“m”) geri sarıcılı olduğunu, bu Yönetmeliğe (04) göre 2439 numaralı temel onay numarası ile 


Bu kemer M1 sınıfı araçlara takılamaz. 

33

Not 

Temel onay numarası ve işaret (işaretler) dikdörtgene yakın yerleştirilmelidir. 

EK IV 

GERĠ SARICI TERTĠBATIN ÖMÜR DENEYĠ ĠÇĠN BĠR DÜZENEK ÖRNEĞĠ 

34

EK V 

TEHLĠKE ANINDA KĠLĠTLEME YAPAN GERĠ SARICILARIN 

KĠLĠTLENME DENEYĠ ĠÇĠN BĠR DÜZENEK ÖRNEĞĠ 

AĢağıdaki Ģekilde uygun bir düzenek görülmektedir. Düzeneğin motor tarafından tahrik edilen 

kamının kuvvet iletici parçası ray üzerine yerleĢtirilmiĢ küçük bir arabaya telle bağlanmıĢtır. 

Kam takip edici, takip edicinin tam bir strokundan önce makara kilitlenecek olursa, herhangi 

bir hareketi yutan “kayıp hareket” cihazı içermektedir. Kam tasarımı ve motor hızı 

kombinasyonu Madde 2.7.7.2.2.’de belirtilen ivme artıĢ hızında gerekli ivmeyi verecek Ģekilde 

olmalı ve strok, kilitlenmeden önce izin verilen en fazla kolan hareketinden daha fazla olacak 

Ģekilde ayarlanmalıdır. 

Geri sarıcının arabanın hareket yönüne göre değişik pozisyonlarda montajına olanak sağlayabilmek 

için mil etrafından döndürülebilen bir taşıyıcı araba üzerine monte edilmiştir. 

Geri sarıcıların kolan hareketini algılama deneyinde, geri sarıcı uygun sabit bir desteğe monte edilir, 

ve kolan arabaya bağlanır. 

Yukarıdaki deneyleri yaparken, taşıtta düşünülen yerleştirmeye mümkün olduğu kadar benzetmek için 

imalatçı veya temsilcisi tarafından sağlanan destekler, vb. deney düzeneğine dahil edilmelidir. 

Araçtakine benzer yerleşime benzetmek için ihtiyaç duyulabilecek herhangi bir ek destek, vb. imalatçı 

veya temsilcisince sağlanmalıdır. 

36

EK VI 

GERĠ SARICILARIN TOZ DĠRENÇ DENEYĠ ĠÇĠN BĠR DÜZENEK ÖRNEĞĠ 

37

EK VII 

ARABA, KOLTUK, BAĞLANTI PARÇALARI VE DURDURMA TERTĠBATININ 

TANIMLARI 

1-ARABA 

Emniyet kemerleri deneylerinde sadece koltuğu taşıyan deney arabasının ağırlığı 400 kg 20 kg 

olmalıdır. Bağlama sistemindeki deneyler için, arabanın ağırlığı araç yapısı bağlı olarak 800 kg 

olmalıdır. Bununla birlikte, gerekli olduğunda deney arabası ve araç yapısının toplam kütlesi 200 

kg'lık artışlarla arttırılabilir. Hiç bir durumda toplam kütle ile anma kütlesi arasındaki fark ± 40 kg 

„dan fazla olmamalıdır. 

2-KOLTUK 

Bağlama sistemleri deneyleri haricinde, koltuğun rijit bir yapısı ve düzgün bir yüzeyi olmalıdır. Şekil 

l‟de verilen hususlara uygun olarak hiç bir metal parçanın emniyet kemeri ile temas etmemesine dikkat 

gösterilmelidir. 

3-BAĞLANTI PARÇALARI 

Bağlantı parçaları şeki1 1'de gösterilen şekilde yerleştirilmelidir. Bağlantı parçalarının 

yerleştirilmesine karşılık gelen noktalar, emniyet kemeri uçlarının deney arabasına ve yük 

transdüserine tutturulacağı yerleri göstermektedir. Eğer kemer tokasının üst kenarı ve kolan desteği 

bağlantı deliği arasındaki kolan uzunluğu 250 mm'den fazla değilse, normal kullanım için bağlantı 

noktaları A, B ve K‟dır. Aksi takdirde Al ve Bl noktaları kullanılmalıdır. Bağlantı noktalarını taşıyan 

yapı rijit olmalıdır. Uzunlamasına 98 daN'lik bir kuvvet uygulandığında, üst bağlantı noktası 0.2 

mm'den fazla yer değiştirmemelidir. Araba, bağlantı noktalarını taşıyan parçalarda deney sırasında 

kalıcı bir deformasyon meydana gelmeyecek şekilde tasarlanmalıdır. Bağlantı parçalarının 

noktalarının konumundaki tolerans, her bağlantı parçası noktası şekil 1' de gösterilen A, B ve K‟ya 

karşılık gelen noktalardan veya Al, Bl ve K noktalarından en çok 50 mm mesafede yerleştirilecek 

şekilde olmalıdır. 

Geri sarıcının bağlanması için dördüncü bir bağlantı parçası gerekli ise, bu bağlantı parçası: 

- K'dan geçen düşey uzunlamasına bir düzlemde yerleştirilecektir. 

- İmalatçı tarafindan belirtilen açıda geri sarıcının eğilebilmesini sağlamalıdır. 

- Eğer üst kolan kılavuzu ve geri sarıcı kolan çıkışı arasındaki mesafe 540 mm'den az 

değilse, merkezi K olan KB1=790 mm yarıçaplı bir çember üzerinde, veya diğer bütün 

durumlarda merkezi K ve yarıçapı 350 mm olan bir çember üzerine yerleştirilecektir. 

3.1. Ek I‟in 1.8.6.' da tanımlandığı gibi bir kemerin yükseklik ayar tertibatı ile donatıldığı 

durumlarda, bu tertibat emniyetli bir şekilde deney arabasına bağlanacak olan ya rijit 

bir desteğe veya genelde bağlı olduğu aracın bir parçasına tesbit edilmelidir. 

38

4- DURDURMA TERTĠBATI 

Bağlama sistemlerinde 800 kg'lik bir anma ağırlığı için kullanılan dört yutucu haricinde durdurma 

tertibatı paralel olarak monte edilmiş aynı tip iki yutucudan oluşur. Gerekli olduğunda her 200 

kg'lik bir anma yükü artışı için ek bir enerji yutucu kullanılmalıdır. 

Her bir yutucu aşağıdaki parçalardan oluşmaktadır: 

- Çelik bir tüpten oluşturulmuş dış muhafaza, 

- Bir poliüreten enerji yutucu tüp, 

-Yutucu içine girmiş, parlatılmış yüzeyli çelik zeytin şekilli bir top, 

- Bir şaft ve çarpma plakası 

Enerji yutucunun değişik parçalarının boyutları şekil 2, 3 ve 4' te gösterilmiştir. Enerji yutucu 

malzemenin özellikleri aşağıda verilmişir. Her deneyden önce tüpler, 15 °C ile 30 °C derece 

arasındaki sıcaklıkta kullanılmadan en az 12 saat bekletilmelidir. Emniyet kemerlerinin ve bağlama 

sistemlerinin dinamik deneyi sırasında durdurma tertibatının sıcaklığı, kalibrasyon deneyindeki 

sıcaklık ile ± 2 °C toleranslan içinde aynı olmalıdır. 

Durdurma tertibatı ile ilgili gerekler Ek IX‟da verilmiştir. Aynı sonuçları veren herhangi bir tertibat 

da kullanılabilir. 

ENERJİ YUTUCU MALZEMENİN ÖZELLİKLERİ 

(Aksi belirtilmedikçe ASTM metot D 735) 

Shore sertlik A: 95 2 (20 5° C sıcaklıkta) 

Kırılma dayanımı: R o ≥ 343 daN/cm 2 

Minimum uzama: A o 400 % 

Modül - % 100 uzamada: 108 daN/cm 2 

- % 300 uzamada: 235 daN/cm 2 

Düşük sıcaklık kırılganlığı (ASTM metot D 736): - 55° C de 5 saat 

Ezilme miktarı (metot B): 70 °C de 22 saat < % 45 

25°C de yoğunluk: 1.05 den 1.10' a kadar 

Havada yaşlandırma (ASTM metot D 573): 

-- 100 °C de 70 saat - shore A sertliği: en fazla değişim + 3 

- kopma dayanımı: azalma < R o 'ın % 10' unu 

- uzama: azalma

Yağa daldırma (ASTM metot 3 numaralı yağ): 

- hacim: şişme < % 5 

--100 °C de 70 saat - kopma dayanımı azalma

Şekil 2 

42

Durdurma Cihazı 

40 

43

Ek VIII 

1. MANKENĠN ÖZELLĠKLERĠ 

MANKENĠN TARĠFĠ 

45

Genel 

1.1 Mankenin ana özellikleri aşağıdaki şekil ve çizelgelerde belirtilmiştir. 

Şeki1 1: Baş, boyun ve gövdenin yan görünüşü, 

Şeki1 2: Baş, boyun ve gövdenin ön görünüşü, 

Şeki1 3: Kalça, uyluk ve kavalın yan görünüşü, 

Şeki1 4: Kalça, uyluk ve kavalın ön görünüşü, 

Şeki1 5: Ana boyutlar 

Şekil 6: Yerçekimi merkezinin yerini, yer değiştirmelerin ölçüleceği noktaların yerini ve omuz 

yüksekliğini oturma konumunda gösteren manken 

Çizelge 1: Mankenin aksamlarının referansları, isimleri, malzemeleri ve ana boyutları; 

Çizelge 2: Baş, boyun, gövde, uyluk ve kaval kütleleri, 

1.2. Mankenin tarifi 

1.2.1. Kavalın Yapısı (Şeki1 3 ve Şeki1 4) 

Kavalın yapısı üç parçadan o1uşur: 

- Bir ayak tabanı plakası (30) 

- Bir baldır ön kısmı tüpü (29) 

- Bir diz tüpü (26) 

Diz tüpü uyluğa göre kavalın hareketini sınırlamak için iki kulpa sahiptir. Kaval düz 

konumundan arkaya doğru 120 çevrilebilir. 

1.2.2. Uyluğun Yapısı (Şeki1 3 ve Şeki1 4) 

Uyluğun yapısı 3 parçadan o1uşur. 

- Bir diz tüpü (22) 

- Bir uyluk çubuğu (21) 

- Bir ka1ça tüpü (20) 

Dizin hareketi, uyluğun kulpları ile birbirine geçmiş diz tüpü (22) içindeki iki oyuntu ile 

sınırlandırılmıştır. 

1.2.3. Gövdenin yapısı (Şeki1 1 ve Şekil 2) 

Gövdenin yapısı aşağıdaki parçalardan oIuşur. 

- bir kalça tüpü (2) 

- bir makaralı zincir (4) 

- göğüs kafesi ve omurga parçaları (6) ve (7) 

- göğüs kemiği (8) 

- zincir bağlantılan (3 ve kısmen 7 ve 8) 

1.2.4. Boyun (Şeki1 1 ve Şeki1 2) 

Boyun yedi adet poliüretan diskten oluşmaktadır (9). Boyun kısmının sertliği zincir çekme 

cihazı ile ayarlanabilir. 

1.2.5. Baş (ŞekiI 1 ve Şeki1 2) 

Başın (15) içi oyuktur,.poliüretan yapı çelik plaka (17) ile kuvvetlendirilmişir. Boynun 

ayarlandığı zincir çekme cihazı poliamid blok (10), bir tüp şeklinde aralayıcı (11) ve çektirme 

elemanlarından (12 ve 13) o1uşmaktadır. Ayarlama ünitesi (14 ve 18), bir aralayıcı (16) ve 

poliamid bir bloğu (10) içeren baş Atlas-Ekseni bağlantısı etrafinda döndürülebilir. 

1.2.6. Diz bağlantısı (Şekil 4) 

Uyluk ve kanallar bir tüp (27) ve bir çekme cihazı (28) ile birleştirilir. 

46

1.2.7. Kalça bağlantısı (Şekil 4) 

uy1uklar ve gövde bir tüp (23), sürtünme plakaları (24) ve çekme cihazı ünitesi (25) 

ile birleştirilir. 

1.2.8. Poliüretan 

Tip: PU 123 CH Bileşimi 

Sertlik: 50-60 Shore A 

1.2.9. Kaplama malzemesi 

Manken özel bir malzeme ile kaplanmalıdır. 

2. DÜZELTĠCĠ CĠHAZLAR 

Mankeni belli değerlere ve toplam kütlesine ayarlamak için, kütle dağılımı kalça bağlantısına 

monte edilebilen her biri 1 kg. kütleye sahip 6 çelik düzeltme kütlesiyle ayarlanır. Her biri 1 

kg. ağırlığındaki 6 poliüretan ağırlık gövdenin arkasına monte edilebilir. 

3. YASTIK 

Kaplama malzemesi ve mankenin göğsü arasına bir yastık yerIeştirilir. Yastık aşağıdaki 

özelliklere sahip polietilen köpüğünden yapılır. 

Sertlik: 7-10 Shore A 

Kalınlık: 25 mm ± 5 mm 

Yastık değiştirilebilir özellikte olmalıdır. 

4. BAĞLANTILARIN AYARLANMASI 

4.1. Genel 

Tekrarlanabilir sonuçlar elde edebilmek için, her bir bağlantıda sürtünmeyi belirlemek ve 

kontrol etmek gerekir. 

4.2. Diz Bağlantısı 

Diz bağlantısını sıkıştırın, 

Uyluk ve kavalı dik olarak ayarlayın, 

Kavalı 30 ° döndürün, 

Kavalın kendi ağırlığı ile düşmeye başladıgı ana kadar çekme cihazını yavaş yavaş gevşetin, 

Bu pozisyonda çekme cihazını kilitleyin. 

4.3. Kalça bağlantısı 

Ayar için kalça bağlantısını sıkıştırın. Uyluğu yatay konumda, gövdeyi ise dikey konumda 

yerleştirin. Gövde ve uyluk arasındaki açı 60 oluncaya kadar ileri yönde gövdeyi çeviriniz. 

Gövdenin kendi ağırlığı ile düşmeye başladığı ana kadar çekme cihazını yavaş yavaş 

gevşetin. Bu konumda çekme cihazını kilitleyin. 

4.4. Atlas Ekseni Bağlantısı 

Atlas ekseni bağlantısını ileri ve geri istikamette kendi ağırlığına direnç gösterecek şekilde 

ayarlayın. 

4.5. Boyun 

Boyun zincir çekme cihazı (13) ile ayarlanabilir. 

Boyun ayarlandığında çekme cihazının üst ucu, 10 daN‟ lık yatay bir yüke maruz kaldığında 

40 ve 60 mm arasında yer değiştirmelidir. 

47

Ref 

No 

Çizelge 1 

İsim Malzeme Boyutlar 

1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

8 

9 

10 

11 

12 

13 

14 

15 

16 

17 

18 

19 

20 

21 

22 

23 

24 

25 

Vücüt malzemesi 

Kalça tüpü 

Zincir bağlantıları 

Makaralı zincir 

Omuz levhası 

Göğüs kafesi (yuvarlatılmış kısım) 

Göğüs kafesi ve omurga parçaları 

Göğüs kemiği 

Diskler (altı adet) 

Blok 

Tüp şeklinde aralayıcı 

Çektirme civatası 

Çekme cihazı somunu 

Atlas ekseni bağlantısı için çekme cihazı 

Baş 

Tüp şeklinde aralayıcı 

Takviye plakası 

Çekme cihazı somunu 

Uyluklar 

Kalça tüpü 

Uyluk çubuğu 

Diz tüpü 

Kalça bağlantı tüpü 

Sürtünme plakaları (dört adet) 

Çekme cihazı ünitesi 

Poliüretan 

Çelik 

Çelik 

Çelik 

Poliüretan 

Çelik 

Delikli çelik levha 

Delikli çelik levha 

Poliüretan 

Poliamid 

Çelik 

Çelik 

Çelik 

Çelik 

Poliüretan 

Çelik 

Çelik 

Çelik 

Poliüretan 

Çelik 

Çelik 

Çelik 

Çelik 

Çelik 

Çelik 

76x70x100m 

25x10x70mm 

¾ 

30x30x3x250mm 

400x85x1,5mm 

250x90x1,5mm 

Ø 90x20mm 

Ø 80x20mm 

Ø 75x20mm 

Ø 70x20mm 

Ø 65x20mm 

Ø 60x20mm 

60x60x25mm 

40x40x2x50mm 

M 16x90mm 

M 16 

Ø 12x130mm(M12) 

Ø 18x13x17mm 

30x3x500mm 

M12 

76x70x80mm 

30x30x440mm 

52x46x40mm 

70x64x250mm 

160x75x1mm 

M12x320mm 

Plakalar ve somunlar 

26 

27 

28 

29 

30 

31 

32 

33 

34 

Diz tüpü 

Diz bağlantı tüpü 

Çektirme cihazı plakası 

Baldır ön kısım tüpü 

Ayak tabanı plakası 

Gövde düzeltme ağırlığı (altı adet) 

Yastık 

Kaplama malzemesi 

Kalça düzeltme ağırlıkları (altı adet) 

Çelik 

Çelik 

Çelik 

Çelik 

Çelik 

Poliüretan 

Poliüretan köpük 

Pamuk ve poliamid kumaşlar 

Çelik 

52x46x160 mm 

44x39x190 mm 

Ø 70x4mm 

50x50x2x460 mm 

100x170x3 mm 

Her kütle 1 kg 

350x250x25 mm 

Her kütle 1 Kg 

Mankenin Parçaları 

Çizelge 2 

Kütle (Kg) 

48

Baş ve boyun 

Gövde ve kollar 

Uyluklar 

Kaval ve ayak 

DüzeItme ağırlıklarını içeren toplam kütle 

4,6 ± 0,3 

40,3 ± 1,0 

16,2 ± 0,5 

9,0 ± 0,5 

74,5 ± 1,0 

49

G= Ağırlık merkezi 

T= Gövde referans noktası (mankenin merkez hattının arkasında) 

P= Leğen referans noktası (mankenin merkez hattının arkasında) 

54

EK IX 

Deney arabasının ve taşıt yapısının anma ağırlığının 800 kg olduğu durumlarda, emniyet 

kemerleri testi için toplam 455 20 kg ağırlığı ve bağlama sistemi testi için 910 40 kg 

ağırlığı gerçekleştirmek için sabit kütlelerle ağırlıklandırılmış deney arabasının yavaşlama 

eğrisi, yukarıdaki taralı alan içinde kalmalıdır. Gerekirse, deney arabası ve ekli taşıt yapısının 

anma kütlesi 200 kg‟lık artışlarla arttırılabilir, bu durumda her bir artış için 28 kg‟lık ilave bir 

sabit kütle eklenmelidir. Her halükarda, deney arabası ve taşıt kütlesi ve sabit kütleler, 

kalibrasyon testleri için kullanılan anma değerinden en fazla 40 kg farklılık gösterebilir. 

Durdurma tertibatının kalibrasyonu sırasında durdurma mesafesi 400 

aracının hızı 50 1 km/h olmalıdır. 

20 mm ve deney 

Yukarıdaki her iki durumda ölçme ekipmanın çıktısı 60 Hz‟e kadar büyük ölçüde düz olarak devam 

ederek 100 Hz‟de yuvarlanan bir eğri oluşturacaktır. Transdüser bağlantısından kaynaklanan mekanik 

55

ezonanslar çıktı değerlerini bozmamalıdır. Kablo uzunluğunun ve sıcaklığın frekans cevabı 

üzerindeki etkisi göz önüne alınmalıdır. (1) 

(1) Bu gerekler ISO R 6478/1980‟e göredir. 

56

EK X 

KULLANMA TALĠMATI 

Her emniyet kemeri ile birlikte, satışa sunulduğu ülkenin dilinde/dillerinde aşağıdaki bilgileri içeren 

bir kullanma talimatı bulunmalıdır. 

1. Emniyet kemerinin hangi araç tipleri için uygun olduğunu ve kolanların kullanıcıyı rahatsız 

etmesine karşı bir uyarı ile birlikte emniyet kemerinin araca doğru monte edilme yöntemini 

belirten montaj talimatları ( Eğer araç imalatçısı, emniyet kemerlerini aracın üzerine kendisi 

takmışsa gerekli değildir). 

2. Kullanıcının emniyet kemerinden en fazla faydayı sağlamasını garanti etmek için gerekli olan 

bilgileri içeren kullanma talimatları (Emniyet kemeri araç imalatçısı tarafından monte 

edilmişse, bu bilgiler araç kullanıcı el kitabında belirtilebilir). Kullanma bilgileri aşağıdaki 

konuları içermelidir; 

a) Bütün seyahatlerde emniyet kemeri takmanın önemi, 

b) Emniyet kemeri takmanın doğru şekli ve özellikle aşağıdaki konuların önemi, 

- Tokanın tasarlandığı yeri, 

- Kullanımda kemerinin sıkı bir şekilde takılması, 

- Kolanların bükü1mesini önleyecek şeki1de, doğru yerleştirilmiş olması, 

- Her kemerin bir kişi tarafından kullanılması ve özellikle kucağa çocuk alınarak emniyet 

kemerinin çocuğun üzerinden takılmaması, 

c) Tokayı açma ve kilitleme yöntemi, 

d) Kemeri ayarlama yöntemi, 

e) Ünitede yer alan herhangi bir geri sarıcıyı çalıştırma yöntemi ve kilitlemesinin kontrol 

edilme yöntemi, 

f) Kemerin tavsiye edilen temizleme yöntemi ve uygun olduğu durumda temizlikten sonra 

tekrar takılması, 

g) Kemer ciddi bir kazada kullanılmışsa, kolan aşırı şekilde yıpranmışsa veya kesilmişse, 

emniyet kemerinde ön yükleme tertibatı olması durumunda bu tertibat çalıştırılmışsa, 

h) Kemeri etkisiz hale getireceği için kemer üzerinde herhangi bir değişiklik veya tadil 

yapılmamasını ve özellikle tasarım kimi parçaların sökülmesine olanak veriyorsa talimatlar 

bunların doğru bir şekilde tekrar yerine takılmasını göstermelidir. 

i) Kemerin yetişkinler için tasarlanmış olduğu, 

j) Kemerin kullanılmadığında toplanması. 

3. 4N tipi geri sarıcılı emniyet kemerlerinde, bu kemerin sürücü dahil dokuz koltuktan fazlasına 

sahip olmayan yolcu araçlarına takılmasının uygun olmadığı montaj talimatlarında ve 

ambalaj üzerinde gösterilmelidir. 

57

ĠKĠLĠ EMNĠYET TOKASI DENEYĠ 

(Ek I, madde 2.7.6.5‟de açıklanan) 

EK XI 

58

EK XII 

Şekil 1 

59

EK XIII 

KOROZYON DENEYĠ 

1. DENEY DÜZENEĞĠ 

1.1. Deney düzeneği, bir duman odası, bir tuz çözeItisi rezervuarı, uygun şekilde şartlandırılmış 

sıkıştırılmış hava, bir veya daha fazla atomize edici lüle, dayanaklar, odayı ısıtmak için gerekli 

teçhizat ve kontrol için gerekli vasıtaları içermelidir. Deney şartlarının sağlanması şartıyla 

düzeneğin boyut ve yapısal ayrıntıları tercihe bağlıdır. 

1.2 Oda tavanı veya kapağında biriken eriyik damlaları deney numuneleri üzerine düşmemelidir. 

1.3. Deney numunelerinden düşen eriyik damlaları tekrar püskürtme için rezervuara 

gönderilmemelidir. 

1.4. Düzenek dumanın korozyon özelliğinden etkilenecek parçalardan yapılmamalıdır. 

2. DENEY NUMUNELERĠNĠN DUMAN ODASINA YERLEġTĠRĠLMESĠ 

2.1. Geri sarıcıların haricindeki diğer numuneler, deneye tabi tutulacak esas yüzeye göre, 

tercihen oda içindeki dumanın yatay akıĢı yönüne paralel ve dikey doğrultu ile 15 ° - 30° 

arasında açı yapacak Ģekilde açılmalı veya desteklenmelidir. 

2.2. Geri sarıcılar, kolanın sarıldığı makaranın ekseni oda içindeki dumanın yatay akış yönüne 

doğru olacak şekilde desteklenmeli ve asılmalıdır. Geri sarıcı içinde açılan kolan da bu yönde 

olmalıdır. 

2.3. Her numune, dumanın diğer numuneler üzerine serbestçe gelmesine izin verecek şekilde 

yerleştirilmelidir. 

2.4. Her numune, tuz eriyiğinin bir numuneden diğerine damlamasını önleyecek şekilde 

yerleştirmelidir. 

3. TUZ ÇÖZELTĠSĠ 

3.1. Tuz çöze1tisi, kütlece 95 parça damıtılmış su içinde 5 ± 1 parça sodyum klorürün çözeltilmesi 

ile hazırlanmalıdır. Tuz, nikel ve bakırdan tamamen arındırılmş ve kuru analiz olarak % 

0.1'den fazla olmayan sodyum iyodür ve toplam olarak % 0.3‟den fazla olmayan saflığı 

bozucu maddeler ihtiva eden sodyum klorür olmalıdır. 

3.2. Çözelti 35°C‟ de atomize edildiğinde toplanan eriyik 6.5-7.2 pH aralığında olmalıdır. 

4. HAVA TEDARĠKĠ 

Tuz çözeItisini atomize etmek için lüle veya lülere verilen sıkıştırılmış hava, yağdan ve 

kirden arındırılmış olmalı ve 70 kN/m2 ve 170 kN/m2 arasında bir basınç değerinde 


5. DUMAN ODASININ ġARTLARI 

5.1. Duman odasındaki deney yapılan bölge 35 ± 5 °C de tutulmalıdır. Deney numunelerinden 

veya diğer kaynaklardan çözelti damlalarının toplanmaması için en az iki temiz duman 

toplayıcısı deney bölgesine yerleştirilmelidir. Toplayıcılardan birisi lülelere olabildiğince 

yakın, diğeri lülelerden olabildiğince uzak olacak şekilde toplayıcılar deney numuneleri 

civarına yerleştirilmelidir. Duman, yatay toplayıcı alanların her 80 cm 2 si için, ortalama olarak 

en az 16 saatte bir alınan ölçümlerde her toplayıcıda saatte 1.0 ml ve 2.0 ml arasında eriyik 

toplanacak şekilde ayarlanmalıdır. 

62

5.2. Lüle veya lüleler, püskürtme doğrudan deney numuneleri üzerine gelmeyecek şekilde 

yönlendirilmelidir. 

EK XIV 

DENEYLERĠN KRONOLOJĠK SIRASI 

Numuneler 

Kemer 

veya 

bağlama 

sistemi 

Deney 

Kolan No. 

1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 

İlgili Direktif 

Madde 

2.2, 2.3.2, Kemer veya 

63

2.4.1.1, 

2.5.1.1 

2.4.2.1, 

2.4.2.2 

2.4.2.6, 

2.4.2.7, 

2.7.6.1, 

2.7.6.5 

2.4.3.2, 

2.7.6.1 

2.4.4, 2.7.6.2 

2.4.2.4, 

2.7.6.3 

2.4.1.4, 

2.7.6.4 

2.4.3.3, 

2.7.6.6 

2.4.2.3, 

2.6.1.2 

2.4.1.2, 2.7.2 

Bağlama sistemi muayenesi 

Toka muayenesi 

Toka dayanım deneyi 

Ayarlama tertibatı (gerektiğinde 

geri sarıcıların) dayanım deneyi 

Bağlantıların (ve gerektiğinde 

geri 

sarıcıların) dayanım deneyi X 

Tokanın düşük sıcaklık deneyi 

Rijit parçalarda düşük sıcaklıkta X 

çarpma deneyi 

Ayarlama kolaylığı 

Dinamik deneyden önce kemer 


bağlama sistemi 

X 

şartlandırması/deneyi X 

-tokanın dayanıklılığı 

-rijit parçalarının korozyon X 

deneyi 

-geri sarıcıların şartlandırılması 

-kilitleme başlangıcı 

-geri çekme kuvveti 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

2.4.5.1.1, 

2.4.5.2.1, 

2.4.5.2.2, 

2.4.5.2.3, 

2.7.7.2 

2.4.5.1.2, 

2.4.5.2.4, 

2.7.7.4 

2.4.5.1.3, 

2.4.5.2.5, 

2.7.7.1 

2.4.5.1.3, 

2.4.5.2.5, 2.7.2 

2.4.5.1.3, 

2.4.5.2.5,2.7.7.3 

2.4.5.1.2, 

.2.7.5 

-ömür 

-korozyon 

-toz 

- kolan kalınlığı deneyi 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

64

Kemer 


bağlama 

sistemi 

Deney 

Numuneler 

Kolan No. 

1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 

İlgili 

Direktif 

Madde 

2.5.2, 2.7.5, 

2.7.3.1 

2.5.3, 2.7.5, 

2.7.3.2 

2.5.3, 2.7.5, 

2.7.3.3 

2.5.3, 2.7.5. 

2.7.3.4 

2.5.3, 2.7.5. 

2.7.3.5 

2.4.3.1, 

2.7.4 

2.6.2, 

2.7.3.6 

2.6.1, 2.7.8 

2.4.2.5, 

2.4.2.7, 

2.7.8, 2.7.9 

2.7.1.4. 

Aşağıdakilerden sonra kolan 

dayanım deneyi 

-oda şartlandırması 

-ışık şartlandırması 

-düşük sıcaklık şartlandırması 

-sıcak şartlandırma 

-suda şartlandırma 

Mikro kayma deneyi 

Aşındırma deneyi 

Dinamik deneyi 

Toka açılma deneyi 

Kolan numunesinin 

alıkonulması 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

X 

65

EK XV 

Öne Dönük Koltuk Konumları 

Arkaya Dönük 

Araç 

Dış Koltuk Konumu 

Orta Koltuk Konumu 

Koltuk 

konumları 

Sınıfı Ön Diğer Ön Diğer 

M1 Ar4m Ar4m, Br4m B, Br3, Br4m, veya B, Br3, Br4m B, Br3, Br4m 

A, Ar4m* 

§ 3.1.3 koltuk geçiş 

yolu iç konumda ise 

karın altı 

emniyet kemeri 

kullanabilir 

§ 3.1.7 Ön cam 

referans bölgesinde 

değil ise karın altı 

emniyet kemeri 

kullanılabilir. 

M2 ≤ 3.5 

t 

Ar4m, Ar4Nm Ar4m, Ar4Nm Ar4m, Ar4Nm Ar4m, Ar4Nm Br3, Br4m, 

Br4Nm 

M2 >3.5t 

M3 

N1 

N2 

N3 

Notlar : 

Br3, Br4m, 

Br4Nm veya 

Ar4m, Ar4Nm 

Karın altı kemere 

izin verilme 

şartları için § 

3.1.10‟a bakınız. 

Ar4m, Ar4Nm 

B, Br3, Br4m, 


A, Ar4m, 

Ar4Nm* 

§ 3.1.7 Ön cam 

referans 

bölgesinin 

dışında kalıyorsa 

sürücü 

koltuğu için karın 

altı emniyet 

kemeri 


Br3, Br4m, Br4Nm 

veya Ar4m, Ar4Nm 

 

Karın altı kemere izin 

verilme şartları için § 

3.1.10‟a bakınız. 

B, Br3, Br4m, Br4Nm 


hiçbiri # 

Açık oturma 

konumlarında 

§ 3.1.8&9 karın altı 

kemeri gereklidir. 

B, Br3,Br4m,Br4Nm 


hiçbiri # 

§ 3.1.8&9 Açık oturma 

konumlarında karın altı 

kemeri gereklidir. 

Br3, Br4m, Br4Nm 


Ar4m, Ar4Nm 

Karın altı kemere izin 

verilme şartları için § 

3.1.10‟a 

bakınız 

B, Br3, Br4m, Br4m, 

veya A, 

Ar4m, Ar4Nm * 

Ön cam referans 

bölgesinde değilse 

karın altı kemer 


B, Br3, Br4m, 

Br4Nm, veya A, 

Ar4m, Ar4Nm 

§ 3.1.7 Ön cam 

referans bölgesinde 

değilse karın altı 

kemer kullanılabilir. 

Br3, Br4m, 


Ar4m, Ar4Nm 

Karın altı kemere 

izin verilme 

şartları için § 

3.1.10‟a bakınız 

B, Br3, Br4m, 

Br4Nm 

veya hiçbiri # 

Açık oturma 

konumlarında § 

3.1.8&9 karın altı 

kemer gereklidir. 

B, Br3, Br 4m, 

Br4Nm, 

veya hiçbiri # 

§ 3.1.8&9 açık 

oturma 

konumlarında 

karın altı kemer 

gereklidir. 

Br3, Br4m, 

Br4Nm 

Hiçbirisi 

Hiçbirisi 

A: Üç nokta (karın altı ve çapraz) kemer 

B: İki nokta (karın altı) kemer 

r: geri sarıcı 

m: çoklu hassasiyetli tehlike anında kilitleme yapan geri sarıcı 

3: Otomatik kilitlemeli geri sarıcı NOT: Bağlantı noktalarının 76/115/EEC nolu 

4: Acil durum kilitlemeli geri sarıcı Direktife uygun olması halinde A yada B tipi 

N:Yüksek eşikli (Ek 1‟de § 1.8.3-1.8.5‟e bakınız) 

kemer yerine S tipi kemer kullanılabilir. 

67

EK XVI 

1. DENEYLER 

ÜRETĠMĠN UYGUNLUĞUNUN KONTROLÜ 

Emniyet kemerleri aşağıdaki deneylerin dayandığı özelliklerle uyumlu olmalıdır. 

1.1. Tehlike anında kilitleme yapan geri sancıların kilitleme eşiğinin ve ömrünün doğrulanması 

Ek I‟in madde 2.7.2, madde 2.7.7.1. ve madde 2.7.3.3‟de detayları açıklanan en uygun 

olmayan yönde uygulanmış dayanıklılık deneylerinden sonra ve Ek I‟in madde 2.4.5.2.5.‟nin 

bir gereği olarak Ek I‟in madde 2.7.7.2‟deki koşullara göre deney yapılır. 

1.2. Otomatik kilitleme yapan geri sarıcıların ömrünün doğrulanması 

Ek I‟in madde 2.4.5.1.3.'ün bir gereği olarak, madde Ek I‟ün 2.7.2 ve EkI‟in madde 2.7.7.3 

maddelerindeki deneyler eklenmiş olarak, Ek I‟in madde 2.7.7. l‟in hükümlerine göre deney 

yapılır. 

1.3. Şartlandırma sonrası kolanın dayanım deneyi 

Ek I‟in madde 2.7.3.1 den madde 2.7.3.5.'teki gereklere göre şartlandırmadan sonra, Ek 

I‟in madde 2.7.5.'te tanımlanmış prosedüre göre deney yapılır. 

1.3.1. Aşındırma sonrası kolanın dayanım deneyi 

Ek I‟in madde 2.7.3.6.daki gereklere göre şartlandırmadan sonra, Ek I‟in madde 2.7.5.‟de 

tanımlanmış 

prosedüre göre deney yapılır. 

1.4. Mikro kayma deneyi 

Ek I‟in madde 2.7.4'te tanımlanmış prosedüre göre deney yapılır. 

1.5. Rijit parçaların deneyi 

Ek I‟in madde 2.7.6'da tanımlanmış prosedüre göre deney yapılır. 

1.6. Dinamik deneye maruz bırakılan emniyet kemerinin veya bağlama sisteminin performans 

özelliklerinin kontrolü 

1.6.1. Şartlandırma ile deneyler 

1.6.1.1. Tehlike anında kilitleme yapan geri sarıcıya sahip emniyet kemerleri veya bağlama 

sistemleri, Ek I‟in madde 2.4.2.3, madde 2.7.2. ve madde 2.7.7.3 „de açıklanan deneylere ve 

madde 2.7.7.1 'de belirtilen geri sarıcının 45.000 çevrim ömür deneyine tabi tutulmuş bir 

kemer kullanarak Ek I‟in madde 2.7.8 ve 2.7.9'a göre deneye tabi tutulur. 

1.6.1.2. Otomatik kilitleme yapan geri sarıcıya sahip emniyet kemerleri veya bağlama sistemleri: Ek 

I‟in madde 2.7.7.1.‟de belirtilen geri sarıcının 10.000 kez çevrim ömür deneyine ve Ek I‟in 

madde 2.4.2.3, madde 2.7.2 ve madde 2.7.7.3‟te belirtilen deneylere tabi tutulmuş bir kemer 

kullanarak, Ek I‟in madde 2.7.8 ve madde 2.7.9‟da belirtilen hükümlere göre deney yapılır. 

1.6.1.3. Statik emniyet kemeri: Ek I‟in madde 2.4.2.3 ve madde 2.7.2'de belirtilen deneye tabi 

tutulmuş bir emniyet kemeri üzerinde, Ek I‟in madde 2.7.8 ve madde 2.7.9'un hükümlerine 

göre deney yapılır. 

1.6.2. Şartlandırma olmaksızın deney Ek I‟in madde Madde 2.7.8 ve madde 2.7.9'da tanımlanmış 

hükümlere göre yapılır. 

68

2 DENEY SIKLIĞI VE SONUÇLARI 

2.1. Bu Ekin madde 1.1‟den 1.5'e kadar olan gereklere göre deneylerin sıklığı, düzenli 

kalite güvence işlemlerinin birine uygun olarak istatistiksel kontrollü ve rast gele 

esasa dayalı olmalıdır. 

2.1.1. Ek olarak, tehlike anında kilitleme yapan geri sarıcılarda, bütün üniteler aşağıdaki 

yöntemlerden birisi ile kontrol edilmelidir: 

2.1.1.1. Ya, Ek I‟in madde 2.7.7.2.1.2'de tanımlandığı gibi en uygun olmayan yönde, Ek I‟in 

madde 2.7.7.2.1 ve madde 2.7.7.2.2'deki hükümlere göre. Deney sonuçlan madde Ek 

I‟in madde 2.4.5.2.1.1 ve madde 2.4.5.2.3'deki gereklere uygun olmalıdır. 

2.1.1.2. Ya da, Ek I‟in madde 2.7.7.2.3'deki hükümlere göre, en uygun olmayan yönde. 

Bununla birlikte, eğim hızı deney sonuçlarını etkilemediği sürece belirtilen hızdan 

daha fazla olabilir. Deney sonuçları Ek I‟in madde 2.4.5.2.1.4‟deki gerekleri 

karşılamalıdır. 

2.2. Bu ekteki madde 1.6'ya göre dinamik deneyle uyumun doğrulanması durumunda, 

deney aşağıdaki durumlarda azami sıklıkta yapılmalıdır: 

2.2.1. Şartlandırma ile deneyler 

2.2.1.1. Tehlike anında kilitleme yapan geri sarıcılarla donatılmış kemerlerde, 

Her bir kilitleme tertibatı çeşidine (1) göre 

-Günlük üretimin 1000 kemerden fazla olması durumunda, üretilen 100.000 kemerden 

biri, en az her iki haftada bir sıklıkta, 

-Günlük üretimin 1000'den az veya eşit olması durumunda, 10.000 kemerden biri, en 

az yılda bir sıklıkta, 

Bu ekte, madde 1.6.1.1.'de belirtilen deneye tabi tutulacaktır. 

2.2.1.2. Otomatik kilitleme yapan geri sarıcı ile donatılmış kemerler ve statik kemerler 

- Günlük üretimin 1000 kemerden fazla olması durumunda, üretilen 100.000 

kemerden biri, en az her iki haftada bir sıklıkta, 

- Günlük üretimin 1000'den az veya eşit olması durumunda, üretilen her 10.000 

kemerden biri, en az yılda bir sıklıkta, 

bu ekte sırasıyla madde 1.6.1.2 veya 1.6.1.3'de tanımlanmış deneye tabi tutulmalıdır. 

(1) Bu Ekin amaçları gereğince, “kilitleme tertibatı çeşidi” terimi ile, tertibatları araç referans ekseni sisteminde 

yalnızca açı hisseden cihaz bakımından farklılık gösteren tehlike anında kilitleme yapan geri sarıcılar ifade 

edilmektedir. 

2.2.2. Şartlandırma Olmaksızın Deneyler 

69

2.2.2.1. Tehlike anında kilitleme yapan geri sarıcılarla donatılmış kemerlerde, numunelerin 

aşağıda belirtilen adetleri madde 1.6.2.‟de belirtilen deneye tabi tutulmalıdır. 

2.2.2.1.1. Günlük kemer üretiminin 5.000‟den az olmaması durumunda, kilitleme tertibatının 

her çeşidine göre üretilen 25.000 kemerden ikisine en az günde bir sıklıkta; 

2.2.2.1.2. Günlük kemer üretiminin 5.000‟den az olması halinde, kilitleme tertibatının her 

çeşidine göre üretilen 5.000 kemerden birisine yılda bir sıklıkta; 

2.2.2.2. Otomatik kilitleme yapan geri sarıcı ile donatılmış kemerlerde ve statik kemerlerde, 

numunelerin aşağıda belirtilen adetleri bu Ekin madde 1.6.2.‟de belirtilen deneye tabi 


2.2.2.2.1. Günlük kemer üretiminin 5.000‟den az olmaması durumunda, her onaylanrnış tip için 

üretilen 25.000 kemerden ikisine en az günde bir sıklıkta; 

2.2.2.2.2. Günlük kemer üretiminin 5.000‟den az olması durumunda, her onaylanmış tip için 

üretilen 5.000 kemerden birisine en az yılda bir sıklıkta. 

2.2.3. Sonuçlar 

Deney sonuçları Ek I‟in madde 2.6.1.3.1‟de belirtilen gerekleri karşılamalıdır. 

Mankenin ileri doğru yer değiştirmesi, basitleştirilerek uyarlanmış bir yöntem ile, bu 

ekte madde 1.6.1‟e göre şartlandırma ile yapılan bir deney sırasında, Ek I‟in madde 

2.6.1.3.2‟ye (veya uygunsa Ek I‟in madde 2.6.1.4‟e göre) göre kontrol edilebilir. 

2.3. Bir deney numunesi, maruz bırakıldığı belirli bir deneyden geçemezse, aynı deney aynı 

şartlarda en azından üç numuneye daha yapılmalıdır. Dinamik deneylerde, eğer 

sonraki numunelerden biri deneyi geçemezse, onay sahibi veya onun yetkili temsilcisi, 

imalatın uygunluğunun yeniden tesisi için neler yapılması gerektiğini belirterek onayı 

vermiş olan yetkili merciiye bildirimde bulunacaktır. 

[1] Bu Ekin madde 3.1‟in şartlarına ek olarak, üye ülkeler, kendi ulusal yasaları kapsamında bazı araç tipleri için 

bu Yönetmelik tarafından kapsanan emniyet kemeri veya bağlama sisteminin diğer tiplerini de kabul edebilirler. 

70

Motorlu AraÃ§larÄ±n Emniyet Kemerleri ve BaÄlama Sistemleri ile Ä°lgili ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

Motorlu AraÃ§larÄ±n Emniyet Kemerleri ve BaÄlama Sistemleri ile Ä°lgili ...