Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
üzere Süleyman b. Abdülmelik<br />
vefatı esnasında devletin sahib’i<br />
Şurta’sı olan Ka’b b. Cabir’i yanına<br />
çağırarak idareciler ile beraber<br />
bütün insanları toplamasını<br />
ve ahidnâmede ismi geçene<br />
bîat etmeleri hakkında söz aldığı<br />
belirtilmektedir. Vefatı sonrası<br />
okunan ahidnâmede Ömer<br />
b. Abdülaziz ismi okunmuştur.<br />
Bu olay esnasında hazır bulunan<br />
Ömer b.Abdülaziz halifeliğin<br />
kendi isteği doğrultusunda<br />
olmadığını ve bîatlarını onlara<br />
iade ettiğini belirtmiştir. Bunun<br />
üzerine cemaat “ Ey müminlerin<br />
emiri biz seni halife seçtik, halifemiz<br />
sensin” diyerek bîat etmişlerdir.”<br />
Ömer b. Abdülaziz öncesi<br />
Emevi halifelerinin gerek kendileri<br />
için gerekse aileleri için her<br />
türlü eşyayı hazineden almaları<br />
yanlış uygulamalarından birisiydi.<br />
O, bu uygulamaları tamamen<br />
değiştirdi ve hakkı olmayan<br />
bir kimsenin hazineden<br />
(Beytü’l mâl) hiçbir şey alamayacağını<br />
belirtti. Kendiside hazineden<br />
hiçbir şey almadı. İbn<br />
Sa’d şöyle bir olayı nakleder: Bir<br />
gün azatlı kölesi ve kâtibi olan<br />
Müzahim’den kendisine bir rahle<br />
satın almasını ister. Bir müddet<br />
Müzahim, Ömer’in beğendiği<br />
bir rahle ile içeri girer. Ömer<br />
bunu nereden aldığını sorunca<br />
Müzahim “Ey müminlerin emiri!<br />
Beytülmal’in anbarında şu<br />
tahtayı buldum ve rahleyi ondan<br />
yaptırdım “ Bunun üzerine<br />
Ömer; “Hemen koş ve çarşıda<br />
bunun kaç para olduğunu<br />
öğren gel” der. Müzahim çarşıda<br />
değerinin yarım dinar olduğunu<br />
öğrenir. Bunun üzerine<br />
Ömer “Beyt-ülmal’e bir dinar<br />
koysak kurtulur muyuz?” diye<br />
sorunca Müzahim yarım dinar<br />
ettiğini tekrar eder. Bu cevaptan<br />
sonra Ömer Beytülmale iki<br />
dinar koydurur. Bunun yanında<br />
Ömer bin Abdülaziz idareyi şu<br />
dört temel üzerine oturtulmasına<br />
çalıştı; Halife, Bölge yönetimini<br />
elinde bulunduran vali,<br />
Adaleti temin eden kadı, Vergi<br />
memuru, idarenin temeli olarak<br />
bunları oluşturmaya çalıştı.<br />
Adaletli davranmaya özen<br />
gösterdi; yakın akrabalarından<br />
olan Mervan oğullarına haksız<br />
yere verilen devlet toprağını<br />
ellerinden alarak burayı vergiye<br />
bağladı. Aynı zamanda tabiden<br />
olan Amr. b. Muhacire;<br />
“Ey Amr, benim hak ve adaletten<br />
bir nebzecik ayrıldığımı görürsen<br />
yakamdan tut ve “ne yapıyorsun<br />
ya Ömer” diyerek ikazda<br />
bulun.” diye ricada bulunmuştur.<br />
Aynı zamanda Ömer b.<br />
Abdülaziz döneminde halifeler<br />
için yapılan dua halk için yapılmaya<br />
başlanmıştır. Bernand Lewis,<br />
Tarih’te Araplar adlı eserinde;<br />
Dönemin müellifleri Emevi<br />
halifelerini Hükümdar olarak<br />
değerlendirdiklerini yalnız<br />
Ömer b. Abdülaziz’i uygulamaları<br />
ve yaşantısı ile Hulefâ-yi<br />
Râşidîn’e benzediğini bu sebepten<br />
ötürü V. Halife olarak isimlendirdiklerini<br />
ifade etmektedir.<br />
Ömer bin Abdülazîz halîfe<br />
olduktan sonra hilâfet konağına<br />
götürülmek üzere alay atları<br />
getirdiklerinde; “Bunlar ne?”<br />
dedi. “Hilâfete mahsus bineklerdir.”<br />
cevâbını işitince; “Kendi<br />
atım, benim hâlime daha<br />
<strong>Bizbiriz</strong> Dergisi • 17
Change language