بِسْ٠ِ اللَهِ الرَّحْ٠َانِ الرَّحِي٠ِ - Yolyordam

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 1
Yolyordam Anasayfa -ÖNEMLİ: Bu pdf dosyasını Dosyalar ve sunular bölümünden
word dosyası olarak da indirebilirsiniz.
بِسْمِ‏ اللَھِ‏ الر َّحْمَانِ‏ الر َّحِیمِ‏
Allah(cc)’a Sonsuz Hamd ü Sena Rasülüne Aline Ashabına ve Kıyamete Dek
Sevenlerine Salat ü Selam Olsun
Hazırladığımız bu dilbilgisi önemli konuların hemen hepsini kapsamasına rağmen oldukça özet bir
dilbilgisidir. Öğrenmek isteyenlere kurallara boğmadan ana kurallarını öğreterek. Ve bol bol konuşup
konuşturarak öğretmek hedeflenmiştir. Bu nedenle kuralları ve kelimeleri ezberleyerek Arapçayı bir yere
kadar öğrenebilirsiniz. Ama bu dili bilen ve derslerde konuşan bir öğreticiden faydalanmak ayrıca sürekli
Arapça radyo veya TV seyretmek çok Kuran-Kerim okumak (kelime mealli Kuran-Kerim tavsiye ederiz)
bu arada her kelime için sözlüğe bakmak en doğru ve en kısa yoldur.
Arapçayı veya başka bir dili iyi öğrenebilmek için tavsiyeler:
1- Arapçanın dünyada en yaygın ikinci dil olduğunu. Müslüman halkların ortak dili
özelliğini taşıdığını, din tarih kültür ve medeniyetimizin temel kaynaklarının Arapça olduğunu
unutmamak gerekir.
2-Özet dilbilgisi kurallarını özellikle konuşan bir öğreticiden öğrenmek ve çok pratik
yapmak konuşma diline değil kurallı yazı diline önem vermek.
3- Sık sık sözlük okumak.
4- öğrendiğimiz kelimeleri yazmak ve cümle içinde kullanmak böylece daha kalıcı
olmalarını sağlamak.
5- Arapça yayın yapan bir radyo veya tv yi anlamasak da sık sık dinlemek. (Bırakın
konuşsun dursun bir müddet sonra çalışırsanız anlamaya başlayacaksınız)
6- Dijital TV kartı alarak Arapça yayın yapan bir radyo veya TV’yi kaydedip yazdıktan
sonra veya web sayfasından günlük haberleri indirip çözmek veya bilen birine çözdürüp tekrar
tekrar dinlemek.
7- Ara sıra Arapça bir gazete alıp okumak tercüme etmek.
8- Kur”an-ı kerim”i çok okumak ve tercüme etmeye çalışmak.
9- Bir müddet sonra Arapça-arapça sözlük kullanmak ve yakın anlamlı kelimeleri öğrenmek .
10- Yurt dışına gidebiliyorsanız vaktinizin çoğunu yabancılarla geçirmek .
HAYIR DUA BEKLENTİSİYLE
HAZIRLAYAN: KASIM KOÇ kasimkoc7691@windowslive.com

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 2
MAZİ FİİL ( geçmiş zaman) ÇEKİM TABLOSU
Çoğul İkil Tekil
كَتَبُوا
düşer ötre
son illet harfi كَتَبَ‏ كَتَبَا müzekker
كَتَبَ‏
كَتَبْنَ‏
كَتَبْتُمْ‏
son illet harfi düşer اتَ‏
كَتَبَ‏
كَتَبْتُمَا
son illet harfi تْ‏
düşer
كَتَبْتَ‏
كَتَبْتِ‏
كَتَبْتُ‏
كَتَبْتُمَا
كَتَبْنَا
كَتَبْتُن َّ
كَتَبْنَا
ONLAR
YAZDI
SİZ
YAZDINIZ
BİZ
YAZDIK
O İKİSİ
YAZDI
İKİNİZ
YAZDINIZ
BİZ
YAZDIK
O
YAZDI
SEN
YAZDIN
BEN
YAZDIM
müennes
müzekker
müennes
اَمْثِلة ÖRNEKLER
Onlar-e- yazdı
كَتَبْ‏ Ben yazdım
كَتَبْ‏ Sen-e-yazdın
كَتَبْ‏ Siz-e-yazdınız
O-e-Yardım etti
Siz-e- “ َ
تَصَرْنَاk‏“‏ Biz “
اِسْتغْفَرْنَا “ istiğfar ettik
اِسْتغْفَرُواetti Onlar-e- istiğfar
اِسْتغْفرْنettiَ‎ “ k istiğfar
قَالُواdedi Onlar-e-
قُلْتdedimُ‎ Ben
قُلْتdedinَ‎ Sen-e-
قُلْتِ‏ “ k “
كَتَبُوا
تُ‏
تَ‏
تُمْ‏
تَنْصُرَ‏
تَصَرتُم
Not 1-mazi fiilin orta harf harekelerini sözlükten öğreniriz.
2- mazi fiilde ekler(Kırmızı olanlar) sadece sona gelir. Ayrıca fiilin sadece son asıl harfinin harekesi
değişir.
3-İLLETLİ FİİLLER: illetli fiillerde iki harekesiz harf bir arada bulunursa illet harfi ‏(ا.و.ى)‏ düşer.
4- (son illet harfi düşer ) yazılan yerlerde fiilin son harfi illet harfi ‏(ا.و.ى)‏ ise düşer
‏(ا.و.ى)‏harfe 5- altı çizili yerde son illet harfi aslına döner, ortası illetli olan fiilin illet harfi düşer, bu düşen
göre esre-ötre-üstün ile önceki harf harekelenir. Ayrıca مَد َّ gibi sonu şeddeli fiiller burada açılır.
MUZARİ FİİL ( geniş ve şimdiki zaman) ÇEKİM TABLOSU
Çoğul İkil Tekil
son illet یَكْتُُبونَ‏
harfi düşer
ONLAR
yazıyor
son illet یَكْتُبْنَ‏
harfi med harfi olur
یَ‏ كْتُبُ‏
تَ‏ كْتُبُ‏
یَكْتَُبانِ‏
تَ‏ كْتَُبانِ‏
تَكْتَُبانِ‏
تَكْتُُبونَ‏
harfi düşer
son illet
son illet تَكْتُبْنَ‏
harfi düşer
تَ‏ كْتُبُ‏
تَكْتُِبینَ‏
تَ‏ كْتَُبانِ‏
نَ‏ كْتُبُ‏
نَ‏ كْتُبُ‏
SİZ
yzıyorsunu
z
BİZ
yazıyoruz
O İKİSİ
yazıyor
İKİNİZ
yazıyorsunuz
BİZ
yazıyoruz
düşer
اَ‏ كْتُبُ‏
O yazıyor
SEN
yazıyorsun
son illet harfi
BEN
yazıyorum
müzekker
müennes
müzekker
müennes
Not 1- 3 harfli muzari fiilin harekelerini sözlükten öğreniriz.
4,5,6 harfli fiillerin harekelerini ise fiil türetme kalıplarından *bablardan* ezbere bilmemiz gerekir.
2- MUZARİDE DEĞİŞEN: muzari fiilin sadece baştaki ek harfi ي ve son asıl harfinin harekesi değişir.
Başka hiçbir değişme olmaz. Sona ek getirilecekse getirilir.
3-İLLETLİ FİİLLERDE iki harekesiz harf bir arada bulunursa illet harfi ‏(ا.و.ى)‏ düşer.
4- altı çizili yerlerde orta illet harfi düşer, Ayrıca یَمُد ُّ gibi sonu şeddeli fiiller burada açılır
5- (son illet harfi düşer ) yazılan yerlerde fiilin son harfi illet harfi ‏(ا.و.ى)‏ ise düşer

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 3
çevirir, henüz …madı) muzari fiilin başına gelir ve manayı olumsuz geçmişe لَم َّا -madı ve لَمْ)-‏ 6-
tekillerin sonunu cezm yapar, ikil, çoğul ve müennes tekil nunlarını düşürür. Muzarinin başına gelen
düşürür. Asla ..maz) tekillerin sonunu üstün yapar, ikil, çoğul ve müennes tekil nunlarını لَنْ)‏
Not: لَمْ)‏ -madı ve لَم َّا henüz …madı) sonu illetli bir muzarinin başına gelirse illet harfi düşer.
DİĞER ZAMANLAR
yazmaz لاَ‏ یَكْتُبُ‏
yazmıyor مَا یَكْتُبُ‏
yazmadı لَمْ‏ یَكْتُبْ‏
henüz yazmadı لَم َّا یَكْتُبْ‏
asla yazmaz لَنْ‏ یَكْتُبَ‏
yazacak سَیَكْتُ‏
yazmayacak لآسَیَكْتُبُ‏
yazabilir قَدْ‏ یَكْتُبُ‏
yazmayabilir قَدْ‏ لاَ‏ یَكْتُبُ‏
belki yazar رُب َّمَا یَكْتُبُ‏
belki yazmaz رُب َّمَا لاَ‏ یَكْتُبُ‏
قَدْ‏ كَتَبَ‏ Yazmıştır
كَانَ‏ قَدْ‏ كَتَبَ‏ Yazmış idi
كَانَ‏ یَكْتُبُ‏ Yazıyor idi
كَانَ‏ ُ سَیَكْتُب Yazacak idi
سَیَكُونُ‏ قَدْ‏ كَتَبَ‏ Yazmış olacak
TEKİDLİ MUZARİ FİİL ( vurgulu gelecek ) ÇEKİM TABLOSU
Not: 1-bazen ikinci tekid:vurgu olarak fiilin başına le ( لَ‏ ) getirilir.
2-bazen vurgu nunları şeddesiz gelir, fakat anlam değişmez.
3-mazi fiilin tekidi, başına قَدْ‏ getirilerek mişli geçmiş yapılır
Çoğul İkil Tekil
یَ‏ كْتَُبن َّ
تَ‏ كْتَُبن َّ
تَ‏ كْتَُبن َّ
تَ‏ كْتُِبن َّ
اَ‏ كْتَُبن َّ
یَ‏ كْتَُبان ِّ
تَ‏ كْتَُبان ِّ
تَ‏ كْتَُبان ِّ
تَ‏ كْتَُبان ِّ
نَ‏ كْتُبَن َّ
یَكْتُُبن َّ
یَكْتُبْنَان ِّ
تَكْتُُبن َّ
تَكْتُبْنَان ِّ
نَكْتَُبن َّ
ONLAR Kesin
yazacak
SİZ Kesin
yazacaksınız
BİZ Kesin
yazacağız
O İKİSİ Kesin
yazacak
İKİNİZ Kesin
yazacaksınız
BİZ Kesin
yazacağız
O Kesin
yazacak
SEN Kesin
yazacaksın
BEN Kesin
yazacağım
şüphesiz
mutlaka
kesinlikle
müzekker
müennes
müzekker
müennes
اَمْثِلة ÖRNEKLER
یَكْتَُبن َّ
یَكْتُبْنَان ِّ
تَكْتُُبن َّ
تَكْتُبْنَان ِّ
اَكْتَُب
O Kesin yazacak
ONLAR Kesin yazacak
SİZ Kesin yazacaksınız
SİZ Kesin yazacaksınız
BEN Kesin yazacağım ن َّ
cehennemi لَتَرَوُن َّ الْجَحِیمَ‏
mutlaka kesinlikle göreceksiniz
ogün
nimetlerden mutlaka şüphesiz
sorulacaksınız
لَتُسْئَلُن َّ یَوْمَئِذٍ‏ عَنِ‏ الن َّعِیمِ‏

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 4
ZAMİRLER
1. MUNFASIL (BİTİŞMEYEN-ÖZNE) ZAMİRLER: Kendi başına (fiile, harfi cer, İSİM v.b.‘e
bitişik olmaksızın) kullanılabilen zamirlerdir.
Çoğul İkil Tekil
ھُمْ‏
ھُمَا ھُوَ‏ müzekker ھُن َّ
ھُمَا ھِيَ‏ müennes اَنْتُمْ‏
اَنْتُمَا اَنْتَ‏ müzekker اَنْتُن َّ
اَنْتُمَا اَنْتِ‏ müennes نَحْنُ‏
نَحْنُ‏ اَنَا ONLAR
SİZ
BİZ
O İKİSİ
İKİNİZ
BİZ
Not: insan dışındakilerin çoğullarının yerine tekil-müennes ھِيzamirَ‎ gelir
O
SEN
BEN
اَمْثِلة ÖRNEKLER
ben öğretmenim اَنَا مُعَل ِّمُ‏
siz-e-öğretmensiniz اَنْتُمْ‏ مُعَل ِِّمُونَ‏
“ -k- “ اَنْتُن َّ مُعَل ِّمَاتُ‏
o-e-yazdı
ھُوَ‏ كَتَبَ‏
“ ‏-‏onlar-kھُن َّ كَتَبْنَ‏
“ sen-k- نَ‏ انْتِ‏ تَكْتُبِی
biz k“ نَحْنُ‏ نَكْتُبُ‏
MUTTASIL (BİTİŞİK-NESNE) ZAMİRLER: Kendi başına kullanılamayan (fiil, harfi cer, isim v.b.’e
bitişik olarak kullanılan) zamirler.
Çoğul İkil Tekil
ھُمْ‏
ھُمَا هُ‏ müzekker ھُن َّ
ھُمَا ھَا müennes كُمْ‏
كُمَا كَ‏ müzekker كُن َّ
كُمَا كِ‏ müennes نَا
نَا يِ‏ ONLARI-N
SİZİ-N
O İKİSİNİ-N
İKİNİZİ-N
Onu-n
SENİ-N
BİZİ-M BİZİ-M BENİ-M
اَمْثِلة ÖRNEKLER
a-Fiillere bitişir
كَتَبْناھَاَ‏ onu-e-k- yazdık
كَتَبُواكُمyazdılar-kْ‎ sizi-e-
كَتَبْنُمْنَا-‏yazdınız-e bizi
نَكْتُبُھَاonu-k-yazıyoruz
سَنَكْتُبُھُ‏ مْ‏
لأ سَنَكْتُبُكُن َّ
onları-e- yazacağız
sizi-k- yazmayacağız
Not: 1- insan dışındakilerin çoğullarının yerine tekil-müennes zamir ھَا gelir
2- Bitişik zamirler, a-Fiillere b-İsimlere c-harf-i cerlere
bitişir.
b- Bitişik zamirler İsimlere bitişir ;isim tamlaması olur
Senin –e-kitabın
senin–e-öğretmenlerin
Bizim kitabımız
Onların-e- kitab
رَاَیْتُ‏ Senin öğretmenini gördüm
رَاَیْتُ‏ مُعَل ِّمَیْكَِ‏ senin iki öğretmenini gördüm
senin–e-öğretmenin
رَاَیْتُ‏ مُعَل ِّمِیكَ‏ Senin öğretmenlerini gördüm
senin iki öğretmenin
***********************************************
مُعَل ِّمُوكَ‏
مُعَلمَكَِ‏
مُعَلمُكَِ‏
مُعَل ِّمَاكَِ‏
كِتَابُكَ‏
كِتَابُنَا
كِتَابُھُمْ‏

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 5
c- Bitişik zamirler Harf-İ Cerlere Bitişir (ismin e, de, den halidir)
Not: 1- harf-i cerler ismin başına gelir ve ismin son harekesini ( ِ ) esre yapar. –(ikilde یْنِ‏ –kurallı
müzekker çoğulda ‏.‏gelir‏(ینَ‏
nerede‏-أَیْنَ‏
nereye إِلى أَیْنَ‏
de,da‏-في
- e,a إِلى
عَلَىÜzerine-de
لِ‏
مِنْ‏
İçin
Den,dan
önce قَبْلَ‏
َ sonra بَعْد
ُ den beri مُنذ
فِى عَرْبBatısındaِ‎
فِى شَرْقDoğusundaِ‎
فِى جَنُوبGüneyindeِ‎
فِى شِمَالKuzeyindeِ‎
تَحتAltına-daَ‎
فَوْقÜstüne-deَ‎
عِنْدYanına-da
فِى یَمِینSağındaِ‎
فِى یسَارِ‏ ‏,فِى شَمَالSolundaِ‎
**************
اَمْثِلة ÖRNEKLER
sana اِلَیْكَ‏
ona لَھُ‏
**********************************************
َ
اَمَامÖnüne-de َ
خَلْفArkasına-daَ‎
مَعberaberَ‎ İle
بَیْنarasındaَ‎
sizden مِتْكُمْ‏
arkamızda خَلْفَنَا
aramızda بَیْنَنَا
okulun batısında
فِى عَرْبِ‏ الْمَدْرَسَةِ‏
Harf-i cerler Soru Edatlarına Bitişir
kaç كَمْ‏
kaça بِكَمْ‏
kaç gün كَمْ‏ یَوْماً‏
فِى كَمْ‏ یَوْماً‏ Kaç günde
مِنْ‏ كَمْ‏ یَوْماً‏ Kaç günden
- hangi أَي ِّ
فِى اَىHangisindeّ‎
مِنْ‏ اَىHangisindenّ‎
Not:Sonra gelen isim esre olur
mi,mı ھَلْ‏
ne zaman متى اَی َّانَ‏
ne zamandan beriُ
ne zamana kadar
**************
مُنذ متى
حَت َّى ‏=اِلَى مَتَى
Not: soru edatları cümlelerin başına gelir
nereden‏-مِنْ‏ أَیْنَ‏
ne مَاذا
ne ‏-ما
ne için لِماذا؟
ne ile/ sebebiyle بمَ‏
Neyden, ne hakkındaَ
Nasıl
عَنْ‏ مَاذَا ‏=عَمّ‏
كَیْفَ‏ اَن َّى
مَنKimْ‎
فِى مَنKimdeْ‎
مِم َّنْ‏ ‏-مِنْ‏ مَنKimdenْ‎
اِلَ‏ مَنKimeْ‎
لِمَنiçinْ‎ Kim
مَعَ‏ مَنberaberْ‎ Kim ile

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 6
bu çocuk kim مَنْ‏ ھَذَا الْوَلَدُ؟
bunlar kim مَنْ‏ ھَؤُلَاء؟ِ‏
kim için yazdın لِمَنْ‏ كَتَبْتَ؟
اَمْثِلة ÖRNEKLER
ne zamandan beri yazıyorsun
hangi kitaptan yazdın مِنْ‏ اَى ِّ كِتَابٍ‏ كَتبْتِ‏
**********
مُنْذُ‏ مَتَى تَكْتُبُونَ‏
ISIMLERDE TEKIL-IKIL-ÇOĞUL
TEKİL İKİL ÇOĞUL
nesne özne
MÜZEKKER
مُعَل ِّمُونَ‏
nesne Özne مُعَل ِّمٌ‏
مُعَل ِّمَان یْنِ‏
‏ِینَ‏
مُعَل ِّمَاتٌ‏
nesne özne
مُعَل ِّمَتَانِ‏ یْنِ‏
مُعَل ِّمَةٌ‏
Not: 1- isimler, cümle içinde fail-özne olursa, son harekeleri ötre olur.
إِلBaşında (elif-lam) yoksa çift ötre olur.
MÜENNES
2- isimler, cümle içinde meful olursa, son لharekeleri elif-lam)lı‏)أ olursa tek üstünَ , أ ل (elif-lam)sız
olursa çift üstün olur. Muzafunileyh olursa veya başında harf-i cer bulunursa son harekeleri ِ esre veya
çift esre olur. Müennes çoğullar üstün alması gereken yerde onun yerine esre alır.
********************
bir öğretmen gördü رَاَى
یْ‏ ‏ِن
“ iki “ “ انِ‏
“ iki “ “ یِن
“ “ öğretmenleri و ‏َن
öğretmenler “ “ یْنِ‏
iki öğretmen için bir öğretmeni gördüm
ِ öğretmenler için
***********************************************
مُعَل ِّمَ‏
مُعَل ِّمِ‏
لِمُعلّمَ‏
لِمُعلّمِین
رَاَیْتُ‏
مُعَل ِّمٌ‏
مُعَل ِّمَ‏
مُعَل ِّمُ‏
مُعَل ِّمًا
FİİL CÜMLESİ (Fiille Başlayan Cümleye Denir)
ÖGELERİ: Fiil, Fail-Özne Ve Meful-Nesneden ibarettir.
a-(Fail-Özne, daima ötre veya انikildeِ‎ , kurallı müzekker ونçoğuldaَ‎ alır)
b-(Meful-Nesne, üstün alır, başında harf-i cer varsa esre alır –(ikilde یْنِ‏ –kurallı müzekker
çoğulda ینَ‏ alır)
1- fiil cümlesinde önce basit düz tümleçler, sonra dolaylı tümleçler yazılır.
2- fiil cümlesinde fiil, fail-özneye sadece müzekkerlik-müenneslikte uyar. Fiil cümlesinde faillerözneler
ikil veya çoğul da olsa, fiil tekil kalır.
اَمْثِلة ÖRNEKLER
dersiھَلْ‏ okulda arkadaşından yazdın mı كَتَبلْتَ‏ الد َّرْسَ‏ فِى الْمَدْرَسَةِ‏ مِنْ‏ صَدِیقِكَ‏
Meful Meful Meful fiil soru edatı
**********************************************
ÖGELERİ
1- başa gelir
İSİM CÜMLESİ (İsimle Başlayan Cümleye Denir)
A-MÜBTEDA
2- son harfinin harekesi ötre olur. ( انikildeِ‎ , kurallı müzekker ونçoğuldaَ‎ olur)
-3 لbaşında ‏(‏elif-lam‏)أ bulunur.
B-HABER ( dir, dıra bitişen kelime veya kelimeler, haberdir)
1- sonra gelir
2- son harekesi çift ötre olur. ( انikildeِ‎ , kurallı müzekker ونçoğuldaَ‎ olur)
-3 لbaşında ‏(‏elif-lam‏)أ bulunmaz.
4- haber sadece şu konularda mübtedaya uyar. (müzekker-müennes //Tekil-ikil-çoğul)

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 7
Ancak İnsan dışındakilerin çoğullarının haberi, sıfatı, fiili,zamiri, ism-i mevsulü vb. müennes-tekil
gelir.
5- başında harf-i cer varsa kurala uymaz, sadece harf-i cer sonunu esre yapar.
6- mübteda isim-sıfat tamlaması, masdar manalı fiil cümlesi olabilir
Haber de isim-sıfat tamlaması, fiil ve isim cümlesi şeklinde gelebilir. Haber fiil cümlesi şeklinde
gelirse fiil. tekil-ikil-çoğul ve müzekkerlik-müenneslik açısından mübtedaya uyar. Ancak İnsan
dışındakilerin çoğullarının haberi, sıfatı, fiili,zamiri, ism-i mevsulü vb. müennes-tekil gelir.
******************
اَمْثِلة ÖRNEKLER
Haber mübteda
طَوِیلٌ‏
öğretmen uzundur انِ‏
iki öğretmen uzundur öğretmenler uzundur
ةُ‏
-k- öğretmen uzundur انِ‏
iki-k-öğretmen uzundur -k-öğretmenler uzundur
-k-öğretmenler okuldadır.
اَلْمُعَل ِّمُ‏
اَلْمُعَل ِّمَانِ‏ طَوِیلَ‏
اَلْمُعَل ِّمُونَ‏ طَوِیلُونَ‏
اَلْمُعَل ِّمَةُ‏ طَوِیلَ‏
اَلْمُعَل ِّمَتَانِ‏ طَوِیلَتَ‏
اَلْمُعَل ِّمَاتُ‏ طَوِیلَاتٌَ‏
اَلْمُعَل ِّمَاتُ‏ فِى الْمَدْرَسَةِ‏
Haber mübteda
kitap faydalıdır اَلْكِتَابُ‏ مُفِیدٌ‏
iki kitap faydalıdır اَلْكِتَابَانِ‏ مُفِیدَانِ‏
ٌ
kitaplar faydalıdır
اَلْكُتُبُ‏ مُفِیدَة
b-öğretmenler okula geldi اَلْمُعَل ِّمَاتُ‏ جِئْنَ‏ فِى الْمَدْرَسَةِ‏
bu b-öğretmenler ھَؤُلاَءِ‏ اَلْمُعَل ِّمَاتُ‏ مُعَل ِّمَاتُ‏ مَدْرَسَتِنَا
bizim okulun öğretmenleridir
HABERİN BAŞA GEÇTİĞİ YERLER
NOT: (mübteda elif-lamsız ise , haberin başında harf-i cer –zarf varsa)
فِى الْبَیْتِ‏ رَجُلٌ‏ Evde bir adam var
لَدَى َّ قَلَمٌ‏ Bende-yanımda bir kalem var
ھَلْ‏ عِنْدَكَ‏ قَلَمٌ‏ Yanında bir kalem var mı
************************************************
ÖGELERİ: 1- MUZAAF
1- başta gelir
İSİM TAMLAMASI
-2 لbaşında ‏(‏elif-lam‏)أ bulunmaz.
3- son harfinin harekesi cümle içindeki görevine göre değişir.
4- ikil veya kurallı müzekker çoğul olursa ن düşürülür.
2- MUZAFUN İLEYH
1- sona gelir
2- لbaşında ‏(‏elif-lam‏)أ bulunur. Belirtisiz tamlama olursa ل ‏(‏elif-lam‏)أ bulunmaz.
3- son harfinin harekesi esre olur. –(ikilde یْنِ‏ –kurallı müzekker çoğulda ‏(ینَ‏ alır.
***********************
اَمْثِلة ÖRNEKLER
okulun kapısı
iki okulun kapısı
okulların kapısı ا ‏ِت
okulun iki kapısı
okulun kapıları
بَابُ‏ ا لْمَدْرَسَةِ‏
بَابُ‏ ا لْمَدْرَسَتَ‏ یْنِ‏
بَابُ‏ ا لْمَدْرَسَ‏
بَابَا ا لْمَدْرَسَةِ‏
ابْوَابُ‏ ا لْمَدْرَسَةِ‏
مُعَلمُ‏ الْقَرْیَةِ‏ Köyün –e-öğretmeni
مُعَل ِّمَا الْقَرْیَةِ‏ Köyün iki –e-öğretmeni
مُعَل ِّمُو الْقَرْیَةe-öğretmenleriِ‎‏–‏ Köyün
رَاَیْتُ‏ مُعَلمَ‏ الْقَرْیَةِ‏ Köyün –e-öğretmenini gördüm
Köyün iki –e-öğretmenini gördüm
Köyün –e-öğretmenlerini gördüm
رَاَیْتُ‏ مُعَل ِّمَيْ‏ الْقَرْیَةِ‏
رَاَیْتُ‏ مُعَل ِّمِى الْقَرْیَةِ‏
Uzun isim tamlamaları مِفْتَاحِ‏ بَابِ‏ مَدْرَسَةِ‏ الْقَرْیَةِ‏ köyünلَوْنُ‏ okulunun kapısının anahtarının rengi
مُمَث ِّلُ‏ الشَرْقِ‏ الْاَوْسَطِ‏ لِلاَمِینِ‏ الْعَام ِّ لِلْاُمَمِ‏ الْمُت َّحِدَةِ‏ Birleşmiş milletler genel sekreterinin Ortadoğu temsilcisi
**********************************************

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 8
SIFAT TAMLAMASI
ÖGELERİ: SIFAT VE MEVSUF (nitelenen isim)
1- Sıfat sonra gelir
2- sıfat, mevsufa her açıdan uyar. (müzekker-müennes //Tekil-ikil-çoğul// أ ل // son hareke )
Ancak İnsan dışındakilerin çoğullarının haberi, sıfatı, fiili, zamiri vb. müennes-tekil gelir.
******************
اَمْثِلة ÖRNEKLER
küçük bir çocuk
küçük iki çocuk انِ‏
küçük iki çocuğun üzerine عَلَى
küçük çocuklar ونَ‏
وَلَدٌ‏ صَغِیرٌ‏
صَغِیرَ‏
وَلَدَانِ‏ صَغِیرَیْنِ‏
وَلَدَیْنِ‏ الصَغِیرُ‏
اَلاَوْلأَدُ‏ اَلْمُعَل ِّمَة الُْصَغِیرَةُ‏
اَلْمُعَل ِّمَتانِ‏ الُْصَغِیرَتانِ‏
küçük bayan öğretmen
küçük iki bayan öğretmen
***********************************************
İŞARET İSİMLERİ
küçük iki bayan یْنِ‏
öğretmenin üzerine
küçük bayan öğretmenler
عَلَى اَلْمُعَل ِّمَتیْنِ‏
اَلْمُعَل ِّمَاتُ‏
الُْصَغِیرَت
الُْصَغِیرَاتُ‏
بَابُ‏ الْمَدْرَسَةِ‏ Okulun kapısı
بَابُ‏ الْمَدْرَسَةِ‏ الصَغِیرُ‏ Okulun küçük kapısı
بَابُ‏ الْمَدْرَسَةِ‏ الْكَبِیرَةِ‏ الصَغِیرُ‏ Büyük okulun küçük kapısı
Yakın için işaret zamirleri
Çoğul İkil Tekil
‏(ھَذَیْنِ)‏
nesne
ھَذَانِ‏
özne
ھَذَا
ھَؤُلاَءِ‏
BUNLAR
Müzekker
ھَتَیْنِ‏
nesne
BU İKİSİ
ھَتَانِ‏
özne
ھَذِي ھَذِهِ‏ /
BU
Müennes
Uzak için işaret zamirleri
Çoğul İkil Tekil
ذَالِك ذَاكَ‏ ذَانِكَ‏
تَاكَ‏ تِیكَ‏ تَانِكَ‏
تِلْكَ‏
اُولاَئِكَ‏
/
Müzekker
Müennes
Not: 1- ismin başına gelir.
2- işaret ismi, tekil-ikil-çoğul ve müzekkerlik-müenneslikte işaret edilen isme uyar. Sadece insan
dışındaki çoğullarda işaret ismi müennes tekil تِلْكَ‏ * ھَذِه gelir.
3- ismin başında mutlaka أ ل)‏ )elif-lam bulunur.
ذَالِكَ‏ ، ذَالِكِمَا ، Örneğin: harfi muhataba göre çekimlidir. ‏”ك“‏ 4- İşaret isimlerinin sonlarına BAZEN eklenen
v.b. ذَالِكُمْ‏
***********************
اَمْثِلة ÖRNEKLER
ھَذَا الْمُعَل ِّمُ‏ Bu -e-öğretmen
Bu iki kitap
ھَذَ‏ “ iki-e- “
Bu iki kitaptan
Bu -e-öğretmenler
ھَذِهِ‏ “ kitaplar
انِ‏ الْمُعَل ِّ ‏َمانِ‏
ھَؤُلأء الْمُعَل ِّمُونَ‏
ل ھَؤُلأء الْمُعَل ِّمِین
Bu -e-öğretmenler için
لِ‏ ھَذَیْنِ‏ الْمُعَل ِّمَیْنiçinِ‎ “ iki-e- “
ھَذَا الْكِتَابُ‏ Bu kitap
**********************************************************************
ھَذَانِ‏ الْكِتَابَانِ‏
مِنْ‏ ھَذَیْنِ‏ الْكِتَابَ‏ یْنِ‏
الْكُتُبُ‏
ذَالِكَ‏ الْكِتَابُ‏
الْكُتُبُ‏
o kitap
تِلْكَ‏ “ kitaplar

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 9
VE KARDEŞLERİ اِن َّ
1- isim cümlesinin başına gelirler.
2- mübtedayı üstün yaparlar. Mübteda ikilse یْنِ‏ –kurallı müzekker çoğulsa ‏(ِینَ‏ alır.
Müennes çoğullar üstün alması gereken yerde onun yerine esre alır
3- haber aynen kalır.
şüphesiz اِن َّ
dığını, diğini اَن َّ
sanki ,mış gibi كَاَن َّ
ama, fakat لَكِن َّ
keşke لَیْتَ‏
belki, umulur ki لَعَل َّ
*******************
اَمْثِلة ÖRNEKLER
-e-öğretmen uzundur ان َّ طَوِیلٌ‏
şüphesiz iki-eöğretmen uzundur اِن َّ
keşke e-öğretmenler uzun olsa لَیْتَ‏
sanki -k- öğretmen uzundur كَاَن َّ
اَلْمُعَل ِّمَ‏
اَلْمُعَل ِّمَیْنِ‏ طَوِیلَانِ‏
اَلْمُعَل ِّمِینَ‏ طَوِیلُونَ‏
اَلْمُعَل ِّمَةَ‏ طَوِیلَةٌ‏
**************************************************************************
1- isim cümlesinin başına gelirler.
2- mübteda aynen kalır.
Haber mübteda
belki iki k-öğretmen uzundur لَعَل َّ
fakat-k-öğretmenler uzundur لَكِن َّ
اَلْمُعَل ِّمَتَیْنِ‏ طَوِیلَتَانِ‏
اَلْمُعَل ِّمَاتِ‏ طَوِیلَاتٌَ‏
VE KARDEŞLERİ كَانَ‏
3- haberi üstün yaparlar. haber ikilse یْنِ‏ –kurallı müzekker çoğulsa ‏(ینَ‏ alır.
Müennes çoğullar üstün alması gereken yerde onun yerine esre alır
oldu * oluyor*olur كَانَ‏ یَكُونُ‏
“ dönüştü,dönüşüyor “ “ صَارَ‏ سَیَصِیرُ‏
sabahladı,sabaha çıktı
“ اَصْبَحَ‏ یُصْبِحُ‏
değildir لَیْسَ‏
kuşluk vaktine çıktı, kuşlukta bir işle meşgul اَضْحَى
oldu
kaldı, devam etti,geçti, gündüz bir işle meşgul oldu ظَل َّ
akşama girdi ,erişti, akşamleyin bir iş yaptı اَمْسَى
geceledi, geceyi geçirdi, geceleyin bir işle بَاتَ‏
meşgul oldu
hala مَازَالَ‏
hala مَافَتِىَْ‏
hala مَا بَرِحَ‏
..diğin sürece,müddetce, …dikce مَادَامَ‏
MAZİ FİİL ( geçmiş zaman) ÇEKİM TABLOSU
Çoğul İkil Tekil
müzekker كَانَ‏ كَانَا كَانُوا
ONLAR
İdi,oldu
O İKİSİ
İdi,oldu
müennes كَانَتْ‏ كَانَتَا كُن َّ
müzekker كُنْتَ‏ كُنْتُمَا كُنْتُمْ‏
Siz İdi,
oldunuz
müennes كُنْتِ‏ كُنْتُمَا كُنْتُن َّ
كُنْتُ‏ كُن َّا كُن َّا
Biz idik
olduk
SEN İdin,
oldun
Biz idik
olduk
O
İdi,oldu
SEN
İdin,oldun
Benidim,
oldum

MUZARİ FİİL ( geniş ve şimdiki zaman) ÇEKİM TABLOSU
Çoğul İkil Tekil
یَكُونُونَ‏
ARAPÇA DİLBİLGİSİ 10
müzekker یَكُونُ‏ یَكُونَانِ‏
müennes تَكُونُ‏ تَكُونَانِ‏ یَكُن َّ
müzekker تَكُونُ‏ تَكُونَانِ‏
تَكُونُونَ‏
onlar olur
oluyor
Sizoluyor
sunuz
müennes تَكُونِینَ‏ تَكُونَانِ‏ تَكُن َّ
اَكُونُ‏ نَكُونُ‏ نَكُونُ‏
Biz olur
oluyoruz
اَمْثِلة ÖRNEKLER
Öğrenim günlük olarak altı saattir.
Öğrenim günlük olarak altı saat olacak سَ‏ .
iki öğretmen uzun değil لَیْسَ‏
allah çok merhametlidir كَانَ‏ الل َّھُ‏ رَحِیمًا
çocuk sabahleyin uyudu اَصْبَحَ‏ الْوَلَدُ‏ نَائِمًا
kuşluk vakti hava soğudu
adam gün boyu çalıştı ظَل َّ الر َّجُلُ‏ عَامِلاًا
Öğrenci olduğun sürece çalış اِجْتَھِدْ‏ مَادُمْتَ‏ طَالِبً‏ ا
یَصِیر الد ِّرَاسَةُ‏ سِت َّ سَاعَاتٍ‏ یَوْمِیا
اَلْمُعَل ِّمَانِ‏ طَوِیلَیْنِ‏
اَضْحَى الْجَو ُّ بَارِدًا
o ikisi olur
oluyor
SENoluy
orsunuz
Biz olur
oluyoruz
O olur
oluyor
SEN olur
oluyorsun
Ben olur
oluyorum
*********************************************************************
BELİRTİLİ İSM-İ MEVSULLER
ÇOĞUL İKİL TEKİL
özne اَلل َّذَانِ‏
اَل َّذِى nesne ‏--اَلل َّذَیْ‏ ‏ِن
اَل َّتِى
‏-اَلل َّتَیْ‏ ‏ِن
اَل َّذِینَ‏
Kİ ONLAR
اَلْلا َّتِي ، الل َّوَاتِي ، اللا َّئِي
özne اَلل َّتَانِ‏
- nesne
MÜZEKKER
MÜENNES
Not: Sadece insan dışındaki SADECE çoğullarda ism-i mevsul müennes tekil اَل َّتِى gelir.
BELİRTİSIZ İSM-İ MEVSULLER
kullanılır. (kimse-ler): Sadece akıllılar için مَنْ‏
(şeyler) Hayvan canlılar ve nesneler için kullanılır ماَ.‏
(hangisi) İnsan, hayvan ve cansızlar için kullanılır ا ُّى
*******************
اَمْثِلة ÖRNEKLER
ذَھَبَ‏ اِلَى الْبَیْتِ‏
جَاءَ‏ geldi(FAİL-ÖZNE) eve giden öğretmen (FAİL-ÖZNE) eve giden iki öğretmen geldi جَاء
(MEFUL-NESNE) eve giden iki öğretmeni gördüm رَاَیْتُ‏
اَلْمُعَل ِّمُ‏ ال َّذِى
اَلْمُعَل ِّمَانِ‏ ال َّذَانِ‏ ذَھَبَا اِلَى الْبَیْتِ‏
اَلْمُعَل ِّمَیْنِ‏ ال َّذَیْنِ‏ ذَھَبَا اِلَى الْبَیْتِ‏
اَلْمُعَل ِّمُونِ‏ ال َّذِینَ‏ ذَھَبُوا اِلَى الْبَیْتِ‏
اَلْمُعَل ِّمِینِ‏ ال َّذِینَ‏ ذَھَبُوا اِلَى الْبَیْتِ‏
Kİ İKİSİ
Kİ O
(FAİL-ÖZNE) eve giden öğretmenler geldi جَاء
(MEFUL-NESNE) eve giden öğretmenleri gördüm رَاَیْتُ‏

لأ تَأْكُلُ‏ مَا اَكَلْتُھَا
لأ تَغْضُبُ‏ مَنْ‏ غَضِبُواھُمْ‏
ARAPÇA DİLBİLGİSİ 11
Benim yediklerimi(şeyleri) sen yemezsin
Onların kızdığı kimselere sen kızmazsın
*********************************************************************
EMR-İ GAİB (3. şahsa emir )
MUZARİ FİİL ( geniş ve şimdiki zaman) ÇEKİM TABLOSU
Çoğul İkil Tekil
یَ‏ كْتُبُ‏
تَ‏ كْتُبُ‏
یَ‏ كْتَُبانِ‏
تَ‏ كْتَُبانِ‏
یَكْتُُبونَ‏
یَكْتُبْنَ‏
ONLAR
yazıyor
Olumsuzluk
LA
müzekker
müennes
ONLAR(e) YAZSIN
1- Muzarideki karşılığı olan özne bulunur
2- başına ( لِ‏ li) getirilir
3- tekillerin sonu cezm yapılır-(illetli fiilse sadece illet harfi düşer.) ikil ve kurallı müzekker çoğullarda
DÜŞMEZ. nun) düşürülür. MÜENNES ÇOĞUL NUNLARI HİÇ نَ)‏
*******************
اَمْثِلة ÖRNEKLER
Onlar(e) yazsın لیَكْتُبُواِ‏
O(k) yazsın لِتَكْتُبْ‏
Onlar(k) yazsın
لِیَكْتُبْنَ‏
O İKİSİ
yazıyor
O yazıyor
*********************************************************************
NEHY-İ GAİB (3. şahsa yasaklama)
MUZARİ FİİL ( geniş ve şimdiki zaman) ÇEKİM TABLOSU
Çoğul İkil Tekil
یَ‏ كْتُبُ‏
تَ‏ كْتُبُ‏
یَ‏ كْتَُبانِ‏
تَ‏ كْتَُبانِ‏
یَكْتُُبونَ‏
یَكْتُبْنَ‏
Olumsuzluk
LA
müzekker
müennes
ONLAR(e) YAZMASIN
1- Muzarideki karşılığı olan özne bulunur
2- başına ( لأ la) getirilir
3- tekillerin sonu cezm yapılır-(illetli fiilse sadece illet harfi düşer.) ikil ve kurallı müzekker çoğullarda
DÜŞMEZ. nun) düşürülür. MÜENNES ÇOĞUL NUNLARI HİÇ نَ)‏
*******************
اَمْثِلة ÖRNEKLER
Onlar(e) yazmasın
O(k) yazmasın
Onlar(k) yazmasın
لأ یَكْتُبُو
لأ تَكْتُبْ‏
لأ یَكْتُبْنَ‏
ONLAR
yazıyor
O İKİSİ
yazıyor
O yazıyor
*********************************************************************

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 12
NEHY-İ HAZIR (2. şahsa yasaklama )
تَ‏ كْتُبُ‏
تَ‏ كْتُِبینَ‏
تَ‏ كْتَُبانِ‏
تَ‏ كْتَُبانِ‏
تَكْتُبُونَ‏
تَكْتُبْنَ‏
SİZ
yazıyorsunuz
müzekker
müennes
SİZ(e) YAZMAYIN
1- Muzarideki karşılığı olan özne bulunur
2- başına ( لأ la) getirilir
3- tekillerin sonu cezm yapılır-(illetli fiilse sadece illet harfi düşer.) ikil ve kurallı müzekker çoğullarda
DÜŞMEZ. nun) düşürülür. MÜENNES ÇOĞUL NUNLARI HİÇ نَ)‏
*******************
İKİNİZ
yazıyorsunuz
SEN
yazıyorsun
اَمْثِلة ÖRNEKLER
siz (e) yazmayın لأ كْتُبُو
تَ‏
sen (k) yazma لأ تَكْتُِبي
*********************************************************************
siz (k) yazmayın لأ تَكْتُبْنَ‏
EMR-İ HAZIR (2. şahsa emir )
تَ‏ كْتُبُ‏
تَ‏ كْتُِبینَ‏
تَ‏ كْتَُبانِ‏
تَ‏ كْتَُبانِ‏
تَكْتُبُونَ‏
تَكْتُبْنَ‏
SİZ
yazıyorsunuz
İKİNİZ
yazıyorsunuz
SEN
yazıyorsun
müzekker
müennes
SİZ(e) YAZIN
1- Muzarideki karşılığı olan özne bulunur
2- başındaki ت)‏te ) atılır. okunuyorsa a- tekillerin sonu cezm yapılır-(illetli fiilse sadece illet harfi düşer.)
ikil ve kurallı müzekker çoğullarda نَ)‏ nun) düşürülür. İşlem tamamdır
********
b- okunmuyorsa yerine elif ا)‏ ) konur. ‏(ا)‏Elifin harekesi, fiilin sondan ikinci asıl harfinin harekesi ötre ise
ötre, üstün veya esre ise esre olur.
c-tekillerin sonu cezm yapılır-(illetli fiilse sadece illet harfi düşer.) ikil ve kurallı müzekker çoğullarda
nun) düşürülür. İşlem tamamdır نَ)‏
MÜENNES ÇOĞUL NUNLARI HİÇ DÜŞMEZ.
Not: ifal اِفْعَال kalıbındaki fiillerin emr-i hazırlarında başa getirilen elifin harekesi daima üstün olur.
اَمْثِلة ÖRNEKLER
siz(e) yazın 1-
sen (k) yaz
اُكْتُبyazْ‎ sen (k)
كْتُبُو -2 تَ‏ كْتُبُو ‏َن
اُكْتُبِى
اُكْتُبُو düşer. I b- ötre c- cezm veya nun ‏َن
*********************************************************************
ا

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 13
İSM-İ FAİL ( yapan, yapmış, kıran, kırmış)
A- 3 harfli fiillerde فَاعِلٌ‏ kalıbına uydurulur
Eğer sadece fiilin ikinci kök harfi illet harfi ise, bu illet harfi hemzeye dönüşür.
uyudu نَامَ‏ Uyuyan نَائِم*‏uyuyanlar نَامَةٌ‏
Eğer fiilin sadece son harfi illetli ise illet harfi (elif-lamsız olursa) düşer. Elif-lamlı olursa med harfi
‏ٍقَضَىhükmetti قَاضhakimٍ‎ Bir اَلْقَاضِىHakim اَلْقُضَاةhakimlerُ‎ olarak gelir. . Örneğin:
B- 4,5 ve 6 harfli fiillerde
1- mazi-tekil-müzekker (sözlükteki şekli) fiilin başında elif varsa atılır
2- başına ötreli mim getirilir.
3- Sondan ikinci asıl harfin harekesi esre yapılır.
4- Eğer fiilin son harfi illetli ise illet harfi (elif-lamsız olursa) düşer
İSM-İ FAİLİN ÇEKİMİ
çoğul ikil tekil
Nesne كَاتِبِینَ‏ özne كَاتِبُونَ‏
كَاتِبّانِ‏ كَاتِبَیْنِ‏ Müzekker
Nesne özne
müennes
Nesne özne
Not: altı çizili ve kırmızı olan fazladan ek çoğullar, sadece üç harfli fiillerde geçerlidir.
كَاتِ‏ ‏ٌب
كَاتِبَةٌ‏
كَاتِبَتَانِ‏
كَاتِبَتَیْن
كُت َّابٌ‏ كُت َّبٌ‏ كَتَبَةٌ‏
كَاتِبَاتٌ‏ كَوَاتِبُ‏
*******************
اَمْثِلة ÖRNEKLER
*********************************************************************
İSM-İ MEFUL ( yapılan, yapılmış, kırılan, kırılmış)
A- 3 HARFLİ FİİLLERDE مَفْعُولٌ‏ ٌKALIBINA UYDURULUR.
Fiilin sadece ikinci kök harfinin aslı vav ise atılır, harekesi öncesindeki harfe verilir.
مَصُونkorunanٌ‎ صَانَ‏ – korudu Örneğin:
Fiilin sadece ikinci kök harfinin aslı ي ise kalıptaki ötre, esreye dönüşür.
satılan,satılmış – مَبِ‏ ی ‏ٌع بَاعَ‏ sattı
اَلْمُسْتَدْعَى - اَلْمُسْتَدْعُونَ‏ çağrılan-lar اَلْمُسْتَدْعِى - اَلْمُسْتَدْعُونَ‏ Çağıran-lar
B- 4,5 VE 6 HARFLİ FİİLLERDE
1- mazi-tekil-müzekker (sözlükteki şekli) fiilin başında elif varsa atılır
2- başına ötreli mim getirilir.
3- Sondan ikinci asıl harfin harekesi üstün yapılır.
İSM-İ MEFULÜN ÇEKİMİ
çoğul ikil tekil
مَكْتٌوبٌ‏
مَكْتُوبَانِ‏
مَكْتُوبَیْن
مَكْتٌوبَتَانِ‏ مَكْتٌوبَتَیْ‏ ‏ِن
مَكْتُوبُونَ‏
مَكْتُوبِینَ‏
Müzekker
Nesne özne
Nesne özne
müennes
Nesne özne
Not: altı çizili ve kırmızıolan fazladan ek çoğul, sadece üç harfli fiillerde geçerlidir.
مَكْتٌوبَةٌ‏
مَكْتٌوبَاتٌ‏ مَكَاتِیبُ‏

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 14
SAATLER
كیف نُعبّر عن السّاعات؟
Saatleri nasıl ifade ederiz?
Saati söylemeden de vakti belirtebiliriz
: السّاعةُ‏ الواحدة‎1ُ‎
Saat bir.
: السّاعةُ‏ الثّانیة‎2ُ‎
Saat iki.
: السّاعةُ‏ الثّالثة‎3‎
Saat üç.
4
Saat dört.
: السّاعةُ‏ الخامسة‎5ُ‎
Saat beş.
: السّاعةُ‏ السّادسة‎6ُ‎
Saat altı.
: السّاعةُ‏ السّابعة‎7ُ‎
Saat yedi.
: السّاعةُ‏ الثّامنة‎8ُ‎
Saat sekiz.
: السّاعةُ‏ التّاسعة‎9ُ‎
Saat dokuz.
: السّاعةُ‏ العاشِرة‎10ُ‎
Saat on.
: السّاعةُ‏ الرّابعةُ‏
: السّاعةُ‏ ا لحَادیةَ‏ عشْرَة‎11َ‎
Saat on bir.
: السّاعةُ‏ الثّانیةَ‏ عشْرَة‎12َ‎
Saat on iki
كیف نُعبّر عن الدّقَائِق؟
Dakikaları nasıl ifade ederiz?
‏.والثّواني كذلك مثل الدّقائق
Saniyelerde aynı dakikalar gibi ifade edilir.
Geçiyor
: Beş geçıyor وخَمسُ‏ دَقائق‎1‎
On geçıyor
: وعَشرُ‏ دقائق‎2‎
Yirmi‏: beş geçıyor وخَمسٌ‏ وعِشرونَ‏ دقیقة‎3ً‎
:Çeyrek geçıyor والر ُّبع‎4ُ‎
:Yirmi geçıyor والث ُّلث‎5ُ‎
Vardır
: Beş var إلا َّ خَمسَ‏ دقائق 1
:On var إلا َّ عَشْرَ‏ دقائق‎2‎
Yirmi beş var ‏: إلاّ‏ خَمساً‏ وعِشرینَ‏ دقیقة‎3‎
ً
:Çeyrek var إلا َّ رُبعا‎4ً‎
:Yirmi var إلا َّ ثُلثا‎5ً‎
(buçuk) :Saat yarım والن ِّصفُ‏
من السّاعة
. 3 12 صباحاً‏
Üç ten - On ikiye kadar (Sabahleyin)
. 12 ظُھراً‏
On iki den - Üç e kadar (Akşamleyin)
5 3 عصراً‏
Üç ten - Beş e kadar (İkindi)
. 5 9 مساءاً‏
Beş ten - Dokuza kadar (Akşamleyin)
. لیلاً‏
Dokuz da - On ikiye kadar (Geceleyin)
3
On iki den-Üç e kadar (Gece yarısı)
ومن السّاعة
ومن السّاعة
ومن السّاعة
‎3‎
ومن السّاعة ‎9‎‎12‎
‏.ومن السّاعة ‎12‎ منتصف اللّیل
/ :
‏.الظّھر
Not: 12 saate göre Saatler de birde şu ifadeler
kullanmaktadır:
Öğleden sonra / Öğleden sora.
وھناك في السّاعةِ‏ أیضاً‏ تعبیر
بعد الظّھر
وقبل
? kaçtır Aşağıdakilerdeكم saat السّاعة في أدناه؟
. والنّصفُ‏ مساءاً‏
‏.السّاعةُ‏ التّاسِعةُ‏ والر ُّبعُ‏ صباحا‎15ً‎ - :09
‏.السّاعةُ‏ الثّالثةُ‏ والث ُّلث عصرا‎20ً‎ - :15
یةَ‏ عشرةَ‏ ودقیقتان في منتصف
‏.اللّیل
‏(واحدة)‏
__________________
السّاعةُ‏ الحادیةَ‏ عشرةَ‏ إلاّ‏ خمسٍ‏ وعشرین دقیقةً‏
‏.صباحاً‏
السّاعة الثّامنةُ‏ - 20: 30
السّاعةُ‏ الثّان - 24: 02
‏.السّاعةُ‏ الثّالثةُ‏ ودقیقة صباحاً‏ - :03 01
- 10:35sabahleyin)
‏.السّاعةُ‏ الثّ‏ انیةُ‏ إلاّ‏ ثلاثِ‏ دقائق ظھراً‏
- 02:57 (Öğleyin)
‏.السّاعةُ‏ التّاسِعةُ‏ إلاّ‏ عشرَ‏ دقائق لیلاً‏
- 20:50 (Geceleyin)
‏.السّاعةُ‏ الثّالِثةُ‏ إلاّ‏ إحدى عشرّ‏ دقیقةً‏ في منتصف اللّیل
- 02:49 (Gece yarısı)
‏.السّاعةُ‏ الواحِدةُ‏ إلاّ‏ ثُلثاً‏ ظھراً‏
-12:40 (Öğleyin)
*********************************************************************

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 15
BABLAR=FİİLLERDEN FİİL TÜRETME KALIPLARI
Not: 1- üç harfli fillerin mazi, muzari ve masdarlarını ancak sözlükten öğrenebiliriz.
2- 4,5 ve 6 harfli fillerin mazi, muzari ve masdarlarını aşağıdaki kalıpları ezberlersek bilebiliriz.
Sözlüklerde yazmaz.
3- her fiil istenilen fiil kalıbına sokulamaz, doğrusu için Araplara veya sözlüğe başvurulmalıdır.
DÖRT HARFLİ FİİL KALIPLARI
Mastar Muzari Mazi anlamları
yaptı. çok fena فَع َّلَ‏ یُفَع ِّلُ‏ فْعَالٌ‏
تَفْعِیل تَفْعِلَةٌ‏ تَ‏
اِفْعَال
یُفْعِلُ‏ اَ‏
مُفَاعَلَة ، فِعَال
یُفَاعِلُ‏ فَاعَ‏ BEŞ HARFLİ FİİL KALIPLARI
Mastar Muzari Mazi
yaptırdı
yaptırdı فْعَلَ‏
beraber ortak لَ‏
yaptı
تَفَع َّل
یَتَفَع َّلُ‏ yaptı تَفَع َّلَ‏ اِفْتِعَال
یَفْتَعِلُ‏ اِفْتَ‏ اِنْ‏ یَنْفَعِلُ‏ اِنْفِعَال
yapıldı عَلَ‏
etkilendi
yapıldı فَعَلَ‏
etkilendi
تَفَاعَلَ‏ یَتَفَاعَلُ‏ تَفَاعُل
یَفْعَل ُّ
اِفْعِلاَل
beraber ortak
yaptı
اِ‏ renkler içindir فْعَل َّ
اِسْتَ‏ یَسْتَفْعِلُ‏ اِسْتِفْعَال
Sarardı kızardı….
ALTI HARFLİ FİİL KALIPLARI
Mastar Muzari Mazi
yapmak- فْعَلَ‏
yapılmasını istedi
ASLI DÖRT ZİYADEYLE BEŞ HARFLİ OLAN FİİLLER
فَعْلَلَ‏ یُفَعْلِلُ‏ فَعْلَلَةٌ‏
ASLI DÖRT ZİYADEYLE BEŞ HARF OLAN FİİLLER
تَفَعْلَلَ‏ یَتَفَعْلَلُ‏ تَفَعْلُلٌ‏
*******************
اَمْثِلة ÖRNEKLER
Savaştı
Çoğalttı
قَاتَلَ‏
كَث َّرَ‏
تَكَب َّرَ‏ Büyüklendi
Büyüttü
Güreşti
َ كَب َّر
صَارَعَ‏
تَنَافَرَ‏ Birbirinden nefret etti
نَف َّرَ‏
Nefret ettirdi
یَس َّر Kolaylaştırdıَ
تَیَس َّرَ‏ Kolaylaştı
Dua istedi
Yardım istedi
Danışmak istedi
اِسْتَدْعَى
اٍسْ‏ تَمَد َّ
اِ‏ سْتَشَارَ‏
Not: bu mazi fillerden her biri, yukarıdaki kalıplardan hangisine uyuyorsa muzari ve masdarları o kalıba
göre getirilmelidir. Bu kalıplar ezbere bilinmelidir.
*********************************************************************

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 16
SAYILAR
الأعداد المُفردة
Tekli sayılar. (1-10 ARASI SAYILAR)
1- sadece 3-10 arası sayılarda müzekkerlikmüenneslik
terstir.
2- 3-10 arası sayıların temyizi (sayılan şey)
çoğul, elif-lamsız ve esreli gelir
3- 11-99 arası sayıların temyizi (sayılan şey)
tekil,elif-lamsız ve üstün gelir.
4- 100.katları 1000..sayılarının temyizi
(sayılan şey) tekil, elif-lamsız ve esreli gelir
Dişi Erkek için sayılar
Bir 1
ِİki 2
Üç 3
Dört 4
Beş 5
واحِدةٌ‏
‎1‎ واحِدٌ‏ إثنتان
‎2‎ إثنان ثلاتٌ‏
‎3‎ ثَلاثة أربَعٌ‏
‎4‎ أربَعة خَمسٌ‏
‎5‎ خَمسةٌ‏ Altı 6
Yedi سَبعٌ‏ 7
7 ثَمانٌ‏ Sekiz 8
8 Dokuz 9
On 10
ٌ
سِت ٌّ
‎6‎ سِتّةٌ‏ سَبعة
ٌ ثمانیةٌ‏
تِسعٌ‏
‎9‎ تِسعةٌ‏ عَشْر
‎10‎ عَشَرَةٌ‏ الأمثلة:.‏Örnekler
جاءَ‏ رَجلٌ‏ واحٌِد
جاءتْ‏ طِفلةٌ‏ واحِدةٌ‏
قرأتُ‏ كتابینِ‏ إثنینِ‏
. bir adam geldi
. Bir kız çocuğu geldi
. Iki kitap okudu,m
. karşıladım Üç adamı إستقبلتُ‏ ثَلاثةَ‏ رِجالٍ‏
. Ömer beş gün uyudu
ھُ‏ . kadındır onlar üç
نامَ‏ عُمر خَمسةُ‏ أیّامٍ‏
ن َّ ثَلاثُ‏ نِسوةٍ‏
. مررتُ‏ بتِسعِ‏ مُھندِسینkarşılaştımَ‎ Dokuz mühendisle
sayılardır. Mürekkeb (Bileşik) الأعدادُ‏ المُركّبةُ‏
Erkek için sayılar للمذكّر
Dişiللمؤنّث için sayılar 11
: :On bir
12
:
13 ثَلاثَ‏ عَشْرَةَ‏
: : On üç
أربَعَ‏ عَشْرَةَ‏
: :On dört 15
:
16
: : On altı
رَةَ‏
17 : :On yedi
18
:
19
:
Not: 11-19 arası sayıların harekesi özne veya nesne olsalar da değişmez.
إحدى عَشْرَةَ‏ 11
أحَدَ‏ عَشَرَ‏
إثنتا عَشْرَةَ‏ 12
:On iki إثنا عَشَرَ‏ 13
ثَلاثةَ‏ عَشَرَ‏ 14
‎14‎ أربَعةَ‏ عَشَرَ‏
خَمسَ‏ عَشْرَةَ‏ 15
:On beş خَمسةَ‏ عَشَرَ‏ سِت َّ عَشْرَةَ‏ 16
سِتّة عَشَرَ‏
17
سَبْعَ‏ عَشْ‏ سَبعةَ‏ عَشَرَ‏
ثَمانيَ‏ عَشْرَةَ‏ 18
:On sekiz ثَمانِیةَ‏ عَشَرَ‏ تِسعَ‏ عَشْرَةَ‏ 19
:On dokuz تِسعةَ‏ عَشَرَ‏ جاءَ‏ إثنا عَشَرَ‏ طِفلاً‏
جاءتْ‏ سَبعَ‏ عَشْرَةَ‏ طِفلَةً‏
.onyedi kız çocuğuna selam verdim سلّمتُ‏ على سَبْعَ‏ عَشَرةَ‏ طِفلةً‏
رأیتُ‏ إثني عَشَرَ‏ طِفلاً‏ إثنتي عَشرَةَ‏ طَفلةً‏
. oniki çocuk geldi
. Onyedi kız çocuğu geldi
)
Nesne için özne için
: 20 ) :Yirmi
ثَلاثِین
،(=) : 30 أرْبَعِین
،(=) : 40 خَمسِین
،(=) : 50 خَمسُونَ‏ سِتّین
،(=) : 60 سِت ُّونَ‏ سَبعِین
،(=) : 70 سَبعُونَ‏ ثَمانین
،(=) : 80 تِسعِین
،(=) : 90
ثَلاثُونَ‏
أربعونَ‏
ثَمانونَ‏
تِسعُونَ‏
عِشرونَ‏ عِشرین
).oniki kız-erkek çocuğu gördüm

Örnekler.
. bunlar yirmi kitaptır.
. Seksen savaşcı geldi
. yirmi çanta aldım
.seksen kız öğrenciye selam verdim سلّمتُ‏ على ثمانینَ‏ طالبِةً‏
ARAPÇA DİLBİLGİSİ 17
ھَذِهِ‏ عِشرونَ‏ كتاباً‏
جاءَ‏ ثَمانون مقاتلاً‏
إشتریتُ‏ عِشرینَ‏ حقیبةً‏
sayılardır. Matuf (Atıflı) الأعدادُ‏ المَعطوفَةِ‏
Erkekللمذكّر için
Dişi için sayılar للمؤنّث :
:
43 :
54 :
65 :
76
76 : 87
98 :
99 :
Örnekler.
. 47 -e-öğrenci gitti
.َ 57 -e-öğrenciyi gördüm
‎21‎ إحدى وعِشرونَ‏ 21
واحِدٌ‏ وعِشرونَ‏ ‎32‎ إثنتانِ‏ وعِشرونَ‏ 32
إثنانِ‏ وثَلاثُونَ‏ ثَلاثٌ‏ وأربَعٌ‏ 43
: ثلاثَةٌ‏ وأربعُونَ‏ أربَعٌ‏ وخَمسُونَ‏ 53
: أربَعَةٌ‏ وخَمسُونَ‏ خَمسٌ‏ وسِتّونَ‏ 65
: خَمسَةٌ‏ وسِت ُّونَ‏ سِت ٌّ وسَبعُونَ‏
: سِت َّةٌ‏ وسَبعُونَ‏ سَبعٌ‏ وثَمانونَ‏ 87
: سَبعَةٌ‏ وثَمانونَ‏ ثَمانٍ‏ وتِسعونَ‏ 98
: ثَمانیةٌ‏ وتِسعُونَ‏ تِسعٌ‏ وتِسعُونَ‏ 99
: تِسعَةٌ‏ وتِسعُونَ‏ ‏:الأمثلة
ذَھبَ‏ سَبعَةٌ‏ وأربعونَ‏ طالباً‏
رَأیتُ‏ سبعةً‏ وخمسینَ‏ طالباً‏
-k-öğrenciye selam verdim 86 ‏. سَلّمتُ‏ على سِت ٍّ وثمانین طالِبةً‏
vardır. . Günde 24 saat في الیَومِ‏ أربَعٌ‏ وعِشرونَ‏ ساعةً‏
Diğer‏:بقیّةُ‏ sayılar الأعداد
Erkek‏:للمُذكّر ve Dişi Sayılar için والمؤنث
:Yüz مِائة‎100ٌ‎
:İki yüz مِائتان‎200ِ‎
:Üç yüz ثَلثُمِائة‎300ٍ‎
Dokuz‏: yüz تِسعُمِائة‎900ٍ‎
:Bin ألف‎1000ٌ‎
:İki bin ألفان‎2000ِ‎
:Dokuz bin تِسعَة آلاف‎9000ٍ‎
:On bin عَشَرَةُ‏ آلاف‎10000ٍ‎
:Yüz bin مِائة ألفٍ‏ 100000
:Milyon ملیون 1000000
Örnekler.
. 107 kitap
. 514 kitap
. 5000 kitap
. 113 çanta
. 17 000
. 700 000
‏:الأمثلة
مِائةٌ‏ وسبعةُ‏ كُتُبٍ‏
خَمسُمِائةٍ‏ وأربعَةَ‏ عَشَرَ‏ كِتابًا
ثلاثةُ‏ آلافِ‏ كتابٍ‏
مِائةٌ‏ وثلاثَ‏ عَشرَةَ‏ حقیبةً‏
سَبعَةَ‏ عَشَرَ‏ ألفاً‏
سَبْعُمِائةِ‏ ألفٍ‏
900. 000 kitap تِسعُمِائةِ‏ ألفِ‏ كِتابٍ‏

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 18
Sıra Sayıları الأعدادُ‏ التّرتیبیّة
Erkekللمذكّر için
Dişiللمؤنّث için
الأول‎1‎
Birinci الأولى İkinci الثّاني 2
الثّانیة Üçüncü الثّالث‎3‎
الثّالثة
Dördüncü ال رّابع‎4‎
الرّابعة Beşinci الخامس‎5‎
السّادسة
Altıncıالسّادس 6
الخامسَة Yedinci السّابع‎7‎
السّابعة
Sekizinci الثّامن‎8‎
الثّامنة
Dokuzuncu التّاسِع‎9‎
التّاسِعة
Onuncu العَاشِر‎10‎
العَاشِرة
On birinci الحَاديَ‏ عَشَر‎11َ‎
الحادیةَ‏ عَشْرَةَ‏ On ikinci الثّانيَ‏ عَ‏ شَر‎12َ‎
الثّانیة عَشْرَةَ‏ On üçüncü الثّالِثَ‏ عَشَر‎13َ‎
الثّالِثَةَ‏ عَشْرَةَ‏
عِشرون‎20‎
Yirminci عِشرون Yirmi birinci حادٍ‏ وعِشرون‎21‎
اَلْحَادیةٌ‏ وعِشرون Yirmi ikinci ثانٍ‏ وعشرون‎22‎
اَلْثانیةٌ‏ وعِشرون
Yirmi üçüncü ثالِثٍ‏ وعِشرون‎23‎
اَلثالِثةٌ‏ وعِشرون Otuzuncu ثلاثون‎30‎
ثلاثون
Örnekler.
. 21inci ders
. 21inci kız
‏:الأمثلة
الدّرسُ‏ الحادي والعِشرونَ‏
البِنتُ‏ الحادیَةُ‏ والعِشرونَ‏
. 11inci çocuğu gördüm رأیتُ‏ الطّفلَ‏ الحاديَ‏ عَشَرَ‏
. 11inci çocuğa selam verdim سلّمتُ‏ على الطّفلةِ‏ الحادیَةَ‏ عَشْرَةَ‏
*******************************************
‏(إسم الآلة)‏ ALET İSMİ
Fiilden türeyen ve ait olduğu fiilin kendisiyle işlendiği alete delalet eden isim yapısıdır.
Müteaddi, üçlü fiillerden türerler. Alet isimleri şu kalıplardadır:
1.
مِفْعَالٌ‏ ٌ a. كَالَ‏ ölçmek, tartmak – مِكْیَال ölçek
b. فَتَحَ‏ açmak – مِفْتَاح anahtar
.2
مِفْعَلٌ‏ a. غَزَلَ‏ eğirmek – مِغْزَل iğ
b. نَبَرَ‏ yükseltmek – مِنْبَر minber
.3
مِفْعَلَة a. لَعِقَ‏ yalamak – مِلْعَقَة kaşık
b. كَنَسَ‏ süpürmek – مِكْنَسَة süpürge
.4
مُفْعُلٌ‏ a. نَخَلَ‏ elemek – مُنْخُل elek
-5
فَع َّالَة a- ثَلجَ‏ karlı oldu
ثَلا َّجَةbuzdolabıٌ‎ ٌb- سَخَنَ‏ ısıttı سَخّاَنَة şofben
******************************************

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 19
ZAMAN VE MEKAN İSMİ (işin yapıldığı yer ve zaman anlamına gelir)
1-Not: 4,5 ve 6 harfli fiillerin zaman ve mekan ismi, ism-i mefulleriyle aynıdır.
gelir. şifa istenen yer-zaman :hastane: şifa arama anlamlarına اَلْمُسْتَشْفَى
2- 3 harfli fiillerin zaman ve mekan ismi, aşağıdaki kalıplara göre yapılır.
مَفْعَلٌ‏ مَفْعَلَةٌ‏ مَفْعِلٌ‏ مَفْعِلَةٌ‏ KALIPLARI:
*******************
اَمْثِلة ÖRNEKLER
مَزْرَعَةٌ‏ çiftlik-ekme yeri ve zamanı زَرَعَ‏ ekti
ٌ مَوْعِدzamanı söz Verdi randevu-söz verme yeri ve وَعَدَ‏
indi نَزَلَ‏ ٌ ev
رَكِبَ‏ bindi
مَرْكَبٌ‏ binek وَقفَ‏ Durdu
اَوَى Sığındı
مَاْوَى sığınak ***************************************
مَوْقِفDurakٌ‎
مَنْزِل
SIFAT-I MÜŞEBBEHE ( kalıcı sıfatlara denir)
KALIPLARI
اَفْعَلُ‏ 1-
) renk, sakatlık veya süs ifade eden sıfatlar için فَعْلاَءُ‏ (Müennesi Siyah
اَسْوَدُ‏ - - عَرْجَاءُ‏
أَعْرَجُ‏ Topal سَوْدَاءُ‏
) iç sıkıntıları ifade eden sıfatlar için فَعْلَى (Müennesi فَعْلاَنُ‏ 2-
عَطْشَانُ‏ - Susuz
-
- شَبْعَ‏
) iç hastalıkları vb.. ifade eden sıfatlar için فَعِلَةٌ‏ (Müennesi فَعِلٌ‏ 3-
تَعِبٌ‏ - Yorgun
-
-
غَضْبَانُ‏ kızgın شَبْعَانُ‏ ى tok جَوْعَانُ‏ جَوْعى Aç عَطْشَى
حَزِنٌ‏ حَزِنَةٌ‏ üzgün قَلِقٌ‏ قَلِقَةٌ‏ endişeli تَعِبَةٌ‏
) فَعِیلَةٌ‏ ( Müennesi فَعِیلٌ‏ 4-
ظَرِیفٌ‏ - ظَرِیفَةٌ‏ kibar سَمِیحٌ‏ - سَمِیحَةٌ‏ - hoşgörülü كَرِیمَةٌ‏ Cömert
Not: sıfat-ı müşebbehenin kural dışı bir çok örneğini sözlüklerden öğreniriz.
**********************************************
كَرِیمٌ‏
İSM-İ MENSUB ( sal,sel, li,lu, lık,luk,cılci,cü anlamlarına gelen sıfattır.)
Yapılışı: 1- ismin sonunda müenneslik tesi ( ‏(ة varsa atılır
2- ismin son harfinin harekesi esre yapılır.
3- ve sonuna şeddeli bir ye ( ىّ‏ ) konulur.
4- isimlerin son harfi elif veya ye ise vava dönüşür.
5- isimlerin son ikinci harfi ye ise genelde düşer.
*******************
لَبَنٌ‏ لَبَنِ‏ ٌّى
رَمْلٌِ‏ رَمْلِى ٌّ kumlu دِینٌ‏
عِلْمٌِ‏ ‏-عِلْمِ‏ ٌّى ilmi-bilimsel مَك َّةُ‏ مَك ِّ ٌّى
kureyşli ‏-قُرَشِ‏ ٌّى قُرَیْشٌ‏
سَوْدَاءُ-سَوْدَاوِ‏ ٌّى
عَصَا عَصَاوِ‏ ٌّى bastonla ilgili ‏-دُنْیَوِ‏ ٌّى dünyevi-dünyasal دُنْیَا
عَلِى ٌّ عَلَوِ‏ ٌّى
تَارِیخٌ‏ ‏-تَرِیخِ‏ ٌّى tarihi مُعَل ِّمَاتٌ‏ مَك َِّی َّا ‏ٌت
اَمْثِلة ÖRNEKLER
Yoğurt*cu -
Mekkeli-ye ait -
siyahlı-ilgili
alevi-ali ile ilgili -
Mekkeli b öğretmenler
كُتَبٌ‏ مَك ِّی َّةٌ‏ Mekkeyle ilgili kitaplar
- غَضْبَى
دِینِى ٌّ-‏ - dini-dinsel
-

امَ‏
ARAPÇA DİLBİLGİSİ 20
***********************************************
İSM-İ TAFDİL ( bilgili,daha bilgili ve en bilgili gibi kıyaslama sıfatlarıdır )
YAPILIŞI: 1- üç harfli fiillerde اَفْعَلُ‏ (müennesi فُعْلَى ) kalıbına sokulur.
2- 4,5,6 ve diğer bazı fiillerin masdarları çift üstün olarak yazılır. Başına da istenen anlama uygun şu üçlü
ism-i tafdillerden biri اَحْسَنُ.).‏getirilir Daha- en güzel اَقَل ُّ daha- en az اَوْفَى daha- en vefalı,bağlı
çok) daha- en اَكْثَرُ‏ daha- en şiddetli اَشَد ُّ daha- en güçlü اَقْوَى daha- en zor اَصْعَبُ‏ daha- en kolay اَسْھَلُ‏
3- ism-i tafdilden sonra min ( مِنْ‏ )getilirse daha’ getirilmezse en anlamina gelir.
daha kolay اَسْھَلُ‏ مِنْ‏ en kolay اَسْھَلُ‏
İSM-İ TAFDİLİN ÇEKİMİ ( اَكْبَرُ‏ daha-en büyük)
çoğul ikil tekil
اَكَابِرُ‏
اَكْبَرُونَ‏ اَكْبَرَانِ‏ اَكْبَرُ‏ Müzekker كُبَرُ‏
كُبْرَیَاتٌ‏ كُبْرَیَانِ‏ كُبْرَى müennes Not: altı çizili ve kırmızı olan çoğullar kuralsızdır.
*******************
اَمْثِلة ÖRNEKLER
اَنْتَ‏ اكْثَرُ‏ تَكَل ُّمًا مِنْ‏ عَلِى ٍِّ‏ Sen(e) aliden daha çok konuşuyorsun-daha konuşkansın
اَنَا اكْبَرُ‏ مِنْكَ‏ Ben senden daha büyüğüm
عَائِشَةُ‏ طُولَى Ayşe en uzundur
عَائِشَةُ‏ طُولَى التِلمیذَا ‏ِت
Ayşe öğrencilerin en uzunudur
ھُن َّ رُحْمَیَاتٌ‏ مِنْ‏ الر ِّجَالِ‏ Onlar(k) erkeklerden daha şefkatlidirler
***********************************************
ŞART EDATLARI
Not: 1- şart cümlesinin başına gelirler,
2-şart ve cevap muzari fiillerinin ikisini de tekillerde cezm-sakin yaparlar, ikil ve çoğullarda ise nunları
düşürürler. İki Fiil de mazi olursa etkilemezler. Biri mazi diğeri muzari olursa ötre veya cezm olurlar.
Fiil emir veya nehiy veya gelecek zaman olursa etkilenmez.
3- cevap cümlesi isim cümlesi ise, veya istek fiillerindense(emir nehiy soru temenni), çekimsiz fiil olursa
veya başında مَا . قَدْ‏ ‏.لَنْ.‏ سَ.‏ سَوْفَ‏ olursa başına mutlaka fe ( فَ‏ ) gelir o zaman cezm olmazlar.
فَھُوَ‏ صَدِیقِى
فَقَدْ‏ سَرَقَ‏ اَخٌ‏ لَھ
فَلاَ‏ تَجِئْ‏
arkadaşımdır. Beni ararsa o benim
اِنْ‏ یَت َّصِلْنِى O çaldıysa onun kardeşi de çalmıştı ُ
اِنْ‏ یَسْرِقْ‏ Bana yardım etmeyeceksen gelme
اِنْ‏ لاَ‏ تَنْصُرْنِى 1-İKİ FİİLİ CEZM EDEN ŞART EDATLARI
saygı gösterirsen saygı görürsün اِذْمَا تَحْتَرِمْ‏ تُحْتَرَمْ‏ -ise اِذْمَا
- ise اِنْ‏
gidersen giderim
- kim ise مَنْ‏
kim çalışırsa başarır
- ne ise مَا
ne okursan ondan faydalanırsın
- her ne ise مَھْمَا
- ne zaman ise مَتَى
- ne zaman ise اَی َّانَ‏
- nerede,nereye ise اَیْنَ‏
- nerede,nereye ise حَیْثُمَا
تَذْھَبْ‏ اّذْھَبْ‏
اِنْ‏ مَنْ‏ یَجْتَھِدْ‏ یَنْجَحْ‏
تَقْرَأْهُ‏ تَسْتَفِدْ‏ مِنْھُ‏
مَھْمَا تَزْرَعْھُ‏ تَحْصُدْهُ‏
تَذْھَبْ‏ اّذْھَبْ‏
مَتَى تَذْھَبْ‏ اّذْھَبْ‏
اَی َّانَ‏ تَذْھَبْ‏ اّذْھَبْ‏
اَیْنَ‏ تَذْھَبْ‏ اّذْھَبْ‏
حَیْثُمَا

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 21
- nasıl ise اَن َّى
- nasıl ise كَیْفَمَا
اَى ُّ طَالِبٍ‏ - hangisi ise اَى ُّ
تَذْھَبْ‏ اّذْھَبْ‏
ىن َّاَ‏ تَذْھَبْ‏ اّذْھَبْ‏
كَیْفَمَا یَجْتَھِدْ‏ یَنْجَحْ‏
Not: 1-bu edatlardan sadece اَى ُّ nün son harekesi değişir. Eyyü den sonra gelen kelime. Muzaaf
olduğundan esre alır.
2- şart edatlarının sonuna fazladan me( امَ‏ ) gelebilir, fakat anlam değişmez.
II- FİİLLERİ ETKİLEMEYEN ŞART EDATLARI
Not: اَم َّا dışında bu edatlardan sonra gelen şart ve cevap fiilleri genelde mazi olur.
zaman, vakit, de, da, ince لَم َّا
شَرحَ‏ صَدْرِى ağlayınca içim açıldı zaman, vakit, de, da, ince اِذَا
ُ ilkbahar gelince çiçekler açar olsa لَوْ‏
başarırdı. çalışsaydı mutlaka لَوْ‏ اِجْتَھَدَ‏ لَنَجَحَ‏
olmasaydı لَوْلآ
ُ ali olmasaydı Ahmet başaramazdı
olmasaydı لَوْمَا
her halükarda ,ne olursa olsun, her ne ise, gelince, ise ama اَم َّا
فَاَم َّا الْیَتِیمَ‏ فَلاَ‏ تَقْھَرْ‏ her ne ise, bana gelince ben gidiyorum
her defasında كُل َّمَا
yanında yiyecekler bulurdu.
لَم َّا بَكَیْتُ‏ اِنْ‏
اِذَا جَاءَ‏ الر َّبِیعُ‏ تَفَت َّحَتْ‏ الازْھَار
لَوْلاَ‏ عَلِى ٌّ لَمَا نَجَحَ‏ اَحْمَد
اَم َّا اَنَا فَذَاھِبٌ‏
Zekeriya as yanına her girişinde onun كُل َّمَا دَخَلَ‏ عَلَیْھَا زَكَرِی َّا الْمِحْرَابَ‏ وَجَدَ‏ عِنْدَھَا رِزْقًا
***********************************************************************
HAL ( failin veya mefulün durumunu bildiren kısımdır. )
NOT: 1- hal, durumunu bildirdiği isme sadece tekil-ikil-çoğul ve müzekker-müenneslik açısından uyar.
Ancak İnsan dışındakilerin çoğullarının haberi, sıfatı, fiili, hali vb. müennes-tekil gelir
HALİN ÇEŞİTLERİ
1- hal tek kelime olursa genelde ism-i fail olur. elim-lamsız ve üstünlü olarak gelir
çocuk -iki-lar oynayarak geldiler جَاءَ‏ الأَوْلاَدُ‏ لاعِبِینَ‏ جَاءَ‏ الْوَلَدَانِ‏ لاعِبَیْنِ‏ جَاءَ‏ الْوَلَدُ‏ لاعِبًا
bir kız-iki-lar oynayarak geldiler جَائَتْ‏ الْبِنَاتُ‏ لاعِبَاتٍ‏ جَائَتْ‏ الْبِنْتَانِ‏ لاعِبَتَیْنِ‏ جَائَتْ‏ الْبِنْتُ‏ لاعِبَةً‏
2- hal mazi fiil olursa başına vegad ( وَقَد ْ )gelir
جَاءَ‏ عَلِى ٌّ وَقَدْ‏ رَكِبَ‏ سَی َّارَتَھُ‏ Ali arabasına binmiş olduğu halde geldi
3- hal muzari fiil olursa başına bir şey gelmez. Ancak başında gad ‏َقَدْ)‏ ) varsa ve ( ) ilave edilir.
Öğretmen sınıfa öğrencileri müjdeleyerek girdi
4- hal isim cümlesi olursa başına ve وَ)‏ )gelir
İnsanlar uyurken ben uyumadım
5- halde harf-i cer veya zarf varsa, aynen kalır..
Hilali bulutlar arasında gördüm
Zinetleri içinde kavminin yanına çıktı.
وَ‏
دَخَلَ‏ الْمُعَل ِّمُ‏ الص َّف َّ یُبَش ِّرُالطَلَبَةَ‏
اَنَا سَھِرْتُ‏ وَ‏ الن َّاسُ‏ نَائِمُونَ‏
رَاَیْتُ‏ الْھِلالَ‏ بَیْنَ‏ الس َّحَابِ‏
خَرَجَ‏ عَلَى قَوْمِھِ‏ فِى زِینَتِھِ‏
**********************************************

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 22
İSTİSNA
1- (hariç, den başka, dışında, sadece, yalnız, ancak, müstesna) anlamlarına gelen edatlarla bir şeyi hariç
tutma işlemidir.
üstün, edatı gelen yerlerde istisna edilen şeyin harekesi: fail istisna edatından önce geçtiyse اِلاّ‏ 2-
geçmediyse ötre,diğerlerinde ise cümle içindeki alması gereken hareke olur.
3-Ancak ( سِوَى خَلاَ‏ عَدَا حَاشَا ‏(غَیْرُ‏ bu edatlardan sonar gelen istisnanın harekesi,muzaf ileyh
olduğunda esre olur.
İstisna edatları:
حَاشَا
عَدَا خَلاَ‏ سِوَى غَیْرُ‏ اِلاّ‏ *******************
اَمْثِلة ÖRNEKLER
مَا رَاَیْتُ‏ فِى الص ِّف ِّ اِلا َّ خَالِدًا
مَا جَاءَ‏ الط ُّلا َّبُ‏ الا َّ خَالِدًا جَاءَ‏ الط ُّلا َّبُ‏ الا َّ خَالِدًا Sınıfta sadece halidi gördüm(başkasını görmedim. Halid hariç öğrenciler gelmedi Halid hariç öğrenciler geldi
مَا جَاءَ‏ الط ُّلا َّبُ‏ غَیْرَ‏ خَالِدٍ‏
مَا جَاءَ‏ الط ُّلا َّبُ‏ خَلاَ‏ خَالِدٍ‏ طَالِبٌ‏ مَا اَنْتَ‏ اِلا َّ Halid hariç öğrenciler gelmedi Halid hariç öğrenciler gelmedi sen ancan sadece bir öğrencisin
Sadece senin kaleminle yazarım
Sadece Allah”a güvenirim
MUBALAĞALI İSM-İ FAİL
(abartılı ve devamlı olan ism-i faillere denir)
KALIPLARI (gin, giç, baz, kar,ci, li, dar,geç eklerinin karşılığıdır.)
1 - (genellikle mesleksahipleri için kullanılır. Meslekelr içinse فِعَالَة ٌ kalıbı kullanılır.
demirci حَد َّادٌ‏
غَو َّاصٌ‏ kömürcü dalgıç فَح َّامٌ‏ سَم َّاكٌ‏ balıkcı ekmekci خَب َّازٌ‏ -2
فَع َّالَةٌ‏ عَلا َّمَة Bilge ٌ
gezgin رَح َّالَةٌ‏ ٌ مِفْعَال 3-
ٌ مِقْدَام Atılgan
müsafirperver مِضْیَافٌ‏ faziletli ٌ مِفْضَال فِع ِّیلٌ‏ -4
Şirret
ٌ شِر ِّیر ayyaş سِك ِّیرٌ‏ صِد ِّیقٌ‏ özü sözü doğru olan فُعَلَةٌ‏ -5
ضُحَكَة Çok gülen ٌ
ھُمَزَةٌ‏ alaycı فَعِلٌ‏ -6
حَذِرٌ‏ İhtiyatlı
فَرِحٌ‏ sevinçli یَقِظٌ‏ uyanık فَعُولٌ‏ -7
وَقُور ٌ ağırbaşlı ٌ صَبُور Sabırlı
اَكُولٌ‏ obur جَھُولٌ‏ çok cahil çok şükredici شَكُورٌ‏ فَعِیلٌ‏ -8
ٌ عَلِیم çok bilgili رَحِیمٌ‏ Çok merhametli
شَھِیدٌ‏ çok gören سَمِیعٌ‏ çok işiten فَاعُولُ‏ -9
ٌ فَارُوق Ayırt edici
ٌ حَذُور çok ihtiyatlı ************************************************
فَع َّالٌ‏

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 23
TAACCÜB (HAYRET) FİİLLERİ
مَا اَفْعَلَھُ‏
اَفْعِلْ‏ بِھِ‏ KALIPLARI:
ماَ‏ اَنْفَعَ‏ الْمَدْرَسَةَ‏ Okul ne kadar faydalı
bahar ne kadar güzel مَا اَجْمَلَ‏ الر َّبِیعَ‏ bahar ne kadar güzel idi
bahar ne kadar güzel olacak
مَا اَجْمَلَ‏ مَا كَانَ‏ الر َّبِی ‏ُع
مَا اَجْمَلَ‏ مَا یَكُونُ‏ الر َّبِی ‏ُع
****************************************
ءَ‏ ÖVGÜ VE YERGİ FİİLLERİ بِئْسَ‏ ne kötü-fena سَاءَ‏ ne kötü-fena نِعْمَ‏ ne güzel-iyi
بِئْسَ‏ Not:
سَاءَ‏ fiillerinden sonra genellikle iki ötreli isim bulunur. Bazen özne gizli olur. Sadece نِعْم fail ve meful alır.
Ali ne iyi adamdır ٌ نِعْمَ‏ مَا فَعَلْتَھُ‏ ne güzel yapmışsın-yaptığın ne güzel
Ne güzel kuldur (o) نِعْمَ‏ الْعَبْدُ‏ بِئْسَ‏ Ne kötü kuldur (o)
بِئْسَ‏ مَا یَأْمُرُكُمْ‏ بِھِ‏ اِیمَانُكُمkötüdürْ‎ İmanınız size ne kötü şey emrediyor-imanınızın size emrettiği şey ne
Ne kötü varış yeridir (orası)
سَا مَثَلاً‏ (o) ne kötü örnektir سَاءَ‏ سَبِیلاً‏ (o) ne kötü yoldur
الْعَبْ‏ ‏ُد
نِعْمَ‏ الر َّجُلُ‏ عَلِىّ‏
سَائَتْ‏ مَصِیرًا
MUKAREBE (YAKLAŞMA) FİİLLERİ
Not: bu fiillerden sonra muzari fiil gelir.
alır أَنْ‏ – genellikle muzari fiilin başına یُوشِكُ‏
genellikle muzari fiilin başına أَنْ‏ alır
alır أَ‏ نْ‏ – nadiren muzari fiilin başına یَكَادُ‏
اَوْشَكَ‏
كَادَ‏
كَرَبَ‏
اَوْشَك الن َّھَارُ‏ أَنْ‏ یَنْقَضِىَ‏ Gün bitmek üzere
كَادَ‏ الْمَطَرُ‏ یَنْزِلُ‏ Yağmur neredeyse yağacak gibi oldu
یَكَادُ‏ الْمَطَرُ‏ یَنْزِلُ‏ Yağmur yağmak üzere, neredeyse yağacak
لاَ‏ یَكَدُونَ‏ یَفْقَھُونَ‏ حَدِیثًا Nerdeyse hiç bir sözü anlamıyorlar
اِخْلَوْلَقَ‏ . حَرَى . عَسَى RECA (UMMA) FİİLLERİ
Not: bu fiillerden sonra اَنْ‏ ondan sonra da muzari fiil gelir
عَسَى الل َّھُ‏ اَنْ‏ یَتُوبَ‏ عَلَیْنَا Belki Allah bizi affeder
عَسَى الط ُّلا َّبُ‏ اَنْ‏ یَنْجَحُوا
Umulurki-belki öğrenciler başarır
أَخَذَ‏ . . جَعَلَ‏ BAŞLAMA FİİLLERİ
Not: bu fiiller başta gelir. Sonra gelen fiil, muzari olur.
اِبْتَدَاَ‏
اَخَذَ‏ یَكْتُبُ‏ Yazmaya başladı
اِبْتَدَاْتُ‏ اَقْرَاُ‏ Okumaya başladım
جَعَلْنَا نَسْتَغْفِرbaşladıkُ‎ Istiğfar etmeye

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 24
FİİLLERDE ETKEN*EDİLGEN YAPMA VE ÇEKİMLERİ
1- Mazi Geçmiş Zaman
a-ilk harf ötre yapılır
b- sondan ikinci asıl harf esre yapılır
اَخْرَجْنَا اُخْرِجْنَا çıkardık-çıkarıldık كَتَبْنَا كُتِبْنَاyazdık-yazıkdık كَتَبَ‏ كُتِبَ‏ yazdı –yazıldı
قَالَ‏ قِیلَ‏ dedi –denildi
دَعَى دُعِىَ‏ dua etti-dua edildi
1- Muzari şimdiki Zaman
a-ilk harf ötre yapılır
b- sondan ikinci asıl harf üstün yapılır
یَكْتُبُ‏ یُكْتَبُ‏ yazıyor-yazılıyor
ن ‏َكْتُبُ‏ نُكْتَبُ‏ yazıyoruz-yazılıyoruz یَقُو لُ‏ یُقَالُ‏
یَقْضِى یُقْضَى hükmediyor-hükmediliyor diyor-deniliyor
FİİLLERİ ETKİNLEŞTİRMEK *GEÇİŞLİ YAPMAK İÇİN
kalıplarından birine sokmak اِفْعَالٌ‏ تَفْعِیلٌ‏ 1-
فَر َّحَ‏ sevindirdi فَرِحَ‏ sevindi
gerekir. fiillerinden birinin sonuna getirmek جَعَلَ‏ صَی َّرَ‏ 2-
صَی َّرْتَنِى-‏ جَعَلْتَنِى اَنَامُ‏ beni uyuttun صَی َّرْتَنِى - جَعَلْتَنِى اَكْتُبُ‏ Bana yazdırdın
*****************************************
BAZI FİİLLERİN KULLANIMI
gücü yetti- …ebildi
اِسْتَطَعْتُ‏ الذ َّھَابَ‏ اِلَى بُورْصَ‏ ‏=اِسْتَطَعْتُ‏ اَنْ‏ اَذْھَبَ‏ اِلَى بُورْصَ‏ bursaya gidebildim
تَمَك َّنْتُ‏ مِنَ‏ الذ َّھَابِ‏ اِلَى بُورْصَ‏
اَسْتَطِیعُ‏ الذ َّھَابَ‏ اِلَى بُورْصَ‏ ‏=اَسْتَطِیعُ‏ اَنْ‏ اَذْھَبَ‏ اِلَى بُورْصَ‏ bursaya gidebilirim
یُمْكِنُ‏ لِى اَنْ‏ اَذْھَبَ‏ اِلَى بُورْصَ‏ = یُمْكِنُ‏ لِى الذ َّھَابُ‏ اِلَى بُورْصَ=‏
بِاِمْكَانِى اَنْ‏ اَذْھَبَ‏ اِلَى بُورْصَ‏ ‏-بِاِمْكَانِى الذ َّھَابُ‏ اِلَى بُورْصَ‏
اَتَمَك َّنُ‏ مِنَ‏ الذ َّھَابِ‏ اِلَى بُورْصَ‏
=
=
=
belki gidebilirim رُب َّمَا اَذْھَبُ‏ اِلَى بُورْصَ‏

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 25
SEBEP BİLDİREN İFADELER
(diye için) muzari fiilin başına getirerek ( tekilleri üstün = حَت َّى . كَىْ‏ . لِكَىْ‏ . لِ‏ 1-
yapar, ikil ve müzekker çoğullarda nunları düşürür.) diye= اَنْ‏ mazi,muzari ve emirlerin başına
gelebilir
جَاءَ‏ الْوَلَدُ‏ لِیَأْكُلَ‏ طَعَامًا
. مِنْ‏ اَجْل
2-
ِ (nedeniyle, den dolayı, için, sebebiyle=) isim ve masdarların başına بِ‏ , لِ‏ . مِنْ‏ gelir
senin için لَكَ‏
لِلت َّكَل ُّمِ‏ konuşmak için 3- edatsız olarak da kullanılır
اِحْتِرَامًا لَكَ‏ sana saygı için,den dolayı
4-
لاَِن َّ الل َّھَ‏ غَفُورٌ‏ çünkü Allah çok bağışlayandır لاَِن َّ لاَِن َّكَ‏ كَرِی ‏ٌم Çünkü sen cömertsin
MİMLİ MASDARLAR ( İlk Harfleri Mimli Olan Masdarlardır)
KALIPLARI-ÖRNEKLERİ
1- Üç harfli fiillerde
مَفْعَلٌ‏ – مَفْعَلَةٌ‏ – مَفْعِلٌ‏ – مَفْعِلَةٌ‏
geçerlidir. muzaride orta harfi ötre veya üstün olan fiiller için مَفْعَلٌ‏
مَفْتَحٌ‏ açmak-açış مَخْرَجٌ‏ çıkmak*çıkış مَنْصَرٌ‏ yardım etmek مَقْتَلٌ‏ Öldürmek
مَذْھَبٌ‏ gitmek-gidiş
– bu iki kalıp daha çok muzari orta harfi esre ve misal fiiller için geçerlidir مَفْعِلٌ‏ – مَفْعِلَةٌ‏
مَنْزِ‏ inmek –konak مَوْعِدٌ‏ söz vermek-randevu مَوْقِفٌ‏ Durmak-durak
مَحَب َّةٌ‏ – sevmek*sevgi- ٌ مَعْرِفَة tanımak مَجْلِسٌ‏ oturmak-meclis
لٌ‏
مَوَد َّةٌ‏
2- 4.5.6 harfli fiillerde mimli masdarlar. ism-i mefulleri (ism-i zaman mekan)ile aynıdır.
مُخْرَجٌ‏ اَخْرَجَ‏ – yeri-çıkarma Çıkarılmış- çıkarılma zaman ve
YAPMA MASDARLAR
İsmin sonuna şeddeli bir ye ve yuvarlak te getirerek yapılan masdarlara denir.
اِنْسَانٌ‏ – İnsan-lık
ٌ
عُشُرِی َّة ondalık مَرْبُو ‏ِط ی َّةٌ‏ bağlı-lık اِنْسَانِی َّةٌ‏
MASDARLARIN KULLANIMI
1- muzari fiilin başına أَنْ‏ getirerek ( tekilleri üstün yapar, ikil ve müzekker çoğullarda
nunları düşürür.)
2- masdarı tek başına kullanabiliriz veya muzaaf yaparak kullanabiliriz.
لآ أُحِب ُّ أَنْ‏ أَنَام
لآ أُحِب ُّ أَنْ‏ تَتَكَل َّمَ‏ كَثِیرًا = لآ أُحِب ُّ تَ‏ كَل ُّمَكَ‏ كَثِیرًا
لآ أُحِب ُّ أَنْ‏ تَنَام لآ أُحِب ُّ ن َّوْمَكَ‏ كَثِیرًا
أُحِب ُّ أَنْ‏ لآ تَنَام كَثِیرًا = أُحِب ُّ عَدَمَ‏ ن َّوْمِكَ‏ كَثِیرًا
= = لآ أُحِب ُّ اَلن َّوْمَ‏ Ben uyumak istemiyorum
Senin çok konuşmanı istemiyorum
Senin çok uyumanı istemiyorum =
Senin çok uyumamanı istiyorum

3- masdarlarda olumsuzluk
Yeme*mek
ARAPÇA DİLBİLGİSİ 26
عَدَمُ‏ الش ُّرْ‏ ‏ِب içme-mek عَدَمُ‏ اللاَْكْلَِ‏
CEM-İ TEKSİR (kuralsız çoğul) KALIPLARI
Not: bu kuralsız çoğul şekilleri sözlüklerden öğrenilir. Bu şekilleri okuyup tanıyarak çoğul yapmayı
ve çoğulların tekillerini bulmayı öğrenebiliriz.
1-CEM-İ KILLE ( 3-10 arası sayıdaki çoğul)
Kalıpları- örnekleri
اَفْعُلٌ‏ - فَعْلٌ‏
شَھْرٌ‏ ay-aylar اَشْھُر اَفْعَا ‏ٌل
تُرْكٌ‏ اَتْرَاكٌ‏ kilit-ler قُفْلٌ‏ اَقْفَالٌ‏ اَطْعِمَةٌ‏ Yemek-ler اَفْعِلَةٌ‏
اَسْئِلَةٌ‏ soru-lar طَعَامٌ‏ اَدِل َّةٌ‏ delil-ler سُئَالٌ‏ دَلِیلٌ‏ فِعْلَةٌ‏
فِتْیَةٌ‏ Yiğit-ler فَتَى kardeş-ler اِخْوَةٌ‏ اَخٌ‏ 2 - CEM-İ KESRE ( sınırsız sayıdaki çoğul)
Kalıpları- örnekleri
Kırmızı فُعْلٌ‏
–
-
اَ‏ حْمَرُ‏ حَمْرَاءُ‏
اَخْضَرُ‏ خَضْرَاءُ‏ Yeşil فُعْلٌ‏
خُضْرٌ‏ yeşiller بِیضٌ‏ beyazlar اَبْیَضُ‏ بَیْضَاءُ‏ beyaz فُعُ‏ لٌ‏
Peygamber-ler
رُسُلٌ‏ رَسُولٌ‏ كُتُبٌ‏ kitap-lar
كِتَابٌ‏ فُعَل
فِعَلٌ‏
Nimet-ler نِعَ‏ ‏ٌم نِعْمَةٌ‏ فُعَالٌ‏
قُضَا ةٌ‏ Hakim-ler قَاضِى gazi-ler غَزِى فَعَلَةٌ‏
سَحَرَةٌ‏ Büyücü-ler سَاحِرٌ‏ işci-ler عَامِلٌ‏ قَتْلَى Öldürülmüş-ler فَعْلَى
قَتِیلٌ‏ جَرْحَى yaralı-lar hasta-lar جَرِیحٌ‏ مَرِیضٌ‏ فِعَلَةٌ‏
قِرَدَةٌ‏ Maymun-lar قِرْدٌ‏ فُع َّلٌ‏
Gazi-ler غَازِى فُع َّا ‏ٌل
Oruçlu-lar صَائِمٌ‏ قُو َّامٌ‏
ائٌِم فِعَال
ثِیَابٌ‏ جِبَالٌ‏ dağ-lar جَبَلٌ‏ uzun-lar طَوِیلٌ‏ فُعُول
قُلَوبٌ‏
عُیُونٌ‏ göz-ler عَیْنٌ‏ ilim-ler عِلْمٌ‏ حِیتَانٌ‏
uşak-lar غُلاَمٌ‏ فُعْلاَن
رُجْلاَنٌ‏ genç-ler شَاب ٌّ فُعَلاَء
عُلَمَاءٌ‏
كُبَرَاءٌ‏ büyük-ler كَبِیرٌ‏ cahil-ler جَاھِلٌ‏ اَفْعِلاَء
اَغْنِیَاء
-
سُودٌ‏ siyahlar اَسْوَدُ‏ سَوْدَاءُ‏ ٌ siyah حُمْر Kırmızılar
-
-
ٌ صُغْرَى - صُغَرٌ‏ daha küçük-ler كُبْرَى - كُبَرٌ‏ daha büyük-ler جُمْلَةٌ‏ - جُمَلٌ‏ Cümle-ler
-
-
- غُزَاةٌ‏
-
- ٌ عَمَلَة
-
-
- مَرْضَى –
– غُز َّى
‏-صُو َّامٌ‏
duran-lar ayakta
– قَ‏ ٌ
Elbise-ler ثَوْبٌ‏ – – – طِوَالٌ‏
ٌ
Kalp-ler قَلْبٌ‏ - –
– عُلُومٌ‏
فِعْلاَنٌ‏
balığı-ları Yunus حُوتٌ‏ – - غِلْمَانٌ‏ ٌ
yaya-lar رَجْلٌ‏ - - شُب َّانٌ‏
ٌ
Bilgin-ler عَالِمٌ‏ - -
- جُھَلاَءٌ‏
ٌ شَدِیدٌ‏ - اَشِد َّاءُ‏ Sert-ler
ٌ zengin-ler غَنِى ٌّ - 3 - ÇOĞULUN ÇOĞULU KALIPLARI
Kalıpları- örnekleri
خَالِفٌ‏ - kalan-lar arkada فَوَاعِلُ‏
-
-
-
– سَنَابِلُ‏
خَوَالِفُ‏
yüzük-ler خَاتِمٌ‏ فَعَائِلُ‏
رَسَائِلُ‏ mektup-lar رِسَالَةٌ‏ gazete-ler صَحِیفَةٌ‏ فَعَالَِى
fetva-lar فَتْوى فَتَاوى قُدَامَى eski-ler
قَدشیمٌ‏ فَعَ‏ الِ‏ ‏ّى
كَرَاسِى ُّ sandalye-ler كُرْسِى ٌّ فَعَالِلُ‏
başak-lar سُنْبُلٌ‏ -
-
- ُ خَوَاتِم
- صَحَائِفُ‏
-

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 27
فَعَالِیلُ‏
bıçak-lar سِك ِّینٌ‏ مَفَاعِلُ‏
مَسَاجِدُ‏ mescid-ler مَسْجِدٌ‏ مَكَاتِبُ‏ büro-lar مَكْتَبٌ‏ مَفَاعِیل
مَفَاتِیحُ‏
مًابِیحُ‏ lamba-lar مِصْبَاحٌ‏ اصًَاغِرُ‏
اَ‏ فَاعِیلُ‏
اَسَالِیبُ‏ üslup-lar
اُسْلُوبٌ‏ اَنَاشِیدُ‏ marş-lar
اُنْشُودَةٌ‏ - سَكَكِینُ‏
–
–
-
–
اَفَاعِلُ‏
daha büyük-ler اَكْبَرُ‏ – اَكَابِرُ‏ küçük-ler daha اَصْغَرُ‏ – -
–
مِفْتَاحٌ‏ ُ anahtar-lar
MEFUL-Ü MUTLAK (o kadar. Öyle. Çok)
Cümledeki fiilin anlamını pekiştirmek* fiilin nasıl yapıldığını veya yapılış sayısını bildirmek için
fiilin masdarının fiilden sonra çift üstünlü olarak getirmektir.
Örnekler
ضَرَبَ‏ الْحَارِسُ‏ الل ِّص َّ ضَرْبًا Bekçi hırsıza öyle bir dayak attı ki
اُزْكُرُوا اللّھَ‏ ذِكْرًا كَثِیرًا Allah”ı çok çok anın
فَرِحْتُ‏ فَرْحًا Öyle sevindim ki
سَل َّمَ‏ عَلَى َّ سَلاَمًا Bana bir selam verdi ki
اِجْتَھَدْتُ‏ اِجْتِھَادًا لَمْ‏ یَجْتَھشدْهُ‏ غَیْرِى çalışmamıştır. Öyle çalıştım ki benden başkası
اِجْتَھَدْتُ‏ اَى َّ اِجْتِھَادٍ‏ çalıştım ama ne çalışma
سِرْتُ‏ سَیْرَ‏ الْجُنُودِ‏ Askerler gibi yürüdüm
فَرَرْتُ‏ فِرَارَ‏ الل ِّص ِّ Hırsız gibi kaçtım
دَق َّتِالس َّاعَةُ‏ دّق َّتَیْنِ‏ Saat iki defa vurdu
MEFUL-Ü MAAH ( ile, birlikte, boyunca)
Not: meful-ü maahın başına vav gelir ve harekesi üstün olur (ikilse یْنِ‏ –kurallı müzekker çoğulsa
) alır ‏(ینَ‏
سِرْتُ‏ وَ‏ الْجَبَلَ‏ Dağla birlikte-boyunca yürüdüm
سِرْتُ‏ وَ‏ الن َّھْرَ‏ nehirle birlikte-boyunca yürüdüm
سَافَرْتُ‏ وَ‏ الص ُّبْحَ‏ sabahla birlikte-sabahleyin yola çıktım
سَافَرْتُ‏ وَ‏ الل َّیْلَ‏ geceyle birlikte-geceleyin yola çıktım
سَل َّمْتُ‏ عَلَیْھِ‏ وَ‏ خَالِدًا Halit”le birlikte ona selam verdim
TEMYİZ=SAYILAN ŞEY (uzunluk, ağırlık, hacim ve sayılarda)
Not: Sayılan Şey çift üstün, muzafun ileyh, veya min ile mecrur olabilir
شَرِبْتُ‏ كَأْسًا حَلِیبًاiçtim Bir bardak süt
كَمْ‏ یَوْمًا-كَم كِتَابًا-‏ كَمْ‏ مِیلاً‏
‏–یَوْمٍ=‏ كَمْ‏ كُتُبٍ-‏ كِتَابٍ‏
Kaç gün/kitap/mil
أی َّامٍ‏ Nice günler/kitapla
كَاَى ٍّ مِنْ‏ نَبِى ٍّ nice peygamber
وَرُب َّ لَیْلٍ‏ nice gece var ki
كَمْ‏

MÜNADA- Çağrılan
یَا اَیَا ھَیَا اَىْ‏ اَ‏ edatları: Nida
ARAPÇA DİLBİLGİSİ 28
1- MÜNADA özel isim veya başında elif-lam olursa son harekesi ötre olur. Elif-lamlı olursa ayrıca
getirilir.
اَی ُّھَا اَی َّتُھَا başına
اَی َّتُھَا الط َّبِیبَةُ‏
یَا عَلِى ُّ
اَی ُّھَا الط َّبِیبُ‏ = doktor Ey
Ey ali
2- MÜNADA isim ve sıfat tamlaması ise sonu çift üstün olur.
یَا عَبْدَ‏ اللَھِ‏ Ey Allah”ın kulu
یَا طَالِعًا جَبَلاً‏ Ey dağa çıkan
یَا مُسْرِعًا فِى الْخَیْرَاتِ‏ Ey hayırlı işlere koşan
یَا رَجُلاً‏ كَرِیمًا خُذْ‏ مِنْ‏ یَدِى Ey cömert adam elimden tut
TEKİD-VURGU
1=
Lafzi Tekid
Ali Geldi Geldi
جَاءَ‏ عَلِ‏ ٌّى جَاءَ‏
رَاَیْتُكَ‏ اَنْتَ‏ Seni Gördüm Seni
2 = Manevi Tekid (isim ve zamirlere muzaaf olurlar)
عَیْن = Kendisi
Her ikisi = كِلاَ‏ bu iki edat ikiller içindir
كُلّ‏ = جَمِیع = عَام َّة Tümü-hepsi
جَمِیعُھُ‏ ‏ْم
نَفْس
كِلْتَا
جَاؤُوا Hepsi geldiler
جَاءَ‏ الر َّجُلُ‏ نَفْسُھُ‏ = عَیْنُھُ‏ Adam bizzat kendisi geldi
جَاءَ‏ الْمُعَل ِّمَانِ‏ كِلاَھُمَا İki öğretmenin ikisi de geldi
مَا -1
GİBİ HAREKET EDENLER لَیْسَ‏
مَا عَلِى ٌّ قَارِءًا كِتَابَھُ‏ Ali kitabını okumuyor
مَا عَلِى ٌّ مُجْتَھِدًا
Ali çalışkan değil
مَا عَلِى ٌّ بِرَجُلٍ‏ Ali adam değil
مَا عَلِى ٌّ غَیْرَ‏ شَاعِرٍ‏ Ali şairden başka bir şey değil-sadece bir şair
مَا عَلِى ٌّ سِوَى كَاتِبٍ‏ Ali katipden başka bir şey değil-sadece bir katip
مَا ھَذَا بَشَرًا Bu insan değil
olumsuzluk illa ile bozulmamalı اِنْ‏ 2-
اِنْ‏ اَنْتَ‏ الا َّ نَذِیرٌ‏ Sen ancak-sadece bir uyarıcısın
اِنْ‏ ھَذَا اِلا َّ مَلَكٌ‏ كَرِیمٌ‏ Bu ancak yüce bir melektir-bu yüce bir melekten başka bir şey değil
لاَ‏ -3
لآ وَزَرَ‏ مِم َّا قَضَى الل َّھُ‏ وَاقِیًا Allah”ın hükmettiğinden koruyacak hiçbir sığınak yoktur
لآ بَخِیلٌ‏ مُفْلِحًا Hiçbir cimri iflah olmaz-iflah olan hiçbir cimri yoktur

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 29
BAZI EDATLAR VE KALIPLAR
لاَ‏ رَجُلَ‏ فِى الْبَیْتِ‏ evde hiç bir erkek yok
مَا رَجُلَ‏ فِى الْبَیْتِ‏ evde hiç bir erkek yok
مَا اَحَدَ‏ فِى الْبَیْتِ‏ evde hiç kimse yok
أَ‏ اِلَھٌ‏ مَعَ‏ الل َّھِ‏ Allah”ın yanında bir başka ilah mı var
رَجُلٌ‏ عَالِمٌ‏ زَارَنَاetti Alim bir adam bizi ziyaret
اِن َّكَ‏ اَنْتَ‏ الْعَالِمُ‏ Sen şüphesiz alimsin-sen alimin ta kendisisin
اَلْعِلْمُ‏ ھُوَ‏ الن ُّورُ‏ İlim bizzat nurdur
…. mi yoksa أَ‏
سَوَاءٌ‏ عَلَیْكَ‏ اَ‏ كَتَبْتَ‏ أَمْ‏ لَمْ‏ تَكْتُبْ‏ yazsan da yazmasan da senin için birdir
أ أَنْتَ‏ عَلِى ٌّ أمْ‏ خَالِدٌ‏
قَرِی ‏ٌب أَمْ‏ بَعِیدٌ‏ مَا تُوعَدُونَ‏
أَمْ‏
sen Halit mi yoksa ali misin
أَ‏ tehdit edildiğiniz yakın mı yoksa uzak mı
ya……..veya اِم َّا اِوْ‏
خُذْ‏ اِم َّا ھَذَا اَوْ‏ ذَاكَ‏ Ya bunu veya onu al
اَلْعَدَدُ‏ اِم َّا زَوْجٌ‏ اَوْ‏ فَرْدٌ‏ Sayı ya çifttir veya tektir
ya………ya اِم َّا اِم َّا
ھَذَا الْقَادِمُ‏ اِم َّا عَلِى ٌّ اِم َّا اِم َّا خَالِدٌ‏ Bu gelen ya alidir ya haliddir
sürpriz ve çünkü اِذْ‏
اِذْ‏ طَلَعَ‏ عَلَیْنَا رَجُ‏ ‏ٌل
اَكْرَمْتُھُ‏ اِذْ‏ ھُوَ‏ شَرِی ‏ٌف
بَیْنَمَا نَحْنُ‏ نَجْلِسُ‏ Biz otururken bir adam çıkageldi
Ona ikram ettim çünkü o soylu biridir.
mek ..meniz…meleri- diye أَنْ‏
Başına geldiği muzari fiili üstün yapar ve manasını masdara çevirir. Mazi ve emir fiillerinin
başına gelirse onları etkilemez sadece diye anlamına gelir.
وَاَنْ‏ تَصُومُو خَیْرٌ‏ لَكُمْ‏ Oruç tutmanız sizin için daha hayırlıdır
وَاَوْحَیْنَا اِلَیْھِ‏ اَنْ‏ اِصْنَعْ‏ اللْفُلْكَ‏ Ona gemiyi yap diye vahyettik
ضَرَبُوهُ‏ اَنْ‏ صَل َّى Namaz kıldı diye onu dövdüler
olumsuz soruya olumlu cevap için (tabi ki evet ve aksine.yok hayır) anlamlarında kullanılır بَلْ‏
خُذْ‏ قَلَمًا بَلْ‏ كِتَابًا Bir kalem hayır aksine bir kitap al
عَلِى ٌّ طَالِبًا بَلْ‏ مُعَل ِّ ‏ٌم
مَا Ali öğrenci değil aksine öğretmendir
اَ‏ لَسْتَ‏ بِصَدِیقِى ؟ بَلَى Sen benim arkadaşım değil misin tabi ki evet

…den-..dan Hakkında. Yerine
تَحَد َّثْنَا عَنْ‏ الس َّرَطَانِ‏ Kanser hakkında konuştuk
عَنْ‏
Babanın yerine oruç tut
ARAPÇA DİLBİLGİSİ 30
صُمْ‏ عَنْ‏ اَبِیكَ‏
Sürpriz. Bir de bakmışsın. Birden. Hemen اِذَا
ظَنَنْتُھُ‏ غَائِبًا فَاِذَا بِھِ‏ حَاضِرٌ‏ اَمَامِى Onu kayıp zannettim bir de baktım ki önümde duruyor
وَاِنْ‏ تُصِبْھُمْ‏ سَی ِّئَةٌ‏ اِذَا ھُمْ‏ یَقْنَطُونَ‏ Onlara bir kötülük dokunduğunda bir de bakmışsın hemen ümit keserler
öyleyse. O halde اِذَنْ‏
Not: başına geldiği muzari fiilin sonunu üstün yapar veya nunu düşürür.
اِذَنْ‏ تَبْلُغَ‏ الْقَصْدَ‏ Öyleyse hedefe ulaşırsın
misiniz) nezaket uyarı ve teşvik edatıdırlar (= …senize ….mez اَمَا – اَلاَ‏ – اَلا َّ – ھَلا َّ
اَلاَ‏ تَجِيءُ‏ الَى الن َّادِى Kulübe gelsene-gelmez misin
اَلا َّ رَاعَیْتُمْ‏ حَق َّ الْاُخُو َّ ‏ِة
kardeşlik hukukunu gözetsenize
ھَلا َّ تُرْسِلُ‏ رِسَالَةً‏ اِلَى اَھْلِكَ‏ ailene bir mektup göndersene-göndermen gerekmez mi
karşın rağmen beraber عَلَى
اِن َّ رَب َّكَ‏ لَذُو مَغْفِرَةٍ‏ لِلن َّاسِ‏ عَلَى ظُلْمِھِمْ‏ şüphesiz rabbin zulümlerine rağmen insanları bağışlayıcıdır
kadar o kadar ki bile حَت َّى
1-başına geldiği ismi esre yapar
حَت َّى الْمَدْرَسَةِ‏ okula kadar حَت َّى مَطْلَعِ‏ الْفَجْرِ‏ şafağın doğuşuna kadar
رَجَعَ‏ الْحُج َّاجُ‏ حَتَى الْمُشَاةُ‏ 2- hacılar hatta yayalar bile döndü
ضَرَبَ‏ الش َّاب َّ حَت َّى غُشِىَ‏ عَلَیْھِ‏ 3- genci o kadar dövdü ki bayıldı –bayılıncaya kadar dövdü
DEVAMLI MUZAAF YANİ SONRA GELEN İSİM ESRE OLAN BAZI EDATLAR
önce قَبْلَ‏
قَبَیْ‏
قُبَالَةَ‏
heman öncesinde لَ‏
heman öncesinde
karşı-ilişkin نَحْوَ‏
her ikisi كِلاَ‏
her ikisi كِلْتَا
hariç dışında سِوَى
hariç dışında غَیْرُ‏
benzeri شِبْھُ‏
gibi مِثْلَ‏
bazısı بَعْضُ‏
tümü-hepsi كُل ُّ
sahipleri e اُولُو

sahipleri k اُلاَتُ‏
sahibi e ذُو
sahibi k ذَاتُ‏
diğeri-kalanı سَائِرُ‏
kendi kendine تِلْقَاءَ‏
karşı yönelik*doğru تِجَاهَ‏
akabinden اِزَاءَ‏
yanında عِنْدَ‏
yanında لَدُنْ‏
yanında لَدَى
sonra بَعْد
hemen sonrasında بُعَیْدَ‏
خِلاَلَ‏ ‏=مَدَى=طِوَال=اِب َّانَ‏
Boyunca. Içinde
اِزَاءَ‏ =
نَحْوَ=تِجَاهَ=تِلْقَاءَ‏
اَلْبَت َّةَ=قَط ُّ=اَبَدًا
ARAPÇA DİLBİLGİSİ 31
Karşı-ilişkin- ..e doğru
حَسْبَ‏ = وِفْقَ‏ …göre …üzere
حِیَالَ‏ = karşısında Önünde
مِنْ‏ دُونِ‏ …den başka
…sız-olmaksızın
كَ‏ Gibi olarak
فِى مُوَاجَھَةِ‏
بِدُونِ‏ ‏=بِلاَ‏
‏=مِثْلَ‏
DİĞER BAZI EDATLAR
hiç
فَقَطْ=مَحْض
ُ Sadece salt
نَعَمْ‏ ‏=اَجَلْ=بَجَلْ‏
Evet
اَیْضًا ..de…da
بَیْدَ‏ اَن َّ Ne-şu var ki. Ama
تَارَةً‏ ‏=اَحْیَانًا Bazen
ثَم َّ Orada
مِنْ‏ ثَم َّ Onun için
حَیْثُ‏ …yere
حَیْثُمَا Nerede:ye ise
رَیْثَ‏ = رَیْثَمَا …inceye kadar
رُوَیْدًا ‏=شُوَیا
بِا لر َّغْمِ‏ ‏=عَلَى الر َّغْمِ=‏
Yavaş yavaş
ر َّغْمَ‏ = Rağmen
طَالَمَا Ne kadar uzarsa-sürerse sürsün
فَصَاعِدًا İtibaren daha fazla artarak
فَوْرًا Hemen
فَجْاَةً‏ Aniden
az Nadiren. Ne
كَثُرَ‏ مَا قَل َّ مَا – çok Çoğunlukla. Ne
= قَلِیلاًمَا
كَثِیرًا مَا

ARAPÇA DİLBİLGİSİ 32
كَذَا Böyle
كَذَالِكَ‏ Böylece öylece
…Mamak için
كَمَا …dığı gibi. Yine aynı şekilde
لاَ‏ Özellikle
لِئَلا َّ ‏=لِكَىْ‏ لاَ‏
سِی َّمَا
لاَ‏ جَرَمَ‏ Gerçekten
یَجِبُ‏ عَلَیْھِ‏ = مِنَ‏ الْوَاجِبِ‏ عَلَیْھِ‏
عَلَیْھِ‏ = =
=
لاَ‏ بُد َّ=‏ یَنْبَغِى عَلَیْھِ‏ = Gerekir Ona
HAYIR DUA BEKLENTİSİYLE…
HAZIRLAYAN: KASIM KOÇ
E-Mail: kasimkoc7691@windowslive.com
Sitemize Bu paylaşımda bulunan Muhterem Arkadaşımız Kasım KOÇ’a teşekkürlerimizi
Sunuyorum. Ahmet YORDAM
http://www.yolyordam.com/index.php