Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Küresel<br />
Araflt›rmalar<br />
Merkezi<br />
KAM<br />
haline getirdi. Zira Hıristiyanlığın alternatif bir seçilmişlik<br />
anlayışıyla (Tanrının vakti zamanında seçtiği<br />
bir ırk olan fizikî İsrail’e karşı manevî seçilmiş<br />
grup, yani kilise) gelerek Yahudiliğe teolojik bir tehdit<br />
oluşturduğu bu dönemde, Yahudiler varlıklarını<br />
neden devam ettirmeleri gerektiğini ispatlamaya<br />
yöneldiler. Böylece Tevrat’ta yeryüzüyle sınırlı olan<br />
seçilmişlik, Rabinik literatürde dünya yaratılmadan<br />
önce İsrail’in var olduğu <strong>ve</strong> efendi konumunda bir<br />
gün tekrar geleceği söylemine dönüştü. Ancak ilginçtir<br />
İslâm coğrafyasında yaşamış Yahudi din<br />
âlimleri seçilmişliği kabul etseler de, bunu diğerleri<br />
gibi iman esasları arasına sokmadılar.<br />
Seçilmişlik anlayışında ikinci büyük dönüşüm,<br />
Tanrı katili, İsa’yı reddedenler suçlamasından kurtulmak<br />
isteyen Yahudilerin, Hıristiyanlarla eşit vatandaş<br />
olarak kendilerini kabul ettirme mücadelesine<br />
girdikleri <strong>ve</strong> buna karşı antisemitizmin yükseldiği<br />
modern dönemde yaşandı. Daha önce vahye<br />
dayalı, Tanrı’nın inisiyatifinde bir kutsal hakikat<br />
olarak anlaşılan seçilmişlik, bu dönemde Aydınlanmacı<br />
Yahudiler <strong>ve</strong> reform cemaati eliyle bir ideolojiye<br />
dönüştü. Artık seçilmişlikte vahyin yerini<br />
akıl <strong>ve</strong> rasyonellik, hakikatin yerini ideoloji aldı,<br />
millîlikten evrenselliğe geçildi. Kendi dehaları sayesinde<br />
bir Tanrı inancına ulaştıkları <strong>ve</strong> bunu tüm<br />
dünyaya yayma misyonunu üstlendikleri söylemi<br />
yaygınlaştı.<br />
Seçilmişlik anlayışındaki üçüncü büyük dönüşüm<br />
ise, Holokost sonrası dönemde yaşandı. Ancak Holokost<br />
söyleminin ortaya çıkışı, 1967 <strong>ve</strong> 73 Arap-İsrail<br />
savaşlarına tekabül eder. Zira Holokosttan kurtulup<br />
ABD’ye giden mağdurların sözlerini, o dönemde<br />
tuzu kuru Yahudi kardeşleri dinlemeye tahammül<br />
dahi göstermemişlerdi. Ancak Amerikan<br />
toplumunda aşırı benimsenen Yahudiler, Tevrat’tan<br />
KAM Yuvarlak<br />
Masa Toplantıları<br />
TEZAT<br />
Yahudilikte Seçilmifllik Anlay›fl›<br />
ÖZEL ETK‹NL‹K<br />
Iranian Foreign Policy: From Dialogue to<br />
Clash-A Historical Perspecti<strong>ve</strong><br />
Salime Leyla Gürkan<br />
9 fiubat 2006<br />
Fred A. Reed<br />
1 Nisan 2006<br />
uzaklaşıldığı <strong>ve</strong> antisemitizmin azaldığı bu dönemde<br />
birkaç nesil sonra tamamen Hıristiyanlaşmak<br />
tehlikesiyle yüz yüze kaldılar. Sunî bir antisemitizme<br />
duyulan ihtiyaçla (1967 Savaşı Araplara karşı İsrail’in<br />
ezici zaferi ile sonuçlansa da) otuz sene önceki<br />
Nazi katliamı yeniden gündeme getirildi. Böylece<br />
Amerikan Yahudileri silkinirken, İsrail de işgal<br />
politikalarını meşrulaştırma fırsatı yakaladı. Bu dönemde<br />
seçilmişlik, bir ideolojiden yaşam politikasına<br />
dönüştü; hem dinî-vahyî, hem de felsefî-evrensel<br />
vurgu giderek tarihî seçilmişliğe dönüştü.<br />
90’lardan sonra “post-modern seçilmişlik”, içinde<br />
biraz din, biraz tarihin yer aldığı oldukça eklektik<br />
bir kültürel-seküler seçilmişliğe dönüştü. Mananın<br />
yerine biçim öne çıktı, hatta Yahudiliği tavuk çorbası<br />
ile özdeşleştirenler oldu.<br />
Bu konuya İslâm’ın bakışı ise şöyledir: Kur’an seçilmişliği<br />
değil; kayıtsız-şartsız, mutlak, tek bir etnik<br />
gruba ait seçilmişliği reddeder. Zira İslâm inancında<br />
kavimler arasında devir teslim vardır. Bu manada<br />
Yahudi seçilmişliğinin en problemli tarafı, seçilmişliği<br />
kendileri ile başlatıp bitirmeleridir ki bu da<br />
aslında sonradan istismar edilmiştir.<br />
5
Change language