Egzersiz Çevrimiçi Dergi - Süleyman Demirel Üniversitesi

egzersiz 2007 • Sayı 2 • No: 1
38
GİRİŞ
Voleybolun oyun karakteristiğine bakıldığı
zaman, defans, smaç, blok gibi temel teknik elementlerinin
hemen hemen hepsinde patlayıcılık,
sürat, çeviklik gibi anaerobik gücün ön planda
olduğu biyomotorik özellikler göze çarpmaktadır.
Bununla birlikte voleybol maçının kesin bir
süresi olmadığı için aerobik dayanıklılık özelliği
de önem kazanmaktadır (Erhan, 1995). Voleybol,
topla oynanan diğer sporlarla karşılaştırıldığında;
voleybolcular düşük VO2max değerleri ve
aerobik kapasiteye sahip olmakla birlikte, anaerobik
güç değerleri yüksektir ve antrenmanlarda
bunu geliştirmeye yönelik çalışmalar ağırlıktadır
(Smith ve ark. 1992; Turnagöl, 1995). Aynı
zamanda voleybolda başarılı bir smaç, blok ve
smaç servis için doğru tekniğin uygulanması kadar
iyi dikey sıçrama özelliğine de sahip olmak
gereklidir (Şimşek ve Ark., 2002). Dikey sıçrama
karmaşık hareketler dizinini içeren bir yetenektir
ve başarı; alt ekstremite ve bel kaslarının kuvvetine,
esnekliğine ve sıçrama tekniğine bağlıdır
(Letzelter, 1986, Mülhfriedal, 1987, Günay ve ark.
1991).
Bu nedenle alt ekstremite kuvvetinin saptanması
ve sporcuların antrenman programlarının
bu doğrultuda hazırlanması performans artırımı
açısından büyük önem taşımaktadır (Paasuke ve
ark. 2001). Kasabalis ve ark.(2005) erkek voleybolcularda
dikey sıçrama değerleri ile Wingate
testi peak power değerleri arasında kuvvetli ilişki
bulmuşlar (r=.86); bunun sonucunda voleybol
antrenmanlarında dikey sıçrama testinin, maksimal
anaerobik gücün tahmininde antrenörler
tarafından kullanılabilir, kolay ve pratik bir saha
testi olarak önermişlerdir. Bu çalışmada, voleybolcuların
performansında etkili olan ve maksimal
anaerobik gücün tahmininde kullanılan dikey
sıçrama testinin, çevre ve genişlik ölçümleri
gibi antropometrik özellikler ile ilişkisi araştırılmıştır.
GEREÇ VE YÖNTEM
Araştırmaya, yıldız kategorisi takımlarında
oynayan 31 erkek voleybolcu gönüllü olarak katıldı
. Araştırmada genişlik ölçümleri kıvrık uçlu
çap pergel ile (Holtain Ltd, Crosswell, Crymych,
UK), antropometrik ölçümler Skinfold Kaliper ile
(Holtain Ltd, Crosswell, Crymych, UK) ve çevre
ölçümleri esnek olmayan mezura ile yapıldı. Sıçrama
testleri ise vertical jump metre ile (Takei
Instruments Ltd, Tokyo, Japonya) yapıldı. İstatistiksel
yöntem olarak, tanımlayıcı ve gruplar arası
t-testi uygulandı.
Genişlik Ölçümleri;
Omuz genişliği için biakromial çap ölçüldü.
Ölçüm ayakta, kollar serbest gövde yanındayken
posteriordan yapıldı. Çap pergelinin kolları,
akromionun lateral noktalarına yerleştirilerek
maksimum genişlik belirlendi. Kalça genişliği
için bitorakanterik çap kullanıldı. Pergelin kolları
posteriordan torakanter majorlara yerleştirilerek
ölçüldü. Diz genişliği, kişi oturur pozisyonda diz
90° fleksiyondayken pergelle femurun lateral ve
medial kondilleri arası mesafe ölçülerek yapıldı.
Ayak bileği ölçümü, ayak kalça genişliğinde açık
ve düz zemine basarken medial ve lateral malleolun
en çıkıntılı noktasından gerçekleştirildi.
Çevre Ölçümleri;
Omuz çevresi ölçümü, akromionun alt kısmından
deltoid kasının en geniş olduğu bölgeden mezura
yardımıyla yapıldı. Bel çevresi ayaklar birleşik,
abdomen gevşek, kollar yana açılmış pozisyonda
umblikusun üstünden mezura yere parelel
olacak şekilde; kalça çevresi kalçanın en geniş
yerinden ölçüldü. Uyluk çevresi ölçümü ayakta
ve omuz genişliğinde ayak açıkken Quadriceps
kası gevşek pozisyonda ve kasılı pozisyondayken
2 farklı biçimde gerçekleştirildi. Baldır çevresi de
ayaklar omuz genişliğinde açık pozisyonda calfın
en geniş yerinden M. Triceps Surae gevşekken ve
iki ayak ucunda yükselerek M.Triceps Surae kasılıyken
olmak üzere 2 ölçümle yapıldı.
Vücut Yağ Yüzdesi
Vücut yağ yüzdesinin tayini için deri kıvrım kalınlıkları
Holtain marka skinfold kaliperle (1mm
hassasiyette) ölçülüp vücut yağ yüzdeleri LANGE
formülüne göre belirlenmiştir.
Total Vücut Yağ Yüzdesi : (biceps + triceps +
scapula + supra iliac + göğüs + uyluk) X 0.097 +
3.64 (Özer, 1993).