Dini-Konularda-Kendini-Kandırmanın-40-Yolu-Emre-Dorman

aklım ve mantığım yeter bana
şiler açısından mantıksız olduğu gerekçesi ile hiçe sayılabilir.
Oysa kendisini yoktan var eden ve her şeyin en iyisini bilen
Al lah’ın açık bir hükmü varken ‘Bence’ diye başlayan bir cümlenin
kurulmasından bile hayâ etmelidir insan. Allah’ın ilahi
mesajını yetersiz görerek mesaja değil istek ve arzularına uyarak
bu doğrultuda hareket etmek isteyen ve bunun en doğru
yol olduğuna inanan insanlara uyulması durumunda yeryüzünde
fesat ve karmaşa çıkacağını çok güzel ifade eder Kur’an:
Eğer hak (gerçek) onların istek ve tutkularına uyacak olsaydı
hiç tartışmasız, gökler, yer ve bunların içinde olan herkes
(ve her şey) bozulmaya uğrardı. Hayır, biz onlara kendi şan
ve şeref (zikir)lerini getirmiş bulunuyoruz, fakat onlar kendi
zikirlerinden yüz çeviriyorlar. 147
Aklım ve mantığım bana yeter diyen insanların muhtemelen
tamamı, akıl ve mantıklarının içinde bulundukları toplum
ve kültürün etkisi altında şekillendiğinin farkında bile değildirler.
Bunun en büyük göstergesi çok zeki ya da pek çok konuda
çok makul yaklaşımlara sahip bazı kişilerin toplum ve
kültürün genelleştirmiş olduğu kimi konularda tıkanarak çok
mantıksız kabullere sahip olabilmeleridir. Toplumların sahip
oldukları kültür ve geleneklerin insanların akıl ve mantıkları
üzerinde çok etkili olduğu konusunda tarih boyunca çok fazla
olaya tanıklık etmek mümkündür. Örneğin antik dönemin
meşhur filozofu Aristoteles, Politika adlı eserinde köleliğin
akla ne denli yatkın olduğunu savunarak köleleri kullanma ile
hayvanları evcilleştirme arasında benzerliğe dikkat çeker. Bir
diğer meşhur antik dönem filozofu olan Platon da Gorgias adlı
eserinde benzer görüşleri dile getirir. Eğer akıl tek başına doğruyu
bulmakta yeterli olsaydı, muhtemelen onlar bunu başarırlardı.
Biyolojiden siyaset felsefesine, etikten, astronomiye
kadar her alanda fikir yürütmüş bu insanların aklından şüphe
147 23 Müminun 71
149