Dini-Konularda-Kendini-Kandırmanın-40-Yolu-Emre-Dorman
Dini-Konularda-Kendini-Kandırmanın-40-Yolu-Emre-Dorman
Dini-Konularda-Kendini-Kandırmanın-40-Yolu-Emre-Dorman
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
dini konularda kendini kandırmanın <strong>40</strong> yolu<br />
öldü. 1959’a gelindiğinde bile Rusya’da her 4 erkeğe karşılık 35<br />
ile 50 yaş arasında 7 kadın vardı. 238<br />
Charles Phillips ve Alan Axelrod tarafından hazırlanan<br />
Encyclopedia of Wars (Savaşların Ansiklopedisi) isimli kapsamlı<br />
çalışmada 1763 savaş listelenmiştir. Araştırmacıların<br />
ulaştıkları sonuç neticesinde söz konusu 1763 savaştan sadece<br />
123 tanesinin dini sebeplerle ilgili olarak sınıflandırılabileceği<br />
ortaya çıkmıştır. 239 <strong>Dini</strong> sebeplere dayalı olarak sınıflandırılabilecek<br />
123 savaşın, listelenen 1763 savaşın yüzde 7’den azına,<br />
söz konusu savaşlarda öldürülen insan sayısının ise savaşlarda<br />
öldürülen insan sayısının yüzde 2’sinden azına karşılık geldiği<br />
görülmüştür. Örneğin Haçlı Savaşları’nda 1 ila 3 milyon civarı<br />
insanın trajik bir şekilde can verdiği, yaklaşık 3 bin kişinin Engizisyon<br />
mahkemelerince ölüm cezasına çarptırıldıkları yerde<br />
sadece I. Dünya Savaşı’nda yaklaşık 35 milyon asker ve sivilin<br />
anlamsız ve din dışı sebeplerle can verdiği görülmüştür.<br />
Bununla birlikte örneğin Napolyon’un Seferleri, Amerikan<br />
ve Fransız Devrimleri, Amerikan İç Savaşı, I. Dünya Savaşı,<br />
Rus Devrimi, II. Dünya Savaşı ve Kore Vietnam Çatışması gibi<br />
pek çok modern savaşın da dini sebeplere dayanmadıkları<br />
tespit edilmiştir. Yine yalnız 20. yüzyılda 160 milyon sivil soykırıma<br />
uğramış, yaklaşık 100 milyon civarı insan da komünist<br />
Rusya ve Çin yönetimleri tarafından öldürülmüştür. 2<strong>40</strong><br />
Bazı araştırmacıların da dikkat çektiği gibi esasen I. Dünya<br />
Savaşı ile birlikte milyonlarca insan daha önce hiç bu ka-<br />
238 Eric Hobsbawm, a.g.e., s. 59.<br />
239 Haçlı Savaşları gibi savaşların gerçekte dini sebeplere dayanmadığı bilinse de dini<br />
sebeplere dayanan savaşlar kategorisinde değerlendirilmiştir. Tarihsel savaşlar<br />
tarafsız bir şekilde incelendiğinde esasen dini sebeplere dayalı çok az savaş çıktığı<br />
görülecektir. Üstelik söz konusu bu savaşların ne kadarının gerçekten dinler tarafından<br />
emredildiği de ayrı bir tartışma konusudur. Bilindiği gibi çoğu zaman<br />
insanlar dinlerin emretmediği şeyleri dinlere mal ederek kendi emellerine ulaşmaya<br />
çalışmışlardır.<br />
2<strong>40</strong> Detaylı Bilgi İçin Bakınız: Charles Phillips, Alan Axelrod, Encyclopedia of Wars,<br />
Facts on File, New York 2004.<br />
176