medeni usul hukuku açısından türk hukukunda avukatın bilgi ve delil
medeni usul hukuku açısından türk hukukunda avukatın bilgi ve delil
medeni usul hukuku açısından türk hukukunda avukatın bilgi ve delil
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
308<br />
Medeni Usul Hukuku Açısından Türk Hukukunda Avukatın Bilgi <strong>ve</strong> Delil Toplama Yetkisi<br />
nedeniyle, hukuk yargılamasında doğrudanlık ilkesi mutlak değildir 85 .<br />
Şahidin <strong>ve</strong>rebileceği <strong>delil</strong>lere daha hızlı ulaşılabilmesi <strong>ve</strong> mahkemenin<br />
harcadığı zamanı kısaltması, şahit açısından masraf <strong>ve</strong> zahmet avantajı<br />
gibi nedenlerle, yazılı şahit beyanı kullanımı Kıta Avrupasında yayılmaktadır<br />
86 . Buna göre, hakimin gereğinde şahidi bilahere dinleme<br />
<strong>ve</strong> sorgulama yetkisi saklı olarak avukatın şahitten yazılı beyan alması<br />
<strong>hukuku</strong>muzda da mümkün(HMK, m.246; NK, m.61) olup bunun TBB<br />
ila<strong>ve</strong> madde önerisi kapsamı dahilinde kabul edilmesi mukayeseli hukuktaki<br />
gelişmelere uygundur.<br />
2- Av.K m.35/B Prosedüründe Yükümlülerin İşbirliği Ödevlerinin Sınırı<br />
<strong>ve</strong> Avukatla İşbirliğine Zorlanması<br />
TBB önerisi kapsamında, belge <strong>ve</strong> beyan <strong>delil</strong>lerinin avukat marifetiyle<br />
toplanmasında, mahkemece onaylı bir <strong>delil</strong> listesinde tarif edilen<br />
bir <strong>delil</strong>e sahip olan kişilerin yükümlülüğünün sınırlarını HMK belge<br />
ibrazından <strong>ve</strong> şahadetten kaçınma hükümleri çizecektir(m.220/3,<br />
221/3; 242, 247-252).<br />
Diğer taraftan, sözkonusu ispat araçlarının temini için muhatapların<br />
avukatla işbirliğine zorlanması da mümkündür. Zira, “2012<br />
Metni”nde sözkonusu <strong>delil</strong>i elinde bulunduranlar bakımından açık bir<br />
<strong>usul</strong>i yükümlülük <strong>ve</strong> <strong>delil</strong> <strong>ve</strong>rme mecburiyeti tanımlanmıştır. Buna<br />
göre, belgesel <strong>delil</strong> kaynağı unsurlarına sahip olan taraf <strong>ve</strong>ya üçüncü<br />
kişiler belge örneği <strong>ve</strong>rmeye <strong>ve</strong> sözlü <strong>delil</strong> kaynağı teşkil edebilecek<br />
şahitler beyan <strong>ve</strong>rmeye zorlanabilir 87 .<br />
Bu önerinin yasalaşması halinde, ellerinde mahkeme onaylı <strong>delil</strong><br />
listesinde tarif edilen bir <strong>delil</strong>i bulunduran kişiler, avukatla işbirliği<br />
yapmamaları halinde, mahkemenin belge ibraz emri (HMK, m.220/1,<br />
221/1) <strong>ve</strong> şahadete da<strong>ve</strong>t kararına muhatap olabilecektir(HMK,<br />
m.245, 246).<br />
85<br />
86<br />
87<br />
Bkz.REİCHEL , STADLER <strong>ve</strong> SCHUMAN’dan aktaran, KURT, s.604 dn.39.<br />
CHASE / WALKER, s.2/19. Fransız, İtalyan, İs<strong>ve</strong>ç Hukukları <strong>ve</strong> AB Hukukundaki<br />
gelişmeler hakkında bkz.ÇELİKOĞLU, s.444,445.<br />
Bazı Kıta Avrupası ülkelerindeki tarafın/avukatın şahit beyanı temini <strong>ve</strong> ALI/<br />
UNIDROIT çözümü (P.16.3) rızaidir. Anglo-Amerikan sisteminde taraf <strong>ve</strong> üçüncü<br />
kişinin sözkonusu beyan yükümlülüğüne ilişkin zorlama imkanları hakkında<br />
bkz. ÇELİKOĞLU, s.233 dn.380, s.256.
Change language