eylül-ekim - Örme Sanayicileri Derneği

ÖRME DÜNYASI I HABER Eylül - Ekim 2010
UZUN ÇALIŞMA SAATLERİ,
İŞSİZLİĞİ OLUMSUZ ETKİLİYOR
ücret 531 lira iken emekçilerin yüzde
50'sinin aylık brüt ücretinin 698 liranın
altında olmasının, Türkiye'de ücretlerin
düşük olma nedenlerinin en açık
göstergelerinden biri olduğuna yer
verildi.
Genellikle fazla mesailerin
ücretlendirilmediğine ya da fazla mesai
ücretinin yüzde 50 zamlı ödenmesi
gerekirken standart saatlik ücret
üzerinden ödeme yapıldığına işaret
edilen raporda, şu değerlendirmelerde
bulunuldu:
Türkiye'de son yıllarda giderek
uzayan çalışma saatleri işsizlik
sorununun daha da büyümesine
neden oluyor. Alınan bilgiye göre,
DİSK'e bağlı Sosyal-İş Sendikası, 1
Mayıs'ın doğuş nedeni olan "8 saatlik iş
günü" mücadelesi ekseninde, Türkiye'de
fiili çalışma sürelerinin uzaması,
nedenleri ve sonuçlarını içeren bir rapor
hazırladı.
Raporda, Türkiye'de emekçilerin fiili
çalışma sürelerinin son 20 yıldır arttığına
dikkat çekilerek, iş kanunlarında haftalık
çalışma süresinin 45 saat olarak
tanımlandığı, bir yılda yapılacak fazla
çalışmaların toplam süresinin ise 270
saat ile sınırlandırıldığı belirtildi.
Fazla çalışmaların üst sınırı olan 270
saatin haftada ortalama 5,2 saate
karşılık geldiğine yer verilen raporda,
dolayısıyla işçilerin bir yıl içinde haftalık
ortalama çalışma süresinin en fazla 50,2
saat olabildiğine işaret edildi. Raporda,
kamu personelinin haftalık çalışma
süresinin ise 40 saat olduğu kaydedildi.
"Artış Ücretlere Yansımıyor"
Raporda, Türkiye'de fiili çalışma
sürelerinde yaşanan artışın belli başlı
nedenleri şöyle sıralandı:
"Özelleştirmeler, kamunun işçi
istihdamındaki payının gerilemesi,
taşeronlaştırma uygulamaları, özel
sektör teşvik edilirken özel sektördeki
hukuka aykırı çalışma düzenlemelerine
göz yumulması, çalışma yaşamının fiilen
kuralsızlaştırılması, esnek çalışma ve
istihdamın hızla yaygınlaşması, işsizlik
ve yoksullukta yaşanan artış, gerçek
ücretlerin gerilemesi, özel sektörde
çalışan her üç işçiden birinin hala kayıt
dışı olması, sendikalaşma oranının son
20 yılda yüzde 22,2'den yüzde 5,8'e
kadar düşmesi, iş denetim ve teftiş
sisteminin yeterli, etkili ve caydırıcı
olmaması"
Çalışma sürelerindeki artışın emekçilerin
gelirine yansımadığı, çalışma sürelerinin
artmasının işverenlere yaradığı
belirtilen raporda, 2006'da brüt asgari
54
"Çalışma sürelerindeki artış, emekçilere
daha fazla sömürü ve yaşamaya ayrılan
daha az zaman olarak geri dönmektedir.
Çoğu zaman emekçiler, gönüllü
olarak değil zorunlu olarak yasal üst
sınırın üzerinde çalışmak durumunda
kalmaktadır.
Her iki durumda da kazançlı çıkanlar
işverenler olmaktadır. Fazla mesai
ücreti ödemeyen, işçiler ne kadar süre
çalışırsa çalışsın aynı ücreti ödeyen
işverenler, yasal sınırı aşan çalışmaları
bedavaya getirmektedir. Örneğin
işçilerini haftada 60 saat çalıştıran
ancak işçilerine sadece asgari ücret
ödeyen bir işveren, bir işçiyi haftada 15
saat ücretsiz çalıştırmakta, çalıştırdığı
her üç işçi başına haftada 45 saat
ücretsiz çalışma elde etmektedir. 45
saat ise İş Kanunu'na göre haftalık
çalışma süresine eşit olduğu için,
bu işveren üç işçisine dört işçinin
yapacağı işi yaptırmakta ve her üç
işçide bir işçi 'kara' geçmektedir.
Böylece işveren işçilerini yasaya uygun
çalıştırması durumunda çalıştırmak
zorunda kalacağı dördüncü işçiye
ödeyeceği ücret, sigorta primi ve benzeri
harcamalardan, üç işçiyi dört işçilik
çalıştırarak tasarruf etmektedir."