eylül-ekim - Örme Sanayicileri Derneği

ÖRME DÜNYASI I MAKALE Eylül - Ekim 2010
RENKLİ TARAYICI İLE
KUMAŞTA RENK ANALİZİ
Makale: CAN CANSEVER
Cep Tel: 0533 766 84 99
Günümüzde kumaşların
rengi reflektans (=yansıma)
ataçmanı olan filtreli veya
monokromatörlü spektrofotometrelerle
ölçülmektedir. Bu cihazlarda,
polikromatik olan eşdeği ışık, ölçü alanı
yüzeyine dik açı ile gelmekte, yüzeyden
yansıyan ışık ise genel olarak 2°, 10°
ve 45° gibi açılarla konumlandırılmış
özel tipteki kırmızı, yeşil ve mavi renk
filtrelerinden geçerek foto detektörlerde
ışık şiddetinin elektriksel sinyali olarak
elde edilip, sonraki elektronik devrelerde
sayısal değerlere dönüştürülmektedir.
Elde edilen elektrik değerler CIE
standartlarında belirtilen hesaplama
kriterlerine göre yapılmakda olup bir iç
veya dış bilgisayarda, ölçüm programları
ile kumaşın Beyazlık İndeksi, Sarılık
İndeksi, Parlaklığı, Lekeleme Haslığı,
Renk Farklığı, Metamerizm Değeri,
Reçete Hesaplanması gibi birçok
parametre verilmektedir. Bütün bunlara
karşı, artık ucuzladığı iddia edilse bile,
bu cihazların hala pahalı olduğu ve
doğru kullanımı için eğitilmiş personel
gerektiği de bir gerçektir.
Aşağıda ise, bu cihazlara oranla daha
dar kapsamlı veri elde edilebilen ancak
ucuz ve daha pratik olan alternatif bir
diğer sistemin tanıtımı yapılmaktadır.
1- Sistem; bir renkli tarayıcı (=scanner)
+ bir bilgisayar + ölçü değerlendirme
yazılımından ibarettir. Bu haliyle,
yansıyan ışığın ~2° olduğu kabul
edilebilir.
2- Kullanılacak bilgisayarın Tarayıcı ile
uyumlu çalışabilecek yapıda olmasına
dikkat edilmelidir,
3- Ölçüme hazırlama aşamaları diğer
cihazlardakinin tamamen aynıdır ve
ölçüm programı PC ‘ye yüklendiğinde,
PC, Monitörü ve renk ölçüm değerleri
yazılım paketi yapısında bulunan
KODAK Precision Color Configure
yazılımı ile hem kalibre edilir ve hem de
eşleştirilir. Böylece çalışma sırasında
elde edilecek bütün değerler CIE
Standardı ile uyumlu olmaktadır.
4- Renk Ölçüm Programı, söz konusu
ana yazılımın programlanmış bir alt
yazılımıdır, yani ana program olmadan
Renk Ölçüm Programı çalışmaz. Test
edilecek kumaş veya kumaşlar önce
renkli tarayıcıda taranıp ana programa
aktarılır. Ve buradan da Renk Ölçüm
Programına transfer edecek alt program
tuşlanarak ölçüme hazır hale getirilir.
Ölçüm tarayıcıdan gelen alan ila seçilen
herhangi bir veya iki alanda yapılabilir.
Yukarıdaki fotoğrafta aşağıda analiz
edilip sonuçları verilen boyama hatalı
bir kumaş örneği verilmiştir. Burada,
özellikle sol üst bölge ile sağ alt bölge
arasında ciddi renk farkı olduğu
rahatça seçilebilir. Bu resim Renk
Ölçüm Programına aktarılıp analizi
yapıldığında; yukarıdaki resimde
görülen sonuçlar elde edilir;
a- Kumaşın orta bölgesindeki bir
74
noktanın #HTML değeri E61762 olup
R=230;G=23;B=98 ve eşdeğer CIELab
değerleri de L≈ 50; a= +75; b= 14.5
olarak hesaplanmıştır.
b- Kumaşın sol üst bölgesinde taranan
alanın ortama renk değerleri #HTML=
ED1069, R=236, G=27, B=111 olup
CIELab değerleri de L≈ 51.7; a= +76.25;
b= 12.92 olmuştur.
c- Kumaşın sağ alt bölgesinde taranan
alanın ortama renk değerleri de
#HTML= D2135A, R=215, G=20, B=92
olup CIELab değerleri de L≈ 45.5; a=
+70.15; b= 12.76 olmuştur.
d- Kumaşın ölçülen iki bölgesi
arasındaki Ortalama Renk değerlerinin
FARKI ise, CIELab Standardına göre
hesaplandığında (ekranın sağ alt
bölgesi) dE≈ 8.5 olduğu ve bu değerin
2.3 ‘ten büyük olması sebebi ile
başarısız bir boya işlemi olduğu tespit
edilmektedir.
e- Ana programın analiz yapan alt
programlarının kullanılması ile de,
HSB Renk setinden boyanmamış veya
beyaz/beyazlatılmış kumaşların bu
sistemdeki renk açıları H°, S= % Renk
Doyumu ile B= % Parlaklık Dereceleri
ölçülebilir. Aynı ölçü değerlerini boyalı
kumaşın renk değerlerini ilgili alanlara
girerek elde etmek de mümkündür.
f- Yukarıdaki karşılaştırmalı ölçümler
boyanmamış kumaş + boyama
işlemi datası ve fotoğrafları ile birlikte
sistematik olarak yapıldığında ve
kaydedildiğinde, gelişmiş cihazlardakine
benzer bir sonuca ulaşılacaktır. Bu
konuda, gelişmiş cihazlarda, iyi bir
sonuca ulaşmak için en az 16 renk
değerinin ölçülmesi gerektiği ifade
edilmektedir. Bazı çalışmalarda, 34 adet
ölçüm yapıldığına da rastlanmıştır.
g- Yazılımı ham kumaşın sarılık indeksi
ile boyaya hazırlanan kumaşın beyazlık
indekslerini ölçen menülerde ilave
edilmiştir.