Küresel Ekonomide Küçük ve Orta Büyüklükte İşletmeler ve Rekabet ...

sürdürebilecekleri bir yapıya kavuşmalarını büyük ölçüde engellemektedir. Diğer
taraftan, mevcut teşvik sisteminin büyük-ölçekli endüstrilerin yararına olacak bir
işleyiş sistemine sahip olduğu ve karmaşık idarî prosedürlerin, teşviklerin sunmuş
olduğu faydalardan küçük ölçekli işletmelerin yeterince yararlanmasını güçleştirdiği,
sıklıkla dile getirilen sorunlar arasındadır.
Türkiye ekonomisinin son yıllardaki en büyük sıkıntısı ve yükü durumundaki
enflasyon, KOBİ’ler üzerine taşınması zor bir yük bindirmekte, geleceğe yönelik
rasyonel karar alımını güçleştirmekte, KOBİ’lerin gelişimini, hattâ faaliyetlerini
sürdürmesini engellemektedir. Enflasyon nedeniyle, KOBİ’lerin aşınan sermayesini
yerine koyma imkânı daralmaktadır. Buna ilaveten, küçük girişimcinin yüksek
enflasyona karşı direnme gücünün, alternatiflerinin pek fazla olmadığı da bilinen bir
gerçektir. Mevcut alternatiflerden bir tanesi stokları ve sabit kıymetleri genişletmek,
diğeri de büyük hacimli borç idamesi şeklinde ortaya çıkmaktadır. Ne var ki, sınırlı
miktardaki işletme sermayesi ve düşük sermaye devir oranları, stok artışını
zorlaştırmaktadır. İşletme kazançlarının yeterli düzeyde olmayışı sabit sermaye
yatırımlarının arzu edilen boyutlarda gerçekleştirilmesini engellerken, KOBİ
sahiplerinin elinde bulunan sermayenin küçük boyutlarda olması da, borçları artırmak
için kullanılabilecek yabancı kaynaklara ulaşılabilirliğin derecesini düşürmektedir. Dış
kaynaklara ulaşılabildiği durumlarda bile faiz oranları o denli büyük olmaktadır ki,
borçlanmanın avantajları ortadan kalkmaktadır. Şartlar böyle olunca, tek çıkar yolun
fiyat istikrarının korunduğu bir ekonomik yapının tesis edilmesi olduğu gerçeği ortaya
çıkmaktadır.
Gelişmekte olan ülke ekonomilerinde tasarruf oranlarının yatırımları karşılayacak
düzeyde olmayışı, finansal piyasaların sınırlı genişlikte ve sıkı kontrole tabi oluşu,
devletin iktisadî hayata doğrudan katılımı ve crowding-out etkisi, risk sermaye
şirketlerinin bulunmayışı vb. olumsuzluklar, tüm gelişme sürecindeki ülkelerde olduğu
gibi, ülkemizdeki KOBİ’leri de ihtiyaç duyduğu yatırım sermayesini teminden mahrum
bırakabilmektedir. Çok sayıda KOBİ, rekabetçiliğin son derece yoğun, yenilikçiliğe
uyum sağlamanın kaçınılmaz olduğu alanlarda, ancak büyük boyutlu malî risk
üstlenmek suretiyle işletilmektedir. Dolayısiyle, KOBİ’ler için küçük kâr oranlarıyla
yetinmek ve düşük stok devir hızlarıyla çalışmak zorunluluğu doğmaktadır. Bu ise,
KOBİ’lerin işletme sermayesi talebini, yani kısa-vadeli fon ihtiyacını artırmaktadır.
40