Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
GENEL SAĞLIĞI<br />
İNME HAKKINDA<br />
BİLİNMESİ GEREKENLER<br />
Doç. Dr. Yakup Krespi - <strong>Memorial</strong> Şişli <strong>Hastanesi</strong> İnme Araştırma ve Rehabilitasyon Ünitesi Başkanı<br />
İnmesiz bir hayat mümkündür.<br />
İnme önlenebilen en önemli<br />
nörolojik hastalıktır.<br />
İnme bulguları nelerdir?<br />
İnme bulguları özellikle bir vücut yarısındaki yüz, kol veya bacakta<br />
uyuşma, karıncalanma, güçsüzlük, ani başlayan nedeni bilinmeyen<br />
şiddetli baş ağrısı, bilinç bulanıklığı veya bilinç kaybı, bir ya da<br />
iki gözde ani görme kaybı, görme azlığı, konuşma bozukluğu<br />
veya konuşamama, baş dönmesi, dengesizlik şeklinde kendini<br />
gösterebilir. Burada anahtar nokta, belirtilerin aniden ortaya çıkmış<br />
olmasıdır.<br />
İnme tek bir hastalık mıdır?<br />
İnme 3 tipte ortaya çıkar. Bunlar: İskemik inme (beyin damar<br />
tıkanması), hemorajik inme (beyin kanaması) ve subaraknoid<br />
kanamadır (beyin kanaması) Tüm inmelerin %80’i iskemik, %20’si<br />
de kanamaya bağlıdır.<br />
İnmenin risk faktörleri nelerdir?<br />
İskemik inmede değiştirilemeyen risk faktörleri; yaş, cinsiyet, ırk<br />
ve kalıtsal özelliklerdir. İnme genellikle 60 yaş üstü erkeklerde daha<br />
sık görülür. Asıl önemli olan risk faktörleri değiştirilebilir olanlarıdır.<br />
Bunlar kalp krizine yol açan risk faktörleri ile aynıdır. Hipertansiyon,<br />
sigara, şeker hastalığı ve yüksek kolesterol bunların başında yer<br />
almaktadır. İskemik inmenin bu hastalığa özgü diğer risk faktörleri<br />
içinde özellikle kalp hastalıkları gelmektedir. Kalp krizi geçiren veya<br />
ritim bozuklukları olan hastalarda kalbin içinde oluşan pıhtılar beyin<br />
damarlarını tıkayabilir ve iskemik inmeye yol açabilir.<br />
Yetersiz ve dengesiz beslenme, şişmanlık ve fiziksel<br />
aktivite azlığı felç geçirme riskini artırır mı?<br />
Şişmanlık ve fiziksel aktivite azlığı ile gelen metabolik sendrom,<br />
kalp ve beyin damar hastalıkları için en önemli riski oluşturan<br />
durumlardan biridir.<br />
İnme tedavi edilebilen bir hastalık mıdır?<br />
İnme geliştikten sonra erken tanı konulması ve tedaviye başlanması<br />
hayati öneme sahiptir. Damar tıkanıklıklarında en önemli yöntem,<br />
trombolitik (pıhtı çözücü) ilaç tedavisidir. Bu ilaçlardan biri olan<br />
“Rekombinan doku plazminojen aktivatörü” (rTPA) ilk 4,5 saat<br />
içerisinde görülen hastalara toplardamar yoluyla uygulanabilir.<br />
Bazı koşullarda 6 saate kadar da pıhtı çözücü ilaç verilebilir. İlk<br />
4,5 saatten sonra hastaneye başvuran gecikmiş hastalar acilen<br />
anjiyografi laboratuvarına alınır ve kateter yöntemi ile tıkalı<br />
damarlara ulaşır. Daha sonra tıkalı damar içindeki pıhtı, rTPA ile<br />
eritilir veya özellikli birtakım kateterler yardımıyla parçalandıktan<br />
sonra emilerek dışarı alınır. Ülkemizde de yeni uygulanmaya<br />
başlanan çok özel bir yöntem ile tıkalı bölgenin içine özel<br />
stentler ile girilerek, hızlıca damar açıldıktan sonra pıhtı dışarı<br />
çekilip alınmaktadır. Bu yöntem ile tıkalı damarlar %90 oranında<br />
açılabilmektedir.<br />
Zamanında ve doğru merkezde gerçekleşen inme<br />
tedavisinde başarı şansı nedir?<br />
Pıhtı eritici tedavi alan hastanın diğer inme hastalarına göre sakatlık<br />
ve başkalarına bağımlı yaşama riski göreceli olarak %30 azalır. İlk<br />
4,5 saatte pıhtı eritici tedavi alan her 7 hastanın biri tamamen iyileşir.<br />
Tedavi ilk 1,5 saatte yapılmış ise tedavi edilen her 3 hastadan biri<br />
tamamen iyileşmektedir. Tedavi yalnız felci ortadan kaldırmakla sınırlı<br />
değildir. Hasta eski hayatına, işine, ailesine, sosyal faaliyetlerine<br />
geri dönebilir. Hastalara bu tedavi seçeneğini sunabilmek yalnızca<br />
toplumun inme konusunda bilinçlenmesi, bu hastalığı acil ve tedavi<br />
edilmesi mümkün bir durum olarak algılayabilmesi ile mümkün<br />
olacaktır.<br />
İnme Merkezi ne demektir?<br />
İnme geçiren hastanın nerede ve nasıl tedavi ve bakım gördüğü<br />
önemlidir. Pıhtı eritici tedaviden sonra inmeli hastaların tedavisinde<br />
son yıllarda sağlanan en önemli gelişme, hastaların erken dönemde<br />
kalp krizi geçiren hastaların yatırıldığı koroner yoğun bakım<br />
ünitelerine benzer şekilde yapılandırılmış “İnme Üniteleri”nde bakım<br />
ve tedavi gördüklerinde belirgin fayda sağlanmış olmasıdır. Bu<br />
merkezlerde ayrıca hastalara rehabilitasyon olanakları sağlanmakta<br />
ve inmeye yol açan neden saptandıktan sonra gerekli koruyucu<br />
tedavilere başlanmaktadır. Hasta ve ailesine psikolojik destek hizmeti<br />
verilmekte, hastane sonrası tedavi ve rehabilitasyon programı da<br />
hazırlanmaktadır.<br />
Felçli kalmak, günümüzde yeterli tedavi olanaklarından<br />
faydalanamamış olmakla eş anlamlıdır. Doğru zamanda tıkalı damarı<br />
açılan, uygun tıbbi bakım, destek, rehabilitasyon ve inme tekrarından<br />
koruyucu tedavi alan her 3 hastanın 2’si inmesinin<br />
3. ayında bağımsızlığına geri kavuşmaktadır.<br />
22<br />
Memory Aralık - Ocak - Şubat 2013
Change language