ŞEHRİSTÂNÎ - Milel ve Nihal - Eğitim, Kültür ve Düşünce Platformu ...

More documents

Recommendations

Info

Şehristânî’nin İslam Mezheplerini Tasnif Metodu sorunlar nedeniyle farklı yollara sapmaları onları ana kitleden uzaklaştırmıştır. Şehristânî’nin Fırka-i Naciye diye tanımladığı şey, öncelikle Hz. Peygamberin, sahabesinin, tabiûnun, fakihlerin ve dünyadaki bütün coğrafyasında bunları takip eden büyüklerin görüşüdür. Burada Şehristânî’nin geldiği sosyo-kültürel arka-planın hakikat ve hurafe ya da tahrif hakkındaki değerlendirmelerinde başat rol oynadığı söylenebilir. Başka bir anlatımla Fırka-i Naciye, bir an- lamda ulema seçkinciliğini savunarak, kitlelerin ve alt toplumsal kesimlerin hakikati tahrif ettiklerine dikkat çeker. Buradan varmak istediği sonuç ise bütün araştırmasının sonucunu belirler: İslam toplumunun kurtuluş yolu ulema sınıfının dışında teşekkül etmiş mezhepleri bir yana bırakarak Hz. Peygamberden itibaren müteselsilen devam etmiş olan ve ulema sınıfının temsil ettiği fırka etrafında toplanmaktır. Bu tavrın günümüz bakımından önemi ise, Şehristânî’yi gün- cel kılan başka bir soruna eğildiğimizde ortaya çıkar. İslam top- lumlarındaki her yenilenme hareketi, öncelikle mezhep sorunu hakkındaki olumsuz bir yaklaşımı dile getirmekten hareket eder. Vakıa, İslam toplumunda mezhepler her zaman bölünmenin, ay- rışmanın ve daha da önemlisi “gerçek İslam”dan uzaklaşarak sap- kınlık ve hurafenin ana sebebi olarak görülmüştür. Özellikle so- runların arttığı dönemlerde çözüm ise, mezhep yorumlarının aşılıp gerçek İslam’a dönülmesi şeklinde kalıplaştırılmıştır. Şehristânî bakımından mezheplerin aşılması Fırka-i Naciye ve Hz. Peygam- berin, sahabe ve ulema sınıfının temsil ettiği İslam’a dönmek an- lamına geldiği gibi bazı kimseler hadisleri de buna katarak sadece Kur’an’a dönmeyi kurtuluşun yolu saymıştır. Sonuç olarak Şehristânî, 73 fırka hadisini esas alan bir metodu benimsemiştir. O, tasnif konusunda ise öncelikle ana mezhepleri tanıttıktan sonra bunlardan ayrılan alt fırkaları; kurucularını, gö- rüşlerini ve bazen hangi coğrafyada ne kadar bulunduklarını bil- dirmektedir. Bu nedenle mezhepleri tasnife başlamadan önce mezhep tanımlaması konusunda bir kural konulması gerektiğini 153 MİLEL VE NİHAL inanç–kültür–mitoloji
Mehmet DALKILIÇ 154 MİLEL VE NİHAL inanç– kültür–mitoloji vurgulamıştır. Şehristânî mezheplerin tasnif ve sayımında farklı- lıkların ortaya çıkmasını kendi zamanına kadar böyle bir çalışma- nın yapılmamasına bağlamaktadır. Onun tarafsızlığının en önemli unsurunu beklide mezhepleri tasnif ederken, çeşitli mezhep veya fırkalara ait aşırı görüşleri tenkit, eleştiri veya reddetme yolunu tercih etmeyip tanımlamacı veya nakilci bir yaklaşım sergilemesi oluşturmaktadır. Şehristânî, Müslümanlar arasındaki ihtilafların siyaset (yöne- tim) ve usul-i din konularında olmak üzere noktada toplandığını ifade etmiştir. Dolayısıyla tıpkı diğer mezhepler tarihi klasik kay- naklarında olduğu gibi siyaset (imamet) meselesine çok önem vermiştir. Bu bağlamda söz konusu ettiği her fırkanın imametle ilgili görüşlerini vermeye çalışmıştır. Bunu genellikle fırkaların görüşlerini anlatırken vermiş ve bazen de kendi görüşlerini ifade etmiştir. 24 Şehristânî, objektif ve tarafsız eser yazmak ilmî bir usul olarak kabul görmediği bir devirde kendi görüşlerini haklı çıkarmak ve muhaliflerin görüşlerini çürütmek amacıyla hiçbir şekilde yalan, iftira ve tekfir gibi bilimsel objektifliği bozacak yollara başvurma- mıştır. Bu tutumundan dolayı tenkid edilmesi pahasına Şehristânî tarafsız bir şekilde çeşitli düşünce ve görüşleri olduğu gibi nakle- dip herhangi bir değerlendirmeye tâbi tutmamıştır. 24 Şehristânî, el-Milel ve’n-Nihal, Beyrut 1993, I, 10-30, 35-49; Ahmet Ak, Şehristânî’nin el-Milel ve’n-Nihal’inde İslam Mezheplerinin Tasnifi, s. 31-40; 60-74.
Page 1 and 2:
journal for studies of belief, cult
Page 3 and 4:
MİLEL VE NİHAL inanç, kültür v
Page 5 and 6:
Editörden İslâm İlim Geleneği
Page 7 and 8:
da bu ayrım yalnızca bilim dallar
Page 9 and 10:
ak onun karşılaştırmalı dinler
Page 11 and 12:
Ömer Mahir ALPER 10 MİLEL VE NİH
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
İsmail TAŞPINAR 38 Giriş MİLEL
Page 41 and 42:
İsmail TAŞPINAR 40 MİLEL VE NİH
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 64 and 65:
İblîs‟in „Kötülük Problemi
Page 66 and 67:
İblîs’in “Kötülük Problemi
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92:
Page 95 and 96:
Toby MAYER 94 MİLEL VE NİHAL inan
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Toby MAYER 100 MİLEL VE NİHAL ina
Page 103 and 104: Toby MAYER 102 MİLEL VE NİHAL ina
Page 143 and 144: Mehmet DALKILIÇ 142 MİLEL VE NİH
Page 153: Mehmet DALKILIÇ 152 MİLEL VE NİH
Page 158 and 159: Tanrı’nın Asi Çocukları: “Z
Page 160 and 161: Yahudi tarihi ya da Yahudilik bu ik
Page 162 and 163: onlar o tarafa döneceklerdir. Laki
Page 164 and 165: Tanrı-Kral / Kral - Tanrı motifi
Page 166 and 167: ortaya çıkarsa bu durumda da kad
Page 168 and 169: Sürekli can kaygısı içinde yaş
Page 170 and 171: üzere) kısaca hiçbir canlı kalm
Page 172 and 173: ağmen Yahve, yine de korku olmadan
Page 174 and 175: manlarına karşı acımasız olmal
Page 176 and 177: ve muhtelif işkenceler yapıldığ
Page 178 and 179: Benzer doğrultudaki pek çok ifade
Page 180 and 181: maşa kullanıldığı izlenimini v
Page 182 and 183: tarihsel zeminlerde karşılaştık
Page 184 and 185: ısallığa geçişte bir safha ola
Page 186 and 187: Bibliyografya Adam, Baki, ‚Yahudi
Page 188: Zimbardo, Philip, The Lucifer Effec
Page 191 and 192: Kitap Tanıtımı ve Tenkitler / Re
Page 205 and 206:
Kitap Tanıtımı ve Tenkitler / Re
Page 207 and 208:
Page 209 and 210:
Page 212 and 213:
Milel ve Nihal Geleneğinden Zorunl
Page 214 and 215:
Kendi özü itibariyle madde ve mad
Page 216 and 217:
‚O her varlığın ilkesi’dir.
Page 218 and 219:
Sen onların bu sözlerini kaf dağ
Page 220 and 221:
lama gibidir. Bu durumda biz şunu
Page 222 and 223:
zikredilen bu şeylerle çelişir.
Page 224 and 225:
denilir, ‚bilgi a priori (evveli)
Page 226 and 227:
dışındakileri de bilendir; ‚G
Page 228:
ortak isimlendirme olarak tercih et
show all

ŞEHRİSTÂNÎ - Milel ve Nihal - Eğitim, Kültür ve Düşünce Platformu ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?