ŞEHRİSTÂNÎ - Milel ve Nihal - Eğitim, Kültür ve Düşünce Platformu ...

More documents

Recommendations

Info

Şehristânî’nin Dinler Tarihine Dair Kullandığı Metodlar ‘Seleflerinin Medine'de inşa ettikleri kaleler, asıl itibarıyla âhir zamanda gelecek olan Allah Resûlü'nü (sallal-iâhu aleyhi ve sellem) desteklemek içindir. Nitekim birçok Yahudi ve Hıristiyan din adamı, kendi cemaatlerine Şam'ı terkederek bu kalelere hicret etmelerini emretmişlerdir. Ama son peygamber zuhur edip Fârân'da (: Mekke) hak davetini ilân ettiği zaman O'na inanmamış ve Medine'ye hicret ettiğinde de O'nu desteklemeyerek şehri terketmişlerdir.’ 46 Şehristânî’nin kullanmış olduğu ‘tarihin batınî yorumu’ (historiosofi) yöntemi, onun ‘batınî’ çevrelerle olan ilişkisine bağla- yan araştırmacılar olmuştur. e. Karşıtlık (Tezat) veya Tekabüliyet Metodu Şehristânî’nin eserinde sıkça kullandığı yöntemlerden bir diğeri ise, ‘karşıtlık (tezat) ve tekabüliyet’ yöntemidir. 47 Bu yöntemi kendisi eserinin giriş kısmında ‘mütekabiliyetin şartları’ (şerâitü’t- tekâbül) şeklinde açıkça ifade etmektedir. 48 Gerçekten, Şehristânî’nin eserinin tamamına bakıldığında bu anlayışın hakim olduğunu söylemek mümkündür. Hatta, kimi araştırmacılara göre eserinin ‘el-Milel’ ve ‘en-Nihal’ şeklinde tasnifinde bile bu yöntemin etkisi vardır. Nitekim, 1. Kısım’da ele alı- nan dinlerin mukabili olan dini inançların 2. Kısım’da ele alınaca- ğını belirtmesi bu metodu umumi olarak kullandığını göstermek- tedir. 49 Eserinin birçok yerinde söz konusu kavrama işaret etmekle beraber, bu konudaki en güzel örneğe, Şehristânî’nin ehl-i kitap ile ümmîleri karşılaştırırken verdiği bilgilerde rastlanmaktadır: 46 Şehristânî, el-Milel ve’n-Nihal, c.1, s. 27.190-191. 47 Bu yöntemle ilgili detaylı açıklamalr için bkz.: Muhammed b. Nairuddin Salih es-Sicistanî, Menhecü’ş-Şehristânî fî Kitâbihi’l-Milel ve’n-Nihal, Riyad 1994, s. 285- 286. Ayrıca bkz.: Ahmed Fuad el-Ehvânî, ‘el-Milel ve’n-nihal li’ş-Şehristânî’, Mevsûatü Türâsi’l-İnsânî, Kahire trsz., c. 4, s. 152. 48 Şehristânî, el-Milel ve’n-Nihal, c.1, s. 20, 44. 49 Şehristânî, el-Milel ve’n-Nihal, c.2, s. 5. 51 MİLEL VE NİHAL inanç–kültür–mitoloji
İsmail TAŞPINAR 52 MİLEL VE NİHAL inanç– kültür–mitoloji ‘Resûlullah’ın peygamberliğinden önce Ehl-i Kitap ve Ümmî- ler birbirine tekabül eden iki fırka idi. Ümmî, okuryazarlığı olma- yan kimsedir. Buna göre Yahudiler ve Hıristiyanlar Medine'de, Ümmîler ise Mekke'de bulunmaktaydılar. Ehl-i Kitab, Esbât'ın dinlerini destekliyor, İsrailoğullarının yolunu izliyorlardı. Ümmîler ise kabilelerin dinini destekleyerek İsmailoğullarının yolunu takip ediyorlardı.... Birinci fırkanın kıblesi Kudüs'te bulunan Beytü'l-Makdis iken ikinci fırkanınki Mekke'de bulunan ve âlemlere hidâyet kaynağı olarak vazedilen Beytullah'dır. İlkinin şeriatı, zahirî hükümler iken, ikincinin şeriatı Harem-i Şerifin şiarlarına riâyet etmektir. İlk fırkanın hasımları Firavun ve Hâmân gibi küfür ehli iken, ikinci grubun düşmanları put ve heykellere tapan müşriklerdir. Bu karşılaştırma aynen mevcut olduğu için buna uygun bir taksim de sıhhatli olmaktadır.’ 50 Şehristânî’nin ‘tekabüliyet ve zıtlık’ olarak adlandırdığı bu yöntemin, müellifin İbn Sinâ felsefesinin etkisi ile açıklayanlar olmuştur. 51 III. Şehristânî’nin Dinler ve İnançlara İlişkin Çeşitli Tasnif Metodları Şehristânî, el-Milel ve’n-Nihal’de dinleri ve fırkaları tasnif konusunda çok farklı metodlar uygulamıştır. Bu durum, bizzat kendisi tarafından çeşitli vesilelerle ifade edilmiştir. Böylece Şehristânî, dinlerin farklı bakış açılarına göre farklı şekillerde tasnif edileceği- ni belirtmektedir. Burada, öncelikle Şehristânî’nin dinleri tasnif konusunda dile getirdiği çeşitli yöntemlere değinilecek ve bizzat eserinin de içeriğini oluşturacak olan dinleri tasnif konusunda uyguladığı metod açıklanacaktır. Daha sonra, dinlerin tasnifinde Şehristânî’nin de dile getirdiği ‘yetmişüç fırka’ hadisi ele alınacak- 50 Şehristânî, el-Milel ve’n-Nihal, c.1, s. 189-191. 51 Shahrastani, Livre des religions et des sectes, çev.: Daniel Gimaret- Guy Monnot, Leuven 1986, c.1, s. 108, dipnot: 4.
Page 1 and 2: journal for studies of belief, cult
Page 3 and 4: MİLEL VE NİHAL inanç, kültür v
Page 5 and 6: Editörden İslâm İlim Geleneği
Page 7 and 8: da bu ayrım yalnızca bilim dallar
Page 9 and 10: ak onun karşılaştırmalı dinler
Page 11 and 12: Ömer Mahir ALPER 10 MİLEL VE NİH
Page 39 and 40: İsmail TAŞPINAR 38 Giriş MİLEL
Page 41 and 42: İsmail TAŞPINAR 40 MİLEL VE NİH
Page 51: İsmail TAŞPINAR 50 MİLEL VE NİH
Page 64 and 65: İblîs‟in „Kötülük Problemi
Page 66 and 67: İblîs’in “Kötülük Problemi
Page 92: İblîs’in “Kötülük Problemi
Page 95 and 96: Toby MAYER 94 MİLEL VE NİHAL inan
Page 101 and 102: Toby MAYER 100 MİLEL VE NİHAL ina
Page 103 and 104:
Toby MAYER 102 MİLEL VE NİHAL ina
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Mehmet DALKILIÇ 142 MİLEL VE NİH
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 158 and 159:
Tanrı’nın Asi Çocukları: “Z
Page 160 and 161:
Yahudi tarihi ya da Yahudilik bu ik
Page 162 and 163:
onlar o tarafa döneceklerdir. Laki
Page 164 and 165:
Tanrı-Kral / Kral - Tanrı motifi
Page 166 and 167:
ortaya çıkarsa bu durumda da kad
Page 168 and 169:
Sürekli can kaygısı içinde yaş
Page 170 and 171:
üzere) kısaca hiçbir canlı kalm
Page 172 and 173:
ağmen Yahve, yine de korku olmadan
Page 174 and 175:
manlarına karşı acımasız olmal
Page 176 and 177:
ve muhtelif işkenceler yapıldığ
Page 178 and 179:
Benzer doğrultudaki pek çok ifade
Page 180 and 181:
maşa kullanıldığı izlenimini v
Page 182 and 183:
tarihsel zeminlerde karşılaştık
Page 184 and 185:
ısallığa geçişte bir safha ola
Page 186 and 187:
Bibliyografya Adam, Baki, ‚Yahudi
Page 188:
Zimbardo, Philip, The Lucifer Effec
Page 191 and 192:
Kitap Tanıtımı ve Tenkitler / Re
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207 and 208:
Page 209 and 210:
Page 212 and 213:
Milel ve Nihal Geleneğinden Zorunl
Page 214 and 215:
Kendi özü itibariyle madde ve mad
Page 216 and 217:
‚O her varlığın ilkesi’dir.
Page 218 and 219:
Sen onların bu sözlerini kaf dağ
Page 220 and 221:
lama gibidir. Bu durumda biz şunu
Page 222 and 223:
zikredilen bu şeylerle çelişir.
Page 224 and 225:
denilir, ‚bilgi a priori (evveli)
Page 226 and 227:
dışındakileri de bilendir; ‚G
Page 228:
ortak isimlendirme olarak tercih et
show all

ŞEHRİSTÂNÎ - Milel ve Nihal - Eğitim, Kültür ve Düşünce Platformu ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?