Download (1571Kb) - Suleyman Demirel University Research ...

ihracatı teşvik araçlarından yararlanabilir. Yani ihracat teşvikleri ihraç edilenürünlere verilen doğrudan üretim teşvikleri biçimde olabileceği gibi, ihracatçılaraveya yabancı ithalatçılara piyasa faiz oranlarından daha düşük faiz oranlarında kredisağlanması veya ihracatçı firmaların çeşitli vergi muafiyetlerinden yararlandırılmasışeklinde olabilir.İhracat teşvikleri, uluslararası rekabette yol açtığı haksızlıklardan dolayı, dahasonra açıklanacağı üzere, GATT kuralları gereği yasak ve sınırlamalara tabidir. Bunarağmen, gelişmiş ya da gelişen hemen her ülke, ihracat faaliyetlerinde, gizli veyaaçık, bu tür önlemlere başvurmaktadır.İhracat teşvikleri, ekonomik etkileri itibariyle, teşvik sağlanan ülke veithalatçı ülke açılarından farklı etkilere yol açabilir. İhracat teşviklerinin ihracatçıülkeler açısından ekonomik etkilerini şu şekilde açıklamak mümkündür: 22 Eğerihracatçı ülke, dünya ihracatına etki edemeyen ve ihracata teşvik veren tek ülke ise,mali teşvik uygulaması dünya fiyatını etkilemeyecektir. İhracatçı ülkede üretim veihracat artacak, malın yurtiçi tüketimi ise düşecektir. Fiyatın yükselmesi nedeniyletüketici artığı azalırken, üretici artığı (veya rant) yükselecektir. Dolayısıyla yardım,vergi mükellefleri tarafından finanse edilmektedir. Bu koşullar altında ihracatteşviklerinin, mutlaka ithalat sınırlamaları ile desteklenmesi gerekir. Aksi halde,yabancı üreticiler, mali yardım öncesi fiyat üzerinden ülkeye girerek, hem dahayüksek fiyat ödeme durumundaki tüketicileri kendi ürünlerine yöneltebilir hem dereeksport yaparak verilen ihracat yardımından yararlanabilirler.Kısaca, tek ülkenin ihracatı teşvik etmesi durumunda üreticiler kazançlı,tüketiciler ve vergi mükellefleri zararlı çıkmakta, toplam refah kayıpları, toplamrefah kazançlarını aşmaktadır. İhracatın mali yardım sağlanması, sadece üretici veihracatçıların refahını arttırmakta, kaynak ve dolayısıyla gelir dağılımını dabozmaktadır.Eğer tüm ülkeler ihracatlarını teşvik ediyorsa, bu durumda fiyatdeğişmeyecek, mali yardım artı ihracat fiyatına eşit olacaktır. İhracatçının elinegeçen birim fiyat değişmediği için de üretim miktarı aynı kalacaktır. Üretici vetüketici artıkları da yardımdan etkilenmeyecek, vergi mükellefleri, ülkenin net refah22 İNCEKARA, s. 18–1911