Kur'ân-ı Kerîm Işığında GÜVEN DUYGUSUNUN KAYNAĞI ... - Portal

Fırat Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 13:2 (2008)211____________________________________________________________________________doyumsuz hazza ulaştırır. Bu ruhi bilinç, insana gönül huzuru ve güvensağlayabilir.C- Müslümanlık Bilinci ve Toplumsal Güvenİslamî manadaki iman kişiye özgüven verdiği gibi, bu güvenduygusunun günlük hayata yansıtılmasıyla da topluma güven ve emniyetbahşeder. İnsan ve toplum davranışını tahmin edebilmek için, kişileri veortamın sosyo-psikolojik durumunu iyi bilmek gerekir. Bilindiği gibibelirsizlik endişeye, bilgi ve güven ise emniyet ve huzura götürür. Dünyahayatında maddi istek ve arzulara eriştiği halde huzur bulamayan moderninsan, hayatın anlamını ve ruhunu aramaktadır. Değişim ve toplumsalbunalımlar karşısında, gücünü ruhî değerlerden alan iradeli insanlar,imanlarıyla güçlenen kişiliklerinin sarsılmasına fırsat vermezler. Bu gibiüstün kişilik sahipleri, toplumları için de emniyet sübabı vazifesi görürler.Güven ortamının oluşabilmesi için güvenilecek kişi veya kurumlarındürüstlüklerine inanmak ön şarttır. Böyle bir ‘inanç’ olmazsa ‘güven’den sözedilemez. Buradan hareketle ‘inanma’ ile ‘güvenme’ arasında sıkı bir ilişkivardır. Birbirlerinin ‘güvenilir’ olduğuna inanan insanların oluşturduğu birtoplum meydana getirebilmek için yapılacak şey öncelikle mukaddes olanşeylere inanan ve bundan dolayı ‘güvenilirlikleri’ artan bireyleryetiştirebilmektir. 68 Bu noktada değer eğitimi önem kazanmaktadır.Toplumun huzurunu sağlayan ve toplumu oluşturan bütün kurumlarıayakta tutan, temel unsur ‘güven ortamı’dır. Toplumun temel taşı sayılanaileyi oluşturacak nikâh akdinin gerçekleşebilmesi için de taraflarınbirbirlerine güvenmeleri gerekir. Bu güvenin ardından oluşan ailenin devamıiçin de yine eşlerin birbirine karşılıklı güvenleri, olmazsa olmaz temel şarttır.Finans sektörü örneklem için alındığında; bankaları, özel finans kurumlarını,borsayı, vs. ayakta tutan yegâne unsur, onların sahiplerine ve yöneticilerineduyulan güvendir. Demokratik ülkelerde yapılan seçimlerde de güvenhissinin test edildiği açıktır. İnsanların tekil olarak birbirlerine güvenmeleriönemli olduğu kadar, toplumu oluşturan herkesin derecesine bakılmaksızınbirbirlerine güvenmeleri de güven ortamının oluşması için gereklidir. İmantoplumu oluşurken, insanların güvenlerini su-i isti‘mal edenler çıkabilir.Bunlara karşı toplum kendi kontrol mekanizmasını geliştirmeli ve güvenortamını bozucu davranışları, kendi birikimlerinde ve kültüründe uygulananbir şekille cezalandırmalıdır. 69Toplumsal güven ortamının oluşmasını engelleyen fitne, belirsizlik,korku ve yalan gibi bazı faktörler vardır. Fitne, belirsizlik ve korku insanıendişeye sevk ederken, yalan söz ve itimat ile ilgili bir durumdur, ancak6869Ömer Müftüoğlu, “Güven Ortamının Bir Toplum İçin Önemi ve Bunu EngelleyenFaktörler”, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, V (2005), Sayı: 2, s. 144-150.Müftüoğlu, a.g.m. s. 147.