Temmuz - Ä°stanbul Barosu

BAfiKAN’DANYarg› Ba¤›ms›zl›¤› ve ReferandumÖncelikle yeni bir adli y›la girerkenAvukatlar ve Barolar olarak y›llard›rsöyledi¤imiz fleyleri bugün de tekrarl›yorolmaktan duydu¤umuz hoflnutsuzlu¤u dilegetiriyoruz: ‹nsanl›¤›n tarihi geliflimisürecinde uzun savafl›mlar sonucunda eldeetmifl oldu¤u birikimlerle ortaya ç›kan veAnayasam›zda da yaz›l› olan HukukunÜstünlü¤ü ve Yarg› Ba¤›ms›zl›¤›‹lkelerinin gerçekleflmesinin önündeki enbüyük engellerden birisi de Türkiye’de,Hâkimler ve Savc›lar Yüksek Kurulu’na(HSYK) Adalet Bakan› ve Müsteflar›’n›nüye olmas› ve Kurul’a baflkanl›k etmesidir.Zira hep söyledi¤imiz gibi Adalet Bakan›,hükümeti temsil eden siyasi bir kimliktirve mevcut olan bu sistem, siyasetin yarg›yamüdahalesi anlam›na gelmektedir.Ülkemizin en ciddi sorunlar›ndan biri olanbu sistemin de¤ifltirilmesini y›llard›rsavunmam›za ra¤men, maalesef siyasiiktidar bu konuda olumlu bir ad›m atmakyerine, tek bafl›na giriflti¤i anayasade¤iflikli¤i paketiyle HSYK’n›n veAnayasa Mahkemesi’nin yap›s›n› esasl›biçimde de¤ifltirecek düzenlemeleregitmeyi tercih etmifltir. Siyasi iktidar, butavr›yla, kurallar› ve kurumlar›ylatoplumsal örgütlenmenin ulaflt›¤› en ilerive ça¤dafl düzey olan ço¤ulcu vedemokratik hukuk devleti anlay›fl›n›güçlendirmek yerine maalesef bu anlay›flabir kez daha büyük ve derin darbelerindirmifl, hukuk devleti ilkesinin evrenselstandartlara uygun olarak gerçeklefltirilmesi,gelifltirilmesi ve korunmas›n›olanaks›z k›lm›flt›r.Oysa ça¤dafl ve demokratik hukuk devletianlay›fl›, belirtti¤imiz gibi, insanl›¤›n tarihigeliflimi sürecinde uzun savafl›mlarsonucunda elde etmifl oldu¤u birikimlerleortaya ç›kan ve nihayetinde Montesquieu,Locke ve Rousseau gibi pek çok düflünürüngörüflleri neticesinde formüle edilerekgünümüz modern devletlerinin yönetimanlay›fl› olarak kabul gören bir anlay›flt›r.Nitekim Ulu Önder Atatürk’ün bizleremiras b›rakt›¤› Türkiye Cumhuriyeti dekuruldu¤u ilk günden itibaren bu ilkeyibenimseyerek egemenli¤i gerçek sahibineyani ulusa teslim etmifl, bunu yaparken de“Güçler ayr›l›¤› kuram›”n› di¤er bir deyiflle“Kuvvetler ayr›l›¤› ilkesi”ni esas alm›flt›r.Bilindi¤i gibi bu ilke, temel hak ve özgürlüklerikorumak ve yaflama geçirmekleyükümlü olan dolay›s›yla da devletinhukuka ba¤l›l›¤›n›, yasama ve yürütmeerkleri ile yönetimin ifllem ve eylemlerininba¤›ms›z yarg› taraf›ndan denetiminisa¤lamakla yükümlü olan demokratikhukuk devleti anlay›fl›n› ve bu anlay›fl›nyönetimini düzenleyen bir model ortayakoymaktad›r. fiöyle ki kuvvetler ayr›l›¤›ilkesinin temel amac›, bir birimindi¤erlerinden üstün olmas›n› engellemekve birimleri birlikte çal›flmaya teflviketmektir. Bu ba¤lamda, her birimin birdi¤erinin güç kullan›m› üzerine s›n›rlamalargetirebildi¤i bu model içindedevlet, çeflitli birimlere ayr›lm›flt›r ve herbirimin ayr› ve ba¤›ms›z gücü ve sorumlulukalanlar› vard›r. Görüldü¤ü üzere bumodelin siyasi hayattaki do¤rudanyans›mas›, demokrasiyi korumak ve zorba,ben yapt›m oldu anlay›fl›ndaki totaliterhükümetlere engel olabilmek noktas›ndaortaya ç›kmaktad›r.Bu ilke Türkiye Cumhuriyeti'nin temelniteliklerinin say›ld›¤› Anayasa’m›zda dade¤ifltirilemez maddelerden olan2.maddede “Türkiye Cumhuriyeti … laik,demokratik ve sosyal bir hukuk Devletidir.”ifadesiyle ve di¤er baz› maddelerdez›mnen hüküm alt›na al›nm›flt›r. Anayasa’dayer alan bütün bu ilkeler ve bu ilkelerdo¤rultusunda oluflturulan anlay›fl, TürkiyeCumhuriyeti Devleti'nin, Türk Ulusu’nunulusal yararlar›n› en iyi biçimde gözetecekyap›ya sahip olacak flekilde örgütlenmesinimümkün k›lm›flt›r.Bu anlay›fla karfl›n siyasi iktidar, 12Eylül’de referandum’da oylanacak olanAnayasa de¤iflikli¤i paketini haz›rlarkenve HSYK’n›n yaz kararnamesinin ünvanl›hâkim ve savc›lara iliflkin 2. k›sm›n›ngörüflülmesi sürecinde, yine Adalet Bakan›eliyle, devletin hukuka ba¤l›l›¤›n›, yasamave yürütme erkleri ile yönetimin ifllem veeylemlerinin ba¤›ms›z yarg› taraf›ndandenetimini sa¤lamakla yükümlü olandemokratik hukuk devleti anlay›fl›n›sarsm›flt›r. Siyasi iktidar›n bu suretlebilinçli olarak yarg› ba¤›ms›zl›¤›, kuvvetlerayr›l›¤› ve hukuk devleti ilkeleri ileba¤daflmayan bir tav›r içinde oldu¤u,yarg›y› kuflatt›¤› ve Adalet Bakanl›¤›'n›nHSYK'n›n çal›flmalar›n› bilinçli olarakengelledi¤i objektif bak›fl aç›s›na sahipherkes taraf›ndan görülmekte vekamuoyunca endifleyle izlenmektedir.fiöyle ki; öncelikle, bilindi¤i üzereAnayasalar›n yap›lmas› ve de¤ifltirilmesiAv. Muammer AYDIN‹stanbul Barosu Baflkan›için uzun erimli toplumsal süreçleregereksinim vard›r. Oysa ülkemizdetoplumun kayg› verici ölçüde kutuplaflmayasürüklendi¤i bu süreçte bir toplumsözleflmesi olan anayasa de¤iflikli¤i içinolmazsa olmaz olan asgari uzlaflma ortam›sa¤lanmam›flt›r. Bu durum anayasalgeleneklere ayk›r› oldu¤u gibi tamamensiyasi iktidar›n kendi ihtiyaçlar›n›karfl›layacak kendinden bir yarg› yaratmaçabalar›na dayanmaktad›r. Bu sebeplerleAnayasa de¤ifliklikleriyle ilgili paket,kat›l›mc›l›k ve ço¤ulculuktan uzak olarakulusumuza dayatmaya dönüflmüfltür.Bu Anayasa de¤iflikliklerinin, Anayasa veUluslararas› sözleflmeler ile yüklendi¤imizyükümlülüklerden olan iletiflim özgürlü¤ü,özel hayat›n gizlili¤i ve adil yarg›lanmahakk› gibi temel hak ve güvencelerinortadan kald›r›ld›¤› bir dönemdegerçeklefltirilmeye çal›fl›lmas› da gelecekiçin kayg›lar›m›z› daha da art›rmaktad›r.Her adli y›l aç›l›fl›nda yarg›n›n içindeoldu¤u durum ve tüm bunlar›n düzeltilmesiamac›yla YARGI BA⁄IMSIZLI⁄I'n›ngüçlendirilmesi için YARGI REFOR-MUNA ihtiyaç oldu¤unu söylerken, saltHSYK ve ANAYASA MAHKEMES‹ gibiyarg›n›n üst kurumlar›nda yap›salde¤iflikli¤e gitmenin bir yarg› reformuolarak tan›mlanmas›n› kabul etmemizolanaks›zd›r. Bu koflullarda dayat›lanAnayasa de¤ifliklikleri, toplumun önünüaçamaz ve demokratikleflmesini teminedemez.Bu kayg›lardan dolay› getirilmek istenilende¤iflikliklerin Ülkemize demokrasigetirece¤i iddialar›n›n kabul edilebilir biryan› yoktur.‹STANBUL BAROSU BÜLTEN‹ 1