Ebeveynlik ve Okul Öncesi Dönemde Çocuğun Sosyal Gelişimi ...
Ebeveynlik ve Okul Öncesi Dönemde Çocuğun Sosyal Gelişimi ...
Ebeveynlik ve Okul Öncesi Dönemde Çocuğun Sosyal Gelişimi ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
akranların etkisi artacak olmakla birlikte, okul öncesi dönemde anne-babalar en çok modelalınan kişilerdir. Anne-babalar, kendi tutum <strong>ve</strong> davranışları ile çocuklarına olumlu <strong>ve</strong>olumsuz sosyal davranışlar için kaynak oluştururlar. Örneğin, babasını bir komşununeşyalarını taşımasına yardım ederken gören çocuk, kendisi yalnız başınayken de yardımgerektiren durumu daha çabuk algılayıp, uygun davranışları daha kolaylıkla gösterebilir.Benzer biçimde, başkalarının ihtiyaçlarını görmezden gelen <strong>ve</strong>ya gerekli yardımdavranışlarını göstermekte çekimser davranan anne-babaların çocukları da bu davranışlarıörnek alırlar. Anti-sosyal davranışlar da aynen yardım etme davranışı gibi gözlem <strong>ve</strong>modelleme yolu ile kazanılabilir. Örneğin, anne <strong>ve</strong>ya babası vurma, itme, tekmeleme <strong>ve</strong>yayalan söyleme gibi davranışlar gösteren çocuk, bu davranışları gözlemleyerek sosyal davranışdağarcığına ekler. Anne-baba gibi sevilen, etkin <strong>ve</strong> önemli figürler tarafından gösterilen budavranışlar, çocuk için yapılması kabul gören, uygun davranışlardır. Çocuk bu süreçte, kişilerarası sorun yaşandığında saldırgan davranış göstermeyi <strong>ve</strong>ya yalana başvurmayı bir çözümyolu olarak görmeyi öğrenir <strong>ve</strong> “gerek” duyduğunda kullanır. Kısaca, hem olumlu hem deolumsuz sosyal davranışlar söz konusu olduğunda ebe<strong>ve</strong>ynleri model alarak öğrenme etkilibir yoldur.Ödül <strong>ve</strong> Ceza: Đstenilen davranışı artırmak için, söz konusu davranışın hemenardından çocuğu ödüllendirmek de etkili bir yöntem olabilir. <strong>Sosyal</strong> ödüller, özellikle kişiliközelliklerine yönelik atıflar (“Sen çok yardımse<strong>ve</strong>r, çok iyi kalpli bir çocuksun.”), çocuktaolumlu benlik algısını güçlendirmekte <strong>ve</strong> böylelikle uyumlu davranışlarını artırıcı etkiyapmaktadır. Đstenen davranış yapıldığında hediye <strong>ve</strong>rme gibi maddesel ödüller de olumlusosyal davranışları kısa vadede arttırabilmekle birlikte, çocuğun yaptığı davranışı dışsal birnedene bağlamasına sebep olmaktadır. Bu yöntem, çocuğun ancak bir başkası istediğinde <strong>ve</strong>iyi bir sonuç (hediye) alabileceği zaman olumlu davranış göstermesine yol açabilmektedir.6
Change language