2017-4-3
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Neslihan Sevimli<br />
BOĞAZİÇİ TIP DERGİSİ; <strong>2017</strong>; 4 (3):121-128 - Doi: 10.15659/bogazicitip.17.10.765<br />
GİRİŞ<br />
Epiretinal membran, makula ve çevresine<br />
yerleşerek kontraksiyon yapan fibroselüler<br />
yapıya sahip bir vitreoretinal ara yüzey bozukluğudur<br />
(1). Genellikle yaşlı insanlarda ortaya<br />
çıkar ve retinada buruşukluk, görmede bulanıklık<br />
ve görme kaybına neden olur (2). Herhangi<br />
başka bir oküler hastalığın eşlik etmediği durumlarda<br />
primer veya idiyopatik olarak adlandırılır.<br />
Retina dekolman (RD) cerrahisi sonrası,<br />
kriyoterapi veya lazer sonrası, retinal vasküler<br />
hastalık, enflamasyon ve travmaya sekonder de<br />
oluşabilir (3). Standart tedavisi pars plana vitrektomi<br />
(PPV) ile beraber membran soyulmasıdır<br />
(2, 4). Son zamanlarda yapılan çalışmalarda<br />
membran soyulmasına ek olarak internal<br />
limitan membran (ILM) soyulmasının nüksleri<br />
azalttığı gösterilmiştir (1, 5, 6). Cerrahi tedavi<br />
ile primer ERM’de %70-%90 oranında başarı<br />
sağlanabilmektedir (3).<br />
Vitrektomi yöntemlerinin gelişmesiyle histopatolojik<br />
çalışmalar yapılarak makula hastalıklarının<br />
patofizyolojisi daha iyi anlaşılmıştır.<br />
Epiretinal membran patolojisini anlamak, oluşum<br />
mekanizmalarındaki benzerlik nedeniyle<br />
geniş yelpazede pek çok retina hastalığının<br />
erken tanısını sağlayacak, hastalığın meydana<br />
gelmesini önleyecek ve yeni tedavi modalitelerinin<br />
gelişmesine yardımcı olacaktır.<br />
Bu çalışmamızda, epiretinal membran hastalarının<br />
ameliyat öncesi ve sonrası görme keskinlikleri<br />
ve optik koherans tomografi (OKT)<br />
görüntülerini inceleyerek nihai görme düzeyi<br />
üzerinde etkili olan faktörleri ortaya koymayı<br />
amaçladık.<br />
YÖNTEM ve GEREÇLER<br />
ERM tanısı, fundoskopik muayene ve<br />
optik koherans tomografi (OKT) görüntülerine<br />
dayanılarak konulmuştur. Olgular fundoskopik<br />
muayenedeki morfolojilerine bakılarak<br />
Gass sınıflaması kullanılarak sınıflandırıldı:<br />
Evre 0: Selofan makulopati. Evre 1: Yüzey<br />
kırıştırıcı makulopati. Evre 2: Makuler pucker<br />
olarak isimlendirildi. Hastaların kayıtlı<br />
dosyalarından yaş, cinsiyet, sistemik ve oküler<br />
hastalıkları, ameliyat öncesi (AÖ) ve sonrası<br />
(AS) takiplerde en iyi düzeltilmiş görme keskinlikleri<br />
(EDGK), ön segment ve fundus muayene<br />
bulguları, göz içi basınçları (GİB), klinik<br />
semptomları, semptomların süresi, OKT bulguları,<br />
uygulanan cerrahi teknik ve cerrahiye<br />
bağlı gelişen komplikasyonlar kaydedildi. Herhangi<br />
bir oküler hastalığı olmayan epiretinal<br />
membranlar primer (grup 1), bilinen başka bir<br />
hastalığa bağlı oluşan epiretinal membranlar<br />
sekonder (grup 2) olarak gruplandırıldı. Hastaların<br />
görme keskinliği Snellen eşeli ile, göz<br />
içi basınçları (GİB) aplanasyon tonometresi ile<br />
değerlendirildi. Biyomikroskopik incelemede,<br />
lensin durumu, fakik hastalarda katarakt varlığı<br />
veya gelişimi subjektif olarak değerlendirildi.<br />
ERM’lerin yapısı, retina yüzeyiyle ve arka<br />
hyaloidle olan ilişkisi, merkezi makula kalınlığı<br />
(MMK), fovea kontürü (FK), psödohol varlığı<br />
ve intraretinal kist oluşumu; OKT cihazı<br />
ile değerlendirildi. Gerekli görülen olgularda<br />
fundus floresein anjiografi (FFA) çekildİ. Cerrahi<br />
tedavi sonrası EDGK’de artış “fonksiyonel<br />
başarı”, OKT’de makula kalınlığının regresyonu,<br />
foveal kontür düzenliliği ve fundus bulgularında<br />
ERM rekürrensinin olmaması “anatomik<br />
başarı” olarak değerlendirildi.<br />
Cerrahi 23 gauge 3 port pars plana vitrektomi<br />
ile yapıldı. Vitreusun merkezi kısmı temizlendikten<br />
sonra arka hyaloid triamsinolon enjeksiyonu<br />
yardımıyla dekole edildi. ERM’nin daha<br />
iyi görünmesi ve sınırlarının belirlenmesi amacı<br />
ile tripan mavisi kullanıldı. Kırk sekiz gözde<br />
brillant mavisi kullanılarak ILM boyandı ve soyuldu.<br />
Periferik retina iyatrojenik yırtıklar açısından<br />
incelendi. Retina periferinde yırtık saptanan<br />
hastalarda ameliyat sırasında endolazer<br />
uygulanarak yırtık çevrelendi. Gerekli görülen<br />
olgularda hava, SF 6 , C 3 F 8 gazları tamponad<br />
olarak tercih edildi. Hastalar 1.hafta, 1. ay, 6.<br />
ay, 1. yıl ve 2. yılda kontrole çağrıldı.<br />
Değişkenlerin dağılımı Kolmogorov Smirnov<br />
test ile kontrol edildi. Nicel verilerin analizinde<br />
Mann-Whitney U test kullanıldı. Nitel verilerin<br />
analizinde Ki-kare testi, Ki-kare koşulları<br />
sağlanmadığında Fischer testi kullanıldı. Tekrarlayan<br />
ölçümlerin analizinde Wilcoxon testi<br />
kullanıldı. Tüm istatistiksel analizlerde “p”<br />
değerinin < 0,05 olması anlamlı kabul edildi.<br />
Analizlerde SPSS 22.0 programı kullanıldı.<br />
BULGULAR<br />
Çalışmaya 50 hastanın 51 gözü dâhil edildi.<br />
Yirmibeşi erkek (%50) olan hasta grubunun<br />
yaşları 32 ile 90 arasında değişmekte olup, yaş<br />
ortalaması 69,5±9,6 idi. Çalışmaya dahil edilen<br />
51 gözün 31’i (%62) sağ, 18’i (%36) sol,<br />
1’inin (%2) ise her iki gözü ERM nedeniyle<br />
opere edilmişti. Oniki hasta (%24) 6 ay ile 1 yıl<br />
arası, 14 hasta (%28) 1 ile 2 yıl arası, 24 hasta<br />
(%48) ise 2 yıldan daha fazla süre takip edildi.<br />
Ortalama takip süresi 19 ay idi. Otuz iki gözde<br />
(% 62,7) membran oluşumunda bilinen bir<br />
etiyolojik faktör bulunamadı ve primer ERM<br />
olarak değerlendirildi. Ondokuz göz (% 37,3)<br />
sekonder ERM sınıfına dahil edildi (Tablo 1).<br />
-122-