TMD MADEN SEKTÖRDEN HABERLER BÜLTENİ KASIM 2023
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
KISA KISA...<br />
19<br />
DÜNYADA HER YIL 10 MİLYAR DOLARLIK E-ATIK GERİ<br />
DÖNÜŞÜM YERİNE “ÇÖPE” GİDİYOR<br />
Dünyada her yıl kablolar, elektronik oyuncaklar veya elektronik sigara gibi aletlerin oluşturduğu<br />
10 milyar dolar değerinde e-atık, geri dönüşüm yerine çöpe gidiyor.<br />
AA muhabirinin, Uluslararası<br />
Atık Elektrikli ve Elektronik Ekipman<br />
(WEEE) Forumu’nun 14<br />
Ekim Uluslararası E-Atık Günü<br />
dolayısıyla yayımladığı rapordan<br />
derlediği bilgilere göre, e-atık<br />
miktarı yıllık 9 milyar kilogramı<br />
buluyor.<br />
WEEE Forumu’nun e-atıklar arasında<br />
“görünmeyen” kategori<br />
olarak tanımladığı kablolar,<br />
elektronik oyuncaklar, elektronik<br />
sigara, kumanda, bilgisayar<br />
klavyeleri, kulaklık, hoparlör,<br />
elektrikli diş fırçaları ve küçük ev<br />
aletleri gibi e-atıkların geri dönüşüm<br />
yerine çöpe giden kısmının<br />
ekonomik büyüklüğü ise her yıl<br />
10 milyar dolara ulaşıyor.<br />
Söz konusu e-atıkların 3,2 milyar<br />
kilogramını yarış arabası setleri,<br />
elektrikli trenler, müzikli oyuncaklar<br />
ve diğer robotik aletler<br />
dahil elektronik oyuncaklar oluşturuyor.<br />
Toplamda her yıl 7,3<br />
milyar adet elektronik oyuncak<br />
çöpe atılıyor.<br />
6 Eyfel Kulesi ağırlığında<br />
elektronik sigara atılıyor<br />
Paris’teki Eyfel Kulesi’nin 6 katı<br />
ağırlığına denk gelen 844 milyon<br />
adet elektronik sigara ve kolayca<br />
geri dönüştürülebilen bakır<br />
içeren 950 milyon kilogramlık<br />
kablo da e-atık olmasına rağmen<br />
değerlendirilemiyor.<br />
Birleşmiş Milletlere göre, e-atıkların<br />
geri dönüşüm için toplanma<br />
oranı dünyada ortalama yüzde<br />
17 seviyesinde bulunurken,<br />
bu oran Avrupa’da yüzde 55. Bu<br />
yıl kişi başı 8 kilogram e-atık oluşacağı<br />
hesaplanıyor.<br />
WEEE Forumu’na göre, toplumdaki<br />
farkındalık eksikliği ülkelerin<br />
e-atıklara yönelik döngüsel<br />
ekonomiler geliştirmesini engelleyen<br />
faktörler arasında bulunuyor.<br />
“e-atıklardaki kritik minerallerin<br />
ekonomiye kazandırılması<br />
gerekli”<br />
WEEE Forumu Genel Direktörü<br />
Pascal Leroy, AA muhabirine,<br />
e-atıkların doğru şekilde<br />
geri dönüşümünün sağlanması<br />
ve ekonomiye kazandırılması<br />
için uluslararası bir protokol<br />
veya anlaşma olmadığını, Avrupa<br />
başta olmak üzere bazı bölgelerde<br />
bu konuda gelişmeler<br />
sağlandığını söyledi.<br />
Leroy, e-atık oluşumunun Asya<br />
bölgesinde daha hızlı artış gösterdiğini,<br />
buradaki nüfus artışı<br />
ve ekonomik büyümenin daha<br />
yüksek olmasının önemli bir faktör<br />
olduğunu belirterek, “Görünmez<br />
olarak nitelendirdiğimiz bu<br />
e-atıklar, doğası veya görünümü<br />
nedeniyle fark edilmiyor ve tüketiciler<br />
bunların geri dönüştürülebilir<br />
potansiyelini gözden kaçırıyor.”<br />
dedi.<br />
e-atıkların ekonomiye kazandırılmasının<br />
temiz enerji teknolojilerinde<br />
kullanılan kritik mineral arzına<br />
katkı sağlayacağını kaydeden<br />
Leroy, şöyle devam etti:<br />
“Kritik mineral madenciliğinin<br />
sona ermesine imkan yok. Nüfus<br />
arttıkça, madencilik devam<br />
edecek ve bu mineraller çıkarılacak<br />
çünkü arza ihtiyaç devam<br />
edecek. Temiz enerji dönüşümüyle<br />
giderek daha fazla rüzgar<br />
türbini veya güneş paneli<br />
üretimi için bu kritik minerallere<br />
ihtiyaç olduğunu görüyoruz.<br />
Bu kritik minerallerin kullanıldığı<br />
e-atıkların geri dönüşümünün<br />
yapılması gerekiyor ki arz<br />
güvenliğine katkı sağlanabilsin<br />
ve rüzgar türbini, güneş paneli<br />
veya bataryalar gibi teknolojilerin<br />
üretimindeki ihtiyaç karşılanabilsin."<br />
Leroy, e-atıkların geri dönüşümü<br />
için gerekli tesis kapasitesinin<br />
bölgelere göre değişkenlik<br />
gösterdiğini dile getirdi.<br />
Avrupa’da bu kapasitenin yüksek<br />
olduğunu ancak Afrika ve<br />
Asya gibi bölgelerde geri dönüşüm<br />
tesisi kapasitesinin yetersiz<br />
kaldığını vurgulayan Leroy, geri<br />
dönüşüm tesislerinin ekonomik<br />
ve finansal olarak bir iş modeli<br />
oluşturması için teşviklere ihtiyaç<br />
duyulduğunu sözlerine ekledi.