TMD MADEN SEKTÖRDEN HABERLER BÜLTENİ KASIM 2023
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
HABER<br />
51<br />
KİT’LER YATIRIMLARINI YÜZDE 179 ARTIRDI<br />
Kamu iktisadi teşebbüsleri (KİT) geçen yıl sonu itibarıyla yatırımlarını<br />
bir önceki seneye göre yüzde 179 artırarak 109 milyar 300 milyon liraya<br />
yükseltti. Kuruluş bazında dönem kar-zarar tutarları incelendiğinde,<br />
2022’de en yüksek karlılık Eti Maden’de kaydedildi.<br />
Hazine ve Maliye Bakanlığı<br />
verilerinden<br />
yapılan derlemeye<br />
göre, 2022 sonu itibarıyla<br />
19 KİT, bir KİT bağlı ortaklığı,<br />
4 kamu bankası ve 8 diğer<br />
kuruluş olmak üzere toplam<br />
32 kamu işletmesi bulunuyor.<br />
Bu işletmelerin geçen yıl itibarıyla<br />
toplam nominal sermayesi<br />
548 milyar lira, toplam ödenmiş<br />
sermayesi yaklaşık 515 milyar<br />
lira oldu.<br />
Geçen yıl bütçeden KİT’lere<br />
225,5 milyar lira sermaye ve<br />
19,5 milyar lira görevlendirme<br />
bedeli olmak üzere toplam<br />
245 milyar lira ödeme yapıldı.<br />
KİT’lerden bütçeye yapılan ödemeler<br />
ise 5,5 milyar lira temettü,<br />
1,7 milyar lira hasılat payı,<br />
3,5 milyar lira kurumlar vergisi<br />
ile diğer yasal yükümlülük karşılıkları<br />
ve 16,3 milyar lira finansman<br />
fazlası olmak üzere 27<br />
milyar lira olarak gerçekleşti.<br />
KİT’lerin aktif büyüklüğü geçen<br />
yılın sonunda bir önceki seneye<br />
göre yüzde 135,5 artışla 1,14<br />
trilyon liraya ulaştı. Brüt satışlar<br />
ise yüzde 233,8 artış göstererek<br />
1,11 trilyon lira oldu.<br />
KİT SISTEMINDE 6,6 MILYAR LIRA NET<br />
KAR ELDE EDILDI<br />
Geçen yıl sonunda mal-hizmet<br />
satış maliyeti, bir önceki seneye<br />
göre yüzde 216,1 artış gösterdi.<br />
Bu durum satışların karlılığını<br />
olumsuz etkilese de KİT sisteminin<br />
2021 sonunda 24,3 milyar<br />
lira olan dönem net zararı, 2022<br />
yılında 6,6 milyar lira net kara<br />
dönüştü.<br />
KİT sisteminin yarattığı katma<br />
değer, kuruluş bazında karşılaştırıldığında,<br />
2022’de en yüksek<br />
katma değeri Boru Hatları<br />
ile Petrol Taşıma AŞ’nin (BO-<br />
TAŞ) yarattığı görüldü. Bu kuruluşu<br />
sırasıyla, Türkiye Petrolleri<br />
Anonim Ortaklığı (TPAO), Eti<br />
Maden ve Türkiye Kömür İşletmeleri<br />
(TKİ) izledi. En düşük<br />
katma değeri yaratan kuruluş<br />
ise Türkiye Elektrik İletim AŞ<br />
(TEİAŞ) oldu.<br />
En yüksek faiz dışı fazla TCDD,<br />
en yüksek faiz dışı açık BO-<br />
TAŞ’ta kaydedildi.<br />
ENERJI VE DEMIR YOLLARI<br />
YATIRIMLARI ÖNE ÇIKTI<br />
KİT’lerin yatırım harcaması geçen<br />
yıl sonu itibarıyla bir önceki<br />
seneye göre yüzde 179 artarak<br />
109 milyar 300 milyon lira seviyesine<br />
ulaştı. Bu tutar, 2022 gayrisafi<br />
yurt içi hasılanın yaklaşık<br />
yüzde 0,73’üne karşılık geldi.<br />
Geçen yıl en çok yatırımı sırasıyla<br />
TPAO, TCDD, BOTAŞ, TEİAŞ<br />
ve TCDD Taşımacılık AŞ gerçekleştirdi.<br />
Teşebbüslerin sektörel yatırım<br />
harcamalarında 83,2 milyar lirayla<br />
enerji ilk sırayı alırken,<br />
bunu 23,8 milyar lirayla ulaştırma,<br />
1,2 milyar lirayla tarım izledi.<br />
KİT’ler 2021’de yaklaşık 38,4<br />
milyar lira faiz dışı açık verirken,<br />
geçen yıl bu rakam 192,2<br />
milyar lira oldu.<br />
EN YÜKSEK KARLILIK ETI <strong>MADEN</strong>’DE<br />
Kuruluş bazında dönem kar-zarar<br />
tutarları incelendiğinde,<br />
2022’de en yüksek karlılığın Eti<br />
Maden’de kaydedildiği, bu kuruluşu<br />
sırasıyla TPAO, Kıyı Emniyeti<br />
Genel Müdürlüğü (KEGM)<br />
ve TKİ’nin takip ettiği görüldü.<br />
Geçen yıl en yüksek dönem<br />
zararı ise TEİAŞ’ta kaydedildi.<br />
Bu kuruluştan sonra sırasıyla<br />
TCDD, TCDD Taşımacılık AŞ ve<br />
TTK geldi.
Change language