TMD MADEN SEKTÖRDEN HABERLER BÜLTENİ KASIM 2023
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
KAPAK<br />
31<br />
Prof. Dr. Çalapkulu, Türkiye’de<br />
madenciliğin 1453 yılında Fatih<br />
Sultan Mehmet’in fermanlarıyla<br />
başladığına işaret ederken,<br />
1848 yılında Zonguldak’taki<br />
kömür yataklarının Emlak-ı<br />
Şahane kapsamına alındığını,<br />
1861 tarihli Maadin Nizamnamesi’nin<br />
ise maden mevzuatının<br />
ilk kaynağını oluşturduğunu<br />
söyledi.<br />
GENÇ CUMHURIYETIMIZ<br />
<strong>MADEN</strong>CILIKTE PEK ÇOK ATILIM YAPTI<br />
1926 yılında çıkarılan Petrol<br />
Kanunu’ndan başlayarak Maden<br />
Tetkik Enstitüsü aramaları,<br />
Etibank, Eti Holding, Ereğli Kömür<br />
İşletmesi Müessesesi, Türkiye<br />
Kömür İşletmeleri Kurumu,<br />
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı<br />
kuruluşlarını da hatırlatan<br />
Prof. Dr. Çalapkulu, onlarca<br />
değişiklik yapılan 3213 Sayılı<br />
Maden Kanunu’nun madenlerin<br />
rasyonel aranmasını ve işletilmesini<br />
amaçladığını belirtti. Çalapkulu,<br />
“Kalkınmanın ilk adımı,<br />
var oan yer altı servetlerine<br />
sahip olmak ve değerlendirmektir.<br />
Bunu gerçekleştirmek<br />
için genç Türkiye Cumhuriyeti<br />
pek çok atılım yaptı. 1936’da<br />
Ergani Bakırı T.A.Ş.’ın Deutsche<br />
Bank und Disconto Gesellschaft<br />
elinde bulunan hisse senetleri<br />
850 bin TL’ye satın alındı<br />
ve 18Temmuz 1936 tarihinden<br />
itibaren Etibank Ergani Bakır<br />
A.Ş. yönetimini devraldı. 31<br />
Mart 1936 tarihinde Zonguldak<br />
havzası kömür ocakları, Fransız<br />
Ereğli Şirketi ‘ne 3,5 milyon<br />
Türk Lirası ödenerek tüm haklarıyla<br />
satın alındı. Şirketin sahip<br />
olduğu liman, demiryolu şebekesi<br />
ve maden ocakları devletleştirildi.<br />
1936’da Guleman<br />
krom madenleri, Etibank Şark<br />
Kromları’nın uhdesine geçmiştir.<br />
11 Haziran 1937 tarihinde<br />
yayımlanan kararname ile Kuvarshan<br />
bakır yatakları devralındı”<br />
dedi.<br />
Türkiye’nin 2022 yılında 35 milyon<br />
52 bin 355 ton maden ve doğaltaş<br />
ihracatından yaklaşık 6.5<br />
milyar dolar gelir elde ettiğini<br />
bildiren Prof. Dr. Çalapkulu, “Ülkemiz<br />
dünya toplam mineral ve<br />
enerji hammaddeleri üretiminde<br />
endüstriyel hammaddelerde<br />
5., değerli metallerde 11., demir<br />
ve demire bağlı metallerde 13.,<br />
demir dışı melallerde 18., fosil<br />
yakıtlarda 26. sıradadır. Toplam<br />
istihdam içinde 1 milyon 405<br />
bin 739 kişi ile madencilik sektörü<br />
yüzde 10 pay almaktadır.<br />
Buna mukabil mühendis, teknisyen,<br />
tekniker, ustabaşı, vasıflı<br />
ve vasıfsız işçi sıkıntıları had<br />
safhadadır. <strong>2023</strong> itibariyle madenler<br />
için işletme ruhsatı sayısı<br />
9 bin 882, arama ruhsatı sayısı<br />
5 bin 214 olmak üzere toplam<br />
15 bin 96’dır. Ancak işletme izinli<br />
ruhsat sayısı 7 bin 531’dir” ifadelerini<br />
kullandı.