TMD MADEN SEKTÖRDEN HABERLER BÜLTENİ KASIM 2023
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
MAKALE<br />
75<br />
dir 3,23,24,30,37,44,48,54,70 . Bu farklılıkta<br />
meslekler/kurumlar etkili olabilmektedir<br />
9,22,28,41,47 .<br />
Günümüzde tüm işletmelerde<br />
önemli tutarlara ulaşan genel<br />
üretim giderleri, toplam üretim<br />
maliyetleri içindeki büyük payları<br />
dolayısıyla işletmelerin kârlılığını<br />
ve rekabet gücünü önemli<br />
oranda etkileyen gider unsurlarından<br />
biridir. Genel üretim giderlerinin<br />
işletmenin verimliliği,<br />
etkinliği ve ekonomikliği üzerindeki<br />
bu önemli etkisi nedeniyle<br />
yöneticiler bu giderlerin yönetimi<br />
konusuna günümüzde daha<br />
fazla zaman ayırmak zorunda<br />
kalmaktadır. Maliyetlerin hızlı,<br />
kolay ve sağlıklı bir şekilde hesaplanabilmesi<br />
46 , çeşitli risklere<br />
karşı 2,8,14 etkin bir kontrol olanağı<br />
sağlaması 1,16,32 , karar verme<br />
aşamalarında yönetimin gereksinimlerini<br />
karşılayabilmesi için 5 ,<br />
maliyeti oluşturan giderlerin<br />
özellikleri, oluştukları gider yerleri<br />
ve çeşitleri itibariyle toplanmaları,<br />
sınıflandırılmaları ve analiz<br />
edilmeleri gerekir 10,42,45 . Maden<br />
yatağının işletilmesinin ekonomik<br />
olup olmadığının hesabı<br />
yapılırken, işçilik ve personel giderleri<br />
de, diğer işletme giderleri<br />
gibi hesaba katılır 19,25,39,71 .<br />
Personel maaşları, maden işletmelerinde<br />
maliyetlerin önemli<br />
bir kısmını oluşturmaktadır 49 .<br />
Tüm dünya genelinde maden<br />
işletmelerinde çalışan 8600 maden<br />
mühendisine bir anket yapılmıştır.<br />
Bu araştırmada maden<br />
arama faaliyetlerinde, açık<br />
ocak/yeraltı maden işletmelerinde,<br />
cevher hazırlama tesislerinde<br />
veya yöneticilik görevlerinde<br />
çalışan maden mühendislerinin<br />
maaşlarının ortalama<br />
ne kadar olduğu tespit edilmiştir<br />
12 . Avustralya’nın en büyük<br />
iki madencilik eyaleti olan Batı<br />
Avustralya ve Queensland eyaletlerinde<br />
yapılan bir anket çalışmasına<br />
göre 2009-2019 yılları<br />
arasında maden mühendisleri<br />
için ortalama maaş seviyeleri<br />
tespit edilmiştir 21 . Benzer şekilde,<br />
Rusya’nın çeşitli bölgelerinde<br />
çalışan maden mühendislerinin<br />
maaşlarının eğitim, deneyim<br />
ve çalışma süresine bağlı olarak<br />
değişimini analiz eden bir çalışma<br />
da yapılmıştır 11 . Brezilya’da<br />
yapılan bir çalışmada yıllar içerisinde<br />
maden mühendisi sayısı<br />
ile ülkedeki maden üretimi arasında<br />
bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.<br />
Bu çalışmada ayrıca maden<br />
mühendislerinin diğer mühendisliklere<br />
kıyasla ortalama<br />
maaş seviyeleri de kıyaslanmıştır<br />
35 . Polonya’da maden üretim<br />
miktarına bağlı olarak, çalışanların<br />
işletmedeki maliyetlerini inceleyen<br />
13 , veya yıl içerisindeki iş<br />
günü sayısını dikkate alarak üretim,<br />
istihdam ve ücretlerin maliyetlerini<br />
analiz eden farklı çalışmalar<br />
31 yapılmıştır. British Columbia’da<br />
maden mühendisleriyle<br />
yapılan özel sözleşmeler<br />
sayesinde maliyet, ücret ve kâr<br />
hesaplamalarında hem şirketin<br />
hem de maden mühendisi ya<br />
da işçilerin bu değişikliklerden<br />
fayda sağladığı tespit edilmiştir.<br />
Maden mühendislerinin maaşları<br />
~%15-20 arttırıldığında, şirket<br />
maliyetleri ton başına %45 düşmüştür<br />
34 . ABD’de maden mühendislerinin<br />
işletmelerinde yönetici<br />
olma ve tecrübe farklılıklarına<br />
göre çalıştıkları madenlere<br />
faydalarını, bu faydalara göre<br />
maaşlarının değişkenliğini teorik<br />
olarak özetleyen bir çalışma
Change language